Yardım tırları Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne girmeye başladı

Mısır ile Gazze Şeridi arasındaki Refah Sınır Kapısı’na yığılmış yardım tırları (Reuters)
Mısır ile Gazze Şeridi arasındaki Refah Sınır Kapısı’na yığılmış yardım tırları (Reuters)
TT

Yardım tırları Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne girmeye başladı

Mısır ile Gazze Şeridi arasındaki Refah Sınır Kapısı’na yığılmış yardım tırları (Reuters)
Mısır ile Gazze Şeridi arasındaki Refah Sınır Kapısı’na yığılmış yardım tırları (Reuters)

Mısır Kızılayı Başkanı Halid Zayed bugün (Pazar) yaptığı açıklamada, insani yardım taşıyan 150 tırın Kerem Şalom Sınır Kapısı’na ulaştığını ve 20 gün sonra ilk kez Gazze Şeridi'ne geçmeye başladığını bildirdi.

Şarku’l Avsat’ın Arap Dünyası Haber Ajansı'ndan (AWP) aktardığına göre Zayed, “Gün boyunca daha fazla yardım tırı ve yakıt tankerinin Gazze Şeridi’ne girebilmesi için ilave araçlar hazırlanıyor” dedi.

Zayed, “Kuzey Sina'daki Kızılay depolarının dolu olması ve yüzlerce yardım tırının Refah Sınır Kapısı önünde yığılması nedeniyle gıda ve tıbbi malzemelerin zarar görebileceği” uyarısında bulundu.

Günün erken saatlerinde Kahire el-İhbariyye televizyon kanalı, gıda yardımı ve dört tanker yakıt da dahil olmak üzere yardım taşıyan 200 tırın Refah Sınır Kapısı’ndan Kerem Şalom Sınır Kapısı’na gittiğini bildirdi.

Yardımların Filistin tarafındaki Birleşmiş Milletler (BM) yetkililerine teslim edileceği belirtilirken, her bir tırın 15 ila 20 ton arasında yardım taşıdığı ifade edildi.

Mısır Cumhurbaşkanlığı Cuma günü yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve ABD'li mevkidaşı Joe Biden'ın insani yardım ve yakıtın geçici bir süre için Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan BM yetkililerine ulaştırılması konusunda anlaştıklarını duyurmuştu.

İsrail ordusu 6 Mayıs'ta Kerem Şalom Sınır Kapısı’nı yardım tırlarının geçişine kapatmış, sınır kapısında konuşlanan yetkililerin bombardımana maruz kalması sonucu ölüm ve yaralanmalar yaşanmıştı. İsrail'in 8 Mayıs'ta Refah Sınır Kapısı’nın Filistin tarafını ele geçirmesi üzerine sınır kapısı yardım girişine ve hasta ve yaralıların çıkışına kapatıldı.

Mısır Cumhurbaşkanlığı, Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan yapılacak yardımların ‘Refah Sınır Kapısı’nın Filistin tarafından yeniden açılmasını sağlayacak yasal bir mekanizmaya ulaşılana kadar’ geçici olacağını açıkladı.

Mısır-ABD anlaşması, iki başkanın Gazze Şeridi'ndeki gelişmeleri ele aldıkları ve ‘müzakere sürecinin başarıya ulaşması ve Filistin halkının yaşadığı trajediyi sona erdirecek bir ilerleme sağlanması için uluslararası çabaların yoğunlaştırılması gerektiğini’ vurguladıkları bir telefon görüşmesi sırasında geldi.

Mısır Cumhurbaşkanlığı'na göre iki lider ayrıca Filistinlilerin yerlerinden edilmesine yönelik tüm girişimleri reddettiklerini ve çatışmanın genişlemesinin önlenmesine destek verdiklerini yinelerken, görüşmede ‘uluslararası meşruiyet kararlarına uygun olarak iki devletli çözümün hayata geçirilmesi için ortak çabaların gerekliliğine’ de vurgu yapıldı.

Daha sonra Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamada Biden, Sisi'nin ‘Gazze Şeridi'nde dağıtılmak üzere BM insani yardımının Mısır'dan Kerem Şalom Sınır Kapısı üzerinden geçici olarak geçişine izin verme taahhüdünü’ memnuniyetle karşıladı.

Biden'ın ‘Refah Sınır Kapısı’nın hem Mısır hem de İsrail tarafından kabul edilebilir düzenlemelerle yeniden açılmasına yönelik çabaları destekleme konusundaki tam kararlılığını’ ifade ettiği belirtilen açıklamada, daha ileri görüşmeler için bu hafta Kahire'ye üst düzey bir ekibin gönderileceği kaydedildi.

