Libya seçim yasaları konusunda uzlaşı sağlandı

Libya Temsilciler Meclisi ve Devlet Yüksek Konseyi, seçim yasalarına ilişkin uzlaşma sağladı

5+5 Ortak Askeri Komitesi’nin Trablus’taki Güvenlik Çalışma Grubu ile yaptığı toplantılardan bir kare
5+5 Ortak Askeri Komitesi’nin Trablus’taki Güvenlik Çalışma Grubu ile yaptığı toplantılardan bir kare
TT

Libya seçim yasaları konusunda uzlaşı sağlandı

5+5 Ortak Askeri Komitesi’nin Trablus’taki Güvenlik Çalışma Grubu ile yaptığı toplantılardan bir kare
5+5 Ortak Askeri Komitesi’nin Trablus’taki Güvenlik Çalışma Grubu ile yaptığı toplantılardan bir kare

Temsilciler Meclisi ve Devlet Yüksek Konseyi (DYK) tarafından Libya seçim yasalarını hazırlamakla görevlendirilen 6+6 Ortak Komitesi, ‘yasalarla ilgili tam bir uzlaşma sağlandığını’ duyururken, Libya’daki askeri çatışmanın iki tarafından oluşan 5+5 Ortak Askeri Komitesi, Berlin Konferansı’ndan doğan Güvenlik Çalışma Grubu ile dün Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL) aracılığında başkent Trablus’ta bir araya geldi.

Abdulhamid ed-Dibeybe liderliğindeki geçici Ulusal Birlik Hükümeti (UBH), 5+5 Ortak Askeri Komitesi’nin toplantısının başladığını duyuran kısa bir açıklama yapmakla yetinirken, Trablus Emniyet Müdürlüğü, Emniyet Müdürü Halil Vehibe’nin toplantının güvenliğini doğrudan denetlediğini duyurarak, bu toplantının ‘5+5 Ortak Askeri Komitesi’ni ve doğu ve batı Libya’dan askeri, güvenlik ve saha liderlerini içeren önceki toplantıların devamı niteliğinde’ olduğunu belirtti.

Toplantıya BM Libya Özel Temsilcisi Abdullah Bathiliy ile Türkiye, İngiltere ve Almanya’nın büyükelçileri katıldı. Avrupa Birliği (AB) Libya Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Sabadell Jose toplantıyı ‘tarihi bir olay’ olarak nitelendirerek ‘güvenliğin siyasi süreçte temel bir unsur olduğuna ve bunun mutlaka ülkeyi seçimlere, istikrara ve birliğe götüreceğine’ işaret etti. Ayrıca ‘AB’nin destek vermeye hazır olduğunu’ da vurguladı.

Mısır’ın Trablus Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Tamer Mustafa toplantıdan önce Bathiliy ile bir görüşme gerçekleştirdi. Mısır Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre Mustafa, ülkesinin ‘Libya’da bağımsız ve şeffaf bir şekilde parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılması için seçimlere ilişkin bazı noktalar üzerinde uzlaşıyı sağlamakla görevli 6+6 Komitesi’nin toplantılarına ek olarak, UNSMIL’in çabalarına verdiği desteğe ve Berlin sürecinden doğan Ekonomik Çalışma Grubu’nun ortak başkanlığı çerçevesinde oynadığı role’ değindi. Mısır Dışişleri Bakanlığı, ‘Bathiliy’nin Libyalıların seçilmiş bir hükümet ve parlamento altında meşru anayasal haklarını kullanabilmeleri için Libya seçimlerinin mümkün olan en kısa sürede yapılmasının önemini’ vurguladığını ve ‘Berlin sürecinden doğan çalışma gruplarının çabalarını övdüğünü’ kaydetti.

Temsilciler Meclisi ve DYK tarafından seçim yasalarını hazırlamakla görevlendirilen 6+6 Ortak Komitesi salı akşamı yaptığı açıklamada, ‘siyasi partilerin parti listeleri veya bireysel adaylıklar ile Temsilciler Meclisi seçimlerine nasıl katılacağı hususunun yanı sıra cumhurbaşkanı ve Millet Meclisi üyelerinin seçimiyle ilgili noktalarda tam bir uzlaşı sağladığını’ duyurdu. Komite, Fas’ın Buznika şehrinde yapılan toplantısının ardından DYK Heyeti Başkanı Ömer Bulifa tarafından okunan açıklamasında “Fas Krallığı’ndaki bu tur başlamadan önce başkent Trablus’ta bir dizi toplantı yapıldı. Yasama ve cumhurbaşkanlığı seçim yasaları ile ilgili çoğu noktanın tartışılması sırasında üyeler arasında olumlu bir atmosfer hakimdi” ifadelerini kullanarak ‘seçimlerle ilgilenen çeşitli devlet kurumlarıyla iletişim kurulduğunu’ kaydetti. Yasama ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ‘eş zamanlı prosedürlere’ göre düzenleneceğini belirterek ‘siyasi partilerin parti listeleri veya bireysel adaylıklar ile Temsilciler Meclisi seçimlerine nasıl katılacağının yanı sıra, cumhurbaşkanı ve Millet Meclisi üyelerinin seçimiyle ilgili noktalarda tam bir uzlaşı sağladığını’ duyurdu. Bu doğrultuda ‘seçim bölgelerine göre Temsilciler Meclisi ve Senato koltuklarının belirlenmesi ve dağıtımı, aday listelerinin oluşturulması ve onaylanmasına ilişkin prosedürler, kadın temsili, seçim suçlarının düzenlenmesi, cumhurbaşkanlığı, Temsilciler Meclisi ve Senato seçimlerine ilişkin itiraz prosedürleri ve tüm adayların adil bir şekilde devlet ve özel medya platformlarına katılım hakkının düzenlenmesi gibi konularda kaydedilen ilerlemeye’ dikkat çekti. Aynı zamanda Komite ‘yargı organları ve Yüksek Seçim Komisyonu ile UNSMIL gibi teknik kurumlar ile sürekli istişare halinde olarak, Libya’daki seçimler için kapsayıcı ve uzlaşıya dayalı yasal bir çerçeve sağlamak için bu toplantıda farklı seçim yasalarının taslaklarının hazırlıklarını tamamlamaya özen gösterdiğinin’ de altını çizdi.

Öte yandan salı akşamı Dibeybe Trablus’ta Dışişleri Bakanı Necla el-Menguş ile bir araya geldiği sırada ‘Sudan’da kalıcı bir ateşkese ulaşmayı amaçlayan Arap ve uluslararası çabalardaki gelişmeleri’ ele aldıklarına dikkat çekerek Sudan’daki kardeşler arasında barış görüşmelerine liderlik eden Suudi Arabistan’ın rolünü takdir ettiğini ifade etti. Ayrıca, Menguş’un son zamanlarda ziyaret ettiği Arap ülkelerinin hükümetlerinin tutumları hakkında kendisini bilgilendirdiğini kaydetti. Menguş’un ziyaretlerinin amacı, Arap ve bölgesel düzeydeki dosyalar ve problemlerle ilgili olarak ortak Arap çabalarını ve tutumlarını koordine etmek ve Libya'daki geçiş aşamalarının sona ermesi ve seçimlerin yapılması için Arap desteğini toplamaktı.

Menguş ‘Libya’da ulusal seçimlerin düzenlenmesi ve bu konuda ortak bir Arap tutumu oluşturup bunu korumanın önemi konusunda Arap ülkeleri düzeyinde bir fikir birliği olduğunu’ belirtti. Ayrıca Dibeybe’ye bazı Körfez ülkelerinin başkent Trablus'ta büyükelçiliklerini açmak için çalışmalara başlama taahhütlerini de iletti.

Menguş ‘Libya’da ulusal seçimlerin düzenlenmesinin önemi konusunda Arap ülkeleri düzeyinde bir fikir birliği olduğunu’ belirtti (AP)
Menguş ‘Libya’da ulusal seçimlerin düzenlenmesinin önemi konusunda Arap ülkeleri düzeyinde bir fikir birliği olduğunu’ belirtti (AP)

Öte yandan ABD Büyükelçiliği yaptığı bir açıklamada ‘UBH’nin ABD hükümetiyle vatandaşların seyahatini kolaylaştırmak için çalışmalarına devam ettiğini ve bu durumun iki ülke arasındaki ilişkileri güçlendirdiğini’ vurgulayarak ‘bazı Libya ve ABD vizelerine ilişkin mütekabiliyet kuralları düzeyindeki bir değişikliğe’ atıfta bulundu.

