Mısır Güney Kıbrıs ve Yunanistan’dan turizm iş birliği

Mısır Güney Kıbrıs ve Yunanistan liman turizminde işbirliğini geliştirme konusunda anlaştı

Mısır Göçmen Bakanı, Güney Kıbrıs'ın Kahire Büyükelçisi ile yaptığı görüşmede (Mısır Kabinesi)
Mısır Göçmen Bakanı, Güney Kıbrıs'ın Kahire Büyükelçisi ile yaptığı görüşmede (Mısır Kabinesi)
TT

Mısır Güney Kıbrıs ve Yunanistan’dan turizm iş birliği

Mısır Göçmen Bakanı, Güney Kıbrıs'ın Kahire Büyükelçisi ile yaptığı görüşmede (Mısır Kabinesi)
Mısır Göçmen Bakanı, Güney Kıbrıs'ın Kahire Büyükelçisi ile yaptığı görüşmede (Mısır Kabinesi)

Mısır, Güney Kıbrıs ve Yunanistan “liman turizminde iş birliğini güçlendirme" ve gençler için yeni girişimler başlatma konusunda anlaştılar. Anlaşma, Mısır Göçmenlik ve Yurtdışındaki Vatandaşlardan Sorumlu Devlet Bakanı Suha el-Cundi’nin Kahire'de Güney Kıbrıs'ın Kahire Büyükelçisi Polly Loannou ile görüşmesi sırasında imzalandı. Toplantıya Mısır Kurumsal Gelişimden Sorumlu Göçmen Bakan Yardımcısı Sabir Süleyman ve Mısır Göçmenlik İşleri Bakan Yardımcısı Amr Abbas da iştirak etti.

Mısır kabinesinden yapılan açıklamaya göre, toplantıda geçen Kasım ayında Mısır Göç Bakanı ile Kıbrıslı ve Yunan mevkidaşları arasında fikir ve önerileri tartışmak üzere yapılan üçlü görüşmeler ele alındı. Mısır, Güney Kıbrıs ve Yunanistan genişletilmiş bir üçlü iş birliği mekanizmasında örgütlendi. Doğu Akdeniz'deki askeri ve siyasi alanları ve çıkarların koordinasyonunu hedefleyen bu mekanizma Doğu Akdeniz'deki doğal gaz keşiflerinden sonra güçlendi.

Mısır Göçmen Bakanı, toplantıda üç ülkedeki gençlerle ilgili yeni girişimler, başta liman turizmi olmak üzere turizm alanında iş birliklerinin artırılması ve önümüzdeki dönemde de bakanlar veya gençlik düzeyinde görüşmelerin sürdürülmesi konularında anlaşmaya varıldığını ifade etti. 

Mısır'da Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin himayesinde düzenlenen Dünya Gençlik Forumu’nun oturum aralarında, başta Fransa ve Kanada olmak üzere söz konusu ülkelerin gurbetçilerinin bulunduğu ülkelerde ve ortak ilgi alanlarını tartışmak için toplantılara ev sahipliği yapabilecek başka ülkelerin liderliğinde bir araya gelme konusunda mutabakata varıldı.

Toplantıda ayrıca kâr amacı gütmeyen kuruluş "Revive the Roots" girişimi çerçevesinde Avustralya ve İngiltere'de yaşayan Mısırlılar ile Kıbrıs ve Yunan halkları arasında iş birliği konuları ele alındı. Suha el-Cundi ve Polly Loannou yaptıkları ortak “Güney Kıbrıs toplumu ile iş birliği konusunda önceki başarıların ve üç ülkenin halklarını bir araya getiren seçkin tarihi ilişkilerin geliştirilmesi ve ilerleme kaydedilmesi gerektiğini” kaydettiler. Söz konusu iki isim Mısır ve Güney Kıbrıs arasındaki seçkin ikili ilişkilerin gücünü siyasi liderlikleriyle birlikte inşa etmeye vurgu yaptılar.

Görüşmelerde ayrıca “Mısır ve Kıbrıs halklarının yakınlaşması gerçeğini yeni nesillere anlatan belgeseller ve kültürel etkinlikler aracılığıyla iki ülke arasındaki ilişkilerin tarihini yeni nesillere tanıtma, Mısır kökenli Kıbrıslı gençleri Mısır'daki Dünya Gençlik Forumu'na kaydetme ve Akdeniz ülkeleri ile ortak hareket ederek yasadışı göçle mücadele dosyasında iş birliği” gibi konular ele alındı.

Loannou Mısır ve Güney Kıbrıs arasında çeşitli alanlarda başlatılan Revive the Roots girişimi kapsamında “iki ülke arasındaki güçlü bağları” yeni nesillere aktaran daha fazla iş birliği arzusunu dile getirdi. Yalnızca benzeri görülmemiş bir uzlaşma ve desteğe sahip olan siyasi düzeyde değil; sanat, kültür ve spor alanlarında da iş birliği vurgusu yapan Loannou, uzun süredir Mısır'da yaşayan Kıbrıslıların yararına Mısır vatandaşlığı ve oturma ve kimlik belgeleri ile ilgili bazı kolaylıkların sağlanması için iş birliği ve koordinasyon talebinde bulundu.

Mısır kabinesinin açıklamasına göre Sisi, Kasım 2017'de Lefkoşa'da düzenlenen üçlü zirve sırasında "Revive the Roots" girişimini başlattı. İlk toplantı Nisan 2018'de Mısır'da yaşayan 250 Kıbrıslı Rum’un katılımıyla gerçekleşti. İkincisi ise Kasım 2018'de Birleşik Krallık, Mısır, Yunanistan ve Güney Kıbrıs'tan doktorların katılımıyla gerçekleşti. Üçüncüsü ise 2019'da Avustralya'da üç ülkede ikamet eden topluluklar arasındaki ticari iş birliğini geliştirmek için gerçekleşti. Ardından 2021 yılında üç ülkenin gençlerinin katılımıyla gerçekleştirilen dördüncü bir toplantı daha kayıtlara geçti.

Revive the Roots girişimi türünün ilk örneği. Mısır'da yaşayan Yunanistan ve Kıbrıs vatandaşlarıyla Mısırlılar arasındaki toplantıları yeniden canlandırmayı ve üç halkın yeni nesillerini eski ilişki mirasıyla tanıştırmayı hedefliyor.



Mısır Türkiye’den neden SİHA alıyor?

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mısırlı mevkidaşı Sisi, Kasım ayında Riyad’da düzenlenen Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi’nin oturum aralarında görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mısırlı mevkidaşı Sisi, Kasım ayında Riyad’da düzenlenen Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi’nin oturum aralarında görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır Türkiye’den neden SİHA alıyor?

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mısırlı mevkidaşı Sisi, Kasım ayında Riyad’da düzenlenen Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi’nin oturum aralarında görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mısırlı mevkidaşı Sisi, Kasım ayında Riyad’da düzenlenen Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi’nin oturum aralarında görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 14 Şubat’ta Kahire’ye yapması beklenen ziyaretten hemen önce, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, iki ülke arasındaki normalleşme süreci kapsamında, Mısır’ın Türkiye’den silahlı insansız hava aracı (SİHA) alacağını açıkladı.

Bu adım, Mısır’ı Türkiye’den SİHA almaya iten nedenlere ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Uzmanlar anlaşmayı, ilişkilerin yeniden canlanmasının ardından ‘iki ülke arasında artan yakınlaşmanın göstergesi’ olarak değerlendirdi.

