HDK, Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Burhan’ın Sennar’ı ziyareti sırasında saldırdı

HDK, Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Burhan’ın Sennar’ı ziyareti sırasında saldırdı

Burhan Sennar'daki ordu birliklerini denetlerken (Sudan Egemenlik Konseyi Facebook sayfası)
Burhan Sennar'daki ordu birliklerini denetlerken (Sudan Egemenlik Konseyi Facebook sayfası)
TT

HDK, Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Burhan’ın Sennar’ı ziyareti sırasında saldırdı

Burhan Sennar'daki ordu birliklerini denetlerken (Sudan Egemenlik Konseyi Facebook sayfası)
Burhan Sennar'daki ordu birliklerini denetlerken (Sudan Egemenlik Konseyi Facebook sayfası)

Sudan’da Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK), Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan’ın ziyareti sırasında ülkenin orta kesimlerinde bulunan Sennar eyaletine saldırdı. Yerel kaynaklara göre HDK, eyaletin yönetim merkezi Since şehrine saldırarak orduya ait karakolları hedef aldı, yerleşim bölgelerine girdi.

Dün sürpriz bir ziyaret için Sennar’a gelen Orgeneral Burhan, HDK'nın Sennar’ın yaklaşık 24 kilometre batısında bulunan ve kritik öneme sahip olan Cebel Muye bölgesini ele geçirmesinden birkaç gün sonra şehirdeki cephe hatlarında ordu birliklerini denetledi. Sudan Egemenlik Konseyi'nin resmi Facebook sayfasında Orgeneral Burhan'ın üst düzey komutanlar ve subaylarla konuşurken ve askerlerle kahvaltı yaparken çekilmiş fotoğrafları yayınlandı. Bölge sakinlerinden kaynaklar, HDK’nın Since şehrine batı yönünden saldırdığını ve yerleşim bölgelerine girdiğini söylediler. Şehrin farklı yerlerinden çatışma sesleri duyduklarını da sözlerine eklediler. X platformundaki HDK'ya bağlı hesaplar, Sudan ordusu ile 17. Tümen yakınlarında şiddetli çatışmaların yaşandığına dair haberler paylaştı.

Orgeneral Burhan Sennar’da

Sudan Egemenlik Konseyi’ne yakın haber kaynaklarından aktarıldığına göre Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan, Sennar’a gelerek burada Vali Vekili Muhammed Ali Abdullah’ın yanı sıra Sennar ve Mavi Nil'deki askeri bölgelerin komutanları tarafından karşılandı. Burhan, bölgedeki operasyonel durum ve Silahlı Kuvvetlerin, diğer düzenli askeri güçlerin ve seferber edilen halk direnişinin ‘düşmanın Sennar eyaletinin güvenliğini ve istikrarını bozmaya yönelik her türlü girişimini püskürtmek’ için yaptıkları hazırlıklar hakkında ayrıntılı bilgi aldı. Ayrıca savunmanın ön cephelerini denetleyen Orgeneral Burhan’ın, buradaki ordu güçlerinin ‘terörist HDK milislerinden isyancıları yenmeye hazır olup olmadıklarını teftiş ettiği’ belirtildi.

Vgzhzhsb
Orgeneral Burhan Sennar'da askerleriyle yemek yerken (Sudan Egemenlik Konseyi Facebook sayfası)

Aktarılan bilgilere göre ‘Silahlı Kuvvetler ve düzenli güçlerin kahramanlarının milisleri yenilgiye uğratmada gösterdikleri kahramanca performansa’ övgüde bulunan Orgeneral Burhan, Sennar’daki Kifah İhtisas Hastanesi'nde asker ve sivil olmak üzere ‘onur savaşının yaralılarını’ ziyaret etti.

HDK'nın dün saldırdığı Since şehri, Orgeneral Burhan'ın ziyaret ettiği Sennar'a yaklaşık 60 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Egemenlik Konseyi’ne bağlı medya kuruluşları, Orgeneral Burhan'ın Sennar’ın ayrılıp ayrılmadığını doğrulamazken, Burhan’ın ziyaretine dair videoları yayınlamaya devam etti.

Sosyal medya kullanıcıları, bir grup insanın kurşun sesleri arkalarından net bir şekilde duyulurken etrafta kaçıştıklarını gösteren görüntüleri paylaştılar. Sudan ordusundan saldırıya ilişkin resmi bir açıklama gelmezken ordu yanlısı sosyal medya hesapları HDK’nın bölgeye sızmış olabileceğinden bahsettiler.

