Mısır'da Sivil Demokratik Hareket ulusal diyaloga katılımı için tutuklular dosyasında ilerleme kaydedilmesini şart koştu

Ulusal Diyalog Mütevelli Heyeti, birkaç gün içerisinde başlayacak toplantıların detaylarını duyurdu

Ulusal Diyalog açılış oturumundan bir kare (Arşiv)
Ulusal Diyalog açılış oturumundan bir kare (Arşiv)
TT

Mısır'da Sivil Demokratik Hareket ulusal diyaloga katılımı için tutuklular dosyasında ilerleme kaydedilmesini şart koştu

Ulusal Diyalog açılış oturumundan bir kare (Arşiv)
Ulusal Diyalog açılış oturumundan bir kare (Arşiv)

Mısır’da Ulusal Diyalog Komiteleri toplantılarının başlayacağının geçtiğimiz hafta resmi olarak duyurulmasının ardından toplantıların önümüzdeki günlerde başlaması beklenirken Sivil Demokratik Hareket, potansiyel bir cumhurbaşkanı adayının akrabalarının ve destekçilerinin tutuklanmasının ardından ulusal diyalogdan çekilebileceğinin sinyalini verdi.

Ulusal diyaloğun açılış oturumu geçtiğimiz çarşamba günü, Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli'nin yanı sıra çok sayıda bakanın, büyükelçinin, siyasi parti liderinin, Temsilciler Meclisi ve Senato üyelerinin, federasyon ve sendika başkanlarının, sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin, gazetecilerin, medya çalışanlarının ve ünlü kişilerin katılımıyla başladı.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, oturumun başında yayınlanan ses kaydıyla yaptığı konuşmada, ulusal diyaloğun ‘yeni cumhuriyetin özelliklerini şekillendirdiğini’ vurguladı. Cumhurbaşkanı Sisi, “Görüş ayrılıkları olması, vatan davasını bozmaz. Hayallerimiz ve umutlarımız bizi anlaşmaya zorluyor” dedi.

Ulusal Diyalog Mütevelli Heyeti'nin, gündeme getirilen 113 konuyu görüşmek üzere; siyasi, toplum ve ekonomi başlıklarıyla ve 19 gündem maddesiyle ilgili çalışmalarını tamamlamak için toplantılara aralıksız olarak devam etmesi ve alt komitelerin toplantılarının önümüzdeki hafta üç başlık arasında dönüşümlü olarak başlaması bekleniyor.

Sivil Demokratik Hareket, Facebook’taki resmi sayfasından yaptığı açıklamayla ulusal diyalogda kalmaya devam etmek için ulusal diyalogun başarısını engelleyen gelişmeleri dikkatle inceleyeceğini duyurdu.

Açılış oturumunda çeşitli taraflardan katılımın olduğu ve bunun bağımsızların ve muhaliflerin görüşlerini açıklamasının önünü açtığı belirtilen açıklamada, Sivil Demokratik Hareketin 6 Mayıs'ta Mısır'a döneceğini açıklayan ve önümüzdeki baharda yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olabileceği düşünülen eski Milletvekili Ahmed et-Tantavi'nin iki akrabasının ve bazı destekçilerinin tutuklandığı haberi karşısında şaşkına uğradığı kaydedildi.

Açıklamada, kendilerine serbest bırakılacağına dair söz verilen parti üyelerinin çoğu ile diyalogun başında serbest bırakılmaları kararlaştırılanların henüz serbest bırakılmadıkları vurgulandı. Ulusal İnsan Hakları Konseyi üyesi ve Sivil Demokratik Hareket üyesi George İshak, “Sivil Demokratik Hareket, mevcut atmosferde bir diyalog başlatamaz” dedi.

İshak, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Sivil Demokratik Hareket, şu an durumu inceliyor. Tantavi'nin Mısır'a dönüşünden sonra, yetkililerin kendisi ve ailesiyle olan ilişkilerinin mevcut şekilde devam edip etmeyeceğini görmeyi bekleyecek ve kararını bundan sonra verecek. Sivil Demokratik Hareket, Tantavi ailesinin üyeleri tutuklanmaya devam etmesi ve salıverilmesini talep ettiği tutukluların serbest bırakılmamaları durumunda ulusal diyalogun başlamasının da bir anlamı yok” ifadelerini kullandı.

