Sudan, Guterres ile Hamideti arasındaki görüşmeyi onaylamadığını BM’ye bildirdi

Burhan bu ayın başında Vad Medeni kentine yaptığı ziyarette (Egemenlik Konseyi Medyası)
Burhan bu ayın başında Vad Medeni kentine yaptığı ziyarette (Egemenlik Konseyi Medyası)
TT

Sudan, Guterres ile Hamideti arasındaki görüşmeyi onaylamadığını BM’ye bildirdi

Burhan bu ayın başında Vad Medeni kentine yaptığı ziyarette (Egemenlik Konseyi Medyası)
Burhan bu ayın başında Vad Medeni kentine yaptığı ziyarette (Egemenlik Konseyi Medyası)

Sudan Dışişleri Bakanlığı, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri’nin Sudan’daki Özel Temsilcisi Ramtan Lamamra’ya, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in “isyancı” biri olarak Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) ile yaptığı telefon görüşmesini onaylamadığını bildirdi.

Sudan Dışişleri Bakan Vekili Ali es-Sadık, dün basına yaptığı açıklamada, “Bazı BM kurumları ve uluslararası toplumun çoğunluğu tarafından kınanan korkunç ihlallere imza atan bir hareketin lideriyle böyle bir temas kurulmasını kabul etmiyoruz” dedi. Sadık, Lamamra’ya “BM Genel Sekreteri ve HDK Komutanı arasındaki görüşmeyi Sudan halkının onaylamadığını ve halkın tepkisini çektiğini” bildirdi.

ytj6uk
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, BM Güvenlik Kurulu’nun bir toplantısında konuşurken (AFP)

Geçen kasım ayında, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Cezayirli Ramtan Lamamra’yı Sudan’daki özel temsilcisi olarak atamıştı. Bu, BM Entegre Geçiş Yardım Misyonu (UNITAMS) Başkanı ve BM Temsilcisi Volker Peretz’in geçen eylül ayında Sudan hükümeti tarafından ‘istenmeyen adam’ ilan edilmesiyle istifasını sunmasının ardından yapılmıştı.

Sudan resmi haber ajansı SUNA’nın aktardığına göre, Dışişleri Bakan Vekili Ali es-Sadık, “Ramtan Lamamra’ya savaşın çıkmasına yol açan nedenleri, bundan önceki atmosferi, çerçeve anlaşmasının etkisini ve HDK’nin hareketlerini açıkladım” dedi.

Sadık “isyanın” -HDK’yi kastediyor- iktidarı devirmeyi ve ele geçirmeyi amaçladığını, başarısız olduğunda da devlete, vatandaşlara ve onların mülklerine karşı kapsamlı bir savaşa başvurduğunu söyledi.

Sadık, şu anda Port Sudan’da bulunan BM temsilcisine, hükümetinin Cidde Anlaşması’nda belirtildiği gibi müzakere yoluyla bir çözüme ulaşmaya hazır olduğu konusunda güvence vererek, “Temsilciye insani durumu anlattık. Kendisinden BM’ye ve bağışçılara insani yardım sağlanması için çağrıda bulunmasını istedik” dedi.

dvfr
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Sudan’daki Özel Temsilcisi Cezayirli Ramtan Lamamra (AP)

Lamamra, göreve atanmasından bu yana ülkeye yaptığı ilk ziyarette, Geçici Egemenlik Konseyi’nden istifa eden Aişe Musa’nın liderliğini yaptığı Ulusal Mekanizma olarak bilinen siyasi grupla bir araya geldi. Musa, Lamamra’ya Sudan krizini çözme, demokratik sivil dönüşüm yolunu yeniden tesis etme, savaşı durdurma ve ülkenin yönetimine dair anayasal çerçeveye ilişkin projesi hakkında bilgi verdi.

Ulusal Mekanizma tarafından yapılan ayrı bir açıklamada, Lamamra’nın mekanizmanın savaşın sona ermesine katkıda bulunacak çaba ve önerilerinin yanı sıra istikrarı tesis edip, devleti yeniden inşa edecek şekilde kapsamlı ulusal dönüşüme ilişkin genel düzenleme ve prosedürlerini övdüğü bildirildi.

Geçen hafta düzenlediği basın toplantısında Sudan’daki savaşı durdurma vizyonunu açıklayan Ulusal Mekanizma, hiçbir tarafa karşı önyargılı olmadığını ve yalnızca Sudan halkının çıkarlarını önemsediğini vurgulamıştı.

Lamamra ayrıca, siyasi aktivist Eş-Şefii Hadır ile de bir araya gelerek ‘ateşkes’ meselesini görüştü. Lamamra, Sudan Ordu Komutanı ile HDK Komutanı arasında doğrudan bir görüşme sağlanması, siviller arasında siyasi konuların tartışılmasına hazırlık amacıyla bir ateşkes yapılması ve buna uyulması yönünde gösterilen çabalara dikkat çekti.



Hamas'ın askeri operasyonları Gazze Şeridi'ndeki ateşkesi nasıl etkiliyor?

 Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
TT

Hamas'ın askeri operasyonları Gazze Şeridi'ndeki ateşkesi nasıl etkiliyor?

 Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)

Hamas'ın Gazze Şeridi'nde İsrail askerlerine karşı yürüttüğü nitelikli askeri operasyonlar, ateşkes müzakereleri ve Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşmasına varma şansı üzerindeki etkilerinin boyutu hakkında soru işaretleri yaratıyor.

