Mülteciler kışın yağmur ve soğuğundan korunmak için almaları gereken çadır konusunda para sıkıntısı çekiyor
Savaş, Gazze'de 1,8 milyondan fazla kişinin iç göçüne neden oldu / Fotoğraf: Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia=Savaş, Gazze'de 1,8 milyondan fazla kişinin iç göçüne neden oldu (Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)
Savaş, Gazze'de 1,8 milyondan fazla kişinin iç göçüne neden oldu / Fotoğraf: Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia=Savaş, Gazze'de 1,8 milyondan fazla kişinin iç göçüne neden oldu (Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)
Gazze Şeridi'nin en güneyinde bulunan Refah'ta, İsrail askeri saldırılarından korunmak için sığınma merkezlerine dönüştürülen eğitim tesislerinde boş sınıf bulamayan Tahsin, Mısır sınırının yakınında bir çadır kurmaya karar verdi
Yeniden yerinden edilme, baskı oluşturuyor
Gerçekte, İsrail, 13 Ekim'de Gazze şehri ve Kuzey Gazze'deki sakinlere güneye gitmeleri talimatını verdiğinde, 1,8 milyonun üzerinde insan yerlerinden oldu.
Bu kişilerin bir kısmı Refah iline gitti ve Birleşmiş Milletler ve hükümete ait barınma merkezlerinde yer buldular.
Son yerinden etme dalgası ise Aralık ayının başında başladı. Bu seferki yerinden edilenlerin çoğu Refah iline kaçtı.
Barınma merkezlerinin aşırı kalabalık olduğunu gördükleri için boş arazilere çadırlar kurmak zorunda kaldılar, bu araziler ise Mısır sınırına yakındı.
Kişisel harcamaları düşününce Tahsin, savaş sona erene kadar geçici bir çadıra sığınmaya karar verdi.
Tahsin, bölgede hizmet veren kurumlardan ücretsiz bir çadır temin etmek için birçok yer araştırdı ancak çadır bulamadı.
Bu nedenle kendi imkanlarıyla ailesi için bir barınak oluşturmaya karar verdi.
Birleşmiş Milletler, Han Yunus'ta bir çadır kampı kurdu, ancak yerinden etme baskısı şimdi Refah'ta yoğunlaştı (Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)
Zorla boş bir arazi parçası bulan Tahsin, bulduğu yeri işaretlemek için hemen ailesini oturttu ve bavulunu buraya koydu.
Sonra barınağı nasıl inşa edeceğine dair araştırmalara başladı. Bu esnada istek üzerine barınak inşa eden kişileri aradı.
Yağmur ve rüzgardan koruyan basit bir barınak kurmanın maliyetini soran Tahsin, "Bana 150 dolar istediler, bu büyük bir miktar, savaştan sonra kalan paramla bu kadar büyük bir miktarı ödemem ne kadar sürecek?" dedi.
Savaş sonrasında atacağım bu basit barınak için vereceğim bu para boşa gidecek.
Maliyet detayları
Çadırın maliyet detayları ise şöyle:
İlk olarak, çadırı inşa edecek kişiye ödenecek olan 35 dolarlık işçilik ücreti, çadırın iskeletini oluşturacak olan ahşap panellere ödenecek yaklaşık 60 dolar, vida ve diğer bazı temel malzemelerin alımı için 10 dolar, çadırı yağmur ve rüzgarlardan korumak için kullanılacak olan naylon veya kumaş ise 45 dolar tutuyor.
Maliyet ayrıntılarını dikkatlice dinleyen Tahsin, karmaşık duygular içerisinde şöyle bağırdı:
Basit bir barınağın bile bu kadar yüksek maliyetli hale geldiği bir noktaya geldik. Bu kadar yüksek bir maliyeti karşılayamayız.
Tahsin, alternatif bir çözüm düşündü, ancak tüm kapılar önünde kapalıydı.
Refah'ta akraba veya tanıdığı yoktu, bu yüzden çadırı kendisi inşa etmeye karar verdi ve çadırı kuracak kişiye ödemesi gereken 35 dolardan tasarruf etti.
