İsrail'in "Philadelphia Rotası"nı bombalamasının yerinden etme planıyla ilişkisi

Netanyahu bunun, Gazze Şeridi'nde yürüttüğü savaştan sonra Gazze'nin geleceğine yönelik planı dahilinde olduğunu belirtti. Mısır, vatandaşları sınırlarına doğru itmeye devam etmemesi konusunda uyardı

Gazze Şeridi'nin güneyinde İsrail tankları (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyinde İsrail tankları (AFP)
TT

İsrail'in "Philadelphia Rotası"nı bombalamasının yerinden etme planıyla ilişkisi

Gazze Şeridi'nin güneyinde İsrail tankları (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyinde İsrail tankları (AFP)

İsrail uçakları, benzeri görülmemiş saldırılarla Gazze Şeridi ile Mısır arasındaki sınır boyunca şiddetli baskınlar düzenledi ve son iki gün içinde ordu, iki bölgeyi ayıran çitin üzerindeki savaş uçağı saldırılarını yoğunlaştırdı.

Ayrıca Gazze'nin en güney bölgesinin semalarına keşif uçakları konuşlandırdı.

Birinci hattın yok edilmesi

Gazze Şeridi ile Mısır arasındaki sınır boyunca, Filistin tarafında tamamı tek bir coğrafi hat üzerinde inşa edilmiş konut binaları bulunuyor.

Bunlara Birinci hat evleri deniyor ve Gazze ile Sina'yı ayıran Refah şehrinde bulunuyorlar.

İsrail ordusunun Gazze ve Mısır sınırlarına düzenlediği büyük hava saldırılarında savaş uçakları, Sina sınırına birkaç metre uzaklıktaki Refah kentindeki ilk hattaki evleri bombalayarak hepsini tamamen yok etti.

Bombalama bununla sınırlı kalmadı, ordu Selahaddin rotasına (Philadelphia rotasına) alışılmadık bir saldırı başlattı ve baskınlar yolu tamamen ve ayrım gözetmeksizin yok etti.

Uçan parçalar bir şekilde Gazze ile Mısır arasındaki sınır çitini etkiledi.

Refah'ta yerinden edilmiş insanlar

Bu benzeri görülmemiş saldırı, Tel Aviv'in Gazze Şeridi sakinlerinin çoğunu ülke içinde yerinden edilme deneyimini tekrarlamaya zorladığı bir zamanda gerçekleşti.

İsrail ordusu, güneydeki Han Yunus şehrine gelen yerinden edilmiş insanlara şehri boşaltmalarını ve güneydeki Sina yakınlarındaki Refah vilayetine gitmelerini emretti.

Hava saldırıları ve kara saldırıları nedeniyle yaklaşık bir milyon kişi, alanı 68 kilometre kareyi geçmeyen küçük bir alana göç etti.

Bu alanda konut binası olmadığı için yerinden edilmiş insan sayısını karşılayamıyor, bunun sonucunda bombalamadan kaçanlar Mısır sınırına yakın yerlerde çadır kurmak zorunda kalıyor.

Her halükarda, siyasi gözlemciler bu saldırıyı, Filistinlileri yerinden etme ve yerinden edilenlerin Sina'daki el Ariş bölgesine doğru kaçmalarının yolunu açma ihtimaline işaret ediyor olarak okuyorlar.

Öte yandan askeri araştırmacılar bunu beklemiyor ve bunun Refah şehrinin işgalinin sadece başlangıcı olduğunu düşünüyor.

Çelişkili görüşler

İsrail açısından ise ordu sözcüsü Daniel Hagari, Mısır ile Gazze Şeridi arasındaki "Philadelphia rotası"ndaki yer altı tünellerini yok ettiklerini söylüyor.

Ayrıca Hamas hareketinin Philadelphia rotası mahkumları veya liderlerini onları alabilecek yerlere kaçırmak için kullanabileceği kanaatinde.

Hagari, açıklamalarına şöyle devam etti:

Philadelphia rotası altında binden fazla tünel inşa eden Hamas, bu yolu hem askeri amaçlarla hem de gelişmiş silah kaçakçılığı için kullanıyor. Bu nedenle Sina'da biten ve Gazze Şeridi'ne ulaşan yolun tamamını yok ettik.

