Ahmed eş-Şera: Suriye'nin bölünmesine ve Kürt milislerin Türkiye'yi tehdit etmesine izin vermeyeceğiz

Ankara ve Şam serbest ticaret anlaşmasını yeniden canlandırmak istiyor

Suriye’deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera, Şam'daki Başkanlık Sarayı’nda, 16 Ocak 2025. (AFP)
Suriye’deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera, Şam'daki Başkanlık Sarayı’nda, 16 Ocak 2025. (AFP)
TT

Ahmed eş-Şera: Suriye'nin bölünmesine ve Kürt milislerin Türkiye'yi tehdit etmesine izin vermeyeceğiz

Suriye’deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera, Şam'daki Başkanlık Sarayı’nda, 16 Ocak 2025. (AFP)
Suriye’deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera, Şam'daki Başkanlık Sarayı’nda, 16 Ocak 2025. (AFP)

Suriye’deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera, Suriye'nin bölünmesini ya da devletin kontrolü dışındaki silahlı grupların varlığını kabul etmeyeceklerini söyledi. Uluslararası topluma Suriye’ye uygulanan yaptırımların kaldırılması çağrısında bulunan eş-Şera, ilk yurt dışı ziyaretini Suudi Arabistan ya da Türkiye'ye yapacağını açıkladı.

Eş-Şera, yönetiminin Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) ana bileşeni olan Kürt Halk Koruma Birlikleri'nin (YPG) devlet kontrolü dışında herhangi bir silahlı gruba sahip olmasına ya da Suriye'de ‘yabancı savaşçı gruplarının’ bulunmasına izin vermeyeceğini söyledi. Eş-Şera, A Haber’e verdiği röportajda, Suriye yönetiminin PKK’nın Türkiye'ye karşı terör saldırıları düzenlemesine izin vermeyeceğini ve Türkiye sınırının güvenliğini sağlamak için elinden geleni yapacağını vurguladı.

Suriye’deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera'nın A Haber’e verdiği röportajdan (A Haber internet sitesi)

Suriye’deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera'nın A Haber’e verdiği röportajdan (A Haber internet sitesi)

Kürt milislere mesaj

Eş-Şera, “Biz yabancı silahlı grupları istemiyoruz. Özellikle Türkiye’yi tehdit eden grupları kabul etmemiz mümkün değil. İstanbul ve Ankara'daki bombalamalar PKK/YPG tarafından gerçekleştirildi. Türkiye’ye yönelik bir tehdide topraklarımızda müsaade edemeyiz. Arap ve Kürt aşiretler de PKK/PYD’yi istemiyor” ifadelerini kullandı.

Eş-Şera, SDG ile müzakere için alan olduğunu, Suriye yönetiminin toprak bütünlüğünü yeniden tesis etmek için tüm araçları kullanma hakkına sahip olduğunu ve SDG içinde ülkeyi terk etmesi gereken Suriye kökenli olmayan unsurlar bulunduğunu belirtti. Eş-Şera, “Kan dökülmesini istemiyoruz, görüşelim dedik. Ama kendi ülkelerinden ayrılanların ülkelerine dönmeleri şartıyla. Bütün silahlar devletin elinde olmalı” dedi.

Ahmed eş-Şera geçtiğimiz ay SDG'den bir heyetle görüştü. Ancak Suriye’deki yeni yönetimin Savunma Bakanı Murhaf Ebu Kasra geçtiğimiz çarşamba günü yaptığı açıklamada, SDG'nin birleşik Suriye ordusuna katılma konusunda Suriye yönetimini oyaladığını belirtti. Ebu Kasra, şu anda müzakereler için kapının açık olduğunu, ancak gerekirse güç kullanılabileceğini ifade etti.

Türkiye, yabancı savaşçılarının Suriye'yi terk etmemesi ve Suriyeli unsurlarının silah bırakıp birleşik Suriye ordusuna katılmaması halinde kuzey ve doğu Suriye'deki YPG'yi ezmekle tehdit ediyor ve yeni Suriye yönetiminin bu konuda adım atabileceğini belirtiyor.

Kürt birlikleri, ABD ve DEAŞ'a karşı Uluslararası Koalisyon’un üyesi olan Batılı ülkeler tarafından güçlü bir şekilde destekleniyor ve Suriye'de DEAŞ’a karşı savaşta yakın bir müttefik oldukları iddia ediliyor.

DEAŞ meselesini istismar etmek

Eş-Şera, Suriye'deki kolu YPG olan PKK’nın DEAŞ'ı bir şantaj aracı olarak kullandığını, bu durumun uluslararası düzeyde çözülmesi gerektiğini ve cezaevlerinin kontrolü taleplerini yinelediklerini söyledi.

