BM Yetkilisi: Savaş Gazze'de 60 yıllık kalkınmayı ortadan kaldırdı

Filistinli bir çocuk, ailesiyle birlikte Gazze Şehri'ndeki yıkılan evlerin enkazında yürüyerek eşyalarını taşıyor (AP)
Filistinli bir çocuk, ailesiyle birlikte Gazze Şehri'ndeki yıkılan evlerin enkazında yürüyerek eşyalarını taşıyor (AP)
TT

BM Yetkilisi: Savaş Gazze'de 60 yıllık kalkınmayı ortadan kaldırdı

Filistinli bir çocuk, ailesiyle birlikte Gazze Şehri'ndeki yıkılan evlerin enkazında yürüyerek eşyalarını taşıyor (AP)
Filistinli bir çocuk, ailesiyle birlikte Gazze Şehri'ndeki yıkılan evlerin enkazında yürüyerek eşyalarını taşıyor (AP)

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı başkanının söylediğine göre Gazze Şeridi'nde İsrail ile Hamas arasında 15 ay süren savaş, 60 yıllık kalkınmayı yok etti ve yeniden inşa için gereken on milyarlarca doları toplamak zor olacak.

Davos Ekonomik Forumu'nda AFP’ye konuşan Achim Steiner, “Filistin bölgesindeki binaların yaklaşık üçte ikisi İsrail ordusunun yoğun bombardımanı nedeniyle yıkıldı veya hasar gördü. 42 milyon ton molozun kaldırılması tehlikeli ve karmaşık bir operasyon olacak” ifadelerini kullandı.

"Gazze'deki binaların yüzde 65 ila 70'inin tamamen yıkılmış ya da hasar görmüş olması muhtemeldir, ancak 15 aylık bu savaşta yaklaşık 60 yıllık kalkınmanın kaybedildiği tahminimizle birlikte yıkılmış bir ekonomiden de bahsediyoruz” diyen Steiner şöyle açıkladı: "Gazze Şeridi'nde yaşayan iki milyon insan evlerini kaybetti ama aynı zamanda kamu altyapısını, atık su arıtma sistemlerini, içme suyu tedarik sistemlerini ve atık yönetimini de kaybettiler."

“Bu hayati altyapı ve hizmetlerin hepsinin basitçe var olmadığını” vurgulayan Steiner,  bu rakamların büyüklüğüne rağmen, insanların “umutsuzluk duygularının sadece istatistiklerde gösterilebilecek bir şey olmadığını” belirtti.

 Filistinliler, Gazze Şeridi'ndeki Nuseyrat'ta İsrail bombardımanında yıkılan bir caminin önünde yürüyor (AP)Filistinliler, Gazze Şeridi'ndeki Nuseyrat'ta İsrail bombardımanında yıkılan bir caminin önünde yürüyor (AP)

“Uzun yıllar”

BM yetkilisi, İsrail ile Hamas arasındaki hassas ateşkes anlaşmasının ve bunun "değişken" yapısının, yeniden inşa sürecinin ne kadar süreceğini tahmin etmeyi zorlaştırdığını, şu anda Birleşmiş Milletler'in acil yardıma odaklanmayı tercih ettiğini ifade etti.

Şöyle devam etti: “Yeniden yapılanmadan bahsettiğimizde bir iki yıldan bahsetmiyoruz (...) Fiziki altyapının yeniden inşası ve ekonominin tamamının yeniden inşası başlayana kadar süreç uzun yıllar alacak.”

“İnsanların tasarrufları olduğuna” dikkat çekti. Kredileri vardı. İşletmelere yatırım yaptılar. Hepsi kayıp. Dolayısıyla yeniden inşanın maddi ve ekonomik aşamasından, hatta bir bakıma psikolojik ve sosyal aşamasından bahsediyoruz.”

Sadece fiziksel yeniden inşa aşamasının "on milyarlarca dolara" mal olacağını belirterek şunu ifade etti, "Bu miktarları toplamakta çok büyük zorluklarla karşı karşıyayız."

 İsrail'in Refah'ta yol açtığı yıkımın havadan görünüşü, (AP)İsrail'in Refah'ta yol açtığı yıkımın havadan görünüşü, (AP)

“Olağandışı” yıkım

Kaldırılması ve geri dönüştürülmesi gereken enkaz hacmi çok büyük zorluklar doğurmakta.

"Bu, molozları yüklemek ve bir yere taşımak gibi basit bir süreç değil" diyen Steiner, "Bu molozlar tehlikeli (...) Hala çıkarılmamış cesetler ve patlamamış mühimmat ve mayınlar var" dedi.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Steiner şöyle devam etti, “Geri dönüşüm seçeneği var. "Bu malzemeleri geri dönüştürmek ve yeniden inşa sürecinde kullanmak mümkün", "Geçici çözüm, molozların çöplüklere ve geçici depolara aktarılması, daha sonra kalıcı olarak arıtılması veya imha edilmesi için nakledilmesidir."