Ramallah'taki Filistin Devlet Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada, Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne yardım girişinin Mısır'la yapılan temaslar sonucunda ‘Refah Sınır Kapısı’nın resmi olarak Filistinliler tarafından işletilmesi konusunda anlaşmaya varılana kadar’ geçici bir süre için kabul edildiği belirtildi.

Bu arada Kahire el-İhbariyye televizyon kanalı, üst düzey bir Mısırlı kaynağın, ‘Refah Sınır Kapısı’nın Mısır-Filistin sınır kapısı olduğunu ve Mısır'ın Filistin Yönetimi ile koordinasyon içinde üzerinde anlaşmaya varılacak bir mekanizma aracılığıyla yardımları yeniden Gazze Şeridi'ne sokacağını belirttiğini’ aktardı.

İsrail ordusu bu ayın başlarında Refah'a operasyon düzenledi ve Mısır sınırındaki geçidin Filistin tarafını kontrol altına aldı.



Suriye topraklarında FHKC-GK’ya ne kaldı?

Suriye’nin başkenti Şam'da bulunan Yermuk Filistin Mülteci Kampı’ndaki yıkımdan (Şarku’l Avsat)
Suriye’nin başkenti Şam'da bulunan Yermuk Filistin Mülteci Kampı’ndaki yıkımdan (Şarku’l Avsat)
TT

Suriye topraklarında FHKC-GK’ya ne kaldı?

Suriye’nin başkenti Şam'da bulunan Yermuk Filistin Mülteci Kampı’ndaki yıkımdan (Şarku’l Avsat)
Suriye’nin başkenti Şam'da bulunan Yermuk Filistin Mülteci Kampı’ndaki yıkımdan (Şarku’l Avsat)

Suriye makamlarının Filistin Halk Kurtuluş Cephesi- Genel Komutanlık (FHKC-GK) Genel Sekreteri Talal Naci'yi birkaç saat gözaltında tuttuktan sonra serbest bırakması, 8 Aralık 2024'te gerçekleşen Suriye devriminin ardından bu ‘cephenin’ (savaşçıları, silahları, mülkleri, ofisleri ve kampları) ve halen Suriye'de bulunan diğer Filistinli grupların akıbetinin ne olacağı sorusunu gündeme getirdi.

Beşşar Esed'in devrik rejimi döneminde Suriye'deki en büyük ve en aktif Filistinli gruplardan biri olan FHKC-GK, Suriye devrimi yıllarında, özellikle Şam'ın güneyindeki Yermuk Filistin Mülteci Kampı’nda, eski rejimin ordusu ve müttefikleriyle birlikte savaşmakla suçlanıyor.

Adının açıklanmasını istemeyen Filistinli bir kaynak, yeni Suriye yönetiminin ülkede iktidarı ele geçirdikten sonra Ebu Abdurrahman eş-Şami adlı bir kişiyi FHKC-GK da dahil olmak üzere Filistinli grupların dosyalarını yönetmekle görevlendirdiğini açıkladı.

op
Filistin Halk Kurtuluş Cephesi- Genel Komutanlık (FHKC-GK) Genel Sekreteri Talal Naci, 2008 (Arşiv – AP)

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynak, eş-Şami'nin halen Suriye'de bulunan grupların liderleriyle birçok toplantı yaptığını ve FHKC-GK temsilcilerinin de bu toplantılara katıldığını, toplantılarda grupların durumu, faaliyetleri, silahları, mülkleri ve Suriye topraklarındaki kamplarının ele alındığını söyledi.

Şarku’l Avsat'ın edindiği bilgilere göre Naci ve FHKC-GK'nin ikinci ve üçüncü kademe liderlerinin çoğu Esed rejiminin devrilmesinden sonra Suriye'de kalırken, Filistinli kaynaklar Esed rejiminin yanında savaşan Filistinli grupların bir dizi liderinin rejimin devrilmesinden hemen sonra Suriye topraklarını terk ettiğini doğruladı.

dvfgthy
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile birlikte 18 Nisan'da Şam'da bir araya geldi. (AP)

Kaynak, Filistinli grupların temsilcileriyle yapılan toplantılarda eş-Şami'nin Suriyelilere karşı işlenen cinayetlere karışanlardan hesap sorulması, Filistinli grupların silahlarını ve askeri teçhizatlarını yeni Suriye yönetimine teslim etmeleri ve faaliyetlerini ‘insani yardım çalışmaları’ ile sınırlandırmaları gerektiğine odaklandığını belirtti.