ABD Büyükelçiliği ‘iş veya turizm amaçlı seyahat koşullarını sağlayan Libya ve ABD vatandaşlarına bir yıllık çok girişli vize verileceğini’ duyurarak ‘tek girişli üç aylık vizenin mevcut geçerliliğiyle kıyaslandığında bunun büyük bir ilerleme’ olduğunu vurguladı.

 ABD Büyükelçiliği, UBH’nin ABD hükümetiyle Libyalıların seyahatini kolaylaştırmak için çalışmalarına devam ettiğini duyurdu. (ABD Büyükelçiliği’nin Twitter hesabı)
ABD Büyükelçiliği, UBH’nin ABD hükümetiyle Libyalıların seyahatini kolaylaştırmak için çalışmalarına devam ettiğini duyurdu. (ABD Büyükelçiliği’nin Twitter hesabı)

Öte yandan Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre UBH, İtalya’ya resmi bir ziyarette bulunan Genelkurmay Başkanı Muhammed el-Haddad’ın İtalya Genelkurmay Başkanı Cavo Dragone ile askeri tıbbın yanı sıra kara, deniz ve hava askeri alanlarında ortak iş birliği ve eğitim alanındaki anlaşmaları tartıştığını duyurdu. Aynı zamanda Libya ve İtalyan askeri kurumlarıyla ilgili anlaşmaları ve tüm askeri alanlarda ortak iş birliğinin boyutunu ele aldıklarını belirtti.



Libya’da UBH Başbakanı TM ve DYK anlaşmazlığından yararlandı mı?

Geçici Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Dibeybe (UBH)
Geçici Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Dibeybe (UBH)
TT

Libya’da UBH Başbakanı TM ve DYK anlaşmazlığından yararlandı mı?

Geçici Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Dibeybe (UBH)
Geçici Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Dibeybe (UBH)

Libyalı siyasetçiler, geçici Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe'yi, bazı krizler ve zorluklar karşısında kararlarından ve hamlelerinden çok muhaliflerinin hatalarının ve fikir ayrılıklarının kurtardığını belirtiyor ve bu yüzden onu ‘şanslı biri’ olarak nitelendirmekten çekinmiyorlar.

Siyasetçiler, yeni bir hükümetin kurulmasını da içeren ‘siyasi yol haritası’ tartışmalarının yapıldığı bir dönemde Temsilciler Meclisi’nde (TM) ve Devlet Yüksek Konseyi’nde (DYK) iç anlaşmazlıkların yaşandığını ve Libya’nın doğusundaki liderlerin dikkatlerinin TM’deki gergin durumla meşgul olmaları nedeniyle Dibeybe’nin önünde bir engel teşkil edecek olan petrol gelirlerine yasal olarak el konulması meselesinden uzaklaştığını da sözlerine eklediler.

TM ve DYK üyeleri bunun olduğunu itiraf etmekten çekinmezken TM üyesi İsam el-Cuheni, TM’nin son oturumunda çıkan anlaşmazlığın, siyasi yol haritasının tartışılmasını engellediğini ve TM Başkanlığının oturumları iki haftalığına ertelemesine neden olduğunu söyledi.

asdfe
DYK toplantılarından bir kare (DYK)

Şarku’l Avsat’a konuşan Cuheni, Dibeybe’nin TM’nin kendi iç anlaşmazlıklarıyla meşgul olmasından yararlandığını ve bu ertelemeden kesinlikle kazançlı çıktığını söyledi. Cuheni, söz konusu anlaşmazlıkların, bazı milletvekillerinin Kurban Bayramı öncesi yapılan TM oturumuna itiraz etmelerinden ve TM’nin verdiği kararların iptalini talep etmelerinden kaynaklandığını kaydetti.

TM, 26 Haziran'da, TM Başkanvekili Misbah Duma'nın başkanlığında, başta Anayasa Mahkemesi başkanı ve üyelerinin seçimi olmak üzere bir dizi kararın oylandığı kapalı bir oturum düzenledi. Bu gelişme, TM ile DYK arasında yeni bir anlaşmazlığa neden oldu.

TM üyesi Hasan ez-Zerka ise ‘Dibeybe’nin yararlanmasını önlemek’ amacıyla TM içindeki ‘önemsiz’ olarak nitelendirdiği anlaşmazlıkların yanı sıra DYK içindeki anlaşmazlıkların üstesinden gelinebileceğini söyledi.

