First lady Biden El-Ezher’i ve Giza Piramitlerini ziyaret etti

First Lady Jill Biden, Kahire'den gençlerin eğitiminin ve "kadınların güçlendirilmesinin" desteklenmesi gerektiğini düşünüyor

Jill Biden, El-Ezher Camii'nin simge yapılarını gezdi (El- Ezher Şeyhliği)
Jill Biden, El-Ezher Camii'nin simge yapılarını gezdi (El- Ezher Şeyhliği)
TT

First lady Biden El-Ezher’i ve Giza Piramitlerini ziyaret etti

Jill Biden, El-Ezher Camii'nin simge yapılarını gezdi (El- Ezher Şeyhliği)
Jill Biden, El-Ezher Camii'nin simge yapılarını gezdi (El- Ezher Şeyhliği)

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı'nın eşi Jill Biden, şu an Mısır'a yaptığı ziyarette “gençlerin eğitimini desteklemenin” ve “kadınları güçlendirmenin” önemini ve iki halkın arasındaki ilişkileri yakınlaştırıp güçlendirmesi gerektiğini" vurguladı. ABD'li First Lady, iki günlük bir ziyaret için cuma günü Kahire'ye geldi.

First lady Biden, Kahire'deki El-Ezher Camii'ni ziyaret ederek, tarihi özelliklerini ve koridorlarını inceledi. Ayrıca El-Ezher Üniversitesi Rektörü Selame Davