Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, İsrail’in Fransa’nın yardımıyla inşa edilen ülkedeki ilk nükleer reaktörü yok etmesinden yaklaşık 43 yıl sonra, Irak’ın nükleer faaliyetlerini barışçıl amaçlarla uygulama kararlılığını vurguladı.
Irak’ın, ülkenin ana nükleer araştırma sahası olan, Bağdat’ın güneyindeki Tuwaitha bölgesinde üç nükleer reaktörü vardı.
Bunlardan biri, İsrail’in 1981’de düzenlediği hava saldırısında, diğer ikisi ise Irak’ın 1990’da Kuveyt’i işgal etmesinin ardından çıkan 1991 Körfez savaşında ABD savaş uçakları tarafından yok edildi.
Sudani, bugün Bağdat’ı ziyaret eden Uluslararası Nükleer Enerji Ajansı (UAEA) Genel Direktörü Rafael Grossi ile yaptığı görüşmede şunları söyledi;
“Irak, nükleer enerjinin ölümcül silahların geliştirilmesi değil, bir refah kaynağı olması gerektiğine olan inancıyla, ajansa katılmaya, anlaşmalarına uymaya ve barışçıl amaçlarla nükleer reaktörler kurmaya çalışan ilk ülkelerden biriydi.”
Irak Başbakanı, ülkesinin nükleer enerjinin barışçıl kullanımına dönme konusunda istekli olduğunu söyleyerek, geçen yılın sonunda Nükleer Güvenlik Sözleşmesi (CNS), Radyoaktif Atık Yönetiminin Güvenliği ve Harcanmış Yakıt Yönetiminin Güvenliği’ne ilişkin ortak konvansiyona katılma talebinde bulunduğunu belirtti.
Irak’ın atom enerjisi alanında barışçıl faaliyetlerde bulunma arzusunu dile getiren Sudani, barışçıl amaçlı nükleer uygulamaların geliştirilmesine ilişkin girişimlerin onaylanması konusunda UAEA’dan yardım beklediğini belirtti.
Grossi ise, Sudani’yi 21-22 Mart tarihlerinde Brüksel’de düzenlenecek Nükleer Enerji Zirvesi’ne davet etti.
Irak’a işbirliğinden dolayı teşekkür eden Grossi, enerji, toprağın tuzdan arındırılması, hastalık tedavisi ve diğer barışçıl program ve projelerinde Irak’ı destekleme sözü verdi.
Grossi, Irak’tan bir heyetin, önümüzdeki haftalarda kalkınma, altyapı inşaatı ve barışçıl amaçlı nükleer teknolojinin edinilmesi için bir yol haritası oluşturmak amacıyla ajansın genel merkezini ziyaret etmesini umduğunu da sözlerine ekledi.
Dönemin İsrail Dışişleri Bakanı Yisrael Katz (şimdiki Savunma Bakanı) Kudüs'teki haftalık kabine toplantısında, 24 Şubat 2019. (Reuters)