Hamas cumartesi günü 4 İsrailli rehineyi serbest bırakması planlanırken Katar ateşkes anlaşmasının devam edeceğinden “emin” olduğunu duyurdu

Pazar günü esir takası anlaşmasının ilk aşaması kapsamında Gazze'de bir rehinenin teslim eden Hamas üyeleri (Reuters)
Pazar günü esir takası anlaşmasının ilk aşaması kapsamında Gazze'de bir rehinenin teslim eden Hamas üyeleri (Reuters)
TT

Hamas cumartesi günü 4 İsrailli rehineyi serbest bırakması planlanırken Katar ateşkes anlaşmasının devam edeceğinden “emin” olduğunu duyurdu

Pazar günü esir takası anlaşmasının ilk aşaması kapsamında Gazze'de bir rehinenin teslim eden Hamas üyeleri (Reuters)
Pazar günü esir takası anlaşmasının ilk aşaması kapsamında Gazze'de bir rehinenin teslim eden Hamas üyeleri (Reuters)

Hamas ile İsrail arasındaki ateşkes anlaşması çerçevesinde esir takasına ilişkin anlaşmanın ikinci aşaması kapsamında Hamas’ın cumartesi günü dört İsrailli rehineyi serbest bırakacağı bildirildi. Öte yandan Katar Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Doha’nın ateşkes anlaşmasının devam edeceğinden ‘emin’ olduğu vurgulandı.

Hamas'ın Siyasi Büro Başkanı Danışmanı Tahir Nunu, Fransız Haber Ajansı AFP'ye yaptığı açıklamada, ateşkes anlaşmasının yürürlüğe girmesinin yedinci günü olan cumartesi günü, dört İsrailli kadın rehinenin, İsrail’in iki taraf arasında varılan esir takası anlaşması çerçevesinde Filistinli mahkumlardan ikinci grubu serbest bırakması karşılığında serbest bırakılacağını söyledi.

Nunu dün yaptığı açıklamada, İsrail'in elindeki Filistinli tutukluların serbest bırakılması karşılığında bir sonraki İsrailli rehinelerden ikinci grubun cumartesi günü serbest bırakacağını belirtti.

Öte yandan Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, bugün yaptığı açıklamada Katar'ın pazar günü yürürlüğe giren Gazze’de ateşkes anlaşmasının devam edeceğinden ‘emin’ olduğunu söyledi.

AFP’nin haberine göre Katarlı Bakan, haftalık olarak gerçekleştirdiği basın toplantısında şunları söyledi:

“Anlaşma metnine ve masadaki tüm ana konuları görüştüğümüz gerçeğine gelince anlaşmaya güveniyoruz.”

Bakan Ensari, taraflardan herhangi birinin anlaşmayı ihlal etmesi ya da siyasi bir karar alması sonucunda anlaşmanın çökebileceği uyarısında bulundu.

Buna karşın ABD Başkanı Donald Trump dün yaptığı açıklamada, göreve başlamadan önce Gazze'de ateşkes sağlanmasında oynadığı rolle övünmüş, ancak ateşkesin devam edeceğinden “emin olmadığını” söylemişti.

Trump, Beyaz Saray’a dönüşünde bir muhabirin çatışan tarafların ateşkese saygı gösterip göstermeyecekleri ve tam bir anlaşma imzalamak için ilerleyip ilerlemeyecekleri sorusuna Trump, “Emin değilim” yanıtını verdi.

AFP’nin aktardığına göre Trump, "Bu, bizim savaşımız değil. Bu, onların savaşı” diye ekledi.

Hamas'ın 7 Ekim 2023 tarihinde İsrail’e düzenlediği saldırının ardından patlak veren savaş nedeniyle ‘çok zayıfladığını düşündüğünü’ ifade eden Trump, “Gazze’den bir fotoğraf gördüm. Gazze devasa bir yıkım alanı gibiydi” dedi. ABD’nin yeni başkanı, planın hayata geçirilmesi halinde Gazze Şeridi'nin ‘muhteşem’ bir yeniden yapılanmaya tanık olabileceğini vurguladı.

Emlak zengini popülist bir politikacı olan Trump, Gazze’nin ‘deniz kenarındaki eşsiz konumuna’ değinerek “Harika bir havası var. Orada harika şeyler yapabilirsiniz” diye konuştu.

İsrail ve Hamas arasında esir takasını da kapsayan ateşkes anlaşması geçtiğimiz pazar günü yürürlüğe girdi.

Ateşkesin pazar günü yürürlüğe girmesiyle Hamas, üç İsrailli rehineyi serbest bıraktı. Buna karşılık olarak İsrail de Filistinli bir grup tutukluyu salıverdi.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times