Mısırlı aktivist, sanal SIM kartlarıyla Filistinlilere internet sağlamanın yolunu buldu

"Çok karanlık bir tünelin sonundaki ışıktı"

Gazze savaşının patlak vermesiyle ABD'de üniversite öğrencilerinin de katıldığı Filistin'e destek yürüyüşleri düzenleniyor (Reuters)
Gazze savaşının patlak vermesiyle ABD'de üniversite öğrencilerinin de katıldığı Filistin'e destek yürüyüşleri düzenleniyor (Reuters)
TT

Mısırlı aktivist, sanal SIM kartlarıyla Filistinlilere internet sağlamanın yolunu buldu

Gazze savaşının patlak vermesiyle ABD'de üniversite öğrencilerinin de katıldığı Filistin'e destek yürüyüşleri düzenleniyor (Reuters)
Gazze savaşının patlak vermesiyle ABD'de üniversite öğrencilerinin de katıldığı Filistin'e destek yürüyüşleri düzenleniyor (Reuters)

Kahire'de yaşayan Mısırlı aktivist Mirna El Helbavi, İsrail'in Gazze'deki hava saldırılarında Filistinlilerin telekomünikasyon kesintilerini atlatmasını sağlamak için bir girişim kurdu.

Connecting Gaza adlı girişim, sanal SIM kartlarını kullanıyor. E-SIM diye de bilinen uygulama, akıllı telefonunun ana kartına fiziksel olarak bağlı (lehimli) programlanabilir bir SIM kart.

El Helbavi, gönüllü bir grup ve uluslararası bağışçılarla birlikte Gazze'deki 200 binden fazla Filistinlinin telefon ve internet bağlantısını yeniden sağladıklarını duyurdu.

Aktivist, bölgedeki yıkıcı savaş bitene kadar bu girişimi sürdüreceklerini belirtiyor.

31 yaşındaki aktivist, "Telefon ve internet erişimi hakkı, yiyecek ve su kadar önemli bir insan hakkıdır" dedi.

"İletişim yeteneği olmadan ateş hattında kalan Filistinli siviller birbirlerini kontrol edemiyor veya yardım çağıramıyor" diyen El Hebavi, sözlerini şöyle sürdürdü:

Acil durum ve sağlık çalışanları koordine olamıyor ve gazeteciler olası savaş suçları da dahil olmak üzere sahadaki vahşeti belgeleyemiyor.

Aktivist, bölge halkının bombardıman ve saldırılara karşı mutlak sessizlik içinde kaldığını ve acılarını dünyayla paylaşamadığını dile getirdi.

Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları'nın 7 Ekim'de başlattığı Aksa Tufanı operasyonuna İsrail, Demir Kılıçlar operasyonuyla yanıt vermişti. 

ABD, Mısır ve Katar aracılığıyla 22 Kasım'da sağlanan rehine takası anlaşmasının 1 Aralık'ta son bulmasıyla saldırılar tekrar başlamıştı.

İsrail saldırıların başında bölgedeki elektriği kesmiş ve servis sağlayıcılar bombardımanın hayati önem taşıyan ağ altyapısını yok ettiğini açıklamıştı.

27 Ekim'de İsrail kara operasyonlarını genişletmeye hazırlanırken Gazze sessizliğe gömülmüştü.

Filistin'in önde gelen telekomünikasyon şirketi Paltel, "Devam eden saldırılar ışığında Gazze Şeridi'yle tüm iletişim ve internet hizmetlerinin tamamen kesildiğini duyurmaktan üzüntü duyuyoruz" açıklamasında bulunmuştu.

Elektrik kesintisinin savaş suçlarını örtbas edebileceğinden endişelenen El Helbavi, sosyal medyadaki bir takipçisinin önerisi üzerine uluslararası dolaşım hizmeti olan bir e-SIM satın aldı ve yabancı bir ağa bağlanmayı denedi. Sonunda şaşırarak işe yaradığını gördü.

Aktivist,"Çok küçük bir umut olsa bile bir çözüm bulduğumuzu anladığımız anda bunu tüm vücudumda hissettim" dedi:

Çok karanlık bir tünelin sonundaki ışıktı.

24 saat içinde, X (eski adıyla Twitter) ve Instagram'da, Filistinlilere yardımcı olmak isteyen takipçilerinden e-SIM'leri çevrimiçi satın alıp kendisine QR kodlarını göndererek bağışlamalarını talep eden bir paylaşım yaptı.

Böylece söz konusu elektronik simler Gazze'de dağıtıldı.

Gazze'de bu plandan yararlanan gazeteci Ahmed El Medan, "Bu önemli bir sorumluluk" ifadelerini kullandı.

