Gazzelilerin, kayıp yakınları için son umudu: "Enkazın altında Ömer ve Usame var"

Hakkında bilgi bulunmayan, sivil savunma ekiplerinin ulaşamadığı 15 bin kişi var

Aileler, Gazze'de yıkılan evlerin duvarlarına yakınlarının isimlerini yazıyor (Meryem Ebu Dakka- Independent Arabia)
Aileler, Gazze'de yıkılan evlerin duvarlarına yakınlarının isimlerini yazıyor (Meryem Ebu Dakka- Independent Arabia)
TT

Gazzelilerin, kayıp yakınları için son umudu: "Enkazın altında Ömer ve Usame var"

Aileler, Gazze'de yıkılan evlerin duvarlarına yakınlarının isimlerini yazıyor (Meryem Ebu Dakka- Independent Arabia)
Aileler, Gazze'de yıkılan evlerin duvarlarına yakınlarının isimlerini yazıyor (Meryem Ebu Dakka- Independent Arabia)

Ethem, elindeki kırmızı sprey şişesiyle duvara "Ömer ve Usame" yazdı.

Gazze Şeridi'ndeki savaşta İsrail uçakları tarafından yıkılan evinin taşlarını öpen Ethem, akıbetlerini bilmediği iki çocuğu için gözyaşları içerisinde oradan ayrıldı. 

Ethem, bir duvar yazısı sanatçısı değil. O, iki çocuğunu da evinin enkazı altında kaybeden bir baba.

Yerinden edilmiş insanlar da dahil olmak üzere, 15 kişinin yaşadığı binayı yok eden hava saldırısı ardından oğullarının ölüp ölmediklerini dahi bilmiyor.

Ekipmansız arama faaliyetleri

Saldırıdan mucizevi bir şekilde kurtulan Ethem, enkazın altından çıkıp kurbanları aramaya koyuldu.

Enkazı elleriyle kaldırmaya çalışan Ethem, "Hiçbir ekipmanım olmadan kayıp kişileri ararken 11 kişinin cesedini buldum. Saldırıların yoğunluğu ve vahşeti nedeniyle kurtarma ekipleri olay yerine ulaşamadı" dedi. 

Kurtarma ekipleri bombalanan yerlere ulaşamıyor (Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)
Kurtarma ekipleri bombalanan yerlere ulaşamıyor (Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)

Enkazın altında mahsur kalan çocukları Ömer ve Usame'yi aramaya çalışan Ethem, kendilerinden bir cevap alamadı.

Molozları kaldırma çabaları ise işe yaramadı. Saatler süren çabaların ardından, iki çocuğunun saldırı öncesinde uyuyor olduğu alanda sağlam kalan duvara şöyle yazdı:

Enkazın altında Ömer ve Usame var.

Yol gösterme

Neden böyle yaptığı sorulduğunda ise Ethem, eşiyle birlikte Gazze'nin güneyindeki Refah bölgesine gideceğini, bölgeye sivil savunma ekipleri geldiği taktirde bu kelimelerin ekiplere yol gösterebileceğini, belki de çocuklarının bulunacağını ifade ediyor. 

Gazze halkı, kayıplarının adlarını binaların enkazlarına yazarak sivil savunma ve kurtarma ekiplerine rehberlik etmeyi amaçlıyor.

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus ve en güneydeki Refah şehrinin tüm sakinleri artık bu yeni yöntemi uyguluyor.

İsrail ordusunun askeri kara operasyonlarının bir kısmını, bu ayın başlarına dek insani yardım alanları sayılan bu valiliklere aktarmasıyla bu yönteme güvenilmeye başlandı.

15 bin kayıp

Gazze'de savaş nedeniyle kaybolan çok sayıda akıbeti henüz bilinmiyor.

Çalışmaları gereği gibi sürdüremeyen yerel yönetimler, bu insanları bulamadığı gibi haklarında herhangi bir bilgiye de ulaşamıyor.