Şarku’l Avsat’a konuşan Zerka, Dibeybe’nin, kontrol ettiği batı bölgesinden bazı milletvekillerini, hükümetinin yerini alacak yeni bir hükümet kurulmasını hedefleyen yol haritasını reddetmeleri için provoke edebileceğini ve DYK’nın bazı üyeleriyle de aynı amaçla iletişim kurabileceğini öne sürdü.

dvfgrth
TM oturumlarından bir Kare (TM)

Öte yandan DYK üyesi Muhammed Mağzeb, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada ne Akile Salih’in ne de DYK Başkanı Halid el-Mişri’nin lideri oldukları meclislerdeki mevcut anlaşmazlıkları kontrol alabileceklerini, çünkü anlaşmazlıkların derinleştiği ve bunun da olayların onların ötesine geçeceğini gösterdiği yorumunda bulundu.

Mağzeb, DYK içindeki anlaşmazlığın, Mişri'nin görevinin sona ermesiyle sonuçlanabilecek güçlü bir rekabetle karşı karşıya kalacağını düşündüğü 1 Ağustos’taki DYK başkanlığı seçimlerine kadar sürebileceği tahmininde bulundu.

DYK içindeki anlaşmazlığın iki grup arasında devam ettiğini söyleyen Mağzeb, bunlardan birincisinin Mişri’nin grubu olduğunu ve bu grubun, Libya’daki krizin çözümünün ülkenin doğusundaki siyasi ve askeri liderlerle anlaşmaya varmak dışında çıkış yolu olmadığına inandığını, ikinci grubun ise doğudaki siyasi ve askeri liderlerle anlaşmaya karşı olmasalar da TM’nin birçok kez verdiği sözden geri dönmesi nedeniyle belli başlı garantilerin sağlanmasını şart koştuğunu söyledi.

Mağzeb, TM Başkanı Salih’in geçtiğimiz aralık ayı sonlarında Yüksek Anayasa Mahkemesi Kanunu’nun onaylanmayacağı sözü vermesine rağmen kanunun resmi gazetede yayınlandığını ve TM’nin Kurban Bayramı'ndan hemen önce o mahkemenin üyelerini seçmek için oy kullandığını da sözlerine ekledi.

TM ve DYK’nın siyasi yol haritasını onaylayıp onaylayamayacaklarını sorgulayan Mağzeb, “DYK olarak, Anayasa Beyannamesi'ndeki 13. değişikliği reddedenlere daha yakınız. Yaklaşık 55 DYK üyesi olarak Mişri'nin 11 Temmuz'da gerçekleşen ve 56 üyenin katıldığı oturumda yol haritasını onaylama şekline itirazda bulunduk. Oturumda herhangi bir kararın kabul edilmesi için katılanların üçte ikisinin, yani 38 üyenin onayını gerekiyordu, ancak sadece 34 üye onay verdi” ifadelerini kullandı.

Mağzeb, son olarak şunları söyledi:

“Yol haritası ülkenin geleceği ile ilgili ve krizin çözümü için 138 üyeli DYK’nın üyelerinin büyük kısmını onayı gerekiyor.”

DYK üyesi Naime el-Hami de Mağzeb ile aynı fikirde olanlardandı. Hami, Mişri'nin yol haritasını DYK üyelerinin önüne birden getirmekte ısrar etmesi ve onlara konuyu tartışmak için yeterli zaman vermemesi nedeniyle, anlaşmazlıkların çözüm yolunda olmadığını ve bu durumun prensip olarak, yol haritanın kendi şartlarına aykırı olduğunu vurguladı. Hami, bu yüzden seçim yasaları çıkana kadar yol haritasının onaylanmayacağı tahmininde bulundu.

Şarku’l Avsat’a konuşan Hami, UBH Başbakanı Dibeybe’nin TM ve DYK üyeleri arasında UBH’nin yerine başka bir hükümetin kurulması çağrısında bulunanlarla buna karşı çıkanlar arasında büyüyen uçurumdan faydalanacağını belirtti. Mişri ile Dibeybe arasında Dibeybe'nin bazı DYK üyeleriyle arasındaki ilişkililerin neden olduğu anlaşmazlığa dikkati çeken Hami, bu anlaşmazlığın söz konusu DYK üyelerinden oluşan bir heyetin Türkiye'ye seyahat etmesinin engellenmesinde ve pasaportlarına el konulmasında da kendini gösterdiğini kaydetti.