Bombardıman ve ölüm... Gazzeliler bayram namazını yıkımın ortasında kıldı

Deyr el-Balah'ta bayram namazı kılan Filistinliler (DPA)
Deyr el-Balah'ta bayram namazı kılan Filistinliler (DPA)
TT

Bombardıman ve ölüm... Gazzeliler bayram namazını yıkımın ortasında kıldı

Deyr el-Balah'ta bayram namazı kılan Filistinliler (DPA)
Deyr el-Balah'ta bayram namazı kılan Filistinliler (DPA)

Gazze Şeridi sakinleri bu sabah bayram namazlarını camilerin enkazları üzerinde, çadırların yanlarında ve yerlerinden edilmiş insanların kaldığı okulların içinde kılarak, bombardıman ve ölüm cızırtısı altında bayramlarını kutladılar.

Filistin Enformasyon Merkezi'ne göre, yıkıma uğramış Gazze Şeridi'nin tüm bölgelerinde gençler ve yaşlılar birbirlerinin bayramlarını tebrik etti, bayram namazı yerinden edilmiş insanların kaldığı yerlerde ve yıkılmış şehrin harabelerinde kılındı.

dfvbghy
Han Yunus'ta bayram namazı kılanların arasında duran küçük bir çocuk (DPA)

Gazzeliler bayram namazlarını, İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları sırasında hedef alınarak kısmen yıkılan Gazze şehrindeki Ulu Cami'de kıldı.

y5h6u7
Han Yunus'ta kılınan bayram namazı sonrası dua eden Filistinliler (DPA)

Fotoğraf ve videolar yüzlerce insanın bayram namazını kılmak için toplandığını gösterirken, Gazze Şeridi'ndeki aileler bayramı bu sabah sayıları 10'a yükselen şehitlerle karşıladı.

fgrthy
İsrail, Gazze savaşı sırasında bin 109 camiyi yıktı. (DPA)

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda yüzlerce kişi bayram namazı için sokaklara dökülürken, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta ibadet edenler yıkılan camilerin kalıntıları üzerinde saf tuttu.

dfvgthyjuyj
Gazze Şeridi'ndeki Nuseyrat Mülteci Kampı’nda bayram namazı kılan Filistinliler (DPA)

Han Yunus'ta İsrail topçu ateşi, şehrin doğusundaki Abasan el-Kebira kasabasını hedef aldı.

gryhj
Han Yunus'ta bayram namazı için toplanan Filistinliler (DPA)

Filistin Enformasyon Merkezi, İsrail işgal güçlerinin Gazze Şeridi'ne yönelik savaşı sırasında bin 109 camiyi yıktığına dikkat çekti.

thyju
Yüzlerce Filistinli bayram namazını kılmak için sokaklara döküldü. (DPA)

İsrail, Gazze Şeridi'ne yönelik soykırım savaşını sürdürmeye devam ediyor. Ateşkes anlaşmasını üst üste 13. günde de ihlal eden İsrail, Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerinde katliamlarını sürdürüyor.

fedbr
Han Yunus'ta bayram namazı öncesi fotoğraf çektiren Filistinli çocuklar (DPA)

İsrail 18 Mart'ta Hamas hareketine yönelik kara operasyonlarına ve bombardımanlara yeniden başladı ve bunun amacının elinde kalan esirleri serbest bırakması için Hamas üzerindeki baskıyı arttırmak olduğunu söyledi.

ertghy
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat Mülteci Kampı’nda bayram namazı sonrası çocuklarıyla birlikte yürüyen Filistinli bir baba (DPA)

Ateşkesin yürürlüğe girmesinden bu yana gerçekleştirilen saldırıların benzeri görülmemiş yoğunluk ve ölçekte olması, Gazze Şeridi'ni büyük bir yıkım ve feci bir insani krizle baş başa bırakan savaşın ilk günlerine dair anıları yeniden canlandırdı.



Derin bölünmeler Sudan'ın en büyük siyasi partisini vurdu

Sadık el-Mehdi (sağda) ve büyük oğlu Abdurrahman, katıldıkları dini bir etkinlikte (Arşiv – Getty Images)
Sadık el-Mehdi (sağda) ve büyük oğlu Abdurrahman, katıldıkları dini bir etkinlikte (Arşiv – Getty Images)
TT

Derin bölünmeler Sudan'ın en büyük siyasi partisini vurdu

Sadık el-Mehdi (sağda) ve büyük oğlu Abdurrahman, katıldıkları dini bir etkinlikte (Arşiv – Getty Images)
Sadık el-Mehdi (sağda) ve büyük oğlu Abdurrahman, katıldıkları dini bir etkinlikte (Arşiv – Getty Images)

Sudan Milli Ümmet Partisi içindeki anlaşmazlıklar, parti içi çekişmelerden parti kurumları arasında kamuoyuna açık bir açıklama savaşına dönüştü ve partinin genel başkanı Fadlallah Barma Nasır ile yardımcıları, asistanları ve danışmanlarının görevden alınmasına yol açtı. Görevden alınan isimlerden en önemlisi, partinin tarihi lideri ve demokratik dönemin seçilmiş son başbakanı merhum Sadık el-Mehdi'nin kızı olan Genel Başkan Yardımcısı Meryem el-Mehdi.