Gazze Medya Ofisi Genel Müdürü İsmail es-Sevabite, "Kayıp kişiler meselesi en zor dosyalardan biri. Bunu sadece Sağlık Bakanlığından gelen raporlarla takip ediyoruz. Son güncellemeye göre 8 bini çocuk, 4 bini kadın olmak üzere 15 bin kayıp insanımız var. Enkaz altında kayıplar olduğu gibi çeşitli yerlerde irtibatı kesilenler de mevcut. Enkaz altında kalanların yaşama şansları oldukça düşük. İkinci kısım için ise Birleşmiş Milletler (BM) kurumlarıyla iletişime geçerek onlar hakkında bilgi almaya çalışıyoruz" açıklamalarında bulundu. 

Salim ise ana kavşaklardan birindeki bir duvara "Burada kayıp insanların olduğu yıkılmış bir ev var" yazdı.

Kurtarma ve sivil savunma ekiplerine yol göstermek için ok işareti çizen baba, ulaşamadığı, hala enkaz altında kalan dört çocuğunun isimlerini büyük bir duvara yazdı.

Aynı zamanda, "Sivil savunma ekiplerine ulaşmak mümkün olmadı. Kayıp kişilerin izini sürmeye çalıştım ancak başaramadım. Bu nedenle, kurtarma ekiplerinin oraya ulaşıp onları kurtarması veya çıkarması umuduyla, enkaz altında kalanların isimlerini duvara yazdım. Hayatımız karanlık bir kabusa dönüştü. Kayıp yakınlarımızı ihbar etmek için ilkel olduğunu düşündüğüm bu yöntemi izliyoruz" ifadelerini kullandı. 

Gazze'de 15 bin kişi kayıp. Bir kısmı enkaz altında iken hayatta kalma şansları ise oldukça zayıf (Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)
Gazze'de 15 bin kişi kayıp. Bir kısmı enkaz altında iken hayatta kalma şansları ise oldukça zayıf (Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)

Ulaşılamayan insanlar

Nitekim sivil savunma ve kurtarma ekipleri, bombalanan alanlardaki mağdurları kurtaramıyor.

Özellikle Han Yunus kentinde çatışmaların yoğunlaşması ardından İsrail, bölge sakinlerinden yerlerinden ve barınma merkezlerinden ayrılmamalarını istemişti.

Buna sağlık ekipleri ve sahadaki işçiler de dahildi. 

Sivil Savunma Sözcüsü Mahmud Basal bu hususta, "Filistinliler, İsrail saldırılarında öldürülen yakınlarının cesetlerini çıplak elleriyle aramaya çalışıyor. Tamamen yıkılan binaların arasından yakınlarının cenazelerini güçlükle, zorlukla çıkarıyorlar. Ekiplerimiz hareket edemez hale gelince Gazzeliler ise kayıp kişilerin isimlerini binaların enkazlarına yazmaya başladı. Bunu fark ettiğimizde, sivil savunma ekiplerine enkazda yazılanlara dikkat etmeleri yönünde talimat verdik. Kayıp kişilerin isimlerinin moloz üzerine yazılması Gazze'nin kuzeyinde benimsenen bir fikirdi. Sivil savunma ekipleri, bu yazıların olduğu alanlara yönlendiriyor. Böylece insanların sağ bulunduğu da oldu" ifadelerini kullandı. 

Uluslararası yardım 

Han Yunus'ta evlerin enkazı altında kalan yaralılardan yardım çağrıları aldıklarını bildiren Basal, ancak kara kuvvetlerinin müdahalesi nedeniyle ambulansların buralara ulaşamadığını belirtti.

Bazıları enkaz altında mahsur kalan yüzlerce insandan sinyaller aldıklarını, ancak İsrail ordusunun hareketi kısıtladığını anlattı. 

İsrail sivil savunma ekiplerinin sahada hareket etmesine izin verse dahi bu ekipler enkaz altındakilere ulaşmak için ciddi bir ekipman, makine ve yakıt sıkıntısı çekiyor.

Bu yüzden Gazze'de hala binlerce kayıp insan mevcut. 

Basal, uluslararası toplumdan mahsur kalan insanlara yardım edilmesini ve binlerce kayıp kişinin kurtarılması için moloz kaldırma konusunda uzman ekipmanların getirilmesini istediklerini belirtti. Ancak bu taleplere herhangi bir yanıt gelmediğine dikkat çekti.

