BM Yetkilisi: Savaş Gazze'de 60 yıllık kalkınmayı ortadan kaldırdı

Filistinli bir çocuk, ailesiyle birlikte Gazze Şehri'ndeki yıkılan evlerin enkazında yürüyerek eşyalarını taşıyor (AP)
Filistinli bir çocuk, ailesiyle birlikte Gazze Şehri'ndeki yıkılan evlerin enkazında yürüyerek eşyalarını taşıyor (AP)
TT

BM Yetkilisi: Savaş Gazze'de 60 yıllık kalkınmayı ortadan kaldırdı

Filistinli bir çocuk, ailesiyle birlikte Gazze Şehri'ndeki yıkılan evlerin enkazında yürüyerek eşyalarını taşıyor (AP)
Filistinli bir çocuk, ailesiyle birlikte Gazze Şehri'ndeki yıkılan evlerin enkazında yürüyerek eşyalarını taşıyor (AP)

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı başkanının söylediğine göre Gazze Şeridi'nde İsrail ile Hamas arasında 15 ay süren savaş, 60 yıllık kalkınmayı yok etti ve yeniden inşa için gereken on milyarlarca doları toplamak zor olacak.

Davos Ekonomik Forumu'nda AFP’ye konuşan Achim Steiner, “Filistin bölgesindeki binaların yaklaşık üçte ikisi İsrail ordusunun yoğun bombardımanı nedeniyle yıkıldı veya hasar gördü. 42 milyon ton molozun kaldırılması tehlikeli ve karmaşık bir operasyon olacak” ifadelerini kullandı.

"Gazze'deki binaların yüzde 65 ila 70'inin tamamen yıkılmış ya da hasar görmüş olması muhtemeldir, ancak 15 aylık bu savaşta yaklaşık 60 yıllık kalkınmanın kaybedildiği tahminimizle birlikte yıkılmış bir ekonomiden de bahsediyoruz” diyen Steiner şöyle açıkladı: "Gazze Şeridi'nde yaşayan iki milyon insan evlerini kaybetti ama aynı zamanda kamu altyapısını, atık su arıtma sistemlerini, içme suyu tedarik sistemlerini ve atık yönetimini de kaybettiler."

“Bu hayati altyapı ve hizmetlerin hepsinin basitçe var olmadığını” vurgulayan Steiner,  bu rakamların büyüklüğüne rağmen, insanların “umutsuzluk duygularının sadece istatistiklerde gösterilebilecek bir şey olmadığını” belirtti.

 Filistinliler, Gazze Şeridi'ndeki Nuseyrat'ta İsrail bombardımanında yıkılan bir caminin önünde yürüyor (AP)Filistinliler, Gazze Şeridi'ndeki Nuseyrat'ta İsrail bombardımanında yıkılan bir caminin önünde yürüyor (AP)

“Uzun yıllar”

BM yetkilisi, İsrail ile Hamas arasındaki hassas ateşkes anlaşmasının ve bunun "değişken" yapısının, yeniden inşa sürecinin ne kadar süreceğini tahmin etmeyi zorlaştırdığını, şu anda Birleşmiş Milletler'in acil yardıma odaklanmayı tercih ettiğini ifade etti.

Şöyle devam etti: “Yeniden yapılanmadan bahsettiğimizde bir iki yıldan bahsetmiyoruz (...) Fiziki altyapının yeniden inşası ve ekonominin tamamının yeniden inşası başlayana kadar süreç uzun yıllar alacak.”

“İnsanların tasarrufları olduğuna” dikkat çekti. Kredileri vardı. İşletmelere yatırım yaptılar. Hepsi kayıp. Dolayısıyla yeniden inşanın maddi ve ekonomik aşamasından, hatta bir bakıma psikolojik ve sosyal aşamasından bahsediyoruz.”

Sadece fiziksel yeniden inşa aşamasının "on milyarlarca dolara" mal olacağını belirterek şunu ifade etti, "Bu miktarları toplamakta çok büyük zorluklarla karşı karşıyayız."

 İsrail'in Refah'ta yol açtığı yıkımın havadan görünüşü, (AP)İsrail'in Refah'ta yol açtığı yıkımın havadan görünüşü, (AP)

“Olağandışı” yıkım

Kaldırılması ve geri dönüştürülmesi gereken enkaz hacmi çok büyük zorluklar doğurmakta.