Sivil Demokratik Hareket tarafından yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“Sivil Demokratik Hareket, 2 Mayıs'taki açıklamada yayınlanan kararla diyalogun açılış oturumundan birkaç gün önce davetçi tarafla talep edilen ve üzerinde anlaşmaya varılan garantileri yerine getirme taahhüdünü aldıktan sonra ulusal diyaloğa katıldı.”

Sivil Demokratik Hareket, son derece itidalli davranacağını, ancak mevcut atmosferde devam etmenin son derece zor olduğunu vurguladı.

Sivil Demokratik Hareket’in üyeleri arasında 12 muhalefet partisi ve muhalefet kanadından 10 siyasi isim yer alıyor. Bu isimlerin arasında eski cumhurbaşkanı adayı Hamdin Sabbahi, Mısır Ulusal İnsan Hakları Konseyi üyesi George İshak ve eski Mısır İşgücü ve Göç Bakanı Kemal Ebu Ayta bulunuyor.

Öte yandan Ulusal Diyalog Mütevelli Heyeti üyesi avukat ve insan hakları savunucusu Necad el-Berii, yaptığı değerlendirmede, “Herhangi bir siyasi ya da partizan gücün ulusal diyalogdaki rolüne ilişkin kararı ve niyeti ister tam ister şartlı katılım, isterse geri çekilme olsun, yorum yapma hakkına sahip değildir” dedi.

Şarku’l Avsat’a konuşan Berii, “Diyalog katılanlarla zamanında yapılacaktır. Mevcut aşamada yer almak istemeyenler daha sonraki aşamalarda yer alabilirler. Ulusal diyalogun değeri kimin katıldığına ya da kimin katılmadığına değil, diyalog tarafından yayınlanan tavsiyelere ve hükümetin bunları uygulama taahhüdüne bağlıdır” şeklinde konuştu.

Diyalogun kendi başına amaç olmadığını vurgulayan Berii, diyalogun başarısının ‘sonuçlarının ve tavsiyelerin derinliği ve hükümetin bu tavsiyeleri uygulamadaki samimiyetinin derecesi ile ilişkili olduğunu’ vurguladı.

Öte yandan eski Milletvekili Ahmed et-Tantavi, Facebook’taki resmi sayfasından yayınladığı bir videoda, aylardır ikamet ettiği Beyrut'tan Mısır'a dönüşünden önce dayısı, amcası ve bazı arkadaşlarının güvenlik güçleri tarafından tutuklandığını söyledi. Tantavi, gelecek yıl yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılmayı planladığını da sözlerine ekledi.

Tantavi, cumartesi günü öğleden sonra olması planlanan Mısır'a dönüşünün son gelişmeler çerçevesinde ertelendiğini duyurdu.

Tantavi'nin akrabalarının avukatı ve insan hakları savunucusu Halid Ali, Facebook sayfasından yaptığı açıklamada, “Cuma günü, Yüksek Devlet Güvenlik Mahkemesi Savcılığı, Tantavi'nin amcası ve dayısının yanı sıra Kefer eş-Şeyh’teki seçim bölgesinden yaklaşık 10 vatandaş hakkında, ‘bir terör örgütüne katılmak ve patlayıcı bulundurmak’ suçlamasıyla soruşturma başlattı” dedi.

Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, geçtiğimiz yıl 26 Nisan'da bir iftar davetinde çeşitli konularda ulusal bir diyalog başlatma çağrısında bulundu. Çağrı üzerine kamuoyundan, partiden ve akademisyenlerden oluşan Ulusal Diyalog Mütevelli Heyeti oluşturuldu. Partilerden, sivil toplum kuruluşlarından ve önde gelen isimlerden diyalog konularıyla ilgili teklifler alındı. Muhalefet kanadından çeşitli isimlerle diyaloğun başlıkları ve katılacak isimler üzerinde anlaşmak için yıl boyunca toplantılar yapıldı.



