Mısır’da İsrail gazetesine röportaj veren parti liderine yönelik tepki artıyor

Partiler ve politikacılar Muhammed İsmet Sedat'tan resmi bir özür bekliyorlar.

Mısır Reform ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Muhammed Enver İsmet Sedat. (Facebook hesabı)
Mısır Reform ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Muhammed Enver İsmet Sedat. (Facebook hesabı)
TT

Mısır’da İsrail gazetesine röportaj veren parti liderine yönelik tepki artıyor

Mısır Reform ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Muhammed Enver İsmet Sedat. (Facebook hesabı)
Mısır Reform ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Muhammed Enver İsmet Sedat. (Facebook hesabı)

Mısır Reform ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Muhammed Enver İsmet Sedat'ın İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth'a yaptığı ve Arap medyasının aktardığı açıklamalar, Mısırlı siyasetçilerin İsrail medyasını gayri resmi boykot etmesi nedeniyle Mısır’da tartışmaya neden oldu.

İsrail arasındaki ilişkileri normalleştirmek için Camp David Anlaşmaları’nı imzalayan merhum Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat'ın yeğeni İsmet Sedat, geniş kitleler arasında yayılan, tercüme edilmiş metne göre Mısır ile Hamas'ın 7 Ekim’de yerleşim yerlerine yönelik işlediği cinayet ve İsraillilerin kaçırılması konusundaki İsrail’in öfkesini anladığını ifade etti.

Sedat, ‘İsrail'in kendini savunma hakkı’ olduğunu vurgulayarak ‘İsrail hükümetinin konuyu aşırılıkçı bir tarafa çekmesini’ eleştirdi. Son iki günde geniş kitlelere yayılan Arapça metne göre ‘Gazze halkına karşı intikam kampanyasının durdurulmasını’ talep etti.

Sedat, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada şunları söyledi:

"İsrail gazetesi için Kahire'deki bir muhabirle telefonda İngilizce röportajım yayınlanmak üzere İbraniceye çevrilmeden önce birçok haber sitesinde Arapça olarak yayınlandı ve çarpıtıldı. İfadeler söylendiği bağlamdan koparılarak parçalı bir şekilde ortaya kondu.”

Fotoğraf Altı: Sedat'a yönelik eleştiriler hız kazandı. (Facebook hesabı)
Sedat'a yönelik eleştiriler hız kazandı. (Facebook hesabı)

Meclis üyesi gazeteci Mustafa Bekri, söz konusu açıklamaların Mısır’da siyasi partiye başkanlık yapan biri tarafından yapılamayacağını belirterek açıklamaları Filistin meselesine yönelik, normalleşme söyleminin ötesinde bir ‘hançer’ olarak niteledi.

Birlik Partisi Genel Sekreter Yardımcısı Abdünnasır Kandil de Şarku'l Avsat'a şunları söyledi:

“Sedat, medya veya siyasi olsun herhangi bir İsrailli partiyle iletişim kurmayı reddeden Mısır partilerinin yerleşik siyasi ilkelerini ihlal etti. Bu özellikle de İsrail'in Filistin halkına karşı işlediği katliamların gölgesinde, siyasi nezaket eksikliğidir.”

Kandil ayrıca ‘Mısır ile İsrail arasındaki ilişkilerin resmi düzeyde normalleşmesine rağmen, Camp David anlaşmasının imzalanmasından bu yana İsrail ile veya herhangi bir İsrail vatandaşıyla iletişim kurmayı reddeden çeşitli Mısırlı siyasi partileri tarafından İsrail’in ‘düşman devlet’ olarak görüldüğünü, bu durumun ana sebeplerinden birisinin Kahire'deki İsrail Büyükelçisi ile görüşmesinden sonra milletvekili Tevfik Ukkaşe’nin Parlamento üyeliğinin düşürülmesi olduğunu’ ifade etti.

Parlamento, milletvekili Tevfik Ukkaşe’nin üyeliğini, 2016 yılında İsrail büyükelçisi ile Kahire'de yaptığı önceden koordinasyon olmadan ve siyasi konuların konuşulduğu görüşme nedeniyle soruşturmaya sevk edildikten sonra Konsey'in oy çokluğuyla düşürmüştü. İsmet Sedat, ‘politikacıların kafalarını kuma gömüp kavga etmemesi gerektiğini’ belirterek, bakış açısını ‘şu an hükümetine savaşı durdurması için baskı yapan İsrail toplumu içinde farklı sesler ile iletişim kurulmasının gerekliliğini’ vurgulayarak ortaya koyuyor.