“Biz onlara açık mektup gönderdik. Ülkelerle de görüştük. YPG - SDG koruması altında olan bu hapishaneler bizim kontrolümüzde olsun dedik” diyen eş-Şera, yönetiminin bu konuda Türkiye'den destek isteyebileceğini kaydetti.

Eş-Şera, yönetiminin devrik Devlet Başkanı Beşşar Esed döneminde büyük haksızlıklara maruz kalan Kürtlerle bir uzlaşma yolu bulmaya çalıştığını belirterek, “Kürtler Suriye toplumunun önemli bir parçasıdır ve biz onlarla kan dökülmeden barış içinde yaşamak istiyoruz” dedi.

Anayasa ve mültecilerin geri dönüşü

Eş-Şera Suriye'yi yeniden inşa etme planına da değinerek şunları söyledi: “Yasalar geliştireceğiz ve insanlar arasında diyaloğu teşvik etmeye çalışacağız. Önümüzdeki dört ya da beş yıl içinde yeni bir anayasa hazırlayacağız ve seçimlere gideceğiz.” Yurtdışındaki Suriyelileri ülkelerine dönmeye çağıran eş-Şera, “Onları kabul etmeye ve Suriye'yi yeniden inşa etmek için onlarla birlikte çalışmaya hazırız” dedi.

Yeni ABD yönetiminin Suriye'ye yönelik yaptırımları kaldıracağı ve Suriye halkını destekleyeceği yönündeki umudunu da dile getiren eş-Şera, yeni yönetimin adaleti sağlama konusundaki kararlılığını yineleyerek, uluslararası mahkemelere başvuracaklarını ve kayıpların akıbetini ortaya çıkarmaya ve ihlallerden sorumlu olanları cezalandırmaya çalışacaklarını söyledi. Eş-Şera, “İsrail’in Suriye topraklarını işgali kabul edilemez. Birleşmiş Milletler'den (BM) onlara baskı yapmasını isteyeceğiz” şeklinde konuştu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye'deki yeni yönetimin Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani'yi kabul etti. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye'deki yeni yönetimin Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani'yi kabul etti. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a ve Türkiye'ye destekleri için teşekkür eden eş-Şera, “Türkiye ve Erdoğan, mecbur olmadıkları halde, sadece masumların yanında durmak için bize karşı insani bir duruş sergiledi. Sayın Erdoğan’ın yaptıklarını tarih yazacaktır. Suriye halkı her zaman Türkiye’nin yanında olacaktır ve bu desteği unutmayacaktır” ifadelerini kullandı. Eş-Şera, Erdoğan ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini ve kendisini Suriye'yi ziyaret etmeye davet ettiğini söyledi. Eş-Şera ayrıca, yakın gelecekte ilk yurtdışı ziyaretini Türkiye veya Suudi Arabistan'a yapmayı planladığını belirtti.

Temaslar ve çatışmalar

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Rus mevkidaşı Sergey Lavrov daha önce Ankara'da bir araya geldikleri görüşmede (Dışişleri Bakanlığı)Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Rus mevkidaşı Sergey Lavrov daha önce Ankara'da bir araya geldikleri görüşmede (Dışişleri Bakanlığı)

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ve İranlı mevkidaşı Abbas Arakçi ile perşembe akşamı ayrı ayrı yaptığı telefon görüşmelerinde Suriye'deki gelişmeleri ele aldı. Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Fidan ve mevkidaşları Suriye'nin terör örgütlerinden temizlenmesi ve ülkeye istikrar ve güvenliğin getirilmesinin önemini vurguladı.

Bu arada Türkiye yanlısı Suriye Milli Ordusu (SMO) birlikleri ile SDG arasındaki şiddetli çatışmalar, başta Tişrin Barajı ekseni olmak üzere Halep'in doğusunda birçok bölgede devam etti.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), SDG'nin Halep'in doğusunda Münbiç kırsalındaki el-Hoşariye köyü ve Deyr Hafer kırsalındaki Türk üsleri ile Münbiç'in güneyindeki Atşane köyünde Türk güçlerine ait araç ve personel topluluğunu hedef alan operasyonlarında 9 SMO mensubunun öldüğünü, 11'inin de yaralandığını bildirdi.