Gözlemciler, direniş operasyonlarının ‘İsrail hükümeti üzerinde ateşkes anlaşmasını kabul etmesi için bir baskı kartı’ oluşturduğuna inanıyor ve ‘askeri operasyonların devam etmesinin, özellikle artan sokak baskısıyla birlikte İsrail tarafını ateşkesi kabul etmeye itebileceğini’ belirtiyor.

Mısır, Katar ve ABD öncülüğünde Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşması imzalanması için yürütülen arabuluculuk çalışmaları aksamaya devam ediyor. Gazze şehrinin doğu bölgelerindeki Refah ve Han Yunus'un yanı sıra Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Hanun ve Beyt Lahiya'da son zamanlarda sık sık düzenlenen direniş operasyonlarında çok sayıda İsrail askeri öldürüldü ve yaralandı.

Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Arşiv - Reuters)Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Arşiv - Reuters)

Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, bu hafta Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerinde İsrail askerlerinin, tanklarının ve buldozerlerinin hedef alındığını ve İsraillilerin kayıplar verdiğini duyurdu.

Hamas'ın askeri operasyonları, İsrail hükümetinin 19 Mart'ta ateşkes anlaşmasını bozmasından bu yana İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının devam ettiği bir ortamda gerçekleşti.

19 Ocak'ta Hamas ve İsrail uluslararası arabulucuların (Mısır, ABD ve Katar) çabalarıyla Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşmasına vardı. Anlaşmanın ilk aşaması 42 gün sürecek ve bu süre zarfında ikinci ve üçüncü aşamaların uygulanması için görüşmeler yapılacaktı. Ancak İsrail tarafı ilk aşamanın sona ermesinin ardından Gazze Şeridi'nde askeri operasyonlarına yeniden başladı.

Uluslararası Filistin Halkının Haklarını Destekleme Komitesi Başkanı Salah Abdulati, Filistin direnişinin operasyonlarının ‘Filistinlilerin haklarını desteklemek ve saldırganlığı durdurmak için devam eden uluslararası baskı ile Gazze Şeridi'ndeki ateşkes sürecini hızlandırdığına’ inanıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan Abdulati, “Askeri operasyonların devam etmesi, Tel Aviv'de devam eden savaşın kayıpları nedeniyle İsrail sokağının baskısı ve protestoları yoluyla İsrail hükümeti üzerinde bir baskı kartı oluşturuyor. Savaşın İsrail hükümetine yüksek maliyeti, onu saldırganlığı uzatma politikalarını yeniden gözden geçirmeye itiyor” ifadelerini kullandı.

Abdulati'ye göre İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik devam eden saldırganlığı karşısında Hamas'ın elinde ‘İsrailli esirler, direniş, uluslararası ve Arap baskıları’ gibi İsrail tarafına yönelik baskı kartları var.

Hamas 7 Ekim 2023'te İsrail yerleşimlerinden yaklaşık 250 kişiyi esir aldı ve İsrail hükümeti 57 esirin bugün halen Gazze Şeridi'nde olduğunu söylüyor.

Yerlerinden edilmiş Filistinliler, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı'ndan yardım alıyor. (AFP)Yerlerinden edilmiş Filistinliler, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı'ndan yardım alıyor. (AFP)

Askeri operasyonlar İsrailli karar alıcılar üzerinde bir baskı unsuru oluştursa da uluslararası ilişkiler profesörü Dr. Tarık Fehmi bu operasyonları ateşkes çabalarını ilerletmek için yeterli görmüyor. Fehmi'ye göre bu operasyonlar, İsrail sokağının Netanyahu hükümetine ateşkes anlaşmasını hızlandırması için baskı yapması yoluyla ateşkes süreci için sadece bir katalizör olabilir.

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan Fehmi, Hamas’ın askeri operasyonlarının ‘ateşkes sürecinde güvenilebilecek tek motor olmayacağına’ ve ‘İsrail tarafı üzerindeki etkilerinin sınırlı olduğuna’ inanıyor. Fehmi, İsrail ve Hamas'ın yakında, ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un Gazze Şeridi'nde ateşkes için değiştirilmiş önerisine yanıt vereceğini umuyor.

Witkoff kısa bir süre önce Gazze Şeridi'nde 60 günlük ateşkes, halen esir tutulan 57 kişiden 28'inin bin 200'den fazla Filistinli mahkûmla takas edilmesi ve Gazze Şeridi'ne insani yardım girişini öngören bir öneri sundu.

Gazze Şeridi'ndeki ateşkes, Hamas'ın kalan esirleri ancak İsrail'in savaşı sona erdirmeyi kabul etmesi halinde serbest bırakacağını söylemesi ve Netanyahu'nun Hamas silahsızlandırılmadan ve Gazze Şeridi'nden çıkarılmadan savaşı sona erdirmeyeceğini taahhüt etmesi nedeniyle zorluklarla karşı karşıya.

Fehmi, İsrail'in ‘önümüzdeki dönemde Güney Lübnan'daki gelişmelere ve Yemen'deki Husilerin defalarca bombalanmasının ardından Yemen cephesine odaklanacağını’ düşünüyor. Fehmi, bu gelişmelerin İsrail hükümetini Gazze Şeridi'ndeki durumu sakinleştirmeye itebileceğini ifade etti.