Homininlerin 10 tonluk devasa filleri kesip yediği ortaya çıktı

Hindistan'daki hayvan kesimine dair en eski kanıt bulundu

Soyu tükenen Palaeoloxodon turkmenicus, yaklaşık 4 metre boyunda ve 10 ton ağırlığındaydı (Chen Yu)
Soyu tükenen Palaeoloxodon turkmenicus, yaklaşık 4 metre boyunda ve 10 ton ağırlığındaydı (Chen Yu)
TT

Homininlerin 10 tonluk devasa filleri kesip yediği ortaya çıktı

Soyu tükenen Palaeoloxodon turkmenicus, yaklaşık 4 metre boyunda ve 10 ton ağırlığındaydı (Chen Yu)
Soyu tükenen Palaeoloxodon turkmenicus, yaklaşık 4 metre boyunda ve 10 ton ağırlığındaydı (Chen Yu)

İnsanların onbinlerce yıl önce Hindistan'da yaşayan atalarının, devasa filleri kesip yediği ortaya çıktı. 

Hindistan'ın Keşmir Vadisi'nde 2000'de yapılan kazılarda, soyu tükenmiş bir fil türüne ait 300 bin ila 400 bin yıllık kemikler bulunmuştu. 

Fakat tarih öncesi insanların yaptığı 87 taş aletle birlikte gömülen fosil hakkındaki gerçekler bugüne kadar aydınlatılmamıştı. 

Bulguları yeniden inceleyen araştırmacılar, hem homininlerin Hindistan'daki geçmişine ışık tuttu hem de yeni bir fil türü tanımladı. 

ABD'deki Florida Doğa Tarihi Müzesi'nden Dr. Advait Jukar liderliğindeki ekip, kemiklerin taş aletlerle defalarca darbe aldığına dair izler tespit etti.

Bilim insanları, bu homininlerin kemik iliğini tüketmek için fosillerle bulunan taş aletleri kullandığını düşünüyor. 

Bulgular, Hindistan'daki hayvan kesimine dair bilinen en eski kanıtı sunuyor. 

Hint alt kıtasında homininlere ait çok az kanıt keşfedilmesi ve daha önce sadece bir hominin fosili saptanması yeni çalışmayı daha özel bir hale getiriyor.

Dr. Jukar "Asıl soru şu: Bu homininler kim? Arazide ne yapıyorlardı ve büyük av hayvanlarının peşinden gidiyorlar mıydı gitmiyorlar mıydı?" diyerek ekliyor:

Artık en azından Keşmir Vadisi'nde bu homininlerin filleri yediğinden eminiz.

Araştırmacılar avlanmaya dair bulgu ortaya çıkmadığı için homininlerin başka yollarla ölmüş filleri tükettiğinden şüpheleniyor. 

Quaternary Science Reviews adlı hakemli dergilerde yayımlanan çalışmayı yürüten ekip, ayrıca kemik iliğini çıkarmak için kullanılan taş aletlerin bazalttan yapıldığını kaydetti. Bölgede bu maddeye pek rastlanmadığı göz önüne alınırsa, insan atalarının alet yapmak için bölgeye hammadde taşıdığı düşünülebilir.

Araştırma ekibi fil fosilleriyle ilgili çalışmalarını da Journal of Vertebrate Paleontology adlı hakemli dergide yayımlanan makalede aktardı. 

Fosiller, bugün yaşayan Afrika fillerinden yaklaşık iki kat büyüklükteki Palaeoloxodon cinsine aitti. 

2000'deki çalışmada çıkarılan kalıntılar arasındaki devasa kafatasını inceleyen bilim insanları, Hindistan'daki diğer Palaeoloxodon fosillerinde görülen, öne doğru çıkıntılı ibikten yoksun olduğunu kaydetti.

Benzer bir duruma 1950'lerde Türkmenistan'da bulunan bir kafatasında rastlanmış ancak bunun farklı bir türden ziyade anormal bir bireyi temsil ettiği düşünülmüştü.

Araştırma ekibinden Dr. Steven Zhang, Hindistan'daki bulgularla ilgili "Kafatasının büyüklüğü, üçüncü azı dişi ve diğer birkaç belirleyici özelliğine bakınca hayvanın hayatının baharında, görkemli bir erkek fil olduğu anlaşılıyor" diyerek ekliyor: 

Ancak özellikle Avrupa ve Hindistan'daki diğer olgun erkek kafataslarıyla karşılaştırıldığında, iyi gelişmiş bir kafatası ibiğinin olmaması bize burada farklı bir türle karşı karşıya olduğumuzu söylüyor.

Araştırmacılar yeni türe Palaeoloxodon turkmenicus adını verdi. 

Bulgular, Güney Asya'daki fillerin evrimini anlama açısından da önem arz ediyor. Dr. Jukar, "Bu, Palaeoloxodon evriminde bir tür geçiş aşamasını gösteriyor" diye açıklıyor: 

Bu örnek, paleontologların cinsin nasıl göç ettiği ve evrimleştiğine dair hikayeyi tamamlamasını sağlayabilir.

Independent Türkçe, IFL Science, BBC Wildlife, India Today, Quaternary Science Reviews, Journal of Vertebrate Paleontology



2 milyon denizciyi öldüren hastalık geri geliyor

C vitamini, bağışıklık sistemi ve yaraların iyileşmesi açısından kritik öneme sahip (Pexels)
C vitamini, bağışıklık sistemi ve yaraların iyileşmesi açısından kritik öneme sahip (Pexels)
TT

2 milyon denizciyi öldüren hastalık geri geliyor

C vitamini, bağışıklık sistemi ve yaraların iyileşmesi açısından kritik öneme sahip (Pexels)
C vitamini, bağışıklık sistemi ve yaraların iyileşmesi açısından kritik öneme sahip (Pexels)

Bilim insanları, 16 ila 18. yüzyılda en az 2 milyon denizcinin hayatına mal olan hastalığın tekrar yaygınlaşmaya başlamasına karşı uyarıyor. 

C vitamini yetersizliğinden kaynaklanan iskorbüt hastalığı, modern ve gelişmiş toplumlarda pek yaygın sayılmaz. 

Artık besin değeri yüksek gıdalara ve taze meyve-sebzeye erişmenin, yüzlerce yıl önce açık sularda uzun zaman geçiren denizcilerden çok daha kolay olması bunun en temel nedeni.

Ancak yeni araştırmalar, hayat pahalılığının "denizci hastalığı" diye de bilinen iskorbüt vakalarının artmasına yol açtığına işaret ediyor. 

BMJ Case Reports adlı hakemli dergide yayımlanan araştırmayı yürüten ekip, 51 yaşındaki Avustralyalı bir erkeğin vakasını inceledi. 

Bacaklarında ağrılı bir döküntü şikayetiyle doktora giden hastaya yapılan testler ilk aşamada sonuç vermedi. Damarlarının neden bu kadar iltihaplandığını anlamak için bir dizi testten geçirilen hastanın döküntüleri vücuduna yayılmaya başladı.

Anemi belirtileri gösteren kişinin idrarında da kan saptandı ancak otoimmün hastalık, kan hastalığı veya iç kanamaya dair bir bulgu edinilemedi.

Nihayetinde hastaya beslenme biçimini soran doktorlar iskorbüt teşhisi koydu. 

Ekonomik zorluklar yaşadığını söyleyen 51 yaşındaki adam, bazı öğünleri atladığını ve çok az meyve-sebze tükettiğini anlattı. Ayrıca daha önce geçirdiği zayıflama ameliyatından sonra yazılan besin takviyelerini de fiyatları yüzünden almayı bırakmış.

Testler, C vitamininin yanı sıra kritik önemdeki diğer temel besin maddelerinin de epey düşük seviyede olduğunu ortaya çıkardı. 

Günlük C ve D3 vitaminleri, folik asit ve multivitamin takviyelerinin ardından hasta nihayetinde sağlığına kavuştu.

Ancak makalenin yazarları, hastalık hâlâ nadir görülse de yakından takip edilmesi gerektiğini söylüyor. 

Cildin, kemiklerin ve bağ dokusunun gelişmesini, büyümesini ve iyileşmesini sağlayan C vitamini kilit önemde. Ayrıca kırmızı kan hücreleri üretiminde gereken demirin emilmesine yardımcı olan bu vitamin, diş sağlığına kadar vücuttaki pek çok şeyi etkiliyor. 

Limon, portakal, mandalina gibi turunçgillerin yanı sıra çilek, kuşburnu, domates, lahana ve ıspanakta da bolca bulunan C vitamini, günde ortalama 75 ila 90 gram kadar alınmalı.

Sadece birkaç ay bile vücuda yeterli C vitamini girmemesi, iskorbüte yol açabilir. Yeni çalışmada incelenen vakada hasta sağlığına kavuşsa da bu hastalık yeterince dikkat edilmediği durumlarda ölümcül olabiliyor. Belirtileri arasında ağrılı döküntü, bacaklarda şişme, yorgunluk ve artan morarma var.

Temmuz'da yayımlanan başka bir çalışmada, ABD'deki çocuklarda iskorbüt görülme oranının 2016-2020 döneminde üç katına çıktığı kaydedilmişti.

Bilim insanları hastalarda otizm veya obezite gibi başka durumların da görüldüğüne dikkat çekerken, düşük sosyoekonomik sınıftakilerin risk altında olduğunu belirtmişti.

Yeni araştırmayı yürüten ekip, hem sağlık çalışanlarının hem de halkın genelinin C vitamininin önemini kavramasının hayat kurtarıcı bir etki yaratacağını ifade ediyor.

Uzmanlar henüz ciddi bir endişeye gerek olmasa da hayat pahalılığına bağlı olarak iskorbütün modern toplumlarda yaygınlaşmasının yakından takip edilmesini öneriyor.

Independent Türkçe, Popular Science, New Atlas, Health.mil, BMJ Case Reports, JAAOS: Global Research and Reviews, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü