Irak’ta seçim yasasına karşı çıkanlar Irak Yüksek Federal Mahkeme’deki davayı kaybetti

Başbakan Sudani, hükümetinin seçim sürecinin başarısı için çalışmaları kolaylaştırmakta kararlı olduğunu vurguladı.

Irak Meclisi’ndeki görüşmelerin gündeminde bütçe var.  (Twitter)
Irak Meclisi’ndeki görüşmelerin gündeminde bütçe var.  (Twitter)
TT

Irak’ta seçim yasasına karşı çıkanlar Irak Yüksek Federal Mahkeme’deki davayı kaybetti

Irak Meclisi’ndeki görüşmelerin gündeminde bütçe var.  (Twitter)
Irak Meclisi’ndeki görüşmelerin gündeminde bütçe var.  (Twitter)

Irak Meclisi’nden ve meclis dışından eyalet seçim yasasına karşı çıkanların, geçtiğimiz mart ayı sonlarında parlamentodaki oylamadan sonra Yüksek Federal Mahkeme’ye yaptıkları itiraz kabul edilmedi. Böylece Meclis’te çoğunluğu sağlayan ve Şii, Sünni ve Kürt güçlerin büyük bölümünün yer aldığı ‘Devleti Yönetme İttifakı’nın 2020’nin ekim ayında son genel seçimlerin yapıldığı çoklu seçim bölgesi sistemi yerine ‘St. Lego’ adıyla bilinen kapalı liste ve tek seçim bölgesi sistemine göre önümüzdeki kasım ayında yapılacak yerel seçimlere katılmasının önü açılmış oldu.

Irak'ta anayasal ihtilafları karara bağlayan en yüksek yargı mercii olan Yüksek Federal Mahkeme, temyiz başvurusunun reddi kararına ilişkin açıklama yapmazken, bağımsız milletvekili Haydar es-Selami şunları söyledi:

“Yüksek Federal Mahkeme, seçim yasasına ilişkin oylamanın anayasaya aykırılığına itiraz eden partili ve bağımsız bazı milletvekilleri tarafından açılan davayı, kararın meclis çoğunluğuyla kabul edilmesinden ötürü reddine karar verdi. Yolsuzluk ve yozlaşma karşısında teslim olamayacağız. Siyasi gerçekler konusunda kamuoyu bilincine ihtiyaç var. Bu olduktan sonra il genel meclisi seçimlerine katılmaya ve aday olmaya karar verirlerse çoğunluğun halka ait olduğu konusunda kamuoyu farkındalığı oluşmalı. Seçim yasası, halkın çoğunluğunun sandık başına gitmemesi durumunda geleneksel siyasi güçlerin güçlenmesine katkıda bulunacak, birçok bölge ve şehrin il genel meclislerinde ve bir sonraki mecliste zayıf bir şekilde temsil edilmesine katkı sağlayacaktır.”

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Bağımsız ve küçük partilerden 70'den fazla milletvekilinin yanı sıra meclis dışı kalan Sadr Grubu ve Irak Komünist Partisi’nin de aralarında bulunduğu geniş bir sivil güç yelpazesinden güçler, yasa değişikliğine karşı çok sayıda kampanya başlattılar. Ancak Şii Koordinasyon Çerçevesi güçleri gibi güçlü ve etkili güçleri caydıramadılar. Tamamı hükümeti oluşturan Devleti Yönetme İttifakı’nda yer alan Kürt ve Sünni güçler, yasayı değişikliğiyle ilgili oylamaya devam etmeyi reddettiler.

Kanun değişikliğine en çok yapılan itirazlar arasında yasanın St. Lego adlı kapalı liste ve tek seçim bölgesi sistemini benimsemesinin yanı sıra genel milletvekili seçimleri ile yerel il genel meclisi seçimlerine ilişkin kanunları birleştirmesi yer alıyor. Yasaya karşı çıkanlar, bunun büyük partilerin iktidarını sürdürmesine ve ülkeyi yirmi yıldır yönetmekte ‘başarısız olmalarına’ rağmen iktidarda kalmalarına etkin bir şekilde katkıda bulunacağına, ayrıca yükselen küçük güçlerin ve partilerin federal ve yerel meclislere girmelerini engelleyeceğine inanıyorlar.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr'ın talebi üzerine 2022 yılının temmuz ayında Sadr Grubu’nun 72 milletvekilinin istifa etmelerinin ardından Sadr Hareketi’nin yerel seçimlere katılmaması bekleniyor.