Filistinli kaynaklar Şarku’l Avsat'a, eski FHKC Genel Sekreteri Ahmed Cibril'in (ölümü 2021) oğlu Ebu el-Omrin'in savaş yıllarında FHKC savaşçılarını denetlemek üzere birden fazla kez Yermuk Filistin Mülteci Kampı’ndaki cephede görüldüğünü doğruladı.

Filistinli kaynaklar ayrıca, eski rejimin yanında savaşırken Suriyelilere karşı suç işleyenlerin yargılanması kapsamında bir dizi FHKC-GK savaşçısının gözaltına alındığını ve yeni Suriye hükümetinin Genel Güvenlik Dairesi’ne teslim edilerek sorumlu tutulduklarını bildirdi.

dfgthy
Filistin İslami Cihad Hareketi’nin Suriye Temsilcisi Halid Halid (Arşiv)

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynağa göre Suriyeli yetkililer, Fetih el-İntifada ve Özgür Filistin Hareketi'nin ofislerinin yanı sıra, henüz Suriye topraklarını terk etmeyen Muhammed Kays liderliğindeki es-Saika Güçleri'nin Şam'ın merkezindeki askeri komutanlığının karargâhı da dahil olmak üzere, Esed rejiminin yanında savaşan Filistinli grupların bir dizi karargâh ve ofisine el koydu.

Kaynak, ‘Filistinli grupların kamu ve özel Suriye bankalarına yatırdıkları paraların da dondurulduğunu’ belirtirken, bu kararın FHKC-GK’yi etkileyip etkilemediğinin bilinmediğini kaydetti.

Filistinli kaynaklar FHKC-GK’nin Suriye topraklarında kurduğu ve başta Şam kırsalı, Dera, Halep ve Suveyda olmak üzere birçok vilayete yayılan eğitim kamplarını yeni Suriyeli yetkililere devrettiğini öne sürdü. Bir kaynak Şarku’l Avsat'a şunları söyledi: “Durum çok hassas ve herkes endişeli. Muhtemelen onları teslim ettiler.”

Şarku’l Avsat'a göre, eski rejimin yanında savaşan ve rejimin devrilmesinden sonra Suriye'yi terk eden Filistinli grupların liderleri arasında şunlar yer alıyor: Filistin Halk Mücadelesi Cephesi Genel Sekreteri Halid Abdulmecid, Fetih el-İntifada Genel Sekreteri Ziyad es-Sağir, Kudüs Tugayı lideri Muhammed es-Said ve Özgür Filistin Hareketi lideri Said Abdulal. Basında yer alan haberlere göre bu kişiler Lübnan da dahil olmak üzere farklı ülkelere kaçtı.

xsfgthy
Suriye’nin başkenti Şam'da bulunan Yermuk Filistin Mülteci Kampı’ndaki mezarlıkta yakınlarının mezarlarını ziyaret eden insanlar (Arşiv- AFP)

Suriye'de yaklaşık beş ay önce yeni yönetimin işbaşına gelmesinin ardından, Suriye'de bulunan Filistinli gruplar akıbetleri konusunda son derece endişeli ve temkinli. Suriyeli yetkililer cumartesi günü FHKC-GK Genel Sekreteri’ni birkaç saat gözaltında tuttuktan sonra serbest bırakırken, hem FHKC-GK hem de Şam gözaltının nedenleri konusunda bir açıklama yapmadı.

Talal Naci'nin gözaltına alınması, Filistin İslami Cihad Hareketi’nin Suriye Temsilcisi Halid Halid ve Suriye Organizasyon Komitesi Başkanı Ebu Ali Yaser'in Suriye makamları tarafından geçen ayın ortasından beri nedenleri açıklanmadan gözaltında tutulmaya devam edildiği bir dönemde oldu.

Bu grupların liderleri ve yetkililerinin Suriye'de faaliyet gösteren Arap ve yabancı medya kuruluşlarının muhabirlerine yaptıkları açıklamalarda isimlerinin zikredilmemesini istemeleri dikkat çekici.

Mart 2011'de Suriye devriminin patlak vermesinden önceki yıllarda, Suriye'de 13'ten fazla Filistinli grup vardı. Savaş yılları boyunca, Esed rejiminin yönlendirmesiyle onun saflarında savaşmak üzere çoğunluğu Filistinli mültecilerden oluşan yeni gruplar kuruldu.