HDK, geçtiğimiz salı günü Sennar şehri yakınlarındaki Cebel Muye bölgesinin kontrolünü tamamen ele geçirdiğini ve Sudan ordusunu Sennar şehrindeki savunma hatlarına geri çekilmek zorunda bıraktığını duyurdu. HDK, ayrıca ordunun Sennar şehrinin kuzey eteklerindeki mevzilerine saldırdı. Ordu güçleri ise HDK’nın saldırısını püskürttü. HDK, Cebel Muye'daki kontrol ettiği bölgelere geri çekilmek zorunda kaldı.

Hava saldırıları çok sayıda kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden oldu

Öte yandan Sudan İnsan Hakları Gözlemevi, Sudan ordusuna ait savaş uçaklarının El-Cezire eyaletindeki el-Hasaheysa şehrine iki hava saldırısı düzenlediğini, saldırıda aralarında kadınların ve çocuklarında olduğu onlarca sivilin öldüğünü ve bazılarının durumu ağır olmak üzere yüzlerce sivilin de yaralandığını bildirdi. Sudan İnsan Hakları Gözlemevi, X platformundaki hesabından yaptığı açıklamada, Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB) ve Afrika Birliği'ni (AfB) ‘Sudan ordusuna ait uçakların sürekli olarak sivillere karşı işlediği savaş suçlarını’ belgelemeye çağırdı. Tekrarlanan bu katliamların kınanması ve savaş uçaklarının nüfusun yoğun olduğu şehirlere karşı kullanılmasının yasaklanması için çalışılması çağrısında bulundu.



Unutulmuş Ukrayna savaşı daha tehlikeli ve zor olandır

23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
TT

Unutulmuş Ukrayna savaşı daha tehlikeli ve zor olandır

23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)

Refik Huri

Ukrayna savaşı, bazen unutulmuş bir savaş gibi görünse de Gazze ve Lübnan’daki savaştan ve İran'ın başını çektiği tüm “direniş ekseninden” çok daha tehlikelidir. Burada Ortadoğu için yeni bir sahne ya da büyüklerin onayladığı bir bölgesel güvenlik sistemine götürecek beklentiler olmaksızın çok fazla gürültü, slogan ve yıkım var. Gazze, savaş bitmeden sona erdi ve kimse onu yönetmeye hazır değil. Önceki “statüko”nun geri gelmesi yönündeki bahisler arasında, herhangi bir siyasi sempati olmaksızın ya da herhangi bir ülke İsrail ile ilişkilerinin gidişatında herhangi bir değişikliğe gitmeden Lübnan neredeyse tamamen yerle bir oldu. Ama Ukrayna'da oyun daha büyük.

Bu, kıtalararası balistik füzelerle ve Rusya'nın nükleer tehdidinin eşiğinde yürütülen bir savaş. Avrupa'yı kontrol etme ve yeni bir çok taraflı dünya düzeni kurma konusunda belirleyici bir savaş. Hayati bir jeopolitik ve stratejik konum ile bağlantıyı sağlama veya koparma savaşı. Zira Başkan Carter döneminde Ulusal Güvenlik Danışmanı olan Profesör Zbigniew Brzezinski'nin tekrarladığı gibi, “Ukrayna olmadan Rusya'nın imparatorluk olmaktan çıktığı” tarihsel bir gerçektir. Tıpkı Batı'nın, Moskova'nın bir imparatorluk olmasını engellemek için Ukrayna'yı Rusya'dan uzaklaştırmakta ısrar etmesi gibi, Başkan Putin de imparatorluğu kurmak için Ukrayna'yı geri almakta ısrar etti. Eski Almanya Şansölyesi Angela Merkel, başından beri bunu fark etmişti ve bunun nedenle anılarında Putin'i kızdırmamak için Ukrayna'nın NATO'ya katılımını ertelemeye çalıştığını söylüyor. Sovyetler Birliği ile Batı arasındaki Soğuk Savaş'ın sona ermesinden yıllar sonra, Rusya ile Batı arasında sıcak bir vekâlet savaşının yaşanması da bu nedenle kaçınılmaz.

ABD ile Çin arasında, Çin'in Tayvan'ı zorla ilhak etmeye karar vermesi durumunda daha da kızışabilecek soğuk savaşın kaçınılmazlığı da buradan kaynaklanıyor. Sahne her şeyi anlatıyor; ABD dünyanın zirvesinde endişeli ve gergin iken, Çin zirveye ulaştıktan sonra kendinden emin ve sakin. Rusya, korkutan ve korkan rolünde seferberlik halinde. NATO'nun kapısına kadar genişlemesinden korkuyor ve NATO'nun Ukrayna'yı kabul etmeyi düşünmesini engellemek için aceleyle savaşa girerek korkutuyor.

ABD, tüm uyarılara rağmen güçlünün yükselen güçten korkmasını simgeleyen “Thucydides” tuzağına düştü. Tarihçilere göre bu, Atina ile Sparta arasında yaşananların bir örneğidir. Güçlü Atina Sparta'nın artan gücünden korktuğu için kendisine savaş açmıştı. Ancak Çin, her ne kadar daha büyük, daha geniş bir tuzağa hazırlanıyor olsa da bu tuzağa düşmemeye çalışıyor.