İsrail'in konuyla ilgili tek görüşü bu da değil. Başbakan Binyamin Netanyahu "Philadelphia Rotası"na yönelik bir askeri saldırıdan bahsetti ve bunun, "Gazze Şeridi'nde yürüttüğü savaştan sonra Gazze'nin geleceğine yönelik planı dahilinde olduğunu belirterek, niyetinin Gazze'yi Mısır sınırından ayıran yolu kontrol etmek olduğunu" vurguladı.

Philadelphia Rotası

Gazze ile Mısır sınırında yer alan dar bir arazi şeridi olan "Philadelphia Rotası" hakkında büyük bir hikaye ortaya atıldı.

Akdeniz'den İsrail kontrolündeki Kerem Şalom ticari kapısına kadar uzanan yolun uzunluğu 14,5 kilometre olup genişliği yüzlerce metreyi geçmiyor.

"Philadelphia Rotası", Mısır ile İsrail arasında 1979'da imzalanan barış anlaşmasında yer alan bir tampon bölge olup, Tel Aviv'in Gazze'yi kontrol ettiği dönemde bu yolu korumak ve kollamak ordunun göreviydi.

Ancak 2005 yılında İsrail güçleri ve vatandaşlar Gazze Şeridi'ni terk ettiğinde, onlar da buradan ve Refah sınır kapısından çekilmek zorunda kaldılar.

Bunları denetleme görevi, Avrupa Birliği'nden gözlemcilerin katılımıyla Filistin Yönetimi'ne devredildi.

"Philadelphia Rotası" Mısır'a bağlı olduğundan İsrail, Kahire ile "Philadelphia Anlaşması" adı verilen bir protokol imzaladı.

Anlaşma, bölgenin Filistin kontrolüne geçmesinin ardından kaçakçılık operasyonlarını durdurmak ve mevcut tünelleri yok etmek için Gazze sınırı boyunca 750 Mısırlı sınır muhafız askerinin konuşlandırılmasına izin verilmesini öngörüyor.

Bu durum, Hamas'ın 2007'de Gazze'nin kontrolünü ele geçirmesine kadar devam etti ve "Philadelphia Rotası"nı denetleme görevi otomatik olarak harekete devredildi ve bu hareket, 2013'te burayı ticari faaliyeti teşvik etmek için kullandı.

Hareket ayrıca yoldaki altyapının iyileştirilmesi için çalıştı ve Mısır'dan Gazze Şeridi'ne malların aktığı bir ticari koridor haline geldi.

Mısır ve Hamas'tan memnuniyetsizlik

"Philadelphia Rotası"na yapılan saldırı Hamas hareketini kızdırdı ve lideri Usame Hamdan, Refah Valiliği'ndeki ilk noktanın yakın bombardımanının İsrail'in Filistinlileri yerinden etme ısrarı anlamına geldiği değerlendirmesinde bulundu ve bu planın Hamas tarafından reddedildiğini vurguladı.

Ancak Netanyahu bunu farklı şekillerde uygulamaya çalışıyor.

Mısır'da "Philadelphia Rotası"na yönelik saldırı, kırmızı çizgilerin aşılması olarak değerlendirildi ve Mısır Temsilciler Meclisi üyesi Mustafa Bekri, konuyla ilgili şu yorumu yaptı:

İsrail ordusu Mısır ile Gazze arasındaki tünelleri yok ettiğini iddia ediyor. Ancak bu, Kahire ile Tel Aviv arasındaki durumda patlamaya yol açabilecek tehlikeli bir gelişme. Düşman planlarında ısrar ediyor ve Mısır'ın yerinden edilmeyi reddettiğini, sınırlarının kırmızı çizgi olduğunu unutmuş durumda.

Kuvvetlerin yeniden konuşlandırılması

İsrail'in saldırısı bununla sınırlı değildi; İbrani Kanal 12, Tel Aviv'deki yetkililerin Refah kapısının Mısır tarafına güvenlik personeli yerleştirme olasılığını incelediğini bildirdi.

Bu, Hamas hareketinin hiçbir üyesinin kalmamasını sağlama bahanesi altında yapılmak isteniyor.

İsrail işleri uzmanı Mustafa İbrahim'e göre İsrail ordusu rotayı yeniden işgal etmeyecek.

Çünkü bu adım, İsrail'in Gazze Şeridi'ni yeniden işgal etmesine veya savaş bittikten sonra orada kalmasına şiddetle karşı çıkan ABD'nin onayını gerektiriyor.

İbrahim aynı zamanda bombalamanın amacının Filistinlilerin yerinden edilmesiyle ilgili olduğunu da reddediyor.

Çünkü bu, İsrail'e yönelmeye başlayan uluslararası topluma karşı durmak anlamına geliyor ve Netanyahu şu anda dünya kamuoyuyla mücadele etmeye hazır değil.

Independent Arabia - Independent Türkçe



Cezayir savunma yasasını yeniden düzenliyor: Genel seferberlik ilanı mı, önleyici bir tedbir mi?

Yasa taslağı genel seferberliğin nasıl hazırlanacağını ve uygulanacağını içeriyor (Cezayir Savunma Bakanlığı)
Yasa taslağı genel seferberliğin nasıl hazırlanacağını ve uygulanacağını içeriyor (Cezayir Savunma Bakanlığı)
TT

Cezayir savunma yasasını yeniden düzenliyor: Genel seferberlik ilanı mı, önleyici bir tedbir mi?

Yasa taslağı genel seferberliğin nasıl hazırlanacağını ve uygulanacağını içeriyor (Cezayir Savunma Bakanlığı)
Yasa taslağı genel seferberliğin nasıl hazırlanacağını ve uygulanacağını içeriyor (Cezayir Savunma Bakanlığı)

Ali Yahi

Cezayir'in Genel Seferberlik Yasası, onu şaşırtıcı olarak görenlerle normal olarak değerlendirenler arasında tartışmalara yol açmaya ve soru işaretleri yaratmaya devam ediyor. Taslağın nedenleri ve boyutları, Sahel bölgesi ve Kuzey Afrika'daki hızlı bölgesel dönüşümler ve güvenlikle ilgili zorluklar çerçevesinde tartışılmaya devam ediyor.

Yasa tasarısı meclise hava edildi

Cezayir hükümeti, bir hafta önce Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun başkanlığındaki Bakanlar Kurulu toplantısında geniş bir şekilde tartışıldıktan sonra pazartesi günü 69 maddeden oluşan genel seferberlik yasa tasarısını meclise havale etti. Çoğu kişi değerlendirme ve okumalarında, seferberlik kavramını silahlı kuvvetlerin kabiliyetlerini herhangi bir tehlikeye karşı mücadelede gerekli seviyeye yükseltmekle ilişkilendirse de belirli bir seferberlik türünden bahsetmedi. Ancak medyada siyasi, sivil ve askeri olmak üzere seferberliği tüm boyutlarıyla kapsayan genel seferberlik ifadesini kullandı.

Yasa tasarısı, ülkenin istikrarına, bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne yönelik herhangi bir potansiyel tehdide karşı savunma kapasitesinin güçlendirilmesi çalışmaları çerçevesinde ordu, devlet kurumları, ulusal kurum ve kuruluşlar ve tüm ulusal ekonomi için, kamu ve özel sektörün katılımıyla barıştan savaşa etkin geçişin sağlanması ve tüm ulusal kapasitelerin savaş çabalarının emrine verilmesi amacıyla genel seferberliğin nasıl hazırlanacağını ve uygulanacağını öngörüyor.

Mekanizmalar ve metinler

Yasa tasarısında mekan ve zaman açısından sınırlı bir tehdide karşı koymak için kısmi seferberlik planlarının ya da savaş çabalarına katkıda bulunan araçların sevk ve idaresinden, halk savunma önlemlerinin uygulanmasından sorumlu olan Milli Savunma Bakanlığı'nın denetimi altında tüm bakanlıkların ve sivil toplumun katılımıyla genel seferberlik planlarının uygulanmasına yönelik mekanizmalar tanımlanıyor. Genel seferberlik durumunda İnsanlar, mallar ve hizmetler savaş çabalarını desteklemek için kullanılır ve ordunun ihtiyaçlarıyla ilgili ürünlerin ve tüketim maddelerinin ihracatına kısıtlamalar getirilir.

