Kedi besleme ve kadınların çalışmasına ilişkin fetvalar Mısır'da ‘sosyal medya eleştirilerine’ yol açtı

Mısır Evkaf Bakanı Usame el-Ezheri cami avlusunda bir kediyi besliyor. (El-Ezheri’nin Facebook sayfası)
Mısır Evkaf Bakanı Usame el-Ezheri cami avlusunda bir kediyi besliyor. (El-Ezheri’nin Facebook sayfası)
TT

Kedi besleme ve kadınların çalışmasına ilişkin fetvalar Mısır'da ‘sosyal medya eleştirilerine’ yol açtı

Mısır Evkaf Bakanı Usame el-Ezheri cami avlusunda bir kediyi besliyor. (El-Ezheri’nin Facebook sayfası)
Mısır Evkaf Bakanı Usame el-Ezheri cami avlusunda bir kediyi besliyor. (El-Ezheri’nin Facebook sayfası)

Mısırlı vaizlerin kediler de dahil olmak üzere evcil hayvan besleme ve kadınların çalışması konusunda verdiği fetvalar, Mısır'daki sosyal medya kullanıcıları arasında geniş çaplı eleştiri ve tartışmalara yol açtı. Konuya dair Mısır'ın fetva kurumu Daru’l İfta'dan da bir yanıt geldi.

Mısırlı vaiz ve el-Ezher’de dinler ve mezhepler araştırmacısı olan Abdullah Ruşdi'nin adı, sosyal medya hesaplarında çalışan kadınlarla ilgili art arda yaptığı paylaşımların ardından trend oldu.

Ruşdi bir paylaşımında ‘işini ve patronuna itaat etmeyi kocasına itaat etmekten daha önemli gören kadını’ eleştirerek, ‘kocanın işten daha önemli olduğunu’ vurguladı.

Bir başka paylaşımında ise eşinden küçümseme gören kocaya ‘karısını hayatından çıkarması’ talimatını verdi. Bu paylaşımlar sosyal medyada çok sayıda etkileşim alarak hızla yayıldı.

Bir grup vaizin söylediklerini kınayarak, onu sözlerini geri almaya çağırdı. Bazıları ise söz konusu paylaşımın yazarının tartışmalı ifadeleri, görüşleri ve fetvalarıyla pek çok krize yol açtığına ve hakkında kadınlara hakaret ettiği ve mezhep çatışmasını körüklediği gerekçesiyle bir dizi şikâyette bulunulduğuna dikkat çekti.

Dün (Salı) Mısır'ın fetva kurumu Daru’l İfta’nın resmi sayfalarında yayınlanan ve kadınların ailelerini geçindirmek için çalışmalarının hükmünü açıklayan bir yazıyı paylaşan bazı kişiler ise ‘kendisini ya da evini geçindirmek için çalışmaya giden bir kadının büyük bir ecir ve sevap kapısına sahip olduğunu’ belirtti.

Karşı görüştekiler ise kadının çalışmasının ‘sadece ihtiyaç’ halinde olabileceğini ve kadın için evinin ‘öncelikli’ olduğunu savunarak vaizin görüşünü haklı buldular. Aynı zamanda Ruşdi'nin bahsettiği örneklerin ‘toplumdaki çoğunluğu temsil etmeyen vakalar’ olduğuna dikkat çektiler.

Diğer taraftan Mısır Evkaf Bakanlığı şeyhlerinden biri olan vaiz Muhammed Ebu Bekir, kedi beslemenin hükmünü açıkladığı tartışmalı bir fetva yayınladı ve kedilerin yiyecekleri için para harcamanın caiz olmadığını belirtti.

Bir televizyon programında kedilerin evlerde değil sokaklarda olması gerektiğini savunan şeyh, kedi maması için harcanan paranın ihtiyaç sahibi insanlara verilmesi gerektiğine işaret etti.

Çok sayıda sosyal medya fenomeni fetva sahibini eleştirip tepki gösterirken, bazıları da fetva verenlerden hesap sorulmasını talep etti.

Yorumların büyük bir kısmında hayvanlara merhamet ve şefkat göstermenin önemi vurgulanarak, bir köpeğe su verdiği için cennete giren adam ile bir kediye işkence ettiği için cehenneme giren kadının hikayesi hatırlatıldı.

Bazı sosyal medya fenomenleri, Daru’l İfta tarafından yayınlanan ve kedilerin beslenmesini ve bakımını caiz gören fetvayı paylaştı.

Geçtiğimiz hafta Mısır Baş Müftüsü Dr. Nezir Ayyad, ‘Daru’l İfta'nın vatandaşların ihtiyaçlarını karşılamak ve özgünlük ile çağdaşlık arasında bir denge sağlamak için doğru şeriat ilmine dayanan ve çağdaş gelişmeleri dikkate alan fetvalar vermeye kararlı olduğunu’ vurguladı.