Independent Arabia - Independent Türkçe



İsrail Suriyelilerin zafer kutlamalarını mahvetti

Ayrım çitini aşarak Golan Tepeleri'nde BM güçleri tarafından denetlenen bölgeye giren bir İsrail zırhlı aracını gözlemleyen iki İsrail askeri, 13 Aralık 2024 (AFP)
Ayrım çitini aşarak Golan Tepeleri'nde BM güçleri tarafından denetlenen bölgeye giren bir İsrail zırhlı aracını gözlemleyen iki İsrail askeri, 13 Aralık 2024 (AFP)
TT

İsrail Suriyelilerin zafer kutlamalarını mahvetti

Ayrım çitini aşarak Golan Tepeleri'nde BM güçleri tarafından denetlenen bölgeye giren bir İsrail zırhlı aracını gözlemleyen iki İsrail askeri, 13 Aralık 2024 (AFP)
Ayrım çitini aşarak Golan Tepeleri'nde BM güçleri tarafından denetlenen bölgeye giren bir İsrail zırhlı aracını gözlemleyen iki İsrail askeri, 13 Aralık 2024 (AFP)

Frederic C. Hof

İsrail ve Suriye arasında başarılı bir barış süreci yürütmenin eşiğinde olduğumu düşünmemin üzerinden sanki sonsuzluk geçmiş gibi geliyor. 2011 martının ilk haftasında her iki taraftan da Suriye'nin İran, Hizbullah ve Hamas ile askeri bağlarını koparacak bir anlaşmanın yolunu açacak gibi görünen güçlü taahhütler aldım. Bunun karşılığında İsrail, 1967'deki Altı Gün Savaşı sırasında girdiği tüm Suriye topraklarından kademeli olarak çekilecek ve Şam anlaşmanın yükümlülüklerini yerine getirdikçe ABD'nin Suriye'ye uyguladığı yaptırımlar kaldırılacaktı. Fakat dönemin Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in barış sürecini ilerletmek yerine kitlesel katliam yoluna gitmeye karar vermesiyle her şey önümüzdeki birkaç hafta içinde buhar olup uçtu.

Bugün bu diplomatik başarısızlığı akla getiren -gerçekten yaşandığını varsayarsak- Esed rejiminin düşüşünden sonra İsrail'in Suriye topraklarına yaptığı askeri harekâttır. Esed'in 8 Aralık 2024 günü sabaha karşı aniden Moskova'ya gitmesi, İsraillilerin 2011 yılında öngördükleri türden büyük bir gelişmeye işaret ediyordu. İran'ın Suriye üzerindeki etkin hakimiyeti ortadan kalktı. İran onlarca yıl Suriye'yi Lübnan'a giden bir yol olarak kullanmış ve Hizbullah'ı İsrail'e karşı İran'ın ön cephesi ve caydırıcı gücü haline getirmişti. Tahran yıllarca Suriye'yi İsrail'e karşı Lübnan'daki Hizbullah'ı tamamlayacak ikinci bir cepheye dönüştürmeye çalıştı.

İsrail, 2024 aralığında daha önce 2010 ve 2011 yıllarında ABD arabuluculuğunda diplomasi yoluyla elde etmeye çalıştıklarını güç kullanarak başarmıştı. Suriye’de İsrail’in güvenliğini tehdit eden askeri ittifaklarını sona erdirdi. Esed rejiminin düşmesi ve İran hegemonyasının çöküşü, İsrail'in Suriye halkını kurtuluşlarından dolayı açıkça tebrik etmesi ve nihayetinde resmi bir barışın önünü açabilecek ikili bir ilişkinin temellerini atması için -istenmesi halinde- yeni bir diplomatik fırsat sundu. Ancak İsrail, 2011 yılında Beşşar Esed'le olduğu gibi bu fırsat bir kenara bırakarak şiddete yöneldi.