Gazze'de yerinden edilmiş kişiler genellikle 3 farklı yerde kalıyorlar: Okullara dönüştürülen barınma merkezlerinde, uluslararası kuruluşlarda veya kendi masraflarıyla kurulan çadırlarda.
Kimileri de akrabaları ya da arkadaşları tarafından misafir ediliyorlar.
Tahsin, çadırın inşa maliyetini 115 dolara çıkardı.
Ahşapları yerde sabitledi, iskeleti kurdu ve çivileri çaktı.
Birkaç saat içinde ailesi için barınma hazırdı.
Tahsin, "Gazze'de fakiriz ve her şey kötüye gidiyor. Bu durum savaştan önce de böyleydi. Uzun bir savaş döneminde paranız tükendi mi ve bir gün bile çalışmadınız mı? Oysa şimdi hayat değişti ve enflasyon var" dedi.
Kişisel harcamalarıyla barınak yapmaya karar veren Tahsin'in başına gelenler bütün yerinden edilmiş Gazzelilerin başına geldi.
Çoğu 150 dolar ödedi ve bu fiyat onları kızdırdı. Çünkü bu maliyetin, yardım kuruluşlarının kendilerine ücretsiz çadır vermemesinden kaynaklandığını düşünüyorlar.
Bir başka mülteci Hamis ise, Gazze'nin ortasında yer alan Deyr el-Belah bölgesinde, Aksa Hastanesi yakınında çadır kurmaya karar verdi.
Maliyeti duyduğunda, şaşkınlık içinde elini yüzüne vuran Hamis, "500 şekel, yani 150 dolar, bu çok fazla ve inanılmaz. Ben üç çocuğumla enkaz altından çıktım ve yeterli param yok" dedi.
Yerinden edilenler, kendilerini yağmurdan ve soğuktan koruyacak çadır kurmanın maliyetinin çok yüksek olduğunu söylüyor (Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)
Ücretsiz bir çadır almak için hastaneye geldiğini, ama bulamadığını söyleyen Hamis, "Şu anda konaklama maliyeti bana 500 dolardan fazla mal olacak. Bir çadır inşa ettikten sonra yere sermek için bir mat, kışın kullanılacak örtü, yatak, yiyecek ve içecek gerekecek ve tüm bunlar için para gerekiyor" diye konuştu.
İnsanî yardım çağrılarını karşılamak oldukça zor
Aslında, savaşın başlamasıyla UNRWA (Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı), Han Yunus şehrinin güneyindeki Muvasi bölgesinde mültecilere yönelik bir çadır kampı inşa etti.
Ancak askeri operasyonların genişlemesi ve İsrail'in o bölgeyi işgal etmesi nedeniyle hava saldırılarına maruz kalan insanlar, çadırları terk edip kaçtılar.
UNRWA Sözcüsü Kazım Ebu Halef, "İnsanî yardım çağrıları, bizim cevaplama kapasitemizden çok daha büyük ve mülteci sayısı oldukça fazla. Bu nedenle barınma ihtiyaçlarını karşılamak oldukça zor"
Halef, sözlerine şunları ekledi:
Aslında, askeri operasyonların etkisiyle çoğu insan bu bölgeden ayrıldı. Biz de yardım taleplerine cevap vermek için çabalıyoruz. Ancak Gazze'ye gelen yardımlar hala sınırlı ve ihtiyaçlarla dengelenmiş değil. Mültecilerin daha fazla çadır bulabilmeleri için kapasitemizi zorluyoruz.
Ebu Halef, "En iyi çözüm, ateşkesin sağlanması ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin çağrısına cevap verilmesidir. Bu, insani nedenlerle gerekli bir adımdır. İnsanî yardım çağrılarına cevap verme imkanımız oldukça sınırlı hale geldi ve İsrail'in saldırıları nedeniyle çalışamıyoruz" şeklinde konuştu.
Washington Suriye'de Türkiye-İsrail rekabetinin ritmini mi belirliyor?https://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5094756-washington-suriyede-t%C3%BCrkiye-i%CC%87srail-rekabetinin-ritmini-mi-belirliyor
Washington Suriye'de Türkiye-İsrail rekabetinin ritmini mi belirliyor?