Biden yönetimi Çin ile ilişkileri üç şekilde özetliyor: rekabet, husumet ve iş birliği. Trump yönetimi ise daha büyük bir şeyden söz ediyor. Başkan Şi Cinping iş birliği arzusunu kullanıyor ancak pratikte “dünyayı yeniden oluşturmak, Batı değerlerini uluslararası kurumlardan kovmak ve doları tahtından indirmek” istiyor. Stanford Üniversitesi'nden ve “Çin'e Göre Dünya” kitabı yazarının Elizabeth Economy’nin söylediğine göre, Şi ayrıca, “Kuşak ve Yol, küresel büyüme, küresel güvenlik ve küresel medeniyet” programlarını gerçekleştirmek için uluslararası uzlaşma çağrısında bulunuyor. Bu ise kısaca, sadece çok kutuplu bir sistemden ibaret olmayan yeni bir dünya düzenidir.

Ancak ABD'de ve tabii ki Avrupa'da, Çin ile anlaşmayı savunanlar da az değil. G7 ve G20 arasında ABD ve Çin’den oluşan “G2” fikrini öne sürenler var. Nitekim tarihçi Adam Tur, “Çin'in tarihsel yükselişine uyum” çağrısında bulundu. Siyaset bilimci Graham Allison, “Asya'daki Çin etkisinin” kabul edilmesi çağrısında bulundu. Ancak olumsuz dalga da artıyor. Tufts Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü Michael Buckley, “hayati çıkarların çatıştığına ve iki ülkenin sistemlerinde bunun güçlü köklere sahip olduğuna, güç dengesinde büyük bir değişiklik olmadan düşmanlığın azaltılamayacağına, düşmanlığın iki tarafın birbirini yanlış anlamasından değil, birbirini iyi tanımasından kaynaklandığına” inanıyor. Dahası eski ulusal güvenlik danışman yardımcısı Matt Pottinger ve eski kongre üyesi Mike Gallagher Çin ile rekabeti yönetmeyi reddedip, Pekin ile çatışmacı bir söylem ve böylece “rekabeti kazanmayı” talep ediyorlar.

Şi’ye gelince Çin'in yükselişte, ABD'nin ise düşüşte olduğuna inanıyor. Çin Komünist Partisi'nin 2021 yılında yayınlanan “100 Yıllık Resmi Tarihçe”sinde şu ifadelere yer verildi: “Çin, dünya sahnesinde merkeze eskisinden daha yakın. Kendi doğuşuna hiçbir zaman bugün olduğundan daha yakın olmamıştı.”  Şi'nin istediği, Çin ile savaşın üzerinde çok fazla duman görmek isteyen ABD ile “dumansız bir savaş” kazanmaktır. Gerçek şu ki her zaman soğuk savaş zihniyetinden uzaklaşma çağrısında bulunan Çin, ABD’ye karşı bir soğuk savaş başlattı. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia'dan aktardığı analize göre ABD'ye karşı koymak ve dünyadaki Amerikan hegemonyasını zayıflatmak için Rusya ile “sınırsız ortaklık” kurmayı tercih etti. Her ne kadar Çin, Kuşak ve Yol çerçevesinde yüzden fazla ülke ile anlaşmalar imzalamış olsa da Pew Vakfı'nın 2023 yılında tüm kıtalardan 24 ülkede yaptığı kamuoyu yoklaması, katılımcıların yüzde 22'sinin Çin'i tercih ettiğini, yüzde 60'ının ise ABD'ye olumlu baktığını ortaya koydu.

Oyun ikili bir oyun değil, üçlü bir oyun; Çin ve Rusya, ABD'ye karşı. Sıcak arena Ukrayna savaşı nedeniyle Avrupa, Gazze ve Lübnan savaşları nedeniyle de Ortadoğu ise ekonomik ve jeopolitik rekabetin soğuk arenası, Küresel Güney olarak adlandırılan bölgedir. Ama bu, Hindistan, Güney Afrika, Brezilya ve Endonezya gibi rolleri olan büyük ülkeleri içerdiğinden coğrafi olarak tamamen güneyli değil. Aynı zamanda İran, Türkiye ve İsrail gibi rolleri olan bölge ülkelerini de içeriyor.

Hiç kimse bir soğuk savaşı tamamen kazanamaz. İlk soğuk savaş bile bir ölü ve bir yaralı ile sona erdi. Zafer coşkusu ve “tarihin sonu” konuşmalarının ardından yaşanan olayların da doğruladığı gibi, ölen Sovyetler Birliği, yaralı ise ABD’deydi.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia'dan çevrilmiştir.