Milyonlarca Filistinli için vazgeçilmez bir kuruluş olan UNRWA zorluklarla karşı karşıya

Lübnan’ın güneyindeki Sidon’da UNRWA tarafından işletilen bir okulda UNRWA pankartının yanında duran Filistinli bir mülteci (DPA)
Lübnan’ın güneyindeki Sidon’da UNRWA tarafından işletilen bir okulda UNRWA pankartının yanında duran Filistinli bir mülteci (DPA)
TT

Milyonlarca Filistinli için vazgeçilmez bir kuruluş olan UNRWA zorluklarla karşı karşıya

Lübnan’ın güneyindeki Sidon’da UNRWA tarafından işletilen bir okulda UNRWA pankartının yanında duran Filistinli bir mülteci (DPA)
Lübnan’ın güneyindeki Sidon’da UNRWA tarafından işletilen bir okulda UNRWA pankartının yanında duran Filistinli bir mülteci (DPA)

Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’e düzenlediği saldırıyla bağlantılı olarak tartışmalara konu olan Birleşmiş Milletler (BM) Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı (UNRWA), kurulduğu 1949 yılından bu yana milyonlarca Filistinli için kilit bir aktör oldu.

İsrail’in, UNRWA çalışanlarını 7 Ekim’deki Hamas saldırısına katılmakla suçlamasıyla, ajans büyük bir darbe aldı.

UNRWA personelinin, Hamas’ın 7 Ekim saldırısına karıştığı suçlamasına ilişkin soruşturma başlatıldı.

Uzun süredir İsrail’in eleştirilerine maruz kalan UNRWA, finansmanın neredeyse tamamını ülkelerden gelen gönüllü katkılardan alıyor.

Ajansın kilit rolü

UNRWA, İsrail’in kurulma ilanından bir gün sonra çıkan Birinci Arap-İsrail Savaşı’nın ardından BM Genel Kurulu’nun Aralık 1949’da çıkardığı bir kararla kuruldu.

dsfegrt
Filistinli mülteci Ibtihaj Dawla, 1948’de yaşanan Nakba’dan önce Gazze’deki evlerinde kendisi ve eşinin fotoğrafını tutuyor (AFP)

UNRWA kurulmadan önce, 1948 yılında kurulan BM Filistinli Mültecilere Yardım Programı, Filistinli mültecilere yönelik yardım görevlerini yürütüyordu.

Daha sonra kurulan UNRWA, bu programa verilen görevleri üstlendi.

Ayrıca, Filistinli mülteci nüfusunun ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarına daha etkili bir şekilde yanıt vermekle görevlendirildi.

Arap-İsrail çatışmasının başlangıcından Aralık 1949’da ateşkesin kabul edilmesine kadar, 760 binden fazla Filistinli, ilerleyen Yahudi güçleri karşısında evlerinden kaçmak zorunda kaldı veya zorla yerinden edilerek tehcir edildi. Çoğu komşu ülkelere sığındı.

dsvferg
İsrail’in Gazze’ye yönelik savaşı sırasında UNRWA’nın işlettiği bir okula sığınan Filistinli çocuklar (DPA)

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre, o tarihten bu yana UNRWA, başka yetkili bir organın yokluğunda, Filistinli mültecilerin uluslararası statüsünü garanti eden tek organ haline geldi.

UNRWA’ya kayıtlı yaklaşık 5,9 milyon Filistinli var ve bu kişiler ajansın eğitim, sağlık hizmetleri, sosyal hizmetler, kamp altyapısı, mikrofinans ve silahlı çatışma dönemleri de dahil olmak üzere acil yardım gibi hizmetlerinden yararlanabiliyor.

Ajans, 19’u 1967’den bu yana İsrail tarafından işgal edilen Batı Şeria’da olmak üzere toplam 58 kampı yönetiyor.

UNRWA okullarında 540 binden fazla çocuk eğitim görüyor.

Gazze’deki hizmetleri

İsrail ile Hamas arasındaki savaş başlamadan önce, 2007’den bu yana Hamas tarafından yönetilen Gazze Şeridi’nde insani durum zaten kritikti.

BM’nin Ağustos ayı verilerine göre, Gazzelilerin yüzde 63'ü gıda güvensizliğinden muzdaripti ve uluslararası yardıma bağımlıydı.

Yüzde 80’den fazlası yoksulluk sınırının altında yaşıyordu.

efrtbh
UNRWA okulunun oyun alanındaki çadırlarda kalan Filistinliler (DPA-Arşiv)

BM’ye göre İsrail, Mısır ve Akdeniz arasında sıkışan bölgede sekiz kamp ve yaklaşık 1,7 milyon mülteci bulunuyor. Bu da 2,4 milyonluk nüfusun ezici çoğunluğunu oluşturuyor.

UNRWA web sitesine göre, ajans tarafından istihdam edilen 30 bin kişiden 13 bini Gazze Şeridi’nde, 365 kilometrekarelik bir alanda bulunan 300 tesiste çalışıyor.

2018 krizi

UNRWA’ya en büyük katkıyı sağlayan kişi olan ABD’nin eski Başkanı Donald Trump, 2018 yılında ajansın yıllık katkısını 300 milyon dolar azalttı.