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Suriye’deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera görüşmesinden bir kare (Türkiye Dışişleri Bakanlığı/AP)
Tarık eş-Şami
Suriye’de Beşşar Esed rejiminin düşmesi, İsrail ordusunun ülkenin güneybatısındaki topraklarını ele geçirmesi ve Türkiye destekli muhalif grupların ülkenin kuzeydoğusunda Kürt ağırlıklı silahlı grupların kontrolündeki bölgelere ilerlemesiyle birlikte komşu ülkeler arasında Suriye’nin bölünebileceği endişeleri arttı. Ancak hem İsrail hem de Türkiye eylemlerini ulusal güvenliklerini korumayı amaçladığı şeklinde gerekçelendiriyor. Uluslararası toplum, bu duruma müdahale etmeye fazla istekli görünmezken Türkiye ile İsrail’in çatışan gündemleri, ABD'nin bu rekabete nasıl yaklaşacağı ve hangi tarafı destekleyeceği sorusunun sorulmasına neden oluyor. ABD, NATO’daki güçlü müttefiki Türkiye'ye karşı Washington'da muazzam bir nüfuza sahip olan stratejik müttefiki İsrail'i mi destekleyecek yoksa değişen jeopolitik tablo, bölgenin istikrara kavuşturulmasına yönelik ortak çıkarlar doğrultusunda iki ülke arasındaki yakın ilişkileri mi güçlendirecek?
Yeni ve karmaşık bir gerçeklik
Esed rejiminin çöküşü, Ortadoğu bölgesindeki stratejik hesaplamalarda yeni ve karmaşık bir gerçeklik yarattı. Bu durum, Esed rejiminin düşüşünden en kazançlı çıkan Türkiye ve İsrail başta olmak üzere komşu ülkeler üzerindeki potansiyel nüfuzu değiştirdi. İran liderliğindeki ‘Direniş Ekseni’nin İran destekli milislerin Suriye'den çekilmesiyle dağılması ve Tahran'dan Hizbullah'a Suriye toprakları üzerinden giden askeri ikmal hatlarının kesilmesi İsrail için acil ve önemli bir güvenlik nimetini temsil ediyordu.
Golan Tepeleri ile Suriye arasındaki askerden arındırılmış bölge arasındaki kontrol noktasının yakınlarında İsrail ordusuna ait askeri araçlar (AFP)
Suriye yönetiminin yıllardır Ankara tarafından desteklenen Heyet Tahrir Şam (HTŞ) tarafından ele geçirilmesine, Türkiye'nin Şam'da baskın güç olarak ortaya çıkması eşlik etti. Yıllar önce Libya, Somali ve Katar'a asker gönderen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ülkesinin nüfuzunu eski Osmanlı İmparatorluğu topraklarına yayma arzusunu gerçekleştirmeye her zamankinden daha yakın. Bu yaklaşım, stratejik kazanımlar için halk arasında kabul gören bir gerekçe olarak Filistin davasının savunulmasında İran ile rekabeti de içeriyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan (AFP)
Fakat geçtiğimiz yıl Gazze Şeridi’ndeki savaşın başlamasından bu yana ilişkileri nispeten gergin olan ABD'nin bu iki önemli müttefiki, Suriye içinde ve dışında bir çarpışma rotasında ilerliyor. Bu rekabeti yönetmek, ABD’nin seçilmiş Başkanı Donald Trump'ın yönetimi için bir öncelik olacak. Bu da ABD’nin Avrupa’daki ve Ortadoğu'daki ittifaklar ağı üzerindeki baskıyı arttıracak gibi görünüyor.
En büyük kazanan Türkiye
Türkiye ve İsrail, İran'ın Ortadoğu'daki nüfuzunun hızla azalmasıyla sonuçlanan Suriye rejiminin çöküşünün başlıca stratejik faydalanıcıları olurken aslında bunun en büyük kazananı şu an fiilen Suriye'deki en güçlü siyasi aktör olmanın yanında ekonomik ve askeri açıdan en etkili aktör olma yolunda ilerleyen Türkiye gibi görüyor. Birçokları Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Suriye'yi bir Türk himayesine dönüştürmek için hiç vakit kaybetmediğini düşünüyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın stratejisinin iki temeli var. Bunlardan birincisi Suriye rejimini siyasi, ekonomik ve uluslararası alanda destekleyen ve yardım eden koruyucu bir dış kabuk oluşturmak, ikincisi ise Suriye'deki yerel güç merkezlerini Ankara'ya bağımlı tutmayı teşvik etmek. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Washington merkezli Ortadoğu Enstitüsü Türkiye Programı Direktörü Gönül Tol, Türk yetkililerin yeni Suriye'nin başarılı olmasını ve böylece İsraillilerin her şeyi yok edebileceğini düşündükleri bir dönemde Türkiye'nin bu ülkeye sahip çıkmasını istediklerini belirtti.
