ABD’li ve Katarlı yetkililere göre İsrail ve Hamas Gazze'de ateşkes konusunda anlaştı: Ateşkes 19 Ocak'ta yürürlüğe girecek

Gazze'de ateşkes anlaşmasına varıldığına dair  haberler üzerine  Filistinliler sevinç gösterisi düzenledi (Reuters)
Gazze'de ateşkes anlaşmasına varıldığına dair  haberler üzerine  Filistinliler sevinç gösterisi düzenledi (Reuters)
TT

ABD’li ve Katarlı yetkililere göre İsrail ve Hamas Gazze'de ateşkes konusunda anlaştı: Ateşkes 19 Ocak'ta yürürlüğe girecek

Gazze'de ateşkes anlaşmasına varıldığına dair  haberler üzerine  Filistinliler sevinç gösterisi düzenledi (Reuters)
Gazze'de ateşkes anlaşmasına varıldığına dair  haberler üzerine  Filistinliler sevinç gösterisi düzenledi (Reuters)

İsrail ve Hamas, 15 aydan fazla süren savaşın ardından Gazze'de ateşkes sağlanması ve onlarca rehinenin serbest bırakılması konusunda anlaşmaya vardı. ABD Başkanı Joe Biden, Gazze'de ateşkes sağlanması için sürdürülen görüşmelerin olumlu sonuçlandığına yönelik haberleri doğruladı. Katar ise ateşkesin 19 Ocak'ta yürürlüğe gireceğini duyurdu.

Üç ABD'li yetkili ve Katarlı arabulucular Çarşamba günü İsrail ile Hamas arasında bazı rehinelerin serbest bırakılmasını ve çatışmalara ara verilmesini öngören bir ateşkes anlaşmasına varıldığını doğruladı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun kabinesi tarafından onaylanması ve önümüzdeki günlerde yürürlüğe girmesi beklenen olası anlaşma hakkında şu ana kadar ne Hamas ne de İsrail'den bir açıklama geldi.

Anlaşma, eğer kabul edilirse, Gazze Şeridi'nde 15 aydır süren yıkıcı savaşa en azından geçici bir duraklama getirecek.

Öte yandan ABD menşeli haber ajansı Associated Press'in (AP) son aktarımına göre, Hamas ve Katar'dan yetkililer, ateşkes anlaşmasına varıldığını doğruladı. Fakat İsrail tarafından henüz bir açıklama yapılmadı.

Görüşmelerin kapalı kapılar ardında yürütülüyor olması nedeniyle ismini saklı tutan yetkili, İsrail'in koridorları içeren harita bir değişiklik yapılmasına 'şiddetle karşı çıktığını' kaydetti.

Son olarak, Doha'da anlaşmaya varılsa bile bunun uygulanması için İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ve kabinesinin onayına ihtiyacı var.

Biden, Gazze'de İsrail-Hamas arasında ateşkes sağlandığını doğruladı; anlaşma Pazar günü yürürlüğe girecek

ABD Başkanı Joe Biden, rehine anlaşmasının duyurulmasını sevinçle karşıladı ve 15 aydır devam eden savaşta bir dönüm noktası olan anlaşmanın sağlanmasında “azimli ve titiz Amerikan diplomasisini” takdir etti. Biden, yaptığı açıklamada, “Bu planın kesin hatlarını 31 Mayıs 2024 tarihinde ortaya koydum ve ardından Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından oybirliğiyle onaylandı. Yürüttüğüm diplomasi, bunu gerçekleştirme çabalarında hiç duraksamadı” dedi. Başkan Yardımcısı Kamala Harris ve Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile birlikte Beyaz Saray'da açıklamalarda bulunan Biden, rehinelerin evlerine dönecek olmasıyla ilgili olarak, “Başkan Yardımcısı ve ben onları evlerinde karşılamak için sabırsızlanıyoruz” dedi. Altı haftalık ateşkesin savaşa kalıcı bir son vermek için müzakerelere olanak sağlayacağını söyleyen Biden, müzakerelerin altı haftadan uzun sürmesi halinde ateşkesin görüşmeler devam ettiği sürece yürürlükte kalacağını da sözlerine ekledi.

