Ürdün’ün Baas’a izin vermesi Irak’ı kızdırdı

Davet Partisi, Ürdün’ün Baas Partisi’nin siyasete dönmesine izin vermesini kınadı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Ürdün’ün Baas’a izin vermesi Irak’ı kızdırdı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Eski Irak Başbakanı Nuri el-Maliki’nin liderliğindeki İslami Davet Partisi (Dava), Ürdün’ün kapatılan Baas Partisi’nin siyasete dönmesine izin vermesini ‘düşmanca ve kışkırtıcı bir adım’ olarak nitelendirdi.

Parti’nin Siyasi Ofisi yaptığı açıklamada “Iraklılar, Ürdün hükümetinin Saddamcı Baas Partisi’nin siyasi faaliyetlerde bulunmasına izin verdiği haberi karşısında büyük bir şok yaşayıp öfkelendi” ifadelerini kullandı.

1957 yılında Şii dini mercii Muhammed Bakır es-Sadr tarafından kurulan İslâmî Davet Partisi, Irak’ta Baas Partisi’ne en düşman ve en muhalif siyasi partilerden biri sayılıyor. Baas rejimi, 1980 yılında partinin kurucusu Sadr’ı idam etmiş ve birçok üyesi ve kadrosunu da aynı şekilde idam edip tutuklamıştı. Bu durum, geriye kalan pek çok Şii alimi ülkeden kaçmaya zorlamıştı. Baas rejimi ve eski Cumhurbaşkanı Saddam Hüseyin’in 2003 yılında devrilmesiyle birlikte Irak’a geri dönen partinin üyeleri, iktidara yükselerek 2005-2018 yılları arasında üç ardışık dönem boyunca başbakanlık makamını ellerinde tutmuşlardı.

İslami Davet Partisi açıklamasının devamında “Bu faşist partinin kara sicili ve iktidardayken Kuveyt işgali ve Irak’ın kapılarını yabancı işgaline açması da dahil olmak üzere, iç çatışmaları ve düşmanca savaşları körükleyerek bölge halklarına yaşattığı trajediler faaliyetlerinin engellenmesi için yeterli bir kanıttı” ifadelerini kullandı.

Açıklama şöyle devam etti:

Komşu ve kardeş ülke Ürdün ile ortak kardeşlik ilişkisine özen göstermekle birlikte, bu adımın iyi komşuluk ilkeleriyle bağdaşmadığını, Irak halkının büyük çoğunluğunun duygularına saygı duymadığını, aksine Irak’a ve istikrarına yönelik bozuk niyetler içerdiğini düşünüyoruz. Bu kamuoyu ve siyasi durumu olumsuz bir şekilde etkileyip Ürdün tarafıyla mevcut ilişkileri gözden geçirme yönünde baskılara yol açacaktır.

Şarku’l Avsat’ın Irak basınından aktardığına göre İslami Davet Partisi, “bu Baas Partisi’nin kanlı geçmişiyle Ürdünlülerin çıkarlarına hizmet etmeyeceğini, aksine saldırgan ve pervasız politikalarından zarar görmüş bir dizi Arap ve Müslüman ülkesiyle ilişkilerini olumsuz yönde etkileyeceğini” vurguladı.

İslami Davet Partisi, Ürdün hükümetine ‘yeni ve gelişen bir dönemi başlatan ortak çıkarları ve iki halkın arasındaki iş birliği ve kardeşlik ilişkilerini korumak için bu partinin çalışma iznini iptal etmesi ve herhangi bir faaliyette bulunmasını yasaklaması’ çağrısında bulundu. Ayrıca Irak Dışişleri Bakanlığı’ndan ‘Irak’a yönelik bu düşmanca adımı protesto etmek için Ürdün Haşimi Krallığı’nın Bağdat Büyükelçisi’ni çağırmasını’ istedi.

Parti ‘Iraklıları ve aktif güçleri bu düşmanca ve kışkırtıcı adıma karşı rahatsızlıklarını çeşitli barışçıl yollarla ifade etmeye’ çağırdı.

Ürdün Krallığı’ndaki Bağımsız Seçim Komisyonu, mayıs ayı ortasında Arap Sosyalist Baas Partisi de dahil olmak üzere 27 partinin faaliyet iznini onaylamıştı.

İslami Davet Partisi, Arap Sosyalist Baas Partisi’nin Irak koluna büyük bir düşmanlık beslemekle birlikte Suriye kolu ile iyi ilişkilere sahip. 2011’de Suriye’deki protestoların başlamasının hemen ardından bir parti heyeti Suriye’yi ziyaret etmiş ve Devlet Başkanı Beşşar Esed’in rejimine tam destek verdiğini açıklamıştı.