"Bu, molozları yüklemek ve bir yere taşımak gibi basit bir süreç değil" diyen Steiner, "Bu molozlar tehlikeli (...) Hala çıkarılmamış cesetler ve patlamamış mühimmat ve mayınlar var" dedi.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Steiner şöyle devam etti, “Geri dönüşüm seçeneği var. "Bu malzemeleri geri dönüştürmek ve yeniden inşa sürecinde kullanmak mümkün", "Geçici çözüm, molozların çöplüklere ve geçici depolara aktarılması, daha sonra kalıcı olarak arıtılması veya imha edilmesi için nakledilmesidir."

Bu arada ateşkes devam ederse çok büyük miktarda geçici altyapıya ihtiyaç duyulacak.

Steiner, "Neredeyse tüm okullar ve hastaneler ciddi şekilde hasar gördü veya yıkıldı. Olağanüstü bir yıkım yaşandı" ifadelerini kullandı.



Trump’ın Filistin’e destek eylemcilerini sınır dışı kararı tepki çekiyor

Birçok prestijli ABD üniversitesinde Filistin'le dayanışma eylemi düzenlenmişti (Reuters)
Birçok prestijli ABD üniversitesinde Filistin'le dayanışma eylemi düzenlenmişti (Reuters)
TT

Trump’ın Filistin’e destek eylemcilerini sınır dışı kararı tepki çekiyor

Birçok prestijli ABD üniversitesinde Filistin'le dayanışma eylemi düzenlenmişti (Reuters)
Birçok prestijli ABD üniversitesinde Filistin'le dayanışma eylemi düzenlenmişti (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump'ın ülkede İsrail karşıtı protestolara katılan yabancı öğrencileri sınır dışı edecek kararnameyi imzalaması tepki çekti.

Trump’ın çarşamba günü imzaladığı kararnameyle, Gazze savaşı sürerken ABD’de patlak veren Filistin’e destek protestolarına katılan öğrencilerin sınır dışı edilmesinin önü açıldı. 

Cumhuriyetçi lider, ABD’deki üniversite kampüslerinde yapılan İsrail karşıtı gösterilerin “cihat yanlısı” olduğunu ileri sürerek şunları ekledi:  

Üniversite kampüsleri, daha önce görülmemiş bir radikalizmin istilasına uğradı. Buralardaki tüm Hamas sempatizanlarının öğrenci vizelerini de hızla iptal edeceğim.

Kararnamede, 7 Ekim 2023’te Hamas’ın Aksa Tufanı operasyonuyla başlayan Gazze savaşının ardından “üniversite kampüslerinde ve sokaklarda Yahudi düşmanlığının tavan yaptığı” öne sürüldü. 

Trump, seçim kampanyasında da benzer iddialarda bulunmuş ve Filistin’e destek eylemlerine katılan öğrencileri sınır dışı edeceğini söylemişti. 

Diğer yandan hukuk uzmanları, Cumhuriyetçi liderin imzaladığı kararnameye tepki gösterdi. 

Columbia Üniversitesi’nden Carrie DeCell, şu değerlendirmeleri yapıyor: 

ABD Anayasası’ndaki Birinci Değişiklik, Amerikan üniversitelerinde okuyan yabancı vatandaşlar da dahil ABD’deki herkesi korur. Vatandaş olmayanların siyasi söylemleri nedeniyle sınır dışı edilmeleri Anayasa’ya aykırıdır.

Filistin’e destek eylemlerini savunan Amerikan-İslam İlişkileri Konseyi’nden yapılan açıklamada, öğrencilere yönelik sınır dışı işlemlerinin başlatılması halinde kararnamenin mahkemeye taşınacağı bildiriliyor. 

Arap Amerikan Enstitüsü’nün yöneticisi Maya Berry ise İsrail devletine yönelik eleştirilerle Yahudi düşmanlığı iddialarının birbirine karıştırılmasından derin rahatsızlık duyduklarını belirtiyor. Kararnamenin ABD’de ifade özgürlüğü açısından olumsuz bir etkisi olacağını da sözlerine ekliyor. 

Columbia Üniversitesi'nde 18 Nisan 2024’te başlayan olaylar, onbinlerce öğrenci ve akademisyenin katılımıyla Princeton, Yale, MIT ve Harvard gibi prestijli eğitim kurumlarının da yer aldığı birçok üniversiteye hızla yayılmıştı. New York Times’ın paylaştığı verilere göre, temmuzda hız kaybeden eylemlerde aralarında öğrenci ve akademisyenlerin yer aldığı toplamda en az 3 bin 100 kişi tutuklanmış veya gözaltına alınmıştı. 

Eski ABD Başkanı Joe Biden da eylemlere tepki göstererek "Yahudi düşmanlığı içeren bu protestoları kınıyorum" demişti.

Independent Türkçe, Times of Israel, Reuters