CNN International'a konuşan 27 yaşındaki gazeteci sözlerini şöyle sürdürdü:

Burada insanlar sessizce ölüyor ve kimse onları duyamıyor. Biz tüm bu mağdurların sesiyiz.

Independent Türkçe



Doğada olmayan proteinler üreten yapay zeka, yılan ısırığı tedavisinde "devrim yaratacak"

Bilim insanları yılan zehrine karşı etkili ve ucuz panzehirler üretmeye çalışıyor (Pexels)
Bilim insanları yılan zehrine karşı etkili ve ucuz panzehirler üretmeye çalışıyor (Pexels)
TT

Doğada olmayan proteinler üreten yapay zeka, yılan ısırığı tedavisinde "devrim yaratacak"

Bilim insanları yılan zehrine karşı etkili ve ucuz panzehirler üretmeye çalışıyor (Pexels)
Bilim insanları yılan zehrine karşı etkili ve ucuz panzehirler üretmeye çalışıyor (Pexels)

Yapay zekayla geliştirilen yeni proteinler, ölümcül yılan zehrini etkisiz hale getirmede önemli bir başarı elde etti. 

Dünya Sağlık Örgütü'ne göre her yıl 2 milyondan fazla kişi yılan ısırıkları sonucu sağlık sorunu yaşıyor ve en az 100 bin kişi hayatını kaybediyor. Bu vakaların büyük bir kısmı Afrika ve Asya'daki orta veya düşük gelirli ülkelerde görülüyor.

Genellikle hayvanlardan elde edilen mevcut panzehirler, yüksek maliyet, düşük ve yan etki gibi problemler taşıyor. 

Daha etkili ve uygun fiyatlı alternatifler üretmeye çalışan bilim insanları önemli bir adıma imza attı. 

2024 Nobel Kimya Ödülü'nü kazanan isimlerden Prof. Dr. David Baker liderliğindeki araştırmacılar, yapay zeka kullanarak yılan zehrine bağlanıp bunu etkisiz hale getiren yeni proteinler üretti. Prof. Dr. Baker, 2003'ten beri doğada olmayan proteinler ürettiği için ödüle layık görülmüştü.

Bulguları hakemli dergi Nature'da dün (15 Ocak) yayımlanan çalışmada üç parmaklı toksin denen protein grubuna odaklandı. 

Özellikle kobra, mamba ve mercan yılanı zehirlerindeki bu proteinler, mevcut panzehirlere karşı epey dirençli. 

Yapay zekanın geliştirdiği yeni molekülleri, farelerdeki üç parmaklı toksinlere karşı test eden ekip, hayvanların yüzde 80 ila yüzde 100 oranında hayatta kaldığını gözlemledi. Bu oran, toksin türü, buna karşı uygulanan protein biçimi ve dozuna göre değişkenlik gösterdi. 

Her bir yılanın zehri kendine has bir toksin bileşimi içerdiğinden yeni tedavi, bütün yılan zehirlerini etkisiz hale getirmeyi vaat etmiyor. 

Ancak yeni çalışma,tedavinin etkinliğini ve yapay zekanın protein geliştirme sürecini hızlandırma potansiyelini ortaya koyuyor.

Makalenin yazarlarından Susana Vázquez Torres, "Yılan ısırıklarının tedavisinde devrim yaratabileceğimizi düşünüyorum" diyor. 

Vázquez Torres ayrıca yapay zekayla üretilen proteinleri düzenlemelerine gerek kalmadığını da ekliyor:

İlk denemede işe yarayan bir şey bulmak inanılmaz bir şeydi.

Diğer yandan yılan ısırıkları üzerine çalışan Diogo Martins, yer almadığı çalışma hakkında "Bunu çığır açıcı diye tanımlamasam da (benzer yaklaşımlar üzerinde çalışan birkaç grup var) makine öğrenimi verilerini, sıcaklık değişimlerine dirençli ve üretim dostu proteinlere etkili bir şekilde dönüştürmesi açısından öne çıkıyor" diyor. 

Bilim insanları yeni proteinlerin kolay ve ucuza üretilmesiyle kayda değer bir avantaj sağladığını söylüyor. 

Makalenin bir diğer yazarı Timothy Patrick Jenkins "Tasarlanan bu proteinlerin bir avantajı da küçük olmaları; o kadar küçükler ki dokuya daha iyi nüfuz etmelerini ve toksinleri mevcut antikorlardan daha hızlı etkisiz hale getirmelerini bekliyoruz" diyerek ekliyor:

Ayrıca yapay zeka destekli yazılımla tamamen bilgisayarda oluşturulan bu proteinler, keşif sürecindeki zamanı önemli ölçüde azalttı.

Independent Türkçe, Phys.org, Popular Science, Telegraph, Nature, Dünya Sağlık Örgütü