Suriye Demokratik Güçleri’nden (SDG) bir Türk üssüne bombardıman (X)Suriye Demokratik Güçleri’nden (SDG) bir Türk üssüne bombardıman (X)

SOHR, SDG operasyonlarının Türk güçleri ve Türkiye yanlısı grupların Suriye'nin kuzey ve doğusunda SDG'nin kontrolündeki bölgelere yönelik devam eden kara ve hava saldırılarına yanıt olarak geldiğini, Türkiye'nin Tişrin Barajı ekseninde ve Ayn el-Arap (Kobani) bölgelerinde hava ve kara bombardımanının devam ettiğini bildirdi.

Diğer yandan Türkiye Ticaret Bakanlığı dün Şam'da yetkililerle ticari ve ekonomik ilişkilerin ele alındığı bir toplantı sırasında, bazı mallara uygulanan gümrük vergilerinin yeniden değerlendirilmesi konusunda Suriye yönetimiyle mutabakata varıldığını açıkladı.

Bakanlıktan yapılan açıklamada, iki ülke yetkililerinin Suriye'deki iç savaşın patlak verdiği 2011 yılında askıya alınan serbest ticaret anlaşmasının yeniden aktif hale getirilmesi için müzakerelere başlanması konusunda mutabık kaldıkları belirtildi.



Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
TT

Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)

Hamas Hareketi’nin 60 günlük ateşkes önerisini kabul etmesi ve dolaylı müzakerelere hazır olduğunu duyurmasıyla Gazze Şeridi'ndeki ateşkes görüşmeleri yeni bir aşamaya girdi. Öte yandan İsrail'in, şimdiye kadar Gazze Şeridi'nin yüzde 65'ini kontrol altına aldığı bölgelerden çekilme konusunda engeller çıkaracağına dair bazı endişeler hakim.

Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar, ABD’nin Gazze’deki savaş konusunda gösterdiği gayret ve krizin iki tarafının da olumlu tepkisinin ‘olası engelleri aşabileceğini, bunların en önemlilerinin ise geri çekilme ve savaşın sona erdirilmesine dair garantiler olduğunu’ düşünüyor. Uzmanlar, ateşkes anlaşmasının yakında, belki de Başbakan Binyamin Netanyahu'nun pazartesi günü Beyaz Saray'ı ziyaret edip Başkan Donald Trump ile görüşmesinden sonra veya kısa bir süre sonra sonuçlanacağını tahmin ediyorlar.

AlQahera News haber kanalının cuma akşamı kimliğini açıklamadığı Mısırlı kaynaklardan aktardığı bilgilere göre Mısır, tüm taraflar arasında mutabakat sağlayacak nihai bir formüle ulaşmak için çeşitli taraflarla yoğun temaslara başlarken taraflar arasında dolaylı müzakereler yeniden başladı. Hamas arabuluculara son tekliflerine cevabını iletti ve cevabında, kabul edilmesi halinde 60 günlük ateşkes sağlanması için dolaylı müzakerelere kapıyı aralayacağını belirtti.

Müzakerelerin gidişatını yakından takip eden Filistinli bir kaynak, dün Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Hamas'ın öneriyi kabul ettiğini, ancak bazı değişiklikler talep ettiğini söyledi. Bu değişikliklerin başında savaşın sona erdirilmesi, insani yardımların Gazze Şeridi’ne girişiyle ilgili mekanizmanın yeniden düzenlenmesi ve İsrail'in 2 Mart öncesindeki mevzilerine geri çekilmesi geldiğini söyleyen kaynağa göre bu değişikliklerin sebebi ocak ayında varılan ateşkes anlaşmanın çökmesinin ardından İsrail’in daha fazla bölgeye genişlemesi. Kaynak, yeni müzakerelerin Doha ve Kahire arasında yapılacağını, çünkü iki ülke arasında anlaşma maddelerinin uygulanmasına ilişkin ortak dosyalar olduğunu belirtti.

cdfgrtyu
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında öldürülen Filistinliler (AFP)

Hamas tarafından cuma günü yapılan açıklamada, arabuluculara öneriye ilişkin ‘olumlu’ yanıt verildiği ifade edildi. Önerinin içeriğine değinilmeyen açıklamada, ‘önerinin uygulama mekanizması hakkında müzakerelere derhal başlamaya ciddiyetle hazır olduğu’ vurgulandı.

İsrail gazetesi Hayom, müzakerelerin devam etmesindeki en büyük zorluğun İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilme haritası olacağını bildirdi. Hamas tam çekilme talep ederken, İsrail ‘Morag Koridoru’ adı verilen hattı ve onun güneyindeki tüm bölgeleri elinde tutmak istiyor.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee cuma günü X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, ordunun Gazze Şeridi’nin yaklaşık yüzde 65'ini operasyonel olarak kontrol altına aldığını söyledi.