Ayyad, Mısır Temsilciler Meclisi Din İşleri Komitesi Başkan Yardımcısı ve El-Ezher Üniversitesi eski Rektörü Dr. Usame el-Abd ile yaptığı görüşmede şunları söyledi: “Her zaman fetva mekanizmalarını geliştirmeye ve onları çağdaş gerçekliğimize daha uygun hale getirmeye çalışıyoruz. Bu da fetvanın insanları iyiye ve doğruya yönlendirmedeki ve ulusun ve milletin genel çıkarını sağlamadaki rolünü arttırmaya katkıda bulunuyor.”



Nebil Fehmi'nin Arap Birliği Genel Sekreterliğine aday gösterilmesine ilişkin haberler giderek yaygınlaşıyor

Kahire'deki Arap Birliği Genel Merkezi (Arap Birliği)
Kahire'deki Arap Birliği Genel Merkezi (Arap Birliği)
TT

Nebil Fehmi'nin Arap Birliği Genel Sekreterliğine aday gösterilmesine ilişkin haberler giderek yaygınlaşıyor

Kahire'deki Arap Birliği Genel Merkezi (Arap Birliği)
Kahire'deki Arap Birliği Genel Merkezi (Arap Birliği)

Mısır Eski Dışişleri Bakanı Nebil Fehmi'nin, mevcut Genel Sekreter Ahmed Ebu Geyt'in yerine Arap Birliği Genel Sekreteri olarak atanması haberi, Mısır'da resmi bir onay olmamasına rağmen büyük ilgi gördü.

Şarku'l Avsat'a konuşan konu hakkında bilgili Mısırlı kaynak, "Mısır'ın son zamanlarda Ebu Geyt'in halefi konusunda istişarelerde bulunduğunu" söyledi. Kaynak, "Dışişleri Bakanlığı, bu göreve dört eski dışişleri bakanını aday gösterdi: Samih Şukri, Nebil Fehmi, Muhammed El-Urabi ve Muhammed Kamil Amr" dedi. Kaynak, "istişareler sonucunda Fehmi'nin göreve seçildiğini" belirtti.

Mısır Dışişleri Konseyi'nden iki kaynak Şarku'l Avsat'a, "Fehmi'nin Arap Birliği Genel Sekreteri olarak atanması konusunda anlaşmaya varmak için temaslar olduğunu" doğruladı. Kaynaklara göre, "Nebil Fehmi'nin adaylığı doğrulandı ve isim Arap Birliği ülkeleri arasında görüşülüyor." Kaynaklar, "Kararın Arap Birliği'ne ve yaklaşan Arap Zirvesi'ne bağlı olduğunu" açıkladılar.

Şarku'l Avsat, Mısır Dışişleri Bakanlığı'ndan resmi doğrulama istedi, ancak alamadı. Bu arada, Arap Birliği'ndeki diplomatik kaynaklar, "henüz resmi bir adaylık almadıklarını", ancak "Fahmi'nin isminin bir süredir Birlik içinde dolaştığını" doğruladılar.

dfgty
Büyükelçi Nebil Fehmi (Arşiv)

Bir Arap diplomatik kaynak, “Al-Majalla” dergisine, Fehmi'nin Haziran 2026'da görev süresi sona erecek olan Abul Geyt'in yerine “Arap Birliği”nin yeni genel sekreteri olacağını söyledi. Mısır'ın “Sada el-Beled” internet sitesi cumartesi akşamı Fehmi'nin “Dışişleri Bakanlığı tarafından bu önemli göreve aday gösterildiğini, ancak konuyla ilgili ayrıntıların sadece Dışişleri Bakanlığı tarafından açıklanabileceğini, özellikle de bu tür işlemlerin birçok aşamadan geçtiğini” söylediğini aktardı. Fehmi, “Arap Birliği Genel Sekreterliği görevine atanma süreci birkaç aşamadan geçiyor. İlk aşama, Dışişleri Bakanlığı tarafından bu Arap görevine aday gösterilmek, ardından görevine başlayana kadar birçok prosedür ve adımın izlenmesi” dedi.

Geçtiğimiz haziran ayında, yerel ve Arap internet siteleri, Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli'nin bu göreve aday gösterildiğine dair haberler yayınladı. Medbuli, temmuz ayında bu haberi yalanlayarak, bunu "tuhaf bir zamanda ortaya atılan söylenti" olarak nitelendirdi. Medbuli, "Bu görev, Arap Birliği Tüzüğü'nde belirtilen çok özel niteliklere ve açık koşullara sahip. Üye devletler tarafından üzerinde mutabık kalınan mekanizmalara göre bu görev için başvuru ve adaylıkların son tarihleri de biliniyor" dedi.

Medbuli'nin adaylığı söylentileriyle eş zamanlı olarak, Fehmi'nin adı, diğer eski dışişleri bakanlarıyla birlikte, gerekli nitelikleri karşılayan potansiyel adaylar olarak anıldı.

Nebil Fehmi, Haziran 2013'ten Temmuz 2014'e kadar Mısır Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. Ayrıca 1999-2008 yılları arasında Kahire'nin Washington Büyükelçisi ve 1997-1999 yılları arasında Japonya Büyükelçisi olarak görev yaptı. Babası İsmail Fehmi, 1973-1977 yılları arasında eski Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat döneminde Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı.