Şam: Eski rejim unsurlarının statüsünü belirleyecek merkezler çalışmalarına başladı

Beşşar Esed rejiminin güvenlik güçlerinin eski bir üyesi Heyetu Tahriru’ş-Şam (HTŞ) mensuplarına silahını teslim ediyor. (Reuters)  Şam: Şarku’l Avsat
Beşşar Esed rejiminin güvenlik güçlerinin eski bir üyesi Heyetu Tahriru’ş-Şam (HTŞ) mensuplarına silahını teslim ediyor. (Reuters) Şam: Şarku’l Avsat
TT

Şam: Eski rejim unsurlarının statüsünü belirleyecek merkezler çalışmalarına başladı

Beşşar Esed rejiminin güvenlik güçlerinin eski bir üyesi Heyetu Tahriru’ş-Şam (HTŞ) mensuplarına silahını teslim ediyor. (Reuters)  Şam: Şarku’l Avsat
Beşşar Esed rejiminin güvenlik güçlerinin eski bir üyesi Heyetu Tahriru’ş-Şam (HTŞ) mensuplarına silahını teslim ediyor. (Reuters) Şam: Şarku’l Avsat

Askeri Operasyonlar Dairesi tarafından başkent Şam'da ordu, polis ve güvenlik birimlerinden eski Suriye rejimi personelinin statüsünü belirlemek üzere açılan merkezler, bugün çalışmalarına başladıktan saatler sonra yoğun bir katılıma sahne oldu.

Askeri Operasyonlar Dairesi'nin biri başkentin doğusundaki el-Mezraa'da, diğeri de el-Mizze'de olmak üzere açtığı iki merkeze, bazıları silah taşıyan yüzlerce ordu ve güvenlik personeli teslim olmak için akın etti.

Merkezdeki bir yetkili, “Merkezin işi, eski rejim subayları ve askeri personelin statüsünü belirlemek, tüm verilerini almak ve saldırıya uğramalarını önlemek için onlara bir yerleşim kartı vermekle sınırlı” dedi.

Şarku’l Avsat’ın Alman haber ajansı DPA’dan aktardığına göre yetkili, “Tüm polis ve askeri kurumlardan rejim üyelerinin statülerini düzenlemek için çalışıyoruz. Onlara verilen kart, müdahaleye maruz kalmadan hareket etmelerine izin veriyor. Burada tüm isimler üzerinde çalışılıyor” ifadelerini kullandı.

Diğer yandan İbrahim Halit isimli bir vatandaş şunları söyledi: “Bugün buraya yerleşim kartı almak için geldim. Göçmenlik ve Pasaport Dairesi'nde şoför olarak çalışıyordum. İşimize geri dönmek istiyoruz. Bakmakla yükümlü olduğum bir ailem var. İşe geri çağrılma sürecinin uzamasından korkuyoruz... İşimize geri dönemezsek ülkedeki zor ekonomik koşullarda nasıl yaşayabilir ve ailelerimize nasıl destek olabiliriz?”

Eski Suriye rejim ordusu mensupları Şam'da statülerini belirlemek üzere bir merkezde kayıt yaptırmak için sıra bekliyor. (AP)Eski Suriye rejim ordusu mensupları Şam'da statülerini belirlemek üzere bir merkezde kayıt yaptırmak için sıra bekliyor. (AP)

İyad Muhammed, “Zorunlu askerlik görevini ifa ediyordum. Bu tüm Suriyeliler için geçerli. Bu yüzden bugün bir uzlaşma sağlamak ve eskiden geçimimi sağladığım işime geri dönmek için merkeze geldim” dedi.

Trafik polisi Abdullah Hasan ise “İşimize geri dönmek istiyoruz. Dönmezsek nasıl yaşayacağız? Biz trafik polisiyiz ve 20 yılı aşkın hizmetim boyunca silah taşımadım” şeklinde konuştu.