Fidan Pazar günü yaptığı açıklamada şunları söyledi;

Normalleşme süreci büyük ölçüde tamamlandı. İki ülke arasındaki ilişkiler bölgenin güvenliği ve ticareti açısından önemlidir. Akdeniz’in güvenliği için Mısır’la ciddi ilişkiler kurmamız gerekir. Mısır’a SİHA verme konusunda onlarla anlaştık.

Erdoğan’ın Kahire ziyareti, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin on yıl süren bir kopuşun ardından geçen yıl büyükelçilik seviyesine yükseltilmesinden bu yana ilk ziyaret olacak.

Erdoğan, Kahire’ye son ziyaretini Kasım 2012’de gerçekleştirmiş ve ziyaret sırasında merhum Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi ile görüşmüştü.

Fidan açıklamasında, Erdoğan’ın Mısırlı mevkidaşı Abdulfettah Es-Sisi ile ticaret, enerji ve güvenlik dahil ikili ve bölgesel konuları görüşeceğini de bildirdi.

Mısır-Türkiye ilişkileri, Ankara’nın 30 Haziran 2013 devriminin ardından Mısır’da yasaklanan Müslüman Kardeşler (İhvan) grubuna verdiği destek nedeniyle, tam on yıl süren kesinti ve gerginlikten sonra, geçtiğimiz aylarda artan bir normalleşme eğilimine tanık oldu.

İki ülke, geçtiğimiz Temmuz ayında diplomatik ilişkileri büyükelçilik düzeyine çıkardıklarını açıkladı ve iki ülke cumhurbaşkanları geçtiğimiz yıl uluslararası etkinliklerin oturum aralarında iki kez bir araya geldi.

İki ülkenin bakanları ve önde gelen yetkilileri de birçok kez bir araya geldi.

Türkiye’nin SİHA anlaşması, iki ülke arasındaki ilişkilerin özellikle askeri alanda normalleşmesinin yeni bir işareti olarak görülüyor.

Mısırlı askeri uzman emekli Tümgeneral Samir Farag, özellikle son zamanlarda SİHA’ların önemine dikkat çekti.

Şarku’l Avsat’a görüş bildiren Farag, “Modern savaşlarda, önemi Rusya-Ukrayna savaşı sırasında ortaya çıkan insansız hava araçları da dahil olmak üzere yeni yöntemler ve silahlar var” dedi.

Farag, Türkiye’nin Bayraktar’ının yanı sıra İran, Çin, Rus ve ABD menşeili olmak üzere çeşitli askeri SİHA’lar olduğuna vurgu yaparak, “Her tipin kendine has potansiyeli, kabiliyeti ve diğerinden farklı yükü var” dedi.

Uluslararası Siyasi Çalışmalar Enstitüsü’nün (ISPI) 2021 tarihli raporunda, “Bundan önceki beş yıl içinde İsrail hariç Ortadoğu bölgesinde SİHA’lara yapılan harcamanın miktarı 1,5 milyar dolardı. Önümüzdeki on yılda SİHA pazarına yapılan yatırımların 100 milyar dolara ulaşması bekleniyor” denildi.

Türkiye’nin SİHA’ları büyük ün kazandı ve Suriye, Libya, Azerbaycan ve Ukrayna’daki savaşta görülen rollerinin ardından uluslararası talep arttı.

Addis Ababa’nın Nil Nehri’nin ana kolu üzerine inşa ettiği, Kahire’nin sudan payını etkileyeceğinden korktuğu Nahda Barajı (Rönesans Barajı) nedeniyle Mısır’la ilişkileri gerginleşen Etiyopya da dahil olmak üzere birçok Afrika ülkesi bu SİHA’lardan satın aldı.

Farag açıklamasında, “Mısır’ın silah kaynaklarını çeşitlendirme konusundaki istekliliğinin bir parçası olarak, Türkiye’nin kendisine SİHA sağlama teklifini kabul etti” ifadelerini kullandı.

Ayrıca, Mısır’ın SİHA ürettiğini ancak, Türk menşeili SİHA’nın bunlardan farklı olduğunu ve ülkenin çeşitli yeteneklere sahip modern silahlara sahip olmasının önemli olduğunu belirtti.

