Mısır’da ‘bir_kilo_tavuk’ neden trendlere girdi?

Mısır’da kümes hayvanlarının fiyatlarındaki zamlara halk tepkili

Kümes hayvan fiyatlarındaki artış Mısırlılar tarafından tepkiyle karşılandı (Tarım ve Arazi Islah Bakanlığı resmi sözcüsünün Facebook sayfası)
Kümes hayvan fiyatlarındaki artış Mısırlılar tarafından tepkiyle karşılandı (Tarım ve Arazi Islah Bakanlığı resmi sözcüsünün Facebook sayfası)
TT

Mısır’da ‘bir_kilo_tavuk’ neden trendlere girdi?

Kümes hayvan fiyatlarındaki artış Mısırlılar tarafından tepkiyle karşılandı (Tarım ve Arazi Islah Bakanlığı resmi sözcüsünün Facebook sayfası)
Kümes hayvan fiyatlarındaki artış Mısırlılar tarafından tepkiyle karşılandı (Tarım ve Arazi Islah Bakanlığı resmi sözcüsünün Facebook sayfası)

Mısır’da kümes hayvanı fiyatlarındaki artışın etkisiyle dün sabahtan (Cumartesi) bu yana X sitesinde ‘#bir_kilo_tavuk’ hashtag’i trendlerin zirvesine yer alıyor. Bir kullanıcı alaycı bir yorumda bulunarak “Elon Musk bir kilo tavuğun trend olduğunu bilseydi Mısır’da X’i yasaklardı” ifadelerine kullandı. Başka bir kullanıcı ‘Bir kilo tavuk gerçekten trendlerde kalmayı hak ediyor” dedi.

Kullanıcılara göre bazı bölgelerde bir kilo kümes hayvanının fiyatı 120 lirayı aştı. Sosyal medya kullanıcıları, geçtiğimiz saatlerde büyük bir etkileşimle, piyasada doların fiyatındaki düşüşe rağmen bu fiyat artışının neden geldiğini sorguladı.

Yerel medyaya göre, dolar kuru resmi olarak 30,85 lira seviyelerinde kalırken, karaborsada doların fiyatı cumartesi günkü işlemlerde de düşüşünü sürdürerek, cuma günkü işlemlerde 57 Mısır lirasından ortalama 53 liraya geriledi.

Sosyal medya bu düşüşü, Mısır’ın Birleşik Arap Emirlikleri ile Ras el-Hikme şehir projesini geliştirmek için 150 milyar dolardan fazla yatırım yapmaya yönelik anlaşmanın imzalanmasına bağladı. Bu durum, bazı sosyal medya kullanıcılarının kümes hayvanı pazarının bu anlaşmadan neden etkilenmediğini merak etmesine neden oldu.

Kullanıcıların çoğunluğu kümes hayvanı fiyatlarındaki artışı alaycı ve alaycı bir tavırla karşıladı. Velid isimli bir hesap, bir karton yumurtanın bir kilo tavuktan daha yüksek fiyatta olmasını ‘Anneler, çocuklarını kendilerinden daha iyi olmasını ister” diyerek alaya aldı.

İsmet Selim adlı bir hesap da bir nevi kara komedi olarak güvercin, ördek, kaz, hindi gibi diğer kümes hayvanları türlerinden bahsederek “Onları hatırlayan var mı?” diye sordu. Daha sonra başka bir hesap “Anılarımızda” diyerek cevap verdi.

Diğerleri de film ve dizilerden ilham alan komedi içerikleri yayınlayarak kümes hayvanı fiyatlarının neden olduğu gerginliği yumuşatmaya çalıştı.

Bunun yanı sıra, #bir_kilo_tavuk_göğsü_dilimleri hashtag’i, kümes hayvanı fiyatlarındaki artışla fiyatının artmasının ardından yeniden trend oldu.

Muhammed el-Beşlavi’nin hesabı, 250 liraya ulaşan tavuk göğsü fiyatına ilişkin yorumunda, fiyat artışını 35 milyar dolarlık acil provizyon içeren Ras el-Hikme anlaşmasına bağladı.

Mısır Ticaret Odaları Federasyonu kümes hayvanları bölümünün başkanı Abdülaziz es-Seyyid, Şarku’l Avsat’a “Birincisi, kümes hayvanlarının tüketici fiyatlarındaki artış, çiftlikteki fiyatlarındaki artıştan kaynaklanmaktadır. Geçtiğimiz günlerde ortalama 81 Mısır lirasına yükseldikten sonra bugün 91 Mısır lirasına ulaştı. Çiftlikteki bu artış, tüketiciye 100 ila 105 lira fiyatla ulaşmasıyla sonuçlandı, ancak bunu aşan her şey abartı ve bazı tüccarlara bağlı” dedi.

