Filistin İsrail'in ‘Ertesi Gün’ planını reddetti

Sağ kanat, Genelkurmay Başkanı'na yönelik saldırıyla hükümet toplantısını sabote etti... Gazze'deki bir milyon çocuk yetersiz beslenme ve hastalık tehdidi altında

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta bir mülteci kampında, koltuk değneğiyle yürüyen Filistinli kız çocuğu  (Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta bir mülteci kampında, koltuk değneğiyle yürüyen Filistinli kız çocuğu (Reuters)
TT

Filistin İsrail'in ‘Ertesi Gün’ planını reddetti

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta bir mülteci kampında, koltuk değneğiyle yürüyen Filistinli kız çocuğu  (Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta bir mülteci kampında, koltuk değneğiyle yürüyen Filistinli kız çocuğu (Reuters)

Filistinliler, İsrail'in, Gazze'deki savaş sonrası aşamaları ve bölgenin nasıl yönetileceği ile ilgili planlarını reddetti. Bu planlar, bölgenin, İsrail'in geniş güvenlik kontrolü altında bir Filistin otoritesi tarafından yönetilmesini öngörüyor.

Filistin Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, planları, Gazze Şeridi'ndeki işlerin yönetilmesine ilişkin düzenlemeler de dahil olmak üzere "savaşın ertesi günü komedisi" olarak tanımladı ve uyarıda bulundu. Bakanlık açıklamasında, "Bu komedi, soykırım savaşının devamından, Filistin davasının tasfiyesinden, İsrail'in işgalci güç olarak yalnızca Filistin halkını ilgilendiren bir iç meseleye müdahil olmasından başka bir şey değildir" ifadeleri kullanılarak, Gazze'de ateşkesin ve "soykırım savaşının durdurulmasının" önceliği vurgulandı.

Bu açıklamalar, İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant'ın perşembe gecesi Hamas hareketinin Gazze'yi kontrol etmek için geri dönmeyeceğini belirttiği "savaş sonrası" planını açıklaması sonrası yapıldı. Plana göre İsrail, operasyonlarını serbestçe yürütme hakkını korurken, ABD liderliğindeki çok uluslu bir güç, Avrupa Birliği ve bölgesel ortaklarla birlikte bölgenin yeniden inşasından sorumlu olacak. Gallant planı, İsrail yerleşim bölgelerinin tekrar kurulmayacağını ve İsrail sivil varlığı bulunmayacağını belirterek, bölgenin Filistin otoriteleri tarafından yönetileceğini ifade ediyor.

Diğer yandan, İsrail Kabinesi'nin siyasi ve güvenlik konularındaki daraltılmış konsey toplantısı, Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi'ye yönelik bir dizi sert eleştiriyle "sirk" atmosferine büründü. Bu durum, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun başlamasından üç saat sonra toplantıyı sonlandırmasına yol açtı. Kabine toplantısında Gazze'nin geleceği "ertesi gün" başlığı altında ele alınacaktı, ancak iktidardaki sağ kanat bakanları, savaşın henüz bitmediğini belirterek bu konunun görüşülmesinin erken olduğunu savundular. Genelkurmay Başkanı'nın, Hamas'ın 7 Ekim’deki saldırısında ordu içindeki başarısızlıkları araştırmak için emekli generallerden oluşan bir dış ekip kurma kararına sert tepki gösterdiler.

Öte yandan, UNICEF (Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu), Gazze'deki çatışmanın şiddetlenmesi, yetersiz beslenme ve hastalıkların 1.1 milyondan fazla çocuğu tehdit eden bir ölümcül döngü oluşturduğunu bildirdi.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.