Henüz ayrıntıları Ankara tarafından açıklanmayan anlaşmaya ilişkin, Mısır’dan resmi bir yanıt gelmedi.

Mısır ordusu, Aralık ayında Kahire’de düzenlenen EDEX Savunma Sanayii Fuarı’nda, keşif drone’ları da dahil İHA filosunu sergiledi.

Fuarda ayrıca, İHA ve SİHA’ları tespit etmek ve taktik seviyeye kadar karşı koymak için sistemlerin tasarımını ve üretimini içeren bir sistem de tanıtıldı.

Mısır Temsilciler Meclisi Savunma ve Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanı Tümgeneral Ahmed el-Avadi konuya ilişkin Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada şunları söyledi;

Sisi’nin cumhurbaşkanı olmasından bu yana silah kaynaklarını çeşitlendirme konusunda istekli olan Mısır, İsrail’le yapılan barış anlaşması çerçevesinde ABD yardımlarından elde ettikleriyle sınırlı kalmadı, Fransa, Rusya ve birçok ülkeden silah almaya başladı. Bu politika, Mısır ordusunu güçlendirmeyi ve devletin kararlarına siyasi kısıtlamalar getirmeden ulusal güvenliği korumayı amaçlıyor.

Avadi, Mısır ordusunun modern silahlarla desteklenmesi için Türk SİHA’ları almanın önemine de dikkat çekti.

Son yıllarda, Almanya, Rusya ve ABD ile yapılan diğer anlaşmaların yanı sıra, 2021’de 30 Fransız Rafale savaş uçağının satın alınması da dahil olmak üzere, Mısır ordusunun gerçekleştirdiği birçok silah anlaşmasına tanık olundu.

Türkiye konusunda uzman olan Mısırlı araştırmacı Kerem Said, “Mısır-Türkiye ilişkileri askeri ve ekonomik alanda, iki ülke arasındaki uzaklaşma döneminde bile durmadı” dedi.

Şarku’l Avsat’a konuşan Said şu ifadeleri kullandı;

On yıldan uzun süredir devam eden siyasi anlaşmazlığa rağmen, her iki ülke de ilişkilerin tamamen kopma noktasına gelmemesinden yanaydı. Türkiye’nin SİHA anlaşması, Sisi ile Erdoğan’ın Katar’da düzenlenen Dünya Kupası’nın oturum aralarında yaptığı görüşme ve daha sonraki toplantılarda buzdağının kırılmasıyla iki ülke arasındaki ilişkilerde dikkate değer bir yakınlaşmanın göstergesidir.

Kahire ile Ankara arasında eşi benzeri görülmemiş düzeyde ekonomik ilişkilere dikkat çeken Said, “Askeri ve güvenlik işbirliğini geliştirmek ve zorlukların üstesinden gelmek için verimli, destekleyici bir ortam var” dedi.

Said, Mısır’ın herhangi bir yabancı varlığı reddettiği Libya konusunda işlerin daha büyük bir anlaşmaya doğru gittiğini söyleyerek, değerlendirmesine şöyle devam etti;

İki ülke arasında deniz sınırları konusunda da herhangi bir hukuki ihtilaf bulunmuyor ve Akdeniz’deki gizli zenginliklerden yararlanma konusunda anlaşma var. Bu konudaki anlaşmazlık Yunanistan ve Kıbrıs’ladır (Güney Kıbrıs Rum Yönetimi) ve Kahire bu sorunu yatıştırmada arabulucu rolü oynayabilir.

Said ayrıca, “Erdoğan’ın yaklaşan ziyaretini duyurmak ve SİHA anlaşmasından bahsetmek, daha fazla yakınlaşmaya ve zorlukların üstesinden gelmeye yönelik eğilimi doğruluyor” diye ekledi.