Suriye'nin güneyinde kemik ve giysi kalıntıları içeren toplu mezar bulundu

Şam'ın yaklaşık 35 kilometre doğusunda toplu mezar olduğu düşünülen bir alan (AFP)
Şam'ın yaklaşık 35 kilometre doğusunda toplu mezar olduğu düşünülen bir alan (AFP)
TT

Suriye'nin güneyinde kemik ve giysi kalıntıları içeren toplu mezar bulundu

Şam'ın yaklaşık 35 kilometre doğusunda toplu mezar olduğu düşünülen bir alan (AFP)
Şam'ın yaklaşık 35 kilometre doğusunda toplu mezar olduğu düşünülen bir alan (AFP)

Suriye'de halk, ülkenin güneyindeki Dera vilayetinin kuzey kırsalında yer alan es-Sanameyn kentindeki 9’uncu Tümen civarında bir toplu mezar buldu.

Dera 24 haber sitesi cumayı cumartesiye bağlayan gece Facebook hesabından yaptığı açıklamada, alanın dün akşam (Cuma) kazıldığını ve gömülen cesetlerden geriye sadece kemik ve giysi kalıntılarının kaldığının anlaşıldığını bildirdi.

Cesetlerin 10 yıldan daha eski olduğunu kaydeden haber sitesi, 16 Aralık'ta Dera'nın merkez kırsalında bulunan İzra kentinin eteklerindeki Mezraa el-Kuveyti'de de benzer bir toplu mezar bulunduğunu hatırlattı. Şarku’l Avsat’ın Dera 24’ten aktardığına göre ‘aralarında bir çocuk ve kadınların da bulunduğu 31 ceset toplu mezardan çıkarıldı.’

İçinde kemiklerin bulunduğu bir toplu mezar (Dera 24 haber sitesi)İçinde kemiklerin bulunduğu bir toplu mezar (Dera 24 haber sitesi)

Cesetlerin Perşembe günü Şeyh Miskin-İzra yolu üzerindeki şehit mezarlığına gömüldüğü belirtildi.

Sitede ayrıca geçen ayın 21'inde Dera ile Şam kırsalı arasındaki idari sınırda yer alan Umm el-Kusur köyü yakınlarında da bir toplu mezar bulunduğu belirtildi.

Fotoğraflar cesetlerin eski olduğunu ve sadece kemiklerinin kaldığını gösteriyor. Köy sakinleri durumla ilgilenmeleri için ilgili makamlara haber verdi.

Beyaz Baretliler olarak bilinen Suriye Sivil Savunması, toplu mezarlara profesyonel olmayan müdahalelerin kurbanların ve ailelerinin onurunu ve haklarını ihlal ettiğini vurguladı. Beyaz Baretliler tarafından yapılan açıklamada, “Bu tür müdahaleler, kayıpların akıbetinin ve kaybolmalarında rol oynayanların ortaya çıkarılmasına ve bu suçların faillerinin sorumlu tutulmasına yardımcı olabilecek adli delillere ciddi zararlar vermektedir” denildi.

Beyaz Baretliler, profesyonel olmayan müdahalelerin adalet çabalarını engellediğini, sevdiklerinin akıbetini öğrenmek için sabırsızlıkla bekleyen ailelerin acılarını daha da arttırdığını ve hesap verebilirlik için sarfedilen çabaları baltaladığını söyledi. Beyaz Baretliler, insanları toplu mezarların bulunduğu yerlere gitmemeye ve herhangi bir mezarı kazmamaya ya da açmamaya çağırdı.



İki video Suriye Adalet Bakanı'nın görevden alınması çağrılarına yol açtı

Videolardan birinde el-Veysi olayı cep telefonuyla kaydederken görülüyor, ikinci videoda ise infaz kararını okuyor. (Getty Images)
Videolardan birinde el-Veysi olayı cep telefonuyla kaydederken görülüyor, ikinci videoda ise infaz kararını okuyor. (Getty Images)
TT

İki video Suriye Adalet Bakanı'nın görevden alınması çağrılarına yol açtı

Videolardan birinde el-Veysi olayı cep telefonuyla kaydederken görülüyor, ikinci videoda ise infaz kararını okuyor. (Getty Images)
Videolardan birinde el-Veysi olayı cep telefonuyla kaydederken görülüyor, ikinci videoda ise infaz kararını okuyor. (Getty Images)

İnsan hakları örgütleri, Suriye’deki yeni yönetimin Adalet Bakanı Şadi el-Veysi'nin 2015 yılında internette dolaşan iki videoda iki kadının infazı sırasında hazır bulunduğunun görülmesi üzerine Suriye'nin yeni yetkililerini soruşturma yapmaya çağırdı.

Son günlerde iki video sosyal medya kullanıcıları tarafından yaygın bir şekilde paylaşıldı. Bu videolardan birinde, silahlı adamlar fuhuş yapmakla suçlanan peçeli bir kadından sokak ortasında diz çökmesini istiyor, ardından içlerinden biri kadını başından vurarak öldürüyor.

Ölüm cezası

Diğer videoda ise silahlı bir kişi, fuhuş suçlamasıyla hakkında ölüm kararı verilen bir kadını infaz kararı okunduktan sonra başından vuruyor.

İlk videoda el-Veysi'nin olayı cep telefonuyla çektiği görülürken, ikinci videoda el-Veysi'nin infaz kararını okuması ağır eleştirilere ve görevden alınması çağrılarına yol açtı.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) Direktörü Rami Abdurrahman, el-Veysi'nin söz konusu iki videoda yer aldığını doğruladı. Abdurrahman, el-Veysi'nin o dönemde, ertesi yıl El Kaide'den ayrıldığını ve adını Heyetu Tahriru’ş-Şam (HTŞ) olarak değiştirdiğini açıklayan Nusra Cephesi'nin şeriat yargıcı olduğunu söyledi.

Muhalif gruplar

HTŞ, Aralık 2024'te Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesine yol açan muhalif saldırıya liderlik etmişti.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığı habere göre  el-Veysi'nin videoda yer almasıyla ilgili sorusuna yeni Suriye yönetiminden bir kaynak ‘şu anda yorum yapılamayacağını’ söyledi.

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün (HRW) Ortadoğu ve Kuzey Afrika araştırmacısı Hibe Zeydan, el-Veysi'nin iki kadının sahada infaz edilmesinde açıkça yer almasının ‘hesap verebilirlik ve adaletle ilgili karmaşık soruları gündeme getirdiğini’ söyledi ve ‘şeffaf ve bağımsız bir soruşturmanın kritik önemde olduğunu’ bildirdi. Zeydan, iki videonun yayınlanmasına rağmen el-Veysi'nin hükümetteki rolünün devam etmesinin ‘yönetimin adalet ve hesap verebilirlik konusundaki kararlılığı hakkında rahatsız edici bir mesaj verdiğini’ belirtti.

HTŞ ve El Kaide

HTŞ yıllar önce El Kaide ile bağlarını koparmış olsa da birçok Suriyeli, yetkililerin çeşitli Suriyeli bileşenlere ve uluslararası topluma yönelik güven verici mesajlarına rağmen, grubun bileşenleri dışlayan ve kadınların rolünü marjinalleştiren katı bir dini rejim kurma yolunda ilerlediğinden endişe ediyor.

Suriye Adalet ve Hesap Verebilirlik Merkezi (SJAC) Direktörü, el-Veysi'nin görevden alınması çağrısında bulunarak, adalet bakanı olarak atanmasını bir ‘skandal’ olarak nitelendirdi. “Bu, Suriye'deki ve ötesindeki herkese en kötü mesajı gönderiyor. Bunlar sadece iki video ve işler aslında bundan daha kötü olabilir” diyen SJAC Direktörü, benzer olayların Suriye'deki yeni yönetimin ‘gerçek bir geçiş dönemi adaleti sürecine girmekten’ kaçınmasına yol açabileceğine dair korkularını dile getirdi.

Suriyelilerin öfkesi

Beşşar Esed'in 8 Aralık 2024'te devrilmesinin ardından Şam'ı ziyaret eden uluslararası delegeler, ülkedeki siyasi sürecin kapsayıcı olmasının ve sivil haklar ile temel özgürlüklere saygı gösterilmesinin önemini yineledi.

Her iki video da sosyal medyada Suriyeliler arasında öfkeye yol açtı.

Feminist aktivist Ruveyde Kenan Facebook hesabında şunları yazdı: “Şu anda ihtiyaç duyulan şey Adalet Bakanı Şadi el-Veysi'nin görevden alınmasıdır. Çünkü kendisi Suriye'nin, Suriyelilerin ve Suriyeli kadınların geleceği için bir felakettir.”