Irak’ta il meclisi seçimlerini kazanan Sünni güçler arasındaki ittifaklara ilişkin resmi tablo henüz netlik kazanmadı. Toplam oy kullanan seçmenlerin yaklaşık yüzde 6'sının oyu açılırken geri kalan oy sayımının bugün sona ermesi bekleniyor. Ancak bu partilerin etkili adımları nedeniyle ilk sonuçların değişmesinden korkuluyor.
Koordinasyon Çerçevesi geçtiğimiz çarşamba günü, vali pozisyonuna karar verecek salt çoğunluğun sağlanması için il meclislerinde ortak cephe oluşturulmasına karar vermişti. Ancak Sünni güçlerin bazı büyük şehirlerde güçlü bir müzakereci haline gelebilmesi için anlaşmazlıkların üstesinden gelinmesi gerekiyor.
Koordinasyon Çerçevesi’ni oluşturan partiler, 285 sandalyeden en az 101 sandalye alarak yerel yönetimlerin kurulmasına yönelik müzakerelerde en büyük paya sahip oldu. Sadr Hareketi’nin boykot ettiği seçimler 15 ilde gerçekleştirildi. Kürdistan bölgesindeki şehirlerin yer almadığı anket, 10 yıl aradan sonra ilk kez tartışmalı Kerkük şehrinde yapıldı.
İl meclisleri, Irak Anayasası hükümleri mucibince ve yetkililerin münhasır yetki alanına giren federal yasalarla çelişmeden işlerini idari ademi merkeziyet ilkesine uygun olarak yönetmelerine olanak tanıyan yerel mevzuat çıkarma hakkına sahip.
Bağdat'ı kim yönetiyor?
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Şii partiler açısından ise Başkent Bağdat, Takaddum Partisi'nin dokuz sandalye kazanması ardından belirleyici bir siyasi mücadeleye sahne olacak. Bu partiler Sünni güçlerle rekabet halinde olduğu diğer karma illere odaklanmayı hedefliyor. Valilerinin önemli sayıda sandalye kazandığı, Şii çoğunluğun yaşadığı vilayetlerde rekabete sahne olunuyor.
Sünni kesimde mesele henüz çözülmüş değil. Komisyonun sayımı tamamlaması ardından Kazanan tarafların daha ciddi olacak daha fazla diyaloga ihtiyacı var.
Takaddum Partisi bloğunun başkanı Yahya Muhammedavi, Şarku'l-Avsat'a yaptığı açıklamada, “Parti, hiçbir partinin veto hakkı olmaksızın, kazanan tüm partilerle il meclislerinin kurulması konusunda anlaşmaya varmaya açık” dedi.
Muhammedavi, Bağdat'ta hükümet kurma görüşmeleri konusunda ise şunları söyledi:
“Parti, gerek koordinasyon çerçevesindeki müttefikler, gerek Sünni partilerin ortağı olan kardeşler olsun, kazananların tümü ile hizmet sağlamaya odaklı güçlü bir il meclisi oluşturmak üzere bir anlaşmaya varmaya karar verdi. Anbar, Bağdat, Kerkük, Diyala ve diğer illerde kaydedilen sonuçlar, hizmet sunma ve vatandaşlara eşit davranma konusundaki çabalarının doruk noktasıydı.”
Sünni evi haritası
Takaddum Partisi’nin, Halbusi'nin Meclis Başkanlığı görevinden alınması sürecinde karmaşık roller oynayan Sünni partilere ilişkin siyasi çekinceleri mevcut. Ancak parti şuan bu çekincelerin konuşulmasını uygun görmüyor. Halbusi'nin rakiplerinin, Meclis üyeliğinin sona ermesini kendi lehlerine istismar etmede oynadıkları roller hakkında Sünni çevrelerde siyasi tartışmalar kaydediliyor.
Bu rakip partiler, Halbusi'ye alternatif adayların isimlerini sundular. Koordinasyon Çerçevesi geçen ay üç kez bu isimleri geçirmeye çalışsa da bunlar üzerinde fikir birliğine varmak kolay değildi.
Şarku'l Avsat, farklı Sünni partilerin üç üyesine beklenen ittifakların şekli hakkında sorular yöneltti. Hepsi, nihai sonuçların açıklanması ardından müzakerelerin başlayacağı konusunda hemfikir olduklarını dile getirdi. Ancak içlerinden biri, Halbusi'yi artık kazançlı olarak gören yeni bir Sünni ikliminden bahsetti.
Bu siyasetçilerin ifade ettiğine göre ilk sonuçların açıklanması ardından Sünni harita iki yol arasında gidip geliyor. Bunlardan ilki, ortak çıkarları olan yakın güçleri, yani Takaddum Partisi ve Hamis el-Hancer liderliğindeki Siyade (Egemenlik) Koalisyonu’nu içeriyor. Ahmed el-Cuburi liderliğindeki Ulusal Kitleler Partisi, Musenna Samerayi liderliğindeki Azm Koalisyonu ve Savunma Bakanı liderliğindeki Sabit el-Abbasi liderliğindeki el-Hasm Koalisyonu gibi anlayışa sahip güçler ise ikinci kulvarda ilerliyor.
Üç üyeden biri Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, “İl meclislerinde koordinasyon konusunda Sünni-Sünni anlayışlar var. Bazı partiler, ittifaklar için ilk zemini oluşturmak üzere, sonuçlar açıklanmadan önce dahi harekete geçti” dedi.
Sonuçların etkili eylemle değiştirilmesi
Ancak Sünni güçler, özellikle Koordinasyon Çerçevesi güçleri karşısında açık bir üstünlük elde ettikleri şehirlerde, açıklanan sonuçları değiştirme girişimlerinden endişe duyuyor.
Süreci yakından takip eden bir siyasi kaynak bu hususta yaptığı açıklamada, “Bağdat, Diyala ve Vasit'te sonuçları tersine çevirmeye yönelik ciddi girişimler var. Cumartesi günü denklemin değişeceği açık” ifadelerini kullandı.
Seçime katılanların yaklaşık yüzde 94'ünün oyunu yansıtan ön sonuçlara göre, Anbar'da Takaddum Partisi ilk sırada yer aldı. Vali Ali Ferhan el-Duleymi liderliğindeki Anbar Kimliğimizdir Partisi ikinci olurken, mevcut Planlama Bakanı Halid Battal liderliğindeki koalisyon ise üçüncü oldu.
Selahaddin'de ilk sırayı Ulusal Kitleler Partisi alırken, onu Ulusal Çerçeve Koalisyonu takip etti. Üçüncü sırada Azim koalisyonu, dördüncü sırada Takaddum partisi geldi.
Diyala’da mevcut vali Musenna et-Tamimi liderliğindeki Diyala Bizim listesi başta yer aldı. İkinci sırayı Takaddum partisi alırken onu Egemenlik Koalisyonu izledi.
Rakka kentindeki bir sınav salonundan (Eğitim Bakanlığı'nın resmi sayfası)