Askeri Operasyonlar Dairesi kaynakları, ‘polis memurlarının inceleneceğini ve Suriye halkına karşı suç işlediği kanıtlanmayanların işlerine geri döneceğini’ açıkladı.

Askeri Operasyonlar Dairesi dün başkent Şam’da rejim personeli için statü merkezlerinin açıldığını duyurdu.

Resmi Telegram kanalından yapılan açıklamada, ‘tüm eski rejim unsurlarının bugünden itibaren yerleşim işlemlerini tamamlamak ve geçici kartlarını almak üzere Şam'daki el-Mizze Askere Alma Birimi ve el-Mezraa'daki Baas Partisi binasında bulunan merkezleri ziyaret etmeleri’ çağrısında bulunuldu.

Askeri Operasyonlar Dairesi, Halep, Hama, Humus, Tartus ve Deyrizor vilayetlerinde de eski rejimin askeri ve güvenlik personelinin statülerinin belirlenmesi için merkezler açtı.



Suriye medyası, Esed'in devrilmesinin ardından ‘devrim’ kıyafetlerini giydi

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
TT

Suriye medyası, Esed'in devrilmesinin ardından ‘devrim’ kıyafetlerini giydi

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)

Şam'da iktidarın el değiştirmesiyle birlikte Suriye'nin resmi medyası birbirini izleyen olayları ele alırken kafa karışıklığı yaşadı. Ancak kısa süre içinde, onlarca yıldır baskısı altında olduğu rejimin örtüsünden sıyrıldı ve muhalefetin üç yıldızlı bağımsızlık bayrağının renklerine boyandı.

Baas Partisi ve Esed ailesi on yıllar boyunca bilgi ve ifade özgürlüğü de dahil olmak üzere ülkedeki tüm özgürlükleri kısıtladı. Çatışma yılları boyunca rejim, medyayı kendi söylemlerini yaymak için bir araç haline getirdi, bağımsız gazetecilerin çalışmalarına kısıtlamalar koydu ve yabancı gazetecilerin ülkeye girişini sınırladı. 2020'den bu yana ülkede matbu gazetelerin yayını tamamen durduruldu.

Heyetu Tahriru’ş-Şam (HTŞ) liderliğindeki muhalif grupların 8 Aralık'ta Şam'a ulaşarak Beşşar Esed rejiminin devrildiğini ilan etmesinin ardından Suriye resmi haber ajansı SANA, 24 saatten uzun bir süre yayınını durdurdu. Devlet televizyonu da sahadaki hızlı gelişmelere ayak uyduramadı ve sadece arşivlenmiş görüntüleri yayınladı.

Saatler süren karmaşanın ardından ekranda ‘büyük Suriye devriminin zaferi’ sözleri belirdi ve buna vatandaşların ve muhalif savaşçıların kamu mallarının korunması çağrısı eşlik etti.

Kısa bir süre sonra televizyon ekranında, haber stüdyosundan dokuz kişilik bir grup belirdi. İçlerinden biri Şam’ın Fethi Operasyon Odası’na atfedilen ve ‘Şam şehrinin kurtarıldığını ve zalim Beşşar Esed'in devrildiğini’ duyuran bir bildiri okudu.

Ertesi gün SANA, Telegram hesabında yeşil rengin ve üç yıldızın ağırlıklı olduğu bir fotoğraf yayınlayarak, yeni başlangıcı duyurdu. Ardından Askeri Operasyonlar Dairesi ve bakanlıklardan gelen haberleri yayınlamaya devam etti.

Diğer yandan hükümet ve özel kuruluşlar için çalışan medya profesyonelleri, sosyal medya profillerini değiştirmekte gecikmedi ve eski rejimle ‘ilişkilerini kanıtlayacak’ tüm gönderileri sildi.

Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesinin ardından Emevi Meydanı'nda Suriye bağımsızlık bayrakları taşıyan insanlar (Reuters)Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesinin ardından Emevi Meydanı'nda Suriye bağımsızlık bayrakları taşıyan insanlar (Reuters)

“Onların suçu yok”

Kurulduğu 2006 yılından bu yana diğer medya kuruluşlarına kıyasla görece bir eleştiri marjına sahip olan rejime yakın el-Vatan gazetesi, rejimin düştüğü sabah, ‘Suriye medyasının ve gazetecilerinin hiçbir suçu olmadığını’ ilan etmekte gecikmedi.

El-Vatan gazetesinin genel yayın yönetmeni Vaddah Abdi Rabbuh sosyal medya hesabında, “Suriye medyası ve medya çalışanları suçsuzdur. Biz halkla birlikteydik ve halen de öyleyiz. Sadece talimatları yerine getiriyor ve bize gönderdikleri haberleri yayınlıyorduk” diye yazdı.

Gazete o günden beri ülkenin yeni siyasi yönetiminden haberler veriyor.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığı habere göre Abdi Rabbuh şu ifadeleri kullandı: “Enformasyon Bakanlığı'ndaki yeni yetkililerle görüştük. Onlar ekibimizin çalışmalarına devam edebileceği konusunda bize güvence verdiler. Gelecekte baskıya geri dönmeyi umuyoruz. Zira Suriye tek bir matbu gazetesi olmayan yegâne ülke.”

Diğer medya kuruluşlarının aksine, özel radyo istasyonu Şam FM, ‘genel durum istikrarlı ve güvenli hale gelip haber aktarımına izin verene kadar’ haber programlarını ve yayınlarını geçici olarak askıya aldığını duyurdu.

2007 yılında Şam'da kurulan radyo istasyonu, söz konusu açıklamadan iki gün sonra, artık faaliyet göstermeyeceğini bildirdi.

Ancak daha sonra Şam FM, ‘Enformasyon Bakanlığı'nın kararına dayanarak 22 Aralık 2024 Pazar gününden itibaren program, haber ve yayınlarına devam edeceğini’ vurguladı.

HTŞ ve müttefiki muhalif gruplar, 27 Kasım'da bir kısmını kontrol ettikleri İdlib vilayetinden başlattıkları saldırının ardından kuzeyde Halep, merkezde Hama ve Humus'tan Şam'a kadar ülkenin büyük şehirlerini kademeli olarak kontrol altına aldılar.

Suriye'deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-ŞeraSuriye'deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera

‘Yeni medya durumu’

Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü'ne göre Suriye, 2024 basın özgürlüğü sıralamasında sondan bir önceki sırada yer alıyor.

Enformasyon Bakanlığı 13 Aralık'ta, rejimin şemsiyesi altında çalışan gazeteciler arasında endişe yaratan bir açıklama yayınlayarak, ‘devrik Esed rejiminin savaş ve propaganda makinesinin bir parçası olan ve suçlarının teşvik edilmesine doğrudan veya dolaylı olarak katkıda bulunan tüm savaş medyası profesyonellerini’ sorumlu tutma niyetini yineledi.

Suriyeli iş adamı ve Milletvekili Muhammed Hamşu tarafından finanse edilen SAMA TV gibi bazı kanallar ‘yeniden yayına başlamak için hazırlıklarını sürdürüyor’. Bazı yerel platformlar ve internet siteleri de yavaş yavaş yayınlarına tekrar başladı.

Yeni yetkililerin yaklaşımı, uzun yıllardır geçimlerini rejim yanlısı medya kuruluşlarından sağlayan gazeteciler için endişe yaratıyor.

Muhalif Suriye Gazeteciler Derneği'nin Şam ofisi direktörü Bessam Safer, “Kan dökülmesine katıldığı kanıtlanmadıkça hiçbir gazeteci sorumlu tutulamaz. Özgürlük ve insan hakları temelinde yeni bir medya durumu oluşturmak için medyayı uzlaştırmaya çalışmalıyız” dedi.