Bu arada ateşkes devam ederse çok büyük miktarda geçici altyapıya ihtiyaç duyulacak.

Steiner, "Neredeyse tüm okullar ve hastaneler ciddi şekilde hasar gördü veya yıkıldı. Olağanüstü bir yıkım yaşandı" ifadelerini kullandı.



Hamas Berger'i Cibaliye'de serbest bıraktı… Han Yunus'taki Yehud ve Mozes daha sonra teslim edilecek

Gazze Şeridi'ndeki esirleri teslim etmeden önce nöbet tutan Hamas savaşçıları (Reuters)
Gazze Şeridi'ndeki esirleri teslim etmeden önce nöbet tutan Hamas savaşçıları (Reuters)
TT

Hamas Berger'i Cibaliye'de serbest bıraktı… Han Yunus'taki Yehud ve Mozes daha sonra teslim edilecek

Gazze Şeridi'ndeki esirleri teslim etmeden önce nöbet tutan Hamas savaşçıları (Reuters)
Gazze Şeridi'ndeki esirleri teslim etmeden önce nöbet tutan Hamas savaşçıları (Reuters)

Hamas bugün, İsrail ile varılan ateşkes anlaşması çerçevesinde Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli esir Agam Berger'i Uluslararası Kızılhaç Komitesi'ne (ICRC) teslim etti. Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları üyeleri, askeri kıyafetler giymiş Berger'i ICRC ekibine teslim etmeden önce kampın merkezinde onlarca silahlı adamla çevrili bir platforma kadar eşlik etti. Hamas'ın önde gelen bir kaynağı AFP'ye yaptığı açıklamada, ICRC'nin ‘esiri teslim almak için bir kâğıt imzaladığını ve sağlık durumunun iyi olduğunu’ bildirdi.

xscdfrgt
Hamas savaşçıları İsrailli esir Agam Berger'e eşlik etti. (Reuters)

Kassam Tugayları görevlileri Berger'e sembolik hediyeler ve serbest bırakıldığına dair bir sertifika verdi. İslami Cihad Hareketi'nin daha sonra Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta Arbel Yehud ve Gadi Mozes adlı iki esiri teslim etmesi planlanıyordu. İslami Cihad Hareketi'nin askeri kanadı Kudüs Seriyyeleri Sözcüsü Ebu Hamza yaptığı açıklamada, grubun ‘iki esirin teslimine ilişkin prosedürleri tamamladığını ve bugün serbest bırakılacaklarını’ söyledi. Kudüs Seriyyeleri bu sabah Yehud ve Mozes'in bir videosunu yayınladı. Bilinmeyen bir yerde çekilen videoda iki esirin birbirlerine sarıldıkları ve gülümsedikleri görülüyor. Kudüs Seriyyeleri, İsrail güçleri tarafından öldürülen Hamas'ın Gazze Şeridi'ndeki lideri Yahya Sinvar'ın evinin yakınına onlarca silahlı adamla çevrili bir platform kurdu.

zscdfrg
Filistinli Hamas savaşçıları, aralarında Arbel Yehud'un da bulunduğu esirlerin serbest bırakılmasından önce alanda nöbet tutuyor. (Reuters)

Sinvar'ın evinin çevresi

El-Aksa televizyonu, Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensuplarının, eski Hamas lideri Yahya Sinvar'ın evinin çevresindeki İsrailli esirlerin teslimine hazırlık amacıyla Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta konuşlanmaya başladığını bildirdi.

scdfvrgt
Esirlerin teslim edileceği alana toplanan Filistinliler (Reuters)

Gazze Şeridi'nde 19 Ocak'ta yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasının ilk aşaması 42 gün sürecek ve bu süre zarfında ikinci aşama için müzakereler yapılacak.

Ateşkes, İsrail ile Hamas arasında bugüne kadar yaşanan en kanlı ve yıkıcı savaşı sona erdirmeyi amaçlıyor.

Serbest bırakılacak İsrailliler 29 yaşındaki Arbel Yehud, cumartesi günü serbest bırakılan diğer dört kadın askerle birlikte kaçırılan 20 yaşındaki Agam Berger ve 80 yaşındaki Gadi Mozes.

Serbest bırakılacak Tayland vatandaşlarının kimlikleri ise henüz öğrenilemedi.

Müebbet hapis cezasına çarptırılmış 30 mahkûm

İsrail'deki cezaevlerinden serbest bırakılacaklar arasında, İsraillilere karşı ölümcül saldırılar düzenlemekten suçlu bulunduktan sonra ömür boyu hapis cezasına çarptırılan 30 kişi de bulunuyor.

Serbest bırakılacaklar arasında, 2021 yılında dramatik bir hapishane firarına katılan ve günler sonra yeniden tutuklanan üst düzey bir lider ve eski tiyatro yönetmeni olan Zekeriya Zubeydi de yer alıyor.