Lise bitirme sınavı Mısırlılar için hala bir ‘öcü’ mü?

Mısır Eğitim Bakanı bu yıl lise sınav kurullarından birine yaptığı ziyarette (Mısır Eğitim Bakanlığı)
Mısır Eğitim Bakanı bu yıl lise sınav kurullarından birine yaptığı ziyarette (Mısır Eğitim Bakanlığı)
TT

Lise bitirme sınavı Mısırlılar için hala bir ‘öcü’ mü?

Mısır Eğitim Bakanı bu yıl lise sınav kurullarından birine yaptığı ziyarette (Mısır Eğitim Bakanlığı)
Mısır Eğitim Bakanı bu yıl lise sınav kurullarından birine yaptığı ziyarette (Mısır Eğitim Bakanlığı)

Hızlı bir nabız, titreyen gözler ve aşırı gerginlikten yemeyi kabul etmeyen bir mide ile, Şarkiye şehrinden 47 yaşındaki Muhammed Bedevi ellerini göğe kaldırarak, titreyen bir sesle “Allah’ım aklımızı koru ve sevincimiz büyük bir sevinç yap” diyerek Allah’a dua etti.

Bedevi, Mısır lise bitirme sınavı sonuçlarının açıklanmasını bekleyen bir milyondan fazla ebeveynden biriydi. Gözlemciler, bu dönemin endişenin arttığı ve ülke genelinde ‘her yıl görülen bir ateş’ haline geldiğini öne sürüyor.

Geçtiğimiz saatlerde, çizimler ve gönderiler ile sosyal medya lise sonuçları, üniversite beklentileriyle doluydu. Gönderilerden bazıları, başarı dualarıyla ilgiliyken, bazıları ailelerin sonuçlar duyulduktan sonra atacakları mesajlarla alay ediyordu. Kırklı yaşlarındaki Emine Abdulhamid “Sonuç açıklandığında kimse beni aramasın çünkü sonuçtan emin olacağım” dedi.

Bu sosyal paylaşımlar Mısırlı ailelerin, özellikle cumartesi günü sonuçları açıklama tarihleriyle ilgili çelişkili haberler çıktıktan sonra, lise bitirme sınavı sonuçlarının resmi olarak açıklanmasını bekledikleri bir zamanda yapıldı.

Tarihsel olarak, sınava yönelik ‘öcü’ terimi Mısırlı aileler ve lise öğrencileri arasında yaygın olarak kullanılıyor. Zira kimileri bunu öğrencilerin geleceğini şekillendiren bir ‘darboğaz’ olarak görüyor çünkü öğrencinin kaydolacağı üniversiteyi belirliyor. Ülkede özel eğitim olmasına rağmen, çocuklarını devlet üniversiteleri arasından en iyi üniversitelere kaydettirme konusunda aileler arasında eski ve hala devam eden bir mücadele bulunuyor.

Bu nedenle lise eğitimi ailelerin yaşamında önemli bir aşama olmaya devam ediyor. Ailelerin çoğu, özel eğitim merkezlerinin kendi kazançları için yarıştığı özel derslerin giderleri sağlamaya çalışıyor. Ailelerin bu çabaları, Milli Eğitim Bakanlığı’nın okullarda eğitim hizmetleri sağlama ve öğrencilere ‘ücretsiz eğitim platformları’ sunma yönündeki ‘yoğun’ çaba ve girişimlerinin ortasında geliyor.

Mısır’daki Eğitim Bakanlığı dün (Cumartesi), ‘Lise bitirme sınavının sonucu, adalet ve doğruluğu garanti edecek şekilde verildiğinden emin olmak için birçok inceleme aşamasından geçiyor” dedi. Eğitim Bakanlığı Sözcüsü Şadi Zalta, Mısır Eğitim Bakanı Dr. Rıza Hecazi’nin ‘sonuç tarihini, ilgili tüm prosedürler tamamlanır tamamlanmaz resmi olarak açıklayacağını’ belirtti. Medyaya ‘Öğrenci ve velilerin kafasının karışmasını ve dikkatinin dağılmasını önlemek için, bakanlık tarafından yayınlanan resmi açıklamalara bağlı kalmaya’ çağırdı.