Irak’ta yaz ‘Yoksulların Babası’ndan ‘Dayanılmaz Cehenneme’ dönüştü

Irak yüksek sıcaklıklarda yaşıyor, yaklaşık 50 santigrat derece (EPA)
Irak yüksek sıcaklıklarda yaşıyor, yaklaşık 50 santigrat derece (EPA)
TT

Irak’ta yaz ‘Yoksulların Babası’ndan ‘Dayanılmaz Cehenneme’ dönüştü

Irak yüksek sıcaklıklarda yaşıyor, yaklaşık 50 santigrat derece (EPA)
Irak yüksek sıcaklıklarda yaşıyor, yaklaşık 50 santigrat derece (EPA)

Iraklıların çoğu, özellikle de eski kuşaklardan olanlar ‘Yaz fakirlerin babasıdır’ atasözünü bilir. Bunun nedeni, yoksul tabakadan olanlar başta olmak üzere insanların, bu mevsimde sebze ve meyvelerden oluşan gıda ihtiyaçlarını, kışın ortasında bile üretimini sağlayan modern tarım modelleri, seralar ve değiştirilmiş genetik sistemler olmaksızın sağlayabilmelerine dayanıyor. Iraklılar ayrıca, daha ağır kışlık giysilere ihtiyaç duyulmadığı için yazın baba gibi inanıyor. Zira önceki yıllarda, yoksulların yazları bir veya iki elbise ile geçirmeleri yeterli oluyordu. Ayrıca günümüzde kullanılan pahalı klima ve cihazların aksine çoğu kişi basit ve ilkel soğutma cihazları bulunuyordu.

Bugün neredeyse her şey değişti. Yoksullar ve diğerleri, haziran başında başlayan ve son yıllarda çoğu günde 50 santigrat dereceyi aşan sıcaklıklar düşmeden önce ekim ayının başlarına kadar uzanan dayanılmaz sıcaklıklar sebebiyle sıkıntı yaşamaya başladı. Aşırı sıcaklar, hükümet yetkililerini, bu tür sıcaklıklarda dışarı çıkmanın zorluğu nedeniyle daha fazla resmi tatil ilan etmeye zorladı.

Hükümetler ve ülkeler, nüfusun elektrik enerjisi açısından ihtiyaçlarını karşılamak ve daha fazla ağaç ve yeşil alan dikmek de dahil olmak üzere birçok yöntemle yüksek sıcaklıklardan kaynaklanan acıyı azaltmaya katkıda bulunurken, Irak’ta yaz sorunu ve koşulların sertliği, karmaşık, çok yönlü ve dayanılmaz ve çözülemez bir hal alıyor. Asıl ve içinden çıkılmaz sorun olan elektrik sorunun yanı sıra, yaz aylarında üretim düşerken yeşil alanlarda ciddi bir düşüş yaşanıyor. Elektrik sorunu, evlere ve diğer yerlere enerji sağlanamamasına neden oluyor. İran’ın ülkedeki çok sayıda elektrik istasyonunu çalıştıran gaz arzını kesmesi ve ABD’nin Tahran’ın aidatlarını ödemek için Irak’a verdiği son izin ile, bazen günde 8 saatin altına iniyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Irak’ta toplam enerji üretimi (yaklaşık 24 bin megavat) ülkenin artan elektrik ihtiyacını karşılamıyor ve bu da nüfus için yaz mevsimini son derece zor bir hale getiriyor. 

AXSWEF
13 Temmuz 2023’te Irak’ın başkenti Bağdat’ta bir sokakta binaların arasına sarkan elektrik telleri (AFP)

Zorlu elektrik sorununun yanı sıra son yıllarda yaşanan su kıtlığı sorunu da vatandaşların sıkıntısını daha da artırdı. Birçok mahalle ve tarım alanı, nüfusta büyük kayıplara neden olan ve özellikle ülkenin güneyindeki bataklıklarda bölgelerini terk etmeye ve hayvanlarını kaybetmeye iten bu kıtlıktan dolayı sıkıntı çekiyor.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), geçen hafta Irak’ın güneyindeki tarihi bataklıkların ‘40 yılın en yoğun sıcak hava dalgasına’ tanık olduğu konusunda uyarıda bulundu.

Su kıtlığı, Iraklıları yaz sıcağından kaçmak için yakındaki nehirlerde yüzmek gibi alışkanlıklarından da mahrum bıraktı.