Mısır: ‘Rus sanatçıdan eser çalma’ davasında kararı ocak ayı sonunda verecek

Ulaşım Bakanlığı, tasarımcı Ghada Wali’nin suçlandığı davaya konu olan tasarımları metro istasyonun duvarlarından kaldırdı.

Grafik tasarımcısı Ghada Wali. (Facebook sayfasında)

Mısır’daki Ekonomik Suçlar Mahkemesi, Mısırlı grafik tasarımcısı Ghada Wali’nin bir reklam kampanyası kapsamında metro istasyonunda kullandığı tasarımda ‘Rus bir sanatçının çizimlerini çalmak ve bunları kendisine atfetmekle’ suçlandığı davada kararı açıklamak için tarihi 30 Ocak gününü belirledi.

Dava Mısır’da büyük ilgi gördü ve dün  gerçekleştirilen ilk duruşma Google’daki arama listelerinde üst sıralarda yer aldı.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Mısır Savcılığı’nın soruşturmaları ve çizim inceleme komitesinin raporunda, Wali’ye atfedilen çizimlerin ‘sanatçı Georgi Kurasov’un resimlerinden taklit edilmiş ve kopyalanmış olduğunu’ sonucuna varıldı.

Mısır Ulaştırma Bakanlığı, Rus sanatçının Mısırlı tasarımcıyı ‘resimlerini izinsiz kullanmak ve manevi haklarına tecavüz etmekle’ itham eden ve kullanılan eserlerden bazılarının yaklaşık 27 yıl öncesine ait olduğuna dikkat çeken raporuna istinaden, Temmuz 2022’de Kız Fakültesi metro istasyonunun duvarlarına yapıştırılan tasarımları kaldırdı.

Tasarımcı basına yaptığı açıklamalarda suçlamaları reddederek “Eğer Rus sanatçı, tasarımı ondan çaldığımı söylüyorsa, kendisi de Picasso’nun eserlerinin hırsızıdır” ifadelerini kullandı.

Resimlerinde eski Mısır sanatından ve Luksor’daki Habu Tapınağı’nın duvarlarındaki yazıtlardan ilham aldığını belirten tasarımcı, eserler arasındaki benzerliği, eski Mısır (Firavun) çizimleri olan tek bir kaynağa sahip olmalarına ve İspanyol sanatçı Pablo Picasso’nun kurduğu Kübizm ekolünü takip etmelerine bağladı.

Rus sanatçı ise metro istasyonunda kullanılan tablolarından birinin Mısır uygarlığını değil, eski Yunan uygarlığını ifade ettiğini, Homeros’un ünlü destanı Odysseia’dan bir sahneyi aktardığını söyledi. Ayrıca tasarımcıyı, resimlerini bir su şirketinin reklam kampanyasında da kullanmakla suçladı.

Görsel sanatlar alanında çalışmalar yürüten Mısırlı eleştirmen Salah Bissar, Wali’nin hazırladığı tasarımların ‘çok açık bir aktarma şüphesi’ içerdiğine inanıyor. Bissar, Şarku’l Avsat’a şu açıklamada bulundu:

“Metro gibi kamu tesislerinin teknik ve estetik açıdan nasıl ele alınacağını belirleyen bir danışma organının olması gerekiyor. Yarışmalar yapılıyor, gençler katılıyor. Biz onlara yardım ediyoruz ve yol gösteriyoruz. Gençlere karşı değiliz, eğitmeli, teşvik etmeliyiz ancak biz uydurmaya karşıyız. İnceleme raporuna göre tasarımcı iki kez sınırı aştı: Birincisi, Güzel Sanatlar Fakültesi eski dekanı olan sanatçı Muhammad Mekkevi’nin çinileri ile kaplı Kızlar Fakültesi İstasyonu’nda Mekkevi’nin tasarımının üzerine bir tasarımını (afiş) asması ve ikincisi de tasarımı, bir Rus sanatçıdan kopyalamış olmasıdır.”