İsrail, Suriye’deki askeri üslere düzenlediği hava saldırılarını ve 1974 tarihli ayrılma anlaşmasını ihlal ederek Suriye topraklarını işgalini önleyici tedbirler olduğu şeklinde gerekçelendirdi. İsrail, Şam'da yeni kurulan hükümete hakim olan Heyet Tahrir Şam’ın (HTŞ) İslamcı karakterini ve terör örgütü olarak geçmişini kendisine karşı potansiyel bir tehdit olarak gösterdi. Gerçekten de sadece İsrail, El Kaide'nin eski bir uzantısı olan HTŞ'nin Suriye'nin geleceğine ilişkin niyetlerini sorgulamıyor. Yine de ‘İsrail'in HTŞ hakkında en kötüsünü varsayması ve buna göre hareket etmesi makul mü? Esed sonrası Suriye'ye karşı önleyici bir savaşa girmek İsrail'in çıkarına mı?’ sorularının sorulması gerekiyor.

İsrail, 7 Ekim 2023 tarihinde bir başka İslamcı hareket olan Hamas’ın kendisine karşı, insanlığa karşı işlenen tarifsiz suçlarla lekelenmiş bir askeri saldırıya tamamen hazırlıksız yakalanmıştı. Zamanı geldiğinde İsrail bu hazırlıksızlığın nedenini resmi olarak tespit edebilir ve binlerce İsrailliyi katillerin insafına terk etmenin sorumlularından hesap sorabilir. Ancak, o korkunç günden bu yana birçok İsrailli başlıca suçlunun Başbakan Binyamin Netanyahu olduğu kararını çok vermişti. Çünkü sorumluluk onundu. Yıllardır Gazze'deki liderlerin zenginlik için terörizmi terk edeceği inancıyla Katar’dan Hamas'a fon aktarılmasına izin veren politikayı izliyordu. 7 Ekim 2023'teki vahşetten sonra birçok İsrailli için Netanyahu’nun siyasi açıdan yürüyen bir ölü adamdan farkı yok.

Suriyeliler -hatta HTŞ liderleri bile- İsrail'in saldırganlığını görmezden gelmek için ellerinden geleni yapıp yozlaşmış bir katliamcının (Esed) devrilmesini kutluyorlar.

Yine de -o dönemde yaşananlara ve hakkındaki davalara rağmen- İsrail siyasetine hükmetmeye devam eden Netanyahu’nun daha uzun yıllar başbakan olarak kalmak istediği açık. Yaygın olarak İsrail'in Esed sonrası Suriye'ye savaş açma kararının, her şeyden çok Netanyahu'nun hayatta kalma ve siyasi olarak başarılı olma arayışından kaynaklandığı yönünde bir görüş hakim.

İsrail’in -Netanyahu'ya göre İsrail ordusunun hatası olan- 7 Ekim 2023'te yaşananlar karşısındaki hazırlıksızlığı 2024 aralığında tekrarlanmayacak. İsrail, Hamas saldırmadan önce Gazze'de yapması gerektiğine inandığı şeyi Suriye'de yapacak. HTŞ'nin İsrail'e saldıracağına işaret eden herhangi bir göstergenin olmaması önemli değildi. İsrail'in silahlı güç gösterisinde bulunması, hedefin çaresizliği ve güçsüzlüğü nedeniyle kolayca verilebilecek bir karar olarak görüldü.

fvbrghtn
İsrail bombardımanı sırasında Kuneytra üzerinde yükselen duman bulutu, 9 Aralık 2024 (AFP)

Buna karşın Suriyeliler -hatta HTŞ liderleri bile- İsrail'in saldırganlığını görmezden gelmek için ellerinden geleni yapıp yozlaşmış bir katliamcının (Esed) devrilmesini kutluyorlar. Esad rejiminin tutukladığı, hapsettiği, işkence ettiği ve pek çok vakada öldürdüğü sayıları on binlerle ifade edilen yakınları ve tanıdıkları hakkında bilgi edinmeye çalışıyorlar. Temel hizmetleri sağlamak ve Suriye'nin gelecekteki yönetimi ve nihai olarak yeniden inşası için standartlar belirlemek üzere örgütlenmeye çalışıyorlar. Aynı zamanda, Golan Tepeleri'nde Hamas tarzı saldırılar düzenlemek şöyle dursun, İsrail askeri güçlerine karşı koyacak kapasiteye bile sahip değiller. Bunların hiçbiri İsrail istihbarat servislerinin dikkatinden kaçmış gibi görünmüyor.