Trump: Gazze teröristler için güvenli bir liman olmayacak

20 Ocak'ta ABD Başkanlığı görevini ikinci kez kez üstlenecek olan Donald Trump, kendine ait sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı açıklamada, Hamas ile anlaşmaya varıldığını belirterek Gazze'ye kaçırılan rehinelerin kısa süre sonra serbest kalacaklarını ifade etti. Trump mesajında bu konuda bir uzlaşmaya varıldığını da belirterek "Gazze'nin bundan böyle teröristler için güvenli bir liman olmasına izin vermeyeceklerini" dile getirdi.

Trump geçtiğimiz hafta düzenlediği bir basın toplantısında Hamas'ı sert sözlerle uyarmış, rehinelerin en geç kendi görevi başlamadan serbest bırakılmasını talep etmişti.

Hakan Fidan: Bölgedeki istikrar için önemli bir adım

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ise, ateşkes anlaşmasından duyduğu memnuniyeti ifade ederken, bu gelişmenin bölgedeki istikrar açısından çok önemli olduğunu dile getirerek "Filistin için tek çözüm, iki devletli çözümdür. İnşallah buna gidecek ateşkes, önümüzdeki dakikalarda resmen ilan edilir" dedi.

İsrailli Bakan resmi ziyaretini yarıda kesti

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar, uzlaşı haberi üzerine Macaristan ziyaretini yarıda kesme kararı aldı. İsrail Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada Bakan Saar'ın bu gece İsrail'e dönerek Güvenlik Kabinesi ve hükümette yapılması beklenen görüşme ve oylamalara katılacağı belirtildi.

Reuters: İsrail yarın imzalayacak

Reuters ajansı İsrail hükümetinin anlaşmayı yarın onaylayacağını yazdı. Müzakerelerin gerçekleştirildiği Katar'da yetkililer anlaşmaya ilişkin bir basın toplantısı düzenleneceğini duyurdu anca toplantı saati ile ilgili bir açıklama yapılmadı.

Filistin'de sevinç gösterileri

İsrail ve Hamas arasında bir ateşkes üzerinde uzlaşıldığına dair haberlerin duyulması üzerine Filistin bölgesinde sevinç gösterileri düzenleniyor. AFP muhabirleri bölgeden geçtikleri haberlerde, binlerce Filistinlinin meydanlarda toplandıklarını ve sevinç gösterileri düzenlediklerini aktardılar. AFP'nin Deir El Balah'taki muhabiri, halkın mutluluk içinde birbirine sarılarak dans ettiğini ve fotoğraf çektirdiğini bildirdi.

csdfvgrt
Filistinliler İsrail'le Gazze'de ateşkes anlaşmasına varıldığı haberinden memnun (Reuters)

Katar'ın başkenti Doha'da Hamas ve İsrail arasındaki dolaylı müzakerelerde arabulucular, Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlanması ve İsrail'de tutuklu bulunan Filistinlilere karşılık Hamas'ın elindeki rehinelerinin serbest bırakılmasını sağlayacak bir anlaşmaya varmaya çalışıyorlardı. Söz konusu görüşmelerde, Hamas'ın müttefiki olan Filistin kökenli İslami Cihad da yer alıyor.

Anlaşma neleri içeriyor?

ABD Başkanı Joe Biden'ın hazırladığı ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) onaylanan üç aşamalı anlaşmanın ilk ayağında rehine-mahkum takası bulunuyor.

Altı hafta sürecek bu ilk aşamada Hamas, Gazze Şeridi'ndeki 33 rehineyi teslim edecek, İsrail tarafı da müebbet hapis cezasına çarptırılmış yüzlerce Filistinliyi gönderecek.

42 gün devam edecek bu aşama sırasında İsrail, Gazze Şeridi'nde insanların yoğun olarak yaşadığı bölgelerdeki birliklerini geri çekecek.

dfergth
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği baskınlar sonucu dumanlar yükseliyor (AFP)

Evlerinden edilmiş Filistinliler, mahallelerine dönecek ve Gazze Şeridi'ne her gün 600 kamyon yardım malzemesi ulaştırılacak.

İkinci aşamadaki görüşmeler, henüz birinci aşamanın vaatleri yerine getirildiği sıra gerçekleştirilecek.

Taslağa göre Hamas, İsrail'in Gazze Şeridi'nden tam anlamıyla geri çekilmesine karşılık olarak kalan rehineleri teslim edecek. Bu yerler arasında Philadelphi ve Netzarim koridorları da bulunuyor.

Hamas, İsrail Gazze'den çekilmediği sürece rehineleri bırakmamayı, Başbakan Netanyahu da Hamas sona erene kadar savaşın devam edeceğini söylüyordu.

AP'nin haberinde, Gazze'de alternatif bir yönetim şekli benimsenmediği sürece Hamas'ın kontrolü elinde tutmaya devam edeceği öngörüsünde bulunuluyor.

Son olarak üçüncü aşamada, Hamas hayatını kaybeden rehinelerin cesetlerini İsrail'e iade edecek ve Gazze'nin yeniden inşasına başlanacak.



Gazze'deki ateşkes hakkında ne biliyoruz?

Deyr el-Belah'taki bir mülteci kampında ateşkes anlaşmasını kutlayan Filistinli bir kız çocuğu, 15 Ocak 2025 (AFP)
Deyr el-Belah'taki bir mülteci kampında ateşkes anlaşmasını kutlayan Filistinli bir kız çocuğu, 15 Ocak 2025 (AFP)
TT

Gazze'deki ateşkes hakkında ne biliyoruz?

Deyr el-Belah'taki bir mülteci kampında ateşkes anlaşmasını kutlayan Filistinli bir kız çocuğu, 15 Ocak 2025 (AFP)
Deyr el-Belah'taki bir mülteci kampında ateşkes anlaşmasını kutlayan Filistinli bir kız çocuğu, 15 Ocak 2025 (AFP)

Gazze Şeridi’nde 15 ayı aşkın bir süredir devam eden kanlı savaşın ardından İsrail ve Hamas dün ateşkes ve esir takası konusunda anlaşmaya vardı.

Anlaşma 19 Ocak pazar günü yürürlüğe girecek. ABD Başkanı Joe Biden ilk aşamanın altı haftayı kapsayacağını açıkladı. Anlaşma tam bir ateşkesi, İsrail güçlerinin Gazze'deki tüm yerleşim bölgelerinden çekilmesini ve Hamas'ın elinde bulunan, aralarında kadın, yaşlı ve yaralıların da bulunduğu bazı rehinelerinin serbest bırakılmasını öngörüyor.

Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdulrahman bin Cassim Al Sani, anlaşmanın ilk aşamasında Hamas'ın İsrail hapishaneleri ve gözaltı merkezlerindeki Filistinli mahkumların bir kısmı karşılığında aralarında sivil kadınlar, kadın askerler, çocuklar, yaşlılar, hastalar ve yaralıların da bulunduğu 33 İsrailli tutukluyu serbest bırakacağını söyledi.

Katarlı yetkili, açıklamasında şunları söyledi:

“Anlaşmanın 42 günlük ilk aşaması, askeri operasyonların geçici olarak durdurulmasını ve İsrail güçlerinin yoğun nüfuslu yerleşim bölgelerinden doğuya doğru çekilerek Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerindeki sınırlarda konuşlanmasını kapsıyor. Ayrıca, belirli bir mekanizmaya göre esirlerin ve ölenlerin kalıntılarının takası, Gazze Şeridi'nde yerinden edilenlerin ikamet yerlerine geri dönmesi ve hasta ve yaralıların gerekli tedaviyi almaları için Gazze Şeridi’nden çıkışlarının kolaylaştırılmasını da içeriyor.”

Öte yandan ABD Başkanı Joe Biden, İsrail'in rehinelerin serbest bırakılması karşılığında ‘yüzlerce Filistinliyi’ serbest bırakacağını açıkladı.