Fotoğraf Altı: Sedat ulusal diyalog oturumlarına katıldı. (partinin Facebook sayfası)
 Sedat ulusal diyalog oturumlarına katıldı. (partinin Facebook sayfası)

Sedat ‘basın açıklamaları, yapmadığım alım-satım işlemleri veya İsrail’i ziyaret etmek anlamına gelen İsrail ile normalleşmeden tamamen farklı bir şeydir. Ancak bu açıklamalarla ulaşmak istediğim şey İsrail kamuoyuna bir mesaj vermektir’ dedi.

Ancak Mustafa Bekri, Sedat'ın gerekçelerini mantıksız bularak reddetti. Mustafa Bekri’nin değerlendirmesi Abdülnasır Kandil tarafından da desteklendi. Kandil açıklamasının devamında şunları söyledi:

"Cehenneme giden yollar iyi niyet taşlarıyla döşenmiştir. Sedat'ın açıklamalarını gerekçelendirdiği yüce hedefe rağmen, İsrail'i kuşatma altına alma ve boykot etme zorunluluğu göz önüne alındığında zamanlaması yanlış."



Filistin Yönetimi, Netanyahu ve Trump'ın açıklamalarından sonra Gazze Şeridi'nin devletleşmesi ve yönetilmesi konusunda ısrarcı

ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Beyaz Saray’da bir araya geldi. (DPA)
ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Beyaz Saray’da bir araya geldi. (DPA)
TT

Filistin Yönetimi, Netanyahu ve Trump'ın açıklamalarından sonra Gazze Şeridi'nin devletleşmesi ve yönetilmesi konusunda ısrarcı

ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Beyaz Saray’da bir araya geldi. (DPA)
ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Beyaz Saray’da bir araya geldi. (DPA)

Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa dün yaptığı açıklamada, İsrail'in bir Filistin devletinin kurulmasını ve Filistin Yönetimi’nin Gazze Şeridi’ne geri dönmesini engelleme planının başarılı olamayacağını belirtti.

Bakanlar Kurulu toplantısının başında yaptığı açıklamada Mustafa, “Kesin resmi pozisyonumuz, Gazze Şeridi'ndeki halkımıza yardım sağlayabilmemiz ve uzun zamandır beklenen bağımsız Filistin devletinin somutlaşmasına yol açacak yeniden inşa sürecini kolaylaştırabilmemiz için tek bir siyasi sistem, birleşik ulusal kurumlar ve tek bir güvenlik kurumu altında herkesin iş birliğini gerektiren Filistin topraklarında Filistin devletinin somutlaştırılmasıdır” dedi.

Mustafa sözlerine şöyle devam etti: “İsrail tarafı bu vizyonla savaşıyor. Tüm kurum ve kuruluşları ulusal otoriteyi zayıflatmak, Gazze Şeridi'ndeki halkımıza karşı sorumluluklarını yerine getirmemesi için mali abluka altına almak ve geniş bir uluslararası mutabakatın konusu haline gelen Filistin devletinin kurulmasını engellemek için çalışıyor… İsrail planının desteklenmesi başarılı olamayacak. Zira halkımızın iradesi güçlü. Tüm gücümüz ve kararlılığımızla ulusal görevlerimizi yerine getirmek için sorumluluklarımızı üstlenmeye kararlıyız.”

Mustafa, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmesi sırasında ‘bir Filistin devletinin kurulmasına izin vermeyeceğini’ açıklamasının ardından Filistin Yönetimi'nin bir Filistin devleti kurma ve Gazze Şeridi'ndeki sorumluluklarını üstlenme konusundaki ısrarından bahsetti. Mustafa ayrıca, Netanyahu’nun Gazze Şeridi'ndeki Filistinlileri kabul etmek için bir dizi ülkeyle iletişim halinde olduğunu ifade etti.

cdfgthy
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu pazartesi akşamı Beyaz Saray'daki yemekte ABD Başkanı Donald Trump'ı Nobel Barış Ödülü'ne aday gösteren mektubun bir kopyasını elinde tutuyor. (DPA)

Netanyahu'ya Washington ziyaretinde eşlik eden üst düzey bir yetkili, İsrail'in bir süre daha Gazze Şeridi'nde kalabileceğini doğruladı. Yetkili, Netanyahu'ya eşlik eden gazetecilere yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi'nde Filistin Yönetimi'nin olmayacağını söyledi.

