Pedersen: Suriye askeri, insani ve ekonomik bir fırtınanın eşiğinde

BM Genel Sekreterinin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen (BM - DPA)
BM Genel Sekreterinin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen (BM - DPA)
TT

Pedersen: Suriye askeri, insani ve ekonomik bir fırtınanın eşiğinde

BM Genel Sekreterinin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen (BM - DPA)
BM Genel Sekreterinin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen (BM - DPA)

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreterinin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, dün yaptığı açıklamada, Suriye'nin ‘askeri, insani ve ekonomik bir fırtınanın’ eşiğinde olduğunu söyledi. Pedersen, ülke içindeki gerilimin tırmanmasına ve Gazze Şeridi ile Lübnan'dan yayılan çatışmalara karşı uyardı.

Pedersen, BM Güvenlik Konseyi (BMGK) önünde yaptığı açıklamada, Gazze de dahil olmak üzere işgal altındaki Filistin topraklarında ve Lübnan'da çatışmaların şiddetlendiğini söyledi. Bu gelişmelerin Suriye'yi de etkileyebileceğini belirten BM yetkilisi, bölgedeki çatışmaların Suriye'ye sıçramasının endişe verici olduğunu söyledi ve daha da kötüye gidebileceği uyarısında bulundu.

İsrail yıllardır Hizbullah’ın Suriye'deki mevzilerini hedef alırken, Lübnan'daki savaşın kapsamı genişledikçe bu ülkedeki hava saldırılarını da yoğunlaştırdı. İsrail, Hizbullah’ı Suriye üzerinden Lübnan'a silah taşımakla suçluyor.

BMGK’ya Suriye'nin geçtiğimiz ay son 13 yılın en hızlı ve en kapsamlı hava saldırısına sahne olduğunu söyleyen Pedersen, ‘Şam'ın merkezinde bile’ yerleşim alanlarının bombalandığını sözlerine ekledi.

Ülkenin kuzeybatısında gerilimin tırmanması, ülkedeki iç çatışmayı ‘körüklüyor’ gibi göründüğünü belirten Pedersen, Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) tarafından kısa bir süre önce hükümet güçlerinin elindeki bölgelere düzenlediği saldırıya işaret etti. Pedersen, Suriye hükümetini destekleyen Rusya'nın hava saldırılarının aylar sonra ilk kez yeniden başladığını ve hükümet yanlısı güçlerin insansız hava aracı (İHA) saldırılarını ‘önemli ölçüde artırdığını’ söyledi. BM yetkilisi, “Harap olmuş Suriye'de askeri, insani ve ekonomik bir fırtınanın patlak vermesi için gereken tüm unsurların oluştuğunu görüyoruz” dedi.

Suriye’de 2011 yılında hükümet karşıtı protesto gösterileriyle başlayan Suriye iç savaşında 500 binden fazla insan öldü, milyonlarca insan yerinden edildi. Rusya ve Türkiye tarafından 2020 yılında müzakere edilen anlaşma sonucu ülkenin kuzeyinde ateşkes ilan edildi. Ancak ateşkes anlaşması zaman zaman ihlal edildi.

Pedersen, bölgesel gerilimin, tamamlanmamış olsa da son dört yıldır cephe hatlarında çatışmaları donduran ateşkeslerin çökmesine yol açabileceğine dair uyardı.



DEAŞ'ın sözde ‘Irak valisi’ el-Mezrui hakkında ne biliyoruz?

Hamrin Dağları yakınlarında devriye gezen Irak askerleri (X)
Hamrin Dağları yakınlarında devriye gezen Irak askerleri (X)
TT

DEAŞ'ın sözde ‘Irak valisi’ el-Mezrui hakkında ne biliyoruz?

Hamrin Dağları yakınlarında devriye gezen Irak askerleri (X)
Hamrin Dağları yakınlarında devriye gezen Irak askerleri (X)

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, dün (Salı) ABD öncülüğündeki Uluslararası Koalisyon güçlerinin desteğiyle Irak'ın kuzeyinde düzenlenen askeri operasyonda DEAŞ’ın sözde Irak valisinin öldürüldüğünü duyurdu. Sudani, başarıyla sonuçlanan operasyon vesilesiyle Iraklıları tebrik etti.

