Avrupa Şera'dan Kürtlerle 'siyasi çözüm' istiyor

Şam'dan kapsayıcı hükümet sözü Humus'ta ve sahilde gerginlik

Avrupa Şera'dan Kürtlerle 'siyasi çözüm' istiyor
TT

Avrupa Şera'dan Kürtlerle 'siyasi çözüm' istiyor

Avrupa Şera'dan Kürtlerle 'siyasi çözüm' istiyor

Suriye'nin kuzeyindeki Menbiç bölgesinde Kürtlerin ağırlıkta olduğu Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile Türkiye yanlısı Suriyeli gruplar arasında şiddetli çatışmalar yaşanırken Şam, yıllardır Fırat Nehri'nin doğusunda özerk bir yönetim kurmaya çalışan Kürtlerle siyasi bir çözüm bulunması çağrıları arasında yeni hükümetle Avrupa'nın en üst düzey toplantısına sahne oldu.

Suriye'deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera, Fransa Dışişleri Bakanları Jean-Noel Barrot ve Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ile Şam'daki başkanlık sarayında, 8 Aralık 2024'te Başkan Beşşar Esed rejiminin düşüşünden bu yana bu düzeydeki ilk görüşmede bir araya geldi.

Fransa Dışişleri Bakanı, eş-Şera ile görüşmeden önce şunları söyledi: "Fransa'nın Kürt müttefikleriyle siyasi bir çözüm bulunmalı ki, şu anda devam etmekte olan siyasi sürece tam olarak entegre olabilsinler.” Birbock ise Kürtler için güvenilir güvenlik garantilerine ihtiyaç olduğunu söyledi. Dün iki bakan, Esed yönetimi sırasında yetkililerin uyguladığı baskının sembolü olan Sednaya cezaevini ziyaret etti.

Suriye Dışişleri Bakanı Esaad Hasan eş-Şeybani ise Suudi Arabistan ziyaretinde yeni Suriye yönetiminin katılım ve verimliliğe dayalı, tüm Suriyelileri kapsayan bir hükümet kurma vizyonunu aktardığını söyledi.

Şarku'l Avsat'ın aldığı bilgiye göre sahada Humus ve Suriye’nin kıyı bölgelerinde eski rejim unsurlarını tutuklamaya yönelik bir güvenlik operasyonu nedeniyle gerginliğe tanık olunuyor.



Golan Tepeleri'ndeki "Hayaletler Çarkı" hakkındaki güçlü teoriye darbe

Rujm el-Hiri'nin astromik gözlemevi olarak kullanıldığı düşünülüyordu (Wikimedia Commons)
Rujm el-Hiri'nin astromik gözlemevi olarak kullanıldığı düşünülüyordu (Wikimedia Commons)
TT

Golan Tepeleri'ndeki "Hayaletler Çarkı" hakkındaki güçlü teoriye darbe

Rujm el-Hiri'nin astromik gözlemevi olarak kullanıldığı düşünülüyordu (Wikimedia Commons)
Rujm el-Hiri'nin astromik gözlemevi olarak kullanıldığı düşünülüyordu (Wikimedia Commons)

Ortadoğu'nun en büyük megalit yapılarından Rujm el-Hiri'nin gözlemevi olarak kullanılmadığı ortaya çıktı. 

Golan Tepeleri'ndeki en az 5 bin yıllık Rujm el-Hiri, Hayaletler Çarkı diye de biliniyor. 

1968'de keşfedilen labirent benzeri yapının merkezinde yığılmış kayalar yer alıyor. Bunun etrafıysa bazalt taşlardan çok sayıda eşmerkezli çemberle çevrili. 

150 metre çapındaki bu devasa yapının inşa amacı uzun zamandır tartışılıyor. Bilim insanları, Hayaletler Çarkı'nın savunma kalesi veya önemli birinin mezarı olabileceği gibi teoriler öne sürüyor. 

Ancak "Doğu'nun Stonehenge'i" diye anılan yapının gözlemevi olduğu fikri diğerlerine kıyasla çok daha baskındı.

1998 tarihli bir çalışmada Rujm el-Hiri'nin, gündönümleri, ekinokslar, Sirius yıldızı ve diğer gökcisimlerinin konumuna göre hizalandığının bulunması bu teoriyi destekliyordu. 

Ancak İsrail'deki Tel Aviv ve Negev Ben-Gurion üniversitelerinden araştırmacılar bu teoriye büyük bir darbe vurdu.

Bulguları hakemli dergi Remote Sensing'de yayımlanan çalışmayı yürüten ekip, Rujm el-Hiri'nin yer aldığı bölgedeki tektonik faaliyetlerin geçmişini inceledi. Araştırmacılar manyetik alanın kaya ve toprakta bıraktığı izleri de analiz etti.

Bilim insanları tektonik faaliyetler sonucu yapının yönünün zaman içinde değiştiği sonucuna vardı. Ekip makalede şöyle yazıyor:

Analizler, Rujm el-Hiri'nin bulunduğu alanın saat yönünün tersine döndüğünü ve ilk konumundan onlarca metre kaydığını ortaya koyuyor.

Araştırmacılar, duvarların ve girişlerin yönünün MÖ 4000-2000 dönemiyle aynı olmadığını ve bu nedenle yapının, gökcisimlerine göre hizalanmadığını söylüyor:

Rujm el-Hiri'nin bir gözlemevi olması muhtemel değil.

Araştırmacılar yapının inşaatının MÖ 4500'lerde başlamış olabileceğini fakat çeşitli bölümlerin MÖ 3600 ila 2300'de yeniden inşa edildiğini düşünüyor. Ayrıca sonraki yüzyıllarda da birkaç değişiklik yapılmış olması muhtemel.

Rujm el-Hiri'nin tam olarak hangi amaçla yapıldığının belirlenmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Yapının içinde çok az tarihi eser bulunması bilim insanlarının karşılaştığı en büyük zorluklardan biri.

Diğer yandan araştırmacılar bölgede pek çok şeyin keşfedilmeyi beklediğini düşünüyor. 

Independent Türkçe, Science Alert, IFLScience, Remote Sensing