Yasa tasarısının metnine göre genel seferberlik, ülkenin anayasal kurumlarına, bağımsızlığına veya toprak bütünlüğüne yönelik yakın bir tehdit olması ya da fiili yahut yakın bir saldırı olması durumunda, Bakanlar Kurulu'nda Cumhurbaşkanı'nın kararıyla kararlaştırılır ve seferberlik hali aynı mekanizma tarafından sona erdirilir.

sadfgh
Genel seferberlik planı Milli Savunma Bakanlığı tarafından hazırlanır (Cezayir Savunma Bakanlığı)

Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle, genel seferberlik için ulusal stratejinin ana eksenlerini ve özel direktiflerini belirleme yetkisine sahip. Genel seferberliğin hayata geçirilmesi açısından, duruma göre başbakan, hükümet üyelerinin kendi yetki alanlarındaki faaliyetlerinin genel seferberlik ulusal stratejisi doğrultusunda koordinasyonunu, yönlendirilmesini ve kontrolünü sağlarken, genel seferberliğin hazırlanması ve uygulanmasıyla ilgili tüm faaliyetlerin genel denetimi Milli Savunma Bakanı'ndadır.

Seferberlik hazırlığı

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre  yasa tasarısı seferberliğin hazırlık aşamasında, ilgili bakanlıklar tarafından özel planların hazırlanmasını ve Milli Savunma Bakanlığı'nın genel seferberlik için genel planı hazırlayarak cumhurbaşkanının onayına sunmasını öngörüyor. Kritik makamlardaki kişilerin emekliliklerinin askıya alınması, halk savunma tedbirlerinin uygulanması, kişilerin ve mülklerin zapturapt altına alınması ve savunma ihtiyaçlarıyla ilgili kalemlerin ihracatına kısıtlamalar getirilmesi gibi adımlar atılarak insan ve malzeme rezervleri oluşturulur ve sivil toplum katılım görevi konusunda duyarlı hale getirilir.

İçişleri Bakanlığı, vatandaşlar ve seferber edilen maddi kaynaklar hakkında güncel bir veri tabanı oluşturarak ve sivil toplumu ve vatandaşları genel seferberlik durumlarında sorumlulukları ve görevleri konusunda duyarlı hale getirerek yerel toplum yetkililerinin yetkili askeri makamlarla koordinasyonunu sağlar. Sanayi Bakanlığı ise Milli Savunma Bakanlığı ve diğer bakanlıklarla iş birliği içinde, sivil sanayi üretimini ordunun ihtiyaçlarına ve savaş çabalarına uygun hale getirmekle görevlidir.

Dışişleri Bakanlığı, yurt dışındaki vatandaşları genel seferberlikteki rollerinin önemi konusunda duyarlı hale getirmekle sorumludur. Saldırı veya yakın bir tehdit durumunda seferberliğe başvurmanın meşruiyeti konusunda kamuoyunu ve uluslararası ve bölgesel kurumları duyarlı hale getirmeye çalışır.

Yasa tasarısı hakkında

Yasa tasarısı, Cumhurbaşkanı’nın Yüksek Güvenlik Kurulu'nu dinledikten ve Millet Meclisi Başkanı ile Ulusal Halk Meclisi Başkanı'na danıştıktan sonra Bakanlar Kurulu'nda genel seferberlik kararı alabileceğini öngören Anayasa'nın 99’uncu maddesine dayanıyor. Bu madde, 97’nci maddeden 102’nci maddeye kadar genel seferberliği düzenleyen ve meşrulaştıran maddelerden sadece biridir.

dfgthy
Cezayir parlamentosu yasa hakkında karar verdi (AFP)

‘Genel seferberlik’ ifadesi, bir devletin ordusunun savaş veya yarı-savaş durumuna dönüştürülmesi ve devletin ekonomisinin, kurumlarının, yeteneklerinin, maddi ve insan kaynaklarının ve yasalarının uzun süreli bir savaşın gerekliliklerini sağlamak ve hedeflerine ulaşmak için yeniden yapılandırılması olarak tanımlanıyor. Cezayir, 1962 yılında bağımsızlığına kazandığından bu yana ‘özel veya kısmi’ iki seferberlik vakası dışında anayasal konseptine uygun olarak genel seferberlik ilan etmedi. Bu iki vakadan biri Fas ile 1963 yılındaki Kum Savaşı, ikincisi ise 1990'lı yıllardaki güvenlik krizi olarak da bilinen Kara On Yıl’dı.