Sudani X platformunda yaptığı paylaşımda, Irak güvenlik güçlerinin ‘Irak'taki teröristleri saklandıkları yerlere kadar takip edeceklerini ve Irak toprakları onlardan ve kötülüklerinden temizlenene kadar onları ortadan kaldıracaklarını’ söyledi.

vfgtrh
El-Mezrui'nin Bağdat'taki Ortak Operasyonlar Komutanlığı tarafından yayınlanan fotoğrafı

Sudani, kahramanca olarak nitelendirdiği operasyonun ‘Terörle Mücadele Birimi ve Ulusal Güvenlik Teşkilatı tarafından Ortak Operasyonlar Komutanlığı’nın gözetiminde gerçekleştirildiğini ve teröristlerin saklandığı yerleri hedef aldığını’ bildirdi.

Sözde Irak valisi kimdir?

Medyada adı neredeyse tek fotoğrafıyla yer alan Irak'taki son DEAŞ valisi, Ebu Abdulkadir Abdulkerim olarak bilinen, Hamrin'den çok uzak olmayan Diyala vilayeti doğumlu Casim Halef Davud el-Mezrui’dir.

Ortak Operasyonlar Komutanlığı’nın açıklamasına göre, Terörle Mücadele Birimi ve Ulusal Güvenlik Teşkilatı’ndan oluşan ortak bir güç, Uluslararası Koalisyon’un da yardımıyla, el-Mezrui'nin üst düzey yardımcılarından sekizini öldürmeyi başardı.

Terör örgütleri uzmanı Fazıl Ebu Ragif, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, el-Mezrui'nin Diyala vilayetinin Yesrib ilçesine bağlı el-Mezariya köyünde doğduğunu söyledi.

Ebu Ragif, “Onu ortadan kaldırma görevini iki kurum paylaştı: Terörle Mücadele Birimi ve Ulusal Güvenlik Teşkilatı. Ebu Abdulkadir Abdulkerim olarak bilinen el-Mezrui bir yıldan kısa bir süre önce Irak'a vali olarak atandı. Ancak örgüt artık liderlere değil, grup ruhu dedikleri kolektif liderliğe dayanıyor” ifadelerini kullandı.

Terör örgütleri uzmanı bunun ‘liderlerden herhangi biri öldürülürse yerine yardımcıları geçer’ anlamına geldiğini söyledi.

El-Mezrui DEAŞ'a 2014 yılında katıldı.

Bu operasyonda el-Mezrui’yi hedef almanın önemiyle ilgili olarak Ebu Ragif şunu söyledi: “Bu, Hamrin sıradağlarındaki, özellikle de Allas petrol sahalarının karşısında öldürüldüğü yerdeki operasyonların yürütülmesinde niteliksel bir değişimi temsil ediyor.”

Hamrin Kalesi

Hamrin Dağları'nın silahlı gruplar için bir kuluçka merkezine dönüştüğünü belirten Ebu Ragif, “Bölge en tehlikeli üç vadiyi içeriyor: Vadi Zuğeytun, Vadi eş-Şay ve Vadi Ummu’l Hanacir. Engebeli olan bu alanlar, hiçbir aracın, paletli aracın ya da tankın giremediği bölgeler. DEAŞ milisleri de buralarda saklanıyor ve operasyonlarını buradan yürütüyor” dedi.

DEAŞ'a yönelik askeri operasyonların 2017'de sona ermesinden bu yana Irak ve ABD güçleri, mağaralarının örgütün kalan hücreleri için bir sığınak haline geldiği bildirilen Hamrin Dağları'na odaklanan operasyonlar yürüttü.

acdvfbg
Anbar'da daha önce DEAŞ hücrelerine yönelik operasyonlar sırasında bir güvenlik konvoyu (Arşiv - Irak Ordusu)

Hamrin sıradağları Bağdat'ın doğusundaki Diyala vilayetinden Selahaddin ve Kerkük vilayetlerine kadar uzanıyor.

Irak ordusu komutanlarına göre bu bölge bir zamanlar El Kaide'nin ve daha sonra da DEAŞ'ın üst düzey liderleri için güvenli bir sığınak görevi görürken, örgüte vurulan bir dizi darbenin ardından artık böyle bir işlevi kalmadı.

Irak Başbakanı’nın danışmanlarından Hüseyin Allavi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Sözde Irak valisinin öldürülmesi, Terörle Mücadele Birimi, Ulusal Güvenlik Teşkilatı ve Ortak Operasyonlar Komutanlığı tarafından yapılan büyük bir planlamanın ardından gerçekleşti” dedi.

Allavi, “Başkomutan Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin terör örgütünün (DEAŞ) birinci derecedeki liderlerini kurutmak ve terörist liderleri öldürüp Irak topraklarındaki varlıklarına son vererek istikrar ve kalkınmayı destekleme planının bir parçası olarak, Ortak Operasyonlar Komutanlığı bünyesindeki Ortak Hedefleme Hücresi tarafından da özenli bir çalışma yürütüldü” ifadesini kullandı.