Suriye Demokratik Güçleri (SDG), Suriye'nin doğusundaki Deyrizor vilayeti kırsalında Ulusal Savunma Güçleri milisleri ve rejim güçleri tarafından açılan ateşe karşılık verdi. İki taraf arasında yenilenen çatışmaların ardından onlarca ölü ve yaralıya neden olan kanlı bir gün yaşandı.
Suriye Demokratik Konseyi saldırıdan Suriye rejimini sorumlu tutarak, rejimin kaosu yaymak ve çatışmayı körüklemek için sivilleri öldürdüğünü ve terörize ettiğini belirtti. Analistler ise Deyrizor kırsalındaki son saldırıyı, İsrail'in temmuz sonunda başkent Tahran'da Hamas lideri İsmail Heniyye'ye düzenlediği suikasta karşılık vermek üzere İran'ın ABD güçleri üzerinde baskı kurma tehdidinin bir parçası olarak değerlendirdi.
SDG'ye bağlı Deyrizor Askeri Konseyi komutanlarından Nuri el-Halil Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, rejim güçleri ve Ulusal Savunma Güçleri milislerinin çarşambayı perşembeye bağlayan gece yarısından sonra Ebrihe, es-Sabha ve ed-Dahla beldelerini topçu ve ağır silahlarla hedef aldığını söyledi. El-Halil, “Rejimin elindeki el-Meyadin, Elbukemal ve el-Aşara beldelerindeki mevzilerden hedef aldılar. Güçlerimiz hazır bekledi ve İranlı milisler ile Şam güçlerinin saldırılarını püskürttü” ifadelerini kullandı.
SDG, Uluslararası Koalisyon uçaklarının alçak uçuşları eşliğinde silahlı saldırılara sahne olan bölgelere daha fazla takviye sevk etti. Son iki gün içinde eş-Şehil, et-Tayyane, Dernec, Ebu Hardub, Ebu Hamam, el-Latve, Granic ve el-Basira bölge ve beldelerinde çatışmalar yenilendi. Deyrizor’un doğu kırsalındaki bu kentsel bölgeler SDG'nin askeri kontrolü altında bulunuyor. Fırat Nehri ise bir tarafta SDG ve Uluslararası Koalisyon ile diğer tarafta Şam güçleri ve İran'a bağlı yerel gruplar arasındaki bölgeleri ayırıyor.
Komutan el-Halil, Ulusal Savunma Güçleri milisleri ve rejim güçlerinin Ziban kasabasını ya da diğer bölgeleri kontrol altına aldığı ve buralarda konuşlandığı iddialarını yalanladı. Çatışmaların çok sayıda masum sivilin ölümü ve diğerlerinin ağır yaralanmasıyla sonuçlandığını hatırlatan el-Halil, saldırganların ‘sivil kayıplara yol açan bombardımanlarında roketatar ve havan topları kullandığını ve Şam'ın stratejik önemi nedeniyle Deyrizor'da güvenliği istikrarsızlaştırmaya çalıştığını’ kaydetti.
SDG'nin siyasi kanadı Suriye Demokratik Konseyi çarşamba günü resmi internet sitesinde yayınladığı açıklamada, Deyrizor'un doğu kırsalındaki etki alanlarına yönelik saldırıları kınadı. Açıklamada, “Bu suç teşkil eden ve acımasız saldırıları en güçlü şekilde kınıyoruz. Şam yönetimini bu eylemlerden tamamen sorumlu tutuyor ve onları buradaki güvenlik durumunun gelişimi konusunda uyarıyoruz” denildi.
Suriye Demokratik Konseyi Başkanı Mahmud el-Muslat, saldırının Şam ve müttefiklerinin bölgede fitne çıkarma, güvenlik ve istikrarı bozma çabalarının bir parçası olduğunu söyledi. Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte, tüm coğrafyada Suriye-Suriye diyaloğu için bir zemin oluşturmak üzere yıllardır çalıştıklarını belirten el-Muslat, “Öte yandan bu barbarca saldırı, rejim ve milislerinin barış ya da diyalog istemediğinin, bu milislerin güvenlik ve istikrarı bozmak için yıkıcı bir ajandayla çalışan yabancı güçlerle bağlantılı olduğunun bir kanıtıdır” dedi.
Arenaların birliği
Gözlemciler, Irak-Suriye sınırına komşu olan Deyrizor vilayetinin doğu bölgesinin, her iki ülkede İranlı milislerin konuşlandığı bölgeleri Güney Lübnan'a bağlayan bir kara koridoru görevi görmesi nedeniyle önemli olduğunu söylüyor. Deyrizorlu uzman Abdunnasır el-Ayed, son saldırının esas olarak 900 kadar ABD askerinin konuşlandığı el-Omar petrol ve Koniko gaz sahalarındaki Uluslararası Koalisyon üslerini hedef aldığını ifade etti.
El-Ayed Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte bu saldırının ‘İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) ve Irak Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) subayları, özellikle de Seyyid eş-Şuheda grubu tarafından hazırlanıp yürütülen bir İran stratejisinin parçası olduğunu ve İran'ın Irak ve Yemen'de başlattığı saldırılara benzer şekilde ABD üzerindeki baskı girişimlerinin bir parçası olduğunu’ söyledi.
El-Ayed'e göre son Deyrizor saldırıları, şu anda İran'ın arenaların birliği kapsamı dışında görünen Suriye'de gerçekleştiği için benzersizdi. Öyle ki operasyon, DMO ile yakın bağları olan İbrahim el-Hifil liderliğindeki aşiret savaşçıları aracılığıyla yerel bir cephe tarafından yürütüldü.
El-Ayed’e göre saldırı, ‘iki ABD üssüne ulaşamayarak ve onlara karadan saldırarak, gelecekte benzer girişimlerin tekrarlanacağı beklentisiyle’ ana hedeflerine ulaşamadı.
Aşiretlerin çoğunlukta olduğu ve Suriye'nin petrol yataklarının çoğunu barındıran Deyrizor vilayeti askerî açıdan yerel ve uluslararası taraflar arasında bölünmüş durumda. Kürt ve Arap gruplardan oluşan SDG Fırat Nehri'nin doğu yakasını kontrol ederken, rejim güçleri ve İranlı milisler batı yakasını kontrol ediyor. ABD öncülüğündeki uluslararası DEAŞ'la mücadele koalisyonu da bölgede bulunuyor ve DEAŞ hücreleri hem rejim güçlerini hem de SDG'yi hedef alan eylemlerini sürdürüyor.
Washington Yakın Doğu Politikaları Enstitüsü'nde araştırmacı olarak görev yapan Bera Sabri, saldırının İran'ın büyük etkiye sahip olduğu Deyrizor'da Suriye hükümetinin kontrolündeki bölgelerden düzenlendiğini düşünüyor. Şarku’l Avsat'a konuşan Sabri, “Saldırı öncelikle bölgesel çatışma ve İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik savaşıyla ilgili. Suriye rejiminin lehine bir karaktere bürünen saldırı, daha çok İran'ın lehine” ifadelerini kullandı.
Sabri, operasyonun bölgesel gerginliklerin ve İran'ın İsrail'e karşı beklenen saldırısıyla ilgili gerilimlerin arka planında gerçekleştiğini söyledi. Sabri sözlerini şöyle sürdürdü: “Saldırı yakındaki ABD üslerini değil SDG'yi hedef aldığı için bu atmosferin açık bir istismarıdır. Dolayısıyla İran'ın o dönemdeki pozisyonunun zayıflığını arttıran bir operasyondur. Washington, İran'la bağlantılı silahlı bir oluşumun SDG'nin kontrolündeki bölgelere saldırmasına ve kontrol etmesine izin vermeyecektir. Ayrıca Şam bölgelerinden gelecek her türlü saldırıyı püskürtecektir. Çünkü buradaki İran etkisinin tehlikesinin farkındadır.”
ABD Başkanı Donald Trump, Şarm el-Şeyh'teki Gazze zirvesi sırasında Irak Başbakanı Muhammed Şiya Sudani'yi kabul etti, 13 Ekim 2025 (Mecelle)
Bağdat'ın doğusundaki el-Muhendisin bölgesinde Irak genel seçimlerinde sandıkların kapanmasının ardından oyların sayıldığı bir seçim merkezi, 11 Kasım 2025 (AFP)