Ekonomik faydalar
Türkiye'nin nüfuzu HTŞ lideri Ahmed eş-Şera’nın hükümete yakınlığıyla bilinen Yeni Şafak gazetesine verdiği ve Suriye ile Türkiye arasında kurulmasını beklediği ilişkileri özetlediği röportajda açıkça görüldü. İç savaş sırasında milyonlarca Suriyeli mülteciye ev sahipliği yapan Türkiye'ye Suriye'nin yeniden inşasında öncelik verileceğini söyleyen Şera, “Bu zafer sadece Suriye halkının değil, aynı zamanda Türk halkının da zaferi” dedi.
Üç milyondan fazla Suriyeli mültecinin ülkelerine dönmesinin yanı sıra Türkiye'nin elde etmesi beklenen ekonomik faydalar her şeyden daha ağır basabilir. Ankara'nın 13 yıllık savaş sırasında harap olmuş bir ülkedeki yeniden inşa projelerinde aslan payına sahip olması ve 2009 yılından bu yana Katar'dan Suriye toprakları üzerinden Türkiye'ye ve oradan da Avrupa'ya uzanacak bir doğalgaz boru hattı için önerilen diğer stratejik projelerin yeniden konuşulmaya başlanması, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ülkesinin Avrupa'ya doğalgaz pazarlayan bir merkez olması hayalini gerçekleştirebilecek bu ekonomik fırsattan vazgeçmeye niyetli olmadığı anlamına geliyor.
Ankara karşılığını bekliyor
Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, talep edilmesi halinde ülkesinin Suriye'ye askeri yardım sağlamaya hazır olduğunu açıkça ifade etti. Türkiye’nin Suriye için yerli üretim çeşitli savaş teçhizatının ana tedarikçisi olması beklenirken aynı zamanda eğitmenler gönderebilir, yeni orduya uygun bir savaş teorisi oluşturabilir ve bu faaliyetleri finanse etmek için mali destek sağlayabilir. Hatta Suriye'deki yeni yönetimle askeri ve stratejik bir ittifak kurulması karşılığında Ankara, Suriye'deki tüm askeri ve siyasi süreçlerdeki konumunu ve etkisini garanti altına alabilir.
Moskova'nın Hmeymim Hava Üssü ve Tartus’taki askeri deniz üssünün geleceğine dair (Şam'daki Suriyeli yetkililerle değil) Ankara’daki Türk yetkililerle müzakerelere başlamasıyla İsrail, Türkiye'nin nüfuzunun boyutunun farkına vardı. Türkiye'nin İsrail ordusunu Golan Tepeleri'nde işgal ettiği bölgelerden çıkarmak için yakında uluslararası adımlar atmaya başlaması bekleniyor.
İsrail'in Suriye'deki hedefleri
İsrailli yetkililer, HTŞ’nin Şam'ın kontrolünü ele geçirmesinden bu yana özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Filistinli Hamas Hareketi’ne verdiği açık destek çerçevesinde Türkiye'nin başını çektiği yeni Sünni İslamcı eksenin zaman içinde giderek daha tehlikeli hale geleceğinden endişe ediyor.
Yeni Suriye'nin fiili lideri Ahmed eş-Şera savaş arayışında olmadığını ve ülkeyi yeniden inşa etmeye odaklanmak istediğini söylese de o ve Şam'ın önde gelen diğer bazı isimleri bir zamanlar ABD tarafından terör örgütü ilan edilen El Kaide'nin bir kolu olan Nusra Cephesi’nde önemli roller üstlenmişti. İsrail Başbakanı Binamin Netanyahu'nun hükümeti bu durumu Suriye'nin güneyindeki toprakları ele geçirmek için bir bahane olarak kullandı. Netanyahu en az 2025 yılına kadar orada kalacaklarını söyledi. Bu da İsrail'i eski statüsüne kavuşturmak için ABD’nin ve uluslararası tarafların yoğun çabasını gerektirecek.