Parti başkanı, Meryem, Sadık İsmail, Abdullah ed-Dume ve bazı yardımcıları ile danışmanlarının görevden alınmasını öngören, parti başkanlığını yeniden şekillendiren bir karar yayınladı. Ayrıca parti lideri, İbrahim el-Emin'i başkan vekili, başta Sadık el-Mehdi'nin iki oğlu Sadık ve Büşra olmak üzere sekiz ismi başkan yardımcısı ve başta el-Hadi Nakdallah olmak üzere dört kişiyi danışman olarak atadı.

Parti başkanının 22 Şubat'ta Kenya'nın başkenti Nairobi'de partiler ve sivil toplum örgütlerinin yanı sıra Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) ve diğer silahlı hareketlerle Sudan Kuruluş Deklarasyonu’nu imzalamasının ardından tartışmalar tırmandı. Belge, Sudan halklarının kendi kaderini tayin hakkının tanınmasını ve ülkenin hükümet sisteminin laiklik ve federalizmini öngörüyordu ki partinin ‘başkanlık kurumu’ bunu kendi ilkelerinden bir sapma olarak değerlendirdi.

Geçtiğimiz şubat ayında partinin başkan yardımcıları ve danışmanlarından oluşan Başkanlık Kurumu, mevcut Genel Başkan Fadlallah Barma Nasır'ın görevden alınması ve Muhammed Abdullah ed-Dume'nin yeni başkan vekili olarak atanması yönünde bir karar yayınlamıştı.

Başkanlık Kurumu o dönemde yaptığı bir açıklamada, Barma Nasır'ın ‘kararlarını kendisini sorumlu tutma hakkına sahip olan Başkanlık Kurumu aracılığıyla almasını zorunlu kılan rızaya dayalı meşruiyete sahip bir başkan’ olduğunu söyledi. Ayrıca Nasır'ı Sudan Kuruluş Deklarasyonu toplantılarına katılmakla ve tüzüğü izin almadan ve hatta Başkanlık Kurumu’na haber vermeden imzalamakla suçladı. Başkanlık Kurumu tarafından yapılan açıklamada, “Bu tutum, partinin ilkeleriyle çelişmektedir. Ayrıca söz konusu deklarasyon, iç çatışmaların patlamasına ve Sudan'ın parçalanmasına yol açmaktadır” denildi.

vfbghyj
Milli Ümmet Partisi Genel Başkanı Fadlallah Barma Nasır, 18 Şubat 2025 tarihinde Nairobi toplantısında yaptığı konuşmada (AFP)

Partinin Siyasi Büro Başkanı Muhammed el-Mehdi Hasan ise bir açıklama yaparak, Başkanlık Kurumu kararının anayasaya aykırı olduğunu, yardımcıların ve danışmanların başkan tarafından atandığını ve onu görevden alma hakkına sahip olmadıklarını savundu. Kararları alanın tek başına Başkanlık Kurumu değil, partinin tüm kurumları olduğunu belirten Hasan, Siyasi Büro'nun partideki ilk merci olduğunu ve Merkez Komite ile Genel Konferans'ın işlevlerini yerine getirdiğini vurguladı.

Hasan, Başkanlık Kurumu’nun ‘parti tüzüğüne göre başkan yardımcıları, asistanlar ve danışmanların başkanı görevden alma veya azletme yetkisi bulunmadığını’ ve ‘başkana atfedilen suçların parti kurumları tarafından değerlendirilebilecek siyasi değerlendirmeler olduğunu’ belirtti.

Partinin tarihi başkanı Sadık el-Mehdi'nin Kasım 2020'de koronavirüse yakalanarak ani ölümünün ardından, el-Mehdi'nin birinci yardımcısı emekli General Barma Nasır, bir yıl içinde genel konferans yapılana kadar partinin başına getirildi.

Ancak 25 Ekim 2021'de gerçekleşen ve Abdullah Hamduk başkanlığındaki geçiş hükümetini deviren askeri darbe ve Nisan 2023'te patlak veren savaş, parti konferanslarının yapılmasını engelledi ve Barma Nasır partinin genel başkanı olarak kaldı.

Şu anda parti içinde üç akım var: İlki, Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan liderliğindeki Port Sudan hükümetini destekleyen ve İslamcı hareket tarafından desteklenen bir akım. Bu akım Muhammed Abdullah ed-Dume, Sıddık İsmail ve diğerlerinden oluşuyor ve perde arkasında Abdurrahman es-Sadık el-Mehdi tarafından yönetiliyor. İkinci akım, partinin genel sekreteri el-Vasık el-Berir ve Sıddık es-Sadık el-Mehdi tarafından yönetilen Sivil Demokratik Güçler Koordinasyonu’na (Tekaddum) yakın. Genel Başkan Barma Nasır liderliğindeki üçüncü bir akım ise Sudan Kuruluş Deklarasyonu’nu imzalayan akım.

Milli Ümmet Partisi Sudan'ın en büyük siyasi partisidir. 1985'teki son demokratik seçimlerde en büyük parlamento bloğunu kazanmış, bu da otomatik olarak partinin o zamanki genel başkanı Sadık el-Mehdi'nin 30 Haziran 1989'da Ömer el-Beşir liderliğindeki bir askeri darbe ile devrilmeden önce hükümetin başına geçmesine yol açmıştır.