Afet veya olağanüstü hal

Siyaset sosyolojisi araştırmacısı Dehu bin Mustafa, Independent Arabia'ya yaptığı açıklamada, Bakanlar Kurulu'nun yetkisi dahilinde olmayan genel seferberlik ilan etmediğini, ancak meclise sunulmak üzere genel seferberlik yasasını onayladığını söyledi. Dünyadaki her ülkenin tehditlere ya da savaşa karşı hazır olması gereken bir seferberlik kanunu olduğunu belirten Bin Mustafa, Cezayir'de 1986 yılının mart ayında çıkarılan 05/86 sayılı seferberlik yasasının, ihtiyat kanununun değiştirilmesi ve teknolojik ve siyasi değişikliklerle uyumlu hale getirilmesi için değiştirilmesi gerektiğini ifade etti. Bin Mustafa, sebeplerin bilinmediğini ya da saldırı yahut savaşla yüzleşmeye hazır olma, potansiyel dış tehditler ya da buna ilişkin sinyaller veren düşmanca eylemler olduğunu ve batı ve güney sınırlarında gerginlik işaretleri olduğunu açıkladı.

Yasanın duyurulma şeklinin kafa karışıklığına neden olduğunu söyleyen Bin Mustafa, medya ile yetkililerin yasanın içeriğini ve hedeflerini netleştirmesi gerektiğini belirterek, “Meclise sunulan seferberlik yasasını farklı kılan, savaş durumu ve barış durumundan savaş durumuna geçişle sınırlı olması, savaş çabasını ve bunu destekleyecek mekanizmaları tanımlaması ve afet ya da olağanüstü durumları içermeden milli seferberlik stratejisinin ana eksenlerini tanımlayan bir cumhurbaşkanlığı kararnamesinin çıkarılmasını onaylamasıdır” yorumunda bulundu.

Ulusal seferberlik stratejisinin entelektüel, kültürel, medya, ekonomik, sosyal, siber, sağlık ve yasal seferberliği kapsayacağını belirten Bin Mustafa, bunun da devleti, kaynaklarını ve toplumları bir savaş durumuna hazırlamak ve bu önlemleri test edip değerlendirmek anlamına geldiğini söyledi.

Dünyanın her ülkesinde bir seferberlik kanunu olduğu için bu kanunun savaş anlamına gelmediğini, ancak amacının siyasi belirsizlik ve uluslararası çalkantı ve gerginlikler çerçevesinde hazırlıklı olmayı sağlamak olduğunu söyledi.

Milli Savunma Bakanı

Cezayir anayasasına göre Cumhurbaşkanı olan Milli Savunma Bakanı, meclise sunulan taslağa göre ilgili bakanlarla koordinasyon içinde, genel seferberlik planını harekete geçirmekten, ordunun çalışmalarını desteklemekten ve hayati önem taşıyan malzemelerin tüketimini rasyonel hale getirmekten sorumludur. Ayrıca İçişleri Bakanlığı ile iş birliği içinde hayati ve hassas tesislerin korunmasının güçlendirilmesi de sorumlulukları arasında yer alır.

xsdfgrt
Yasa tasarısı, genel seferberliğin etkinliğinin korunmasını vurguluyor (Cezayir Savunma Bakanlığı)

Milli Savunma Bakanı, genel seferberlik sırasında adil bir tazminat ödenmesini sağlayarak, seferberlik ve savaş hâline ilişkin kişi, mal ve hizmet ihtiyaçlarının ordunun yararına yurtiçi kaynaklardan karşılanması yetkisine sahip. Söz konusu amaçların bu amaçlar dışında kullanılması ve savunma ihtiyaçlarıyla ilgili sarf malzemelerinin özel izin alınmadan ihraç edilmesi yasaktır.

Ceza yönü de var

Yasa tasarısında cezai yönler de mevcut. Genel seferberliğin etkinliğini korumak için ağır cezalar öngören yasa tasarısına göre seferberlik ve savaş hali için kullanılacak malları istismar eden veya bunu yapma yetkisini kötüye kullanan herkes üç yıldan 10 yıla kadar hapis ve 1 milyon dinara (yaklaşık 70 bin dolar) kadar para cezasına çarptırılır. Doğru bilgi vermeyen ya da seferberlik için tasarlanan ekipmanı gizlemeye çalışan herkes iki aydan üç yıla kadar hapis ve 300 bin dinara (2 bin 100 dolar) kadar para cezası ile cezalandırılır.

Seferberlik, halk savunma tedbirlerini uygulamayı reddetme ya da silahlanmayla ilgili yetkisiz açıklamalarda bulunanlar iki aydan bir yıla kadar hapis ve 100. Bin dinara (700 dolar) kadar para cezası alır.