Ayn Şems Üniversitesi’nde eğitim uzmanı ve müfredat profesörü Hasan Şeheta, Mısır’daki lise sistemi için bu yılki deneyimin ‘lisenin kabuslarını ve öcüyü yenmek için gerçek bir başlangıç’ olmasını beklediğini belirtti.

Mısır Bakanlar Kurulu’na bağlı Bilgi ve Karar Destek Merkezi’nin istatistiklerine göre, bu yıl edebiyat bölümünden 276 bin öğrenci, fen bilimleri bölümünden yaklaşık 391 bin 600 öğrenci ve matematik ölümünden yaklaşık 98 bin 600 öğrenci olmak üzere toplam 783 bin öğrenci lise bitirme sınavlarına girdi.

Lise bitirme sonuçlarının açıklanmasına eşlik eden aile baskıları üzerine, Mısır’da siyaset sosyolojisi profesörü olan Said Sadık, Şarku’l Avsat’a ekonomik faktörün ‘öğrenciler ve aileleri üzerindeki bu yılki baskıların nedeni olduğunu’ söyledi. Sadık “Konu görecelidir. Devlet üniversitelerindeki en iyi fakülteler için alternatif seçeneklere sahip olanlar, aileleriyle birlikte eğitim yoluyla sosyal ilerleme elde etmek isteyen yoksul öğrencilerin yaşadığı aynı baskılarla karşı karşıya kalmıyor” dedi. Ayrıca “Burada kurulan bir hayali kaybetmenin dehşeti ve bunun getirdiği psikolojik ve toplumsal baskı da ortaya çıkıyor” ifadelerini sözlerine ekledi.

Sadık’a göre öğrenciler tıp bölümü gibi üniversite hayallerinin, silinip gitme korkusunu paylaşıyor. Tıp ve mühendislik eğitiminin devlet üniversitelerinde büyük bir itibarı bulunuyor. Bununla birlikte Sadık “Zengin kesimler, çocukları yurtdışında okumak için seyahat etmek gibi daha iyi fırsatlara sahip olabilir ve bazıları liseden mezun olarak alternatif uluslararası derecelere kaydolabilir” dedi. Siyaset sosyolojisi profesörü, bu baskıların ‘yerinde olduğunu, zira bir dönüm noktası olduğunu ve ailelerinin güvendiği öğrencilerin geleceğinin belirlendiğini’ belirtti.

Zirve Fakülteler olarak bilinen üniversiteler için mevsimsel mücadele hakkında, Şehata Şarkul Avsat’a Mısır’daki yeni üniversitelerin sivil, devlet ve özel arasındaki çeşitliliğinin ve sundukları ‘programların’ ‘öğrencilerin ve ailelerinin hayallerini gerçekleştirme fırsatlarını artırdığını’ söyledi.

Yerel raporlara göre, geçen yıl yüzde 75,04 olan ve 2021’de yüzde 74 olarak kaydedilen lise bitirme sınavı beklenen başarı oranı, bu yıl yüzde 78 ile 79 arasında değişebilir.

Bu konuda Sadık ‘eğitim sistemini geliştirmek kadar, sınavlarda kopya olgusuyla mücadele etmek ve bu olguyu durdurmak için çalışılması’ çağrıda bulundu. Ayrıca “Herkesin karşılayamayacağı özel ders olgusunun gölgesinde, aileler arasında bir eşitsizlik duygusu ortaya çıkıyor ve bu nedenle toplum eğitimde eşitlikten yoksun ve ücretsiz eğitim statüsü bulunmuyor” dedi.

Mısır’da sosyal medyadaki en popüler konuların başında #lise hashtag’i geliyor. Kullanıcıların gönderileri, öğrencilerin desteğini istemek, onlar için dua etmek ve sonucu ne olursa olsun kabul etmek arasında değişiyor.