Suriye'de halen İsraillileri öldürmeye istekli milisler var mı? Bu soruya ‘hayır’ yanıtı vermek aptallık olur. Ancak İran ve Hizbullah'ın Suriye’deki hakimiyetinin çöküşüyle birlikte tehdit seviyesi yükseldi mi? Şimdi önleyici bir askeri operasyonu haklı çıkaracak bir düzeye mi ulaştı? HTŞ, İran ve Hizbullah'ın bıraktığı yerden devam edeceğine dair bir sinyal mi verdi? İsrail'in Golan Tepeleri'ndeki askeri savunması Esed rejimi, İran ve Hizbullah'ın (arka planda Rusya’nın hava desteğiyle) herhangi bir saldırısına karşı koymak için yeterliyse, 8 Aralık 2024 tarihinden sonra bunları yetersiz kılan neydi?

Beşşar Esed, askeri karargahları ve üsleri sivilleri katletmek için kullanırken ister İsrail ister Türkiye isterse ABD olsun birileri bunu yapmış olsaydı Suriyeliler, Suriye Hava Kuvvetleri’nin, Suriye Donanması’nın, kışlaların ve Suriye ordusuyla ilişkili ne varsa yok edilmesini memnuniyetle karşılardı. Esed, Suriyelileri öldürmek, terörize etmek ve içlerine korku salmak için varil bombaları, toplar ve kimyasal silahlar kullanırken birileri silahsız sivilleri korumak için harekete geçseydi on binlerce Suriyelinin hayatı kurtulabilirdi.

ABD Başkanı Joe Biden ve yönetiminin yetersizliği göz önüne alındığında, Trump’ın ekibinden hiç kimse Suriye'de İran ve Hizbullah'a karşı zafer kazanmak ve İsrail'e Suriye halkına yönelik yersiz düşmanlığına son vermesini tavsiye etmekle ilgilenmiyor mu?

Neden şimdi? Suriyeliler Esed sonrası ülkelerine yönelik saldırıları görmezden gelmeye çalışıyor. Zira bu konuda ellerinden bir şey gelmiyor. Sadece bu saldırıların yakında sona ereceğini umuyorlar. Peki olanları unutabilecekler mi?

Netanyahu'nun siyasi hayatta kalmasının kendisi ve destekçileri için her şeyden önemli olduğu kesin. 7 Ekim 2023’teki travmayı henüz atlatamamış olan az sayıdaki İsrailli, Suriye'deki askeri kabiliyetlerin yok edilmesinden ve Suriye topraklarının işgal edilmesinden hiç rahatsız değil. Ancak, yirmi milyon Suriyeliye kurtuluş anlarında bir nebze saygı göstermenin İsrail'in uzun vadeli çıkarına olabileceğini düşünmeye istekli İsrailli üst düzey yetkililer hiç yok mu?

ABD Başkanı Joe Biden ve yönetiminin yetersizliği göz önüne alındığında, Trump’ın ekibinden hiç kimse Suriye'de İran ve Hizbullah'a karşı zafer kazanmak ve İsrail'e Suriye halkına yönelik yersiz düşmanlığına son vermesini tavsiye etmekle ilgilenmiyor mu? Öte yandan Tahran'da da İsrail'in bu eylemlerini sürdürmesi için dua eden liderler olduğuna şüphe yok.

İsrail'in Suriye'ye yönelik önleyici saldırıları artık sona ermeli. Suriye'nin zafer kutlamalarını mahveden saldırıları geri almak mümkün olmasa da becerikli bir diplomasiyle İsrail'in çıkarlarına verilen zarar zaman içinde hafifletilebilir. Aslında İsrail bile Esed sonrası Suriye'nin olumlu bir şekilde şekillenmesine katkıda bulunabilir. Evet, HTŞ halen bir soru işareti olacak, ama İsrail'in zaten olmayan bir düşman yaratmasına da gerek yok.

*Bu makale Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden çevrilmiştir.