7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze'de tutulan 94 İsrailliden 33’ünün serbest bırakılması bekleniyor. İsrail ordusu, İsrailli rehinelerden 34'ünün öldürüldüğünü açıkladı

Hamas'a yakın bir kaynak, 33 İsrailli rehinenin çocuk ve kadınlardan başlayarak gruplar halinde serbest bırakılacağını açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın Times of Israel gazetesinden aktardığı habere göre İsrailli yetkililer, serbest bırakılması kararlaştırılan rehinelerin hepsinin hayatta olduğuna inanıyor, ancak Hamas henüz bunu doğrulamadı

Hamas, geçtiğimiz hafta anlaşmanın ilk aşamasında 34 rehineyi serbest bırakmayı kabul ettiğini açıklamış, ancak İsrail güçleri listedeki kişilerden birinin cesedini bularak toplam sayıyı 33'e düşürmüştü.

Biden, anlaşmanın ilk aşamasında Gazze Şeridi’ne insani yardımların arttırılması ve bunun da ikinci aşama olan ‘savaşın kesin olarak sona erdirilmesi’ amacıyla müzakerelerin yapılmasına olanak sağlaması gerektiğini vurguladı.

ABD, Katar ve Mısır'dan ortak arabulucuların Kahire merkezli bir mekanizma aracılığıyla pazar gününden itibaren Gazze'deki ateşkesi izleyeceğini açıklayan Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Al Sani, anlaşmanın ikinci ve üçüncü aşamalarının birinci aşamanın uygulanması sırasında görüşüleceğini belirtti.

Görev süresinin bitimine günler kalan ABD Başkanı Biden, İsrail'in önümüzdeki altı hafta boyunca savaşın kesin olarak sona ermesini temsil edecek olan ikinci aşamaya geçmek için gerekli düzenlemeleri müzakere edeceğini açıkladı.

İkinci aşama başladığında, erkek askerler de dahil olmak üzere hayatta kalan rehinelerin tamamının serbest bırakılması için bir takas yapılacağını söyleyen Biden, “Geriye kalan tüm İsrail askerleri Gazze'den çekilecek ve bu noktada geçici ateşkes kalıcı hale gelecek” dedi.

Biden, ateşkesin birinci aşamasından ikinci aşamasına geçişle ilgili müzakereler devam ettiği sürece, altı haftadan uzun sürse bile ateşkesin devam etmesi gerektiğini vurguladı.

İsrailli bir yetkili, ateşkes anlaşması açıklanmadan önce yaptığı açıklamada, İsrail'in ‘ölü ve diri tüm rehineler iade edilene kadar Gazze'den ayrılmayacağını’ söyledi.

Hamas'a yakın bir kaynak, İsrail askerlerinin Gazze Şeridi'nin doğusuyla batısını birbirinden ayıran Gazze şehrinin güneyindeki Netzarim Koridoru’ndan çekileceğini, fakat güneyi kuzeye bağlayan ana eksen olan Selahaddin Caddesi’nde konuşlanmaya devam edeceklerini açıkladı.

Kaynağa göre Netzarim Koridoru’nda kameralı bir elektronik kontrol noktası kurulacak ve burada İsrail askerleri bulunmayacak.

Art arda gerçekleşen müzakere turlarında anlaşmazlık yaşanan konular arasında ateşkesin kalıcılığı, İsrail askerlerinin tamamen geri çekilmesi ve Filistin topraklarına yapılacak insani yardımların miktarı yer alıyordu. Bu konularda uzlaşmaya varılıp varılmadığı henüz bilinmiyor.

ABD Başkanı, üçüncü aşamada, esaret altındayken ölen rehinelerin kalıntılarının ailelerine iade edileceğini ve Gazze'nin yeniden inşası için büyük bir plan başlatılacağını söyledi, ancak detay vermedi.

Öte yandan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrail ordusunun Gazze'den tamamen çekilmesini ve Hamas'ın savaş sonrasında Gazze Şeridi'nin yönetiminde rol almasına izin vermeyi kategorik olarak reddetti.