Şii siyasilerden birçok isim, Baas Partisi’nin Ürdün topraklarında yürüteceği herhangi bir siyasi faaliyetten endişeli. Özellikle Saddam Hüseyin’in kızı Raghad Hüseyin’in Ürdün’de yaşaması ve aylar önce siyasete dönmek istediğini açıklaması bu endişeyi daha da artırıyor. Pek çok Şii taraf, Ürdün’ün Irak’la ticari faaliyetlerinin değerinden yararlanmasına ek olarak, Irak’ın Ürdün’e pozitif ayrımcılık yaparak ucuz fiyatlandırmayla petrol satarak sağladığı yardım göz önüne alındığında, Ürdün’ün Irak’ın durumunu dikkate alması gerektiğini savunuyor.



Irak’ta yaz ‘Yoksulların Babası’ndan ‘Dayanılmaz Cehenneme’ dönüştü

Irak yüksek sıcaklıklarda yaşıyor, yaklaşık 50 santigrat derece (EPA)
Irak yüksek sıcaklıklarda yaşıyor, yaklaşık 50 santigrat derece (EPA)
TT

Irak’ta yaz ‘Yoksulların Babası’ndan ‘Dayanılmaz Cehenneme’ dönüştü

Irak yüksek sıcaklıklarda yaşıyor, yaklaşık 50 santigrat derece (EPA)
Irak yüksek sıcaklıklarda yaşıyor, yaklaşık 50 santigrat derece (EPA)

Iraklıların çoğu, özellikle de eski kuşaklardan olanlar ‘Yaz fakirlerin babasıdır’ atasözünü bilir. Bunun nedeni, yoksul tabakadan olanlar başta olmak üzere insanların, bu mevsimde sebze ve meyvelerden oluşan gıda ihtiyaçlarını, kışın ortasında bile üretimini sağlayan modern tarım modelleri, seralar ve değiştirilmiş genetik sistemler olmaksızın sağlayabilmelerine dayanıyor. Iraklılar ayrıca, daha ağır kışlık giysilere ihtiyaç duyulmadığı için yazın baba gibi inanıyor. Zira önceki yıllarda, yoksulların yazları bir veya iki elbise ile geçirmeleri yeterli oluyordu. Ayrıca günümüzde kullanılan pahalı klima ve cihazların aksine çoğu kişi basit ve ilkel soğutma cihazları bulunuyordu.

Bugün neredeyse her şey değişti. Yoksullar ve diğerleri, haziran başında başlayan ve son yıllarda çoğu günde 50 santigrat dereceyi aşan sıcaklıklar düşmeden önce ekim ayının başlarına kadar uzanan dayanılmaz sıcaklıklar sebebiyle sıkıntı yaşamaya başladı. Aşırı sıcaklar, hükümet yetkililerini, bu tür sıcaklıklarda dışarı çıkmanın zorluğu nedeniyle daha fazla resmi tatil ilan etmeye zorladı.

Hükümetler ve ülkeler, nüfusun elektrik enerjisi açısından ihtiyaçlarını karşılamak ve daha fazla ağaç ve yeşil alan dikmek de dahil olmak üzere birçok yöntemle yüksek sıcaklıklardan kaynaklanan acıyı azaltmaya katkıda bulunurken, Irak’ta yaz sorunu ve koşulların sertliği, karmaşık, çok yönlü ve dayanılmaz ve çözülemez bir hal alıyor. Asıl ve içinden çıkılmaz sorun olan elektrik sorunun yanı sıra, yaz aylarında üretim düşerken yeşil alanlarda ciddi bir düşüş yaşanıyor. Elektrik sorunu, evlere ve diğer yerlere enerji sağlanamamasına neden oluyor. İran’ın ülkedeki çok sayıda elektrik istasyonunu çalıştıran gaz arzını kesmesi ve ABD’nin Tahran’ın aidatlarını ödemek için Irak’a verdiği son izin ile, bazen günde 8 saatin altına iniyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Irak’ta toplam enerji üretimi (yaklaşık 24 bin megavat) ülkenin artan elektrik ihtiyacını karşılamıyor ve bu da nüfus için yaz mevsimini son derece zor bir hale getiriyor. 

AXSWEF
13 Temmuz 2023’te Irak’ın başkenti Bağdat’ta bir sokakta binaların arasına sarkan elektrik telleri (AFP)

Zorlu elektrik sorununun yanı sıra son yıllarda yaşanan su kıtlığı sorunu da vatandaşların sıkıntısını daha da artırdı. Birçok mahalle ve tarım alanı, nüfusta büyük kayıplara neden olan ve özellikle ülkenin güneyindeki bataklıklarda bölgelerini terk etmeye ve hayvanlarını kaybetmeye iten bu kıtlıktan dolayı sıkıntı çekiyor.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), geçen hafta Irak’ın güneyindeki tarihi bataklıkların ‘40 yılın en yoğun sıcak hava dalgasına’ tanık olduğu konusunda uyarıda bulundu.

Su kıtlığı, Iraklıları yaz sıcağından kaçmak için yakındaki nehirlerde yüzmek gibi alışkanlıklarından da mahrum bıraktı.