O dönemde iktidarda olan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da Trump’ı övdü ve UNRWA’nın ‘Filistinli mülteci sorununu devam ettiren bir örgüt’ olduğunu iddia etti.

Washington, Başkan Joe Biden’ın seçilmesinin ardından 2021’de UNRWA’ya bağışlarına yeniden başladı.

7 Ekim saldırısı

UNRWA Genel Komiseri Philippe Lazzarini, “İsrail yetkilileri, 7 Ekim’de İsrail’e yönelik saldırılara çok sayıda UNRWA çalışanının dahil olduğu iddiasıyla ilgili olarak bize bilgi sağladı” dedi.

Lazzarini, bazı personelin (ABD’ye göre 12) işten çıkarıldığını ve soruşturma başlatıldığını söyledi.

dergth
Kız öğrenciler, 2019’da Gazze Şeridi’ndeki Beyt Hanun’da UNRWA tarafından yönetilen bir okulda geleneksel Filistin dansı sergiliyor (AFP)

Konuyla ilgili soruşturma başlatılırken, iddia edilen durum tespit edilemedi.

İsrail Cumartesi günü yaptığı açıklamada, UNRWA’nın savaştan sonra artık Gazze’de herhangi bir rol oynamasını istemediğini duyurdu.

ABD Dışişleri Bakanlığı, ajansa sağlanan ek finansmanı askıya aldığını duyurdu. Bunu diğer birçok bağışçı ülke takip etti.

Ajansın 2022 yılında BM’nin normal bütçesinden ve diğer BM kuruluşlarının katkılarından aldığı fon 44,6 milyon doları buldu.

ABD, 2022 yılında UNRWA’ya yaklaşık 344 milyon dolar sağladı.

Almanya 202 milyon dolardan fazla bağışla ikinci sırada yer alırken onu Avrupa Birliği, İsveç, Norveç, Japonya, Fransa, Suudi Arabistan, İsviçre ve Türkiye izledi.



Selam: Lübnan ordusu, Litani'nin güneyinde 500'den fazla askeri mevziyi dağıttı

Selam: Lübnan ordusu, Litani'nin güneyinde 500'den fazla askeri mevziyi dağıttı
TT

Selam: Lübnan ordusu, Litani'nin güneyinde 500'den fazla askeri mevziyi dağıttı

Selam: Lübnan ordusu, Litani'nin güneyinde 500'den fazla askeri mevziyi dağıttı

Lübnan Başbakanı Nevvaf Selam, ordunun Litani Nehri'nin güneyindeki bölgede 500'den fazla mevzi ve silah deposunu imha ettiğini belirterek, ‘İsrail saldırganlığının gölgesinde istikrarın sağlanamayacağını’ vurguladı.

Yeni hükümetin kuruluşunun 100’üncü günü münasebetiyle konuşan Selam, ‘devletin otoritesini dayatmak’ için çalışmaya devam etme sözünü yineledi. Selam, “Kurtuluş ancak gerçek bir reform süreci başlatarak ve Arap kardeşlerimizin güvenini yeniden kazanarak sağlanabilir… Lübnan tarihinin önemli bir aşamasında” ifadelerini kullandı.

“Refik Hariri Uluslararası Havaalanı yolundaki tüm partizan resimler ve sloganlar kaldırıldı. Bu yolda Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Görev Gücü (UNIFIL) unsurlarına saldıranlar gözaltına alındı” diyen Selam, yerinden edilmiş Suriyelilerin güvenli bir şekilde geri dönüşünü kolaylaştırmak için çalışmaların devam ettiğini bildirdi.

Selam, hükümetin 100 gün içinde gerçekleştirdiklerinden bahsederek şunları söyledi: “Bugün bir yük haline gelen bankacılık gizliliği yasasını çıkardık. Hedefimiz modern ve iyileşen bir bankacılık sistemi kurmak. Zira insanların mevduatlarını geri kazanmanın yolu bu.”

Uluslararası Para Fonu (IMF) ile devam eden müzakerelerde kaydedilen ilerlemeye işaret eden Selam, “Ben mevduatların silinmesi fikrinden vazgeçilmesinden yanayım” dedi.

“Biri yeniden yapılanma diğeri de yatırım için olmak üzere iki konferans düzenleyeceğiz” diyen Selam, hükümetin yeniden yapılanmaya öncelik verdiğini, bu amaçla 250 milyon dolarlık bir kredi sağlandığını ve dört yıllık bir plana göre eğitim, sağlık ve diğer sektörleri desteklemek için 350 milyon dolardan fazla değerde projeler üzerinde çalışıldığını vurguladı.

“Gerçek büyümenin tüm bölgeleri kapsaması gerektiğini” vurgulayan Selam, bu nedenle güney, kuzey ve Bekaa Vadisi'ni ziyaret ederek bu bölgelerin ihtiyaçlarını yerinde gördü.

Hükümetin reformları bağlamında, ‘performansı arttırmak ve hizmet seviyesini yükseltmek için liyakat ve rekabetçiliğe dayalı yeni bir işe alım mekanizmasının benimsenmesinin’ yanı sıra telekomünikasyon sektörünün geliştirilmesine, elektrik sektöründe reform yapılmasına ve yenilenebilir enerji projelerine odaklanılmasına işaret etti.