İsrail Yayın Kurumu’nun kaynaklardan aktardığına göre ‘Hamas’ın yanıtında önerilen değişikliklerin İsrail karar vericileri için bir zorluk oluşturacağı’ düşünülüyor. İsrail hükümeti Bakanlar Kurulu, anlaşmayı görüşmek üzere cumartesi akşamı toplanacağını açıkladı.

İsrail ve Filistin meselelerinde uzman olan siyaset bilimi profesörü Dr. Tarık Fehmi, İsraillilerin geri çekilme konusunda biraz oyalanacağını, ancak Hamas'ın anlaşmaya varmaya yönelik esnek tutumunu göz önünde bulunduracağını, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmeden önce bir miktar uzlaşma göstermeye mecbur kalacağını ve savaşan tarafların ABD Başkanı’nı kazanmak ve ona olumlu mesajlar vermek için çaba göstereceğini tahmin ediyor.

Her iki tarafın da çekinceleri nedeniyle Kahire ve Doha'da düzenlenen müzakerelerde tam çekilme konusunun gündeme gelmeyeceğini düşünen Dr. Fehmi’ye göre buna karşın İsrail güçlerinin yeniden konuşlandırılması ve nüfuslu bölgelerin dışına ve bazı koridorlardan çekilmesi söz konusu olabilir.

Ana çekilme noktalarının mevcut müzakereleri engellemesini beklemeyen Dr. Fehmi, savaşan tarafların önerilen çerçeve anlaşmasına onay verdiğini ve ayrıntıların taktiksel noktalar içerdiğini, gerçek anlamda radikal olmadığını, özellikle de Hamas'ın insani yardımların girişini öncelikli gördüğünü ve ABD ve İsrail destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı (GHF) dışında uluslararası kuruluşların da insani yardım çalışmalarına dahil edilmesi için baskı yapacağını belirtti.

frgtyhu7
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye’ye düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)

Filistinli siyasi analist Dr. Eymen er-Rakab, anlaşmanın şu anki en önemli engelinin Hamas'ın işgalcilerin 2 Mart öncesindeki durumuna geri dönmesini talep etmesi olduğunu düşünüyor. İsrail, bu konudaki anlaşmayı kabul ederse, özellikle de Gazze Şeridi'nin yaklaşık yüzde 20'sini oluşturan Refah'ta kalma niyetinde olduğu için, büyük bir taviz vermiş olacak. Nihai durum ve tam çekilme konusundaki tartışmaların, yaklaşan ateşkes dönemine ertelenmesi bekleniyor. Bu ateşkes, ilerleyen aşamalarda İsrail'in uluslararası ve Arap güçlerinin varlığı karşılığında tam çekilmeyi kabul etmesini içerebilir.

İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth, kimliği açıklanmayan İsrailli yetkililere dayandırdığı haberinde Trump'ın Netanyahu ile görüşmesi sırasında Gazze'de ateşkes anlaşması yapıldığını açıklayabileceğini yazdı.

ABD Başkanı Trump, geçtiğimiz cuma günü, Hamas'ın Gazze'deki ateşkes önerisine ‘olumlu’ yanıt vermesinin ‘iyi’ olduğunu söyledi. Başkanlık uçağı Air Force One’da gazetecilere açıklamalarda bulunan Trump, Gazze konusunda ‘birkaç gün içinde’ bir anlaşma sağlanabileceğini belirtti.

ABD merkezli televizyon ağı CNN’nin cuma günü aktardığına göre İsrailli 10 rehine canlı olarak, 18 rehine ise ölü olarak tam zamanında serbest bırakılacak ve herhangi bir tören veya kutlama yapılmayacak. Ateşkesin yürürlüğe girmesiyle birlikte Gazze'ye insani yardım akışı hemen başlayacak.

Dr. Fehmi’ye göre Beyaz Saray’a gitmek isteyen Netanyahu, Trump’ı ziyaret etmeden önce ateşkes anlaşmasının ilan edilmesini engelleyen ve formalitede kalan tüm anlaşmazlıkları, tüm sorunları ve önemli fikir ayrılıklarını bir kenara bırakarak siyasi çıkarlarına, İran dosyasına ve yeni Ortadoğu düzenlemelerine odaklanıyor.

Dr. Rakab ise önümüzdeki günlerde özellikle Netanyahu’nun Beyaz Saray ziyareti sırasında, 60 günlük ateşkesin yakında yürürlüğe girmesinden sonra ABD'nin savaşı kesin olarak durdurma arzusunun gerçek olup olmadığının daha net bir şekilde anlaşılacağına dikkati çekti.