Seyyid, fiyat istikrarının maliyete dayalı olduğunu, bugünkü yükselişin arkasında yatan faktörün ise kümes hayvanı sektöründe önemli faktörlerden biri olan piyasadaki kümes hayvanı yemi fiyatlarına dayandığını zira üretim maliyetlerini ve dolayısıyla piyasadaki fiyatları doğrudan etkilediğini açıkladı. Bugün fiyatlarındaki düşüşe rağmen bu düşüşlerin hiçbir değeri yok ve gerçek bir etkisi olmadığını, farklı firmalarla ton başına hala 28 ila 31 bin Mısır lirası arasında değiştiğini, bunun da fiyatlarda farklılık yarattığı belirtti. Normal fiyatın 25 bin lirayı geçmemesi gerektiği için bu fiyatların da abartılı olduğunu vurguladı.

Seyyid “Mısır hükümetinin açıkladığı ve 35 milyar dolarlık acil tedariği içeren Ras el-Hikme anlaşmasının sonuçlarından biri olarak doların piyasaya sürülmesiyle birlikte önümüzdeki hafta dolar kurunda istikrar oluşması halinde, kümes hayvanı fiyatları buna bağlı olarak düşürecektir” ifadelerini kullandı.



Hizbullah savaşçılarını Lübnan ordusuna entegre etme fikri gerçeklerle çarpışıyor

21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)
21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)
TT

Hizbullah savaşçılarını Lübnan ordusuna entegre etme fikri gerçeklerle çarpışıyor

21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)
21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın Hizbullah savaşçılarının, 1990 iç savaşından sonra olduğu gibi Lübnan ordusuna entegre edilmesi önerisi siyasi çevrelerde ve uzmanlar arasında tartışma konusu oldu.

Ordunun çeşitli sebeplerle bu savaşçıları bünyesine katamaması nedeniyle öneri henüz yaygın kabul görmezken, uzmanlar bu meselenin doğuracağı sonuçlar konusunda uyarıda bulundu. Bunun ‘silahlarını devlete teslim etmesi karşılığında Hizbullah için bir teselli ödülü’ olduğunu belirten uzmanlar, ‘dini emir alan ve ideolojik inanca sahip olan unsurların orduda yer alamayacağını’ vurguladı.

Cumhurbaşkanı Avn basına verdiği demeçte, “Ordu içinde Hizbullah savaşçılarından oluşan bağımsız bir birim oluşturmak mümkün değil. Ancak 1990'ların başında Lübnan'daki iç savaşın sonunda çeşitli taraflarla olduğu gibi üyeleri orduya katılabilir ve kurslara tabi tutulabilir” ifadelerini kullandı.

Bu öneriyi yorumlayan Güçlü Cumhuriyet Bloğu Milletvekili Giyas Yazbek, ordunun ‘Hizbullah'ın dış uzantılarla ordusunu oluşturduğunu iddia ettiği 100 bin savaşçıyı absorbe edemeyeceğini’ söyledi. Şarku’l Avsat'a konuşan Yazbek, “Hizbullah'ın 25 bin savaşçısı olsa bile, şu anda subaylarının ve üyelerinin maaşlarını dış yardımlarla güvence altına almaya çalışan askeri kuruma bunları dahil etmek imkânsız” dedi.

Yazbek, ‘ordunun cumhurbaşkanı ve hükümetle birlikte geliştirdiği ulusal güvenlik stratejisinin henüz Lübnan'ın ordu ve güvenlik güçlerinin sayısına olan ihtiyacını belirlemediğini’ vurguladı. Yazbek, “Sınırlarımızı çizdiğimizde, savaşın nedenlerini ortadan kaldırdığımızda ve Lübnan'da siyasi bir çözüme doğru ilerlediğimizde, ordunun mevcut subay ve personel sayısı yeterli olacak ve artacaktır” şeklinde konuştu.

Hizbullah savaşçılarının durumu

Askeri uzman Halid Hamade'ye göre, ‘Taif Anlaşması'ndan sonra silahlı milislerin dağıtılmasında olduğu gibi bugün de Hizbullah savaşçılarının orduya alınması önerisi, Cumhurbaşkanı'nın Hizbullah'ı silahlarını devlete teslim etmeye ikna etme çabaları bağlamında Hizbullah için bir teselli ödülüdür.’

