Jerusalem Post: ABD, İsrail'den Gazze Şeridi'ndeki geniş çaplı operasyonunu ertelemesini istedi

Gazze Şeridi sınırındaki İsrail askerî araçları (AFP)
Gazze Şeridi sınırındaki İsrail askerî araçları (AFP)
TT

Jerusalem Post: ABD, İsrail'den Gazze Şeridi'ndeki geniş çaplı operasyonunu ertelemesini istedi

Gazze Şeridi sınırındaki İsrail askerî araçları (AFP)
Gazze Şeridi sınırındaki İsrail askerî araçları (AFP)

Jerusalem Post gazetesi iki kaynağa dayandırdığı haberinde, ABD yönetiminin son günlerde İsrail'den, esirlerin serbest bırakılması anlaşmasına ilişkin müzakerelere zaman tanımak amacıyla Gazze Şeridi'ndeki geniş çaplı askeri operasyonunu ertelemesini istediğini bildirdi.

Gazete, ABD'nin talebinin Gazze Şeridi'ndeki kapsamlı operasyonun ertelenmesini ve müzakerelerin devam eden askeri operasyonlara paralel olarak sürdürülmesine izin verilmesini içerdiğini belirtti.

İsrail şu anda Gazze Şeridi'nde şiddetli saldırılar düzenliyor. İsrailli yetkililer geniş çaplı bir kara operasyonu başladığında, bir anlaşmaya varılsa bile İsrail'in girdiği bölgelerden çekilmeyeceğini açıkça belirttiler.

Times of Israel ve diğer yerel medya kuruluşlarının bugün İsrail ordusuna dayandırarak verdiği habere göre İsrail ordusu tüm düzenli piyade ve tank tugaylarını Gazze Şeridi'ne taşıdı.

Şarku’l Avsat’ın Times of Israel'den aktardığına göre ordu, Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarını yoğunlaştırmaya hazırlanıyor. İsrail Kanal 12 televizyonu da İsrail saldırılarının devam ettiğini bildirdi.

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz birkaç gün önce yaptığı açıklamada, “Tam ölçekli askeri operasyon başladığında, tam güçle hareket edeceğiz ve tüm hedeflere ulaşılana kadar durmayacağız” dedi.

Başbakan Binyamin Netanyahu çarşamba günü yaptığı açıklamada, “Esirlerin iadesi için geçici bir ateşkes fırsatı varsa biz buna hazırız” ifadesini kullandı.

Ertesi gün İsrail, Hamas'ın herhangi bir anlaşmanın parçası olarak savaşı sona erdirmek için ABD garantilerinde ısrar etmesi üzerine Katar'daki heyetini geri çağırma kararı aldı.

İsrailli yetkililer şu anda masada olan tek anlaşmanın 10 esirin serbest bırakılması ve 60 günlük ateşkesi içeren ‘Witkoff çerçevesi’ olduğunu belirtti. İsrailli bir kaynak birkaç gün önce Jerusalem Post'a verdiği demeçte, “İşler çıkmaza girdi” dedi.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times