‘Ertesi gün’ meselesi

Maariv gazetesi ve Walla internet sitesine göre Netanyahu ve Trump, ‘Gazze Şeridi'nde ertesi gün’ gibi merkezi ve karmaşık bir meseleyi görüştü. Görüşmenin ardından bir siyasi yetkili, “Ertesi gün elbette Filistinliler olacak ama Filistin Yönetimi olmayacak” dedi.

Maariv, toplantının ardından yalnızca Amerikalı gazetecilerin içeri alınmasına izin verilmesinin ardından Netanyahu'nun, İsrailli gazetecilerin üst düzey bir yetkili tarafından brifing verilmek üzere çağrılmasını istediğini bildirdi.

scdfgrthy
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu pazartesi akşamı Beyaz Saray'da ABD Başkanı Donald Trump'la yediği yemekte konuşuyor. (EPA)

Yetkili, ertesi gün ile ilgili olarak şu ifadeleri kullandı: “Ana ve gerekli koşul Gazze Şeridi'nde Hamas'ın olmamasıdır. Hamas silahsızlandırılmalı ve liderleri sürgün edilmeli. Başka bir güç Gazze Şeridi'ni kontrol etmeli ve silah kullanımını engellemeli.”

Hangi gücü kastettiği sorulduğunda ise “Bunu tartışıyoruz. İsrail ordusu her türlü tehdidi engellemek için her zaman hazır bulunacak. Gazze Şeridi'nde güvenlikten İsrail sorumlu olacak” yanıtını verdi.

Yetkili, Gazze Şeridi’nin sivil kontrolü konusunda şunları söyledi: “Gazze Şeridi'nde gündelik hayatı yöneten bir hükümet sistemi olmalı. Belki belli bir süre için orada olacağız ve bu konuda endişelenmemeliyiz. Eğer ilk aşamada orada olmazsak, iktidarı başka bir tarafa devredebileceğimizden emin olamayız. Gazze Şeridi'ndeki yönetim sistemi Filistinliler tarafından yürütülecek. Kesinlikle Filistinliler olacak ama Filistin Yönetimi olmayacak. Filistin Yönetimi Gazze Şeridi'ni yönetmeyecek.”

Üçüncü görüşme

Trump ile Netanyahu arasında pazartesi akşamı Beyaz Saray'da gerçekleşen görüşme, Trump'ın geçtiğimiz ocak ayında başkanlık koltuğuna oturmasından bu yana gerçekleşen üçüncü görüşmeydi.

Filistinlilerle barış istediğini ifade eden İsrail Başbakanı, Filistinlilerin gelecekte kuracakları bağımsız bir devleti İsrail'in yıkımı için bir platform olarak tanımladı ve bu nedenle egemen güvenlik yetkisinin İsrail'de kalması gerektiğini savundu.

dfrgty
ABD Başkanı Donald Trump, pazartesi akşamı Beyaz Saray'da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile birlikte (DPA)

Trump, gazetecilerin iki devletli bir çözümün mümkün olup olmadığı sorusuna “Bilmiyorum” dedi ve soruyu Netanyahu'ya yönlendirdi.

Netanyahu soruyu, “Filistinlilerin kendi kendilerini yönetmek için tüm yetkilere sahip olmaları gerektiğine inanıyorum, ancak bizi tehdit edecek herhangi bir yetkiye değil” diye yanıtladı.

Netanyahu ayrıca, Filistinlilerin Gazze Şeridi'nden çıkarılması konusuna da değinerek, İsrail ve ABD'nin, savaştan zarar gören Gazze Şeridi'nden ayrılmak isteyen Filistinlileri kabul edecek ‘birkaç ülke bulmaya yakın’ olduğunu söyledi.

Netanyahu, “Başkan Trump'ın seçim özgürlüğü diye harika bir vizyonu var. Eğer insanlar kalmak istiyorlarsa kalabilirler ama gitmek istiyorlarsa da gidebilmeliler” şeklinde konuştu.

Üst düzey bir İsrailli yetkili yemekten sonra yaptığı açıklamada, İsrail'in Trump'ın Gazzelileri gönüllü olarak göç etmeye teşvik etme konusunda ciddi olduğuna ikna olduğunu belirtti.

Söz konusu açıklamaların ardından Filistin Yönetimi'nden bir kaynak Şarku’l Avsat'a şunları söyledi: “Onların tutumu biliniyor. Ancak biz siyasi bir süreç başlatmak için uğraşıyoruz. Batı Şeria, Gazze Şeridi ve Doğu Kudüs'ü kapsayan bir devlet kurma hakkımızdan taviz vermeyeceğiz.”