Ancak İsrail'in Suriye'nin güneyine girmesi ve haftalarca Suriye'nin yeni yöneticilerinin hava ve deniz savunmasına, hava gücüne ve uzun menzilli füzelere sahip olmasını engellemek için Esed rejiminin askeri altyapısından geriye kalanları yok etmesi, Tel Aviv ve Ankara'yı bir kez daha karşı karşıya getirdi. Ankara İsrail'e güçlerini geri çekmesi ve Suriye hava sahasını ihlal etmeyi bırakması çağrısında bulunurken İsrail Dışişleri Bakanlığı, buna ‘Türkiye'nin Suriye'de işgal konusunu gündeme getirecek son ülke olması gerektiği’ yanıtını verdi. Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) 2016 yılından bu yana Suriye’de ve bazı güçleri’ destekliyor. Türk lirası ülkenin büyük bir bölümünde kullanırken yaygın bankacılık ve posta hizmetleri sağlanıyor.
Çetin rekabet
Türkiye ile İsrail arasındaki çetin rekabet ve çıkar çatışması göz önüne alındığında, İsrail Parlamentosu Knesset'in Dış İlişkiler ve Savunma Komisyonu Başkanı Yuli Edelstein gibi bazı İsrailliler, iki ülke arasında zaten kötü olan ilişkilerin Türkiye'nin silahlı vekilleriyle çatışmaya dönüşmesinden korktuklarını ifade ediyorlar.
İsrail'in şahinleri, Netanyahu hükümetini, Türkiye'nin Suriye'de yayılma ve İran'ın Suriye'deki varlığının sona ermesi karşılığında burayı bir İslam devletine dönüştürme hamlelerine karşı sahada birtakım gerçekler yaratarak hayati jeostratejik çıkarlarını yeniden inşa etmeye zorluyor. Sınırların değiştirilmesi ve bölgedeki istikrarsızlığın yanı sıra Suriye'nin mezhepsel-etnik hatlar boyunca bölünmesini ve Dürzilerle ve Kürtlerle nüfuz alanları, stratejik ittifaklar ve özerklik gibi meseleleri dikkate alan hayati bir savunma bölgesinin kurulması için baskı yapmanın mümkün olduğunu savunuyorlar.
Bir yandan dinamikler değişirken İsrail basını, Suriyeli Kürtlerin temsilcilerinin, çeşitli kanallar aracılığıyla İsrailli yetkililere ulaştığını bildirdi. İsrail, Kürt toplumunu dostane ve Batı yanlısı bir güç olarak görüyor ve Ankara'nın terör örgütü olarak sınıflandırdığı Kürtlerin ağırlıkta olduğu Halk Koruma Birlikleri'nin (YPG) omurgasını oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri'nden (SDG) kurtulmak için baskı yapan Türkiye’yi kızdıracak şekilde Kürtlerin güvenliğini sağlamak için Batılı müttefikleriyle perde arkasında çalışmalar yürütüyor.
İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa’ar da İsrail'in hem Türkiye hem de İran tarafından ‘zulüm gördüklerini’ söylediği Kürtleri ‘doğal müttefik’ olarak görmesi ve onlarla ve Ortadoğu'daki diğer azınlıklarla bağlarını güçlendirmesi gerektiğini söyleyerek Ankara'yı öfkelendirdi.
Çatışmayın, temas kurun
Buna karşın İsrail ile Türkiye arasındaki husumet, İsrail ile İran ve vekilleri arasındaki uzun ve kanlı çatışmanın yanında sönük kalıyor. Zira İran ve İsrail bu yıl birbirlerine doğrudan füzeli saldırıları düzenlediler ve bu da İsrail ile Lübnan'daki İran destekli Hizbullah arasında on yıllardır süren çatışmayı tırmandırdı.
İsrail, arada sırada öfkeli ya da eleştirel açıklamalar yapsa da Türkiye ve vekillerine karşı Suriyeli Kürt unsurları maddi olarak desteklemesi pek olası görünmüyor. Eski diplomat Aydın Selcen, İsrail'in Suriye'de Türkiye için sorun yaratmaya karar vermesi halinde bir devlet olarak aklını kaybetmiş olacağını söyledi. Selcen, İsrail ile Türkiye arasında açık bir çatışma ihtimali görmediğini de sözlerine ekledi.
On binlerce Filistinlinin İsrail ordusu tarafından öldürülmesinin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Netanyahu'yu ‘Gazze kasabı’ olarak eleştirmesine rağmen 1949 yılında İsrail'i tanıyan ilk Müslüman ülke olan Türkiye'nin Tel Aviv'de büyükelçiliği bulunuyor. İki ülke arasındaki iletişim kanalları açık kalmamaya ve Türkiye, ABD'nin müttefiki olmaya devam ediyor. Dolayısıyla iki ülke arasındaki bu uçurum kapatılabilir.
İsrailli modern Ortadoğu tarihi uzmanı Eyal Zisser'e göre Türkiye’nin İsrail'i yok etmeyi hedeflemiyor, nükleer silah geliştirmiyor, Hizbullah'a büyük bir füze cephaneliği sağlamıyor ve Suriye'ye on binlerce milis göndermiyor, bu yüzden Suriye'de yakın gelecekte Türkiye ile İsrail arasında bir çatışmadan söz etmek abartılı bir söylem.
ABD'den gelen karışık sinyaller
Öte yandan Washington'da Türkiye’nin ve İsrail'in Suriye'deki eylemlerini dizginleme kabiliyeti konusunda bazı belirsizlikler söz konusu. Başkan Joe Biden yönetimi, Türkiye’nin ve İsrail'in Suriye'deki müdahalelerine tutarsız tepkiler verdi. Başkan Biden, Netanyahu, İsrail'in güvenliğini garanti altına alacak başka bir anlaşmaya varılana kadar İsrail ordusunun Suriye'de kalacağını açıkladığında bile İsrail'in saldırılarını ve bazı bölgeleri işgali etmesini meşru bir güvenlik önlemi olarak savundu. Netanyahu yönetimi ayrıca Suriye'nin kuzeyinde Türkiye’ye yakın muhalif gruplarla Kürt ağırlıklı güçler arasında ateşkes sağlanmasını istedi, ancak Ankara buna yanaşmadı.
Başkan seçilen Donald Trump, Esed rejiminin düşmesini takdirle karşıladığını ifade etse de bunu ‘Türkiye’nin dostane olmayan bir şekilde ele geçirmesi’ olarak nitelendirdi. Komşusu Suriye'nin geleceğinde ‘anahtarın Türkiye'de olacağını’ belirten Trump, “Başta Suriye olmak üzere bölgede yaşanan her olay bize Türk milletinin kaderinden kaçamayacağını hatırlatıyor” diyerek Türkiye'nin Ortadoğu'da lider bir güç olması yönündeki görüşünün altını çizdi.
Ancak Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Trump’ın ‘Türkiye’nin dostane olmayan bir şekilde ele geçirmesi’ şeklindeki yorumuyla ilgili değerlendirmesinde “Suriye’deki durumu bir ele geçirme olarak tanımlamak ciddi bir hata olur. Eğer ele geçirme durumu varsa o da Suriye halkının iradesinin yönetimi ele geçirmesidir” ifadelerini kullandı.
Fakat Biden ve Trump yönetimleri, en azından şimdilik, Suriye'deki tablo daha da netleşene ve uluslararası toplum geçiş sürecinin adımlarını ve sonuçların Batı ve Arap ülkelerinin taleplerine uygun olup olmadığını görene kadar Türklerle ve İsraillilerle bir tartışmaya girmekten kaçınıyor gibi görünüyor. Bunun yanında Suriye'de Türkiye ve İsrail arasında olası bir anlaşmazlık ya da çıkar çatışması durumunda, özellikle Trump yönetiminde tamamen İsrail yanlısı şahin bir dış politika ve ulusal güvenlik ekibi varken, Washington'ın İsrail'in çıkarlarını destekleme eğiliminde olması daha yüksek bir olasılık.