Hamade, ‘Hizbullah savaşçılarının orduya entegre edilmesinin, özellikle ateşkes anlaşmasının imzalanmasının ardından yaşanan gelişmelerden sonra, birçok engelle karşı karşıya olduğunu’ savundu.

fvdgh
Hizbullah Genel Sekreteri Haşim Safiyuddin'in 24 Şubat 2025 tarihinde Lübnan'ın güneyindeki Deyr Kanun en-Nahr kasabasında düzenlenen cenaze töreni sırasında Hizbullah üyeleri (Reuters)

“İç savaşın sona ermesinin ardından Lübnan devletinin yüzlerce milisi orduya ve güvenlik güçlerine katmayı başardığı doğrudur, ancak Hizbullah'ın durumuyla karşılaştırma yapmak artık mümkün değildir” diyen Hamade, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Ulusal Mutabakat Belgesi imzalandığında milis liderleri belgeyi tanıdı, milislerin feshedildiğini duyurdu, silahlarını gönüllü olarak devlete teslim etti ve siyasi sürecin bir parçası oldu. Hizbullah ise ateşkes anlaşmasını tanımıyor ve silahlarını teslim etmeyi kabul etmiyor. Dolayısıyla siyasi sürecin bir parçası haline geldiğini ve artık askeri bir kanadı olmadığını kabul etmeden milislerini orduya dahil etmekten bahsetmek bağlamdan kopuktur.”

Hizbullah'ın ideolojisi

Yazbek'e göre Hizbullah'ın ideolojisi, savaşçılarının orduya entegrasyonunun önündeki en büyük engel. Yazbek, “Hizbullah, Lübnan'ı İran'ın uzantısı olan coğrafi bir nokta olarak görüyor. Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım'ın silahları teslim etmeyeceğini ve silahların devletin elinde olmasıyla ilgili konuşmalarla ilgilenmediğini açıklamasının da gösterdiği gibi bu doktrin halen varlığını sürdürüyor” ifadelerini kullandı.

ukıo
24 Şubat 2025 tarihinde düzenlenen cenaze töreninde eski Hizbullah Genel Sekreteri Haşim Safiyuddin'in tabutunu taşıyan Hizbullah savaşçıları (AP)

‘Lübnan iç savaşı sırasında milisleri olan ve devlet şemsiyesi altına giren liderlerin Lübnanlı liderler olduğunu, kararlarının Lübnanlıların kararı olduğunu’ hatırlatan Hamade, “Hizbullah ise organik olarak bölgesel bir otoriteye bağlıdır ve hem Lübnan içinde hem de dışında tehlikeli askeri ve güvenlik rolleri oynamıştır” dedi. Hizbullah'ın ‘Tahran'dan ayrıldığını, yerel bir siyasi bileşen olmayı kabul ettiğini ve askeri kolunu feshettiğini açıklamadığına, böylece savaşçılarının ordu içinde absorbe edilmesi konusunun tartışılabileceğine’ dikkat çeken Hamade sözlerini şöyle sürdürdü: “Veliyyül Fakih tarafından verilen ve uygulanması gereken meşru yetki çerçevesinde faaliyet gösteren askeri bir grup ile anayasal makamlar tarafından demokratik mekanizmalar çerçevesinde alınan siyasi bir karar çerçevesinde faaliyet gösteren başka bir grubu uzlaştırmak nasıl mümkün olabilir? İster sivil idarelerde ister güvenlik kurumlarında milislerin devlete entegre edilmesi deneyimi tekrarlanabilecek kadar başarılı oldu mu?”

Ordu disiplini

Bazılarının iddia ettiği gibi iç savaş sürecindeki milislerin orduya alınmadığını belirten Yazbek, ‘güvenlik ve askeri kurumlara alınanların Lübnan'ı yöneten Suriye rejimine yakın olduğunu, ülkenin egemenliği için savaşan ve Suriye işgaline karşı çıkanların ise kovalandığını, hapsedildiğini ve birçoğunun Lübnan'ı terk etmek zorunda kaldığını’ vurguladı. Yazbek ayrıca, ‘ordu personeli tarafından uygulanan disiplinin Hizbullah savaşçıları için geçerli olmadığını, çünkü milislerin orduyla, ordunun da onlarla uyumlu olmadığını’ belirtti.

Hamade, “Hizbullah savaşçılarının Lübnan ordusuna ve diğer devlet kurumlarına dahil edilmesinin artıları ve eksileri ne olursa olsun, doğru yol Hizbullah'ın silahlarını devlete teslim etmesiyle başlamalı. Hizbullah üyeleri Lübnan toplumundan izole edilmiş bir grup değildir ve topluma entegre edilmelidir. Ancak Hizbullah’ın silahlarını teslim etmesi için bir tür ayartma olarak özümsenmeleri konusunu gündeme getirmekte acele etmek hedefe ulaşılmasını sağlamayacaktır. Gerekli olan, Hizbullah’ın öncelikle devleti, silahların yalnızca devletin elinde olmasını, savaş ve barış kararının devletin elinde olduğunu ve bu konuda meydana gelebilecek herhangi bir düzenlemenin başlangıcı olarak uluslararası kararları uygulama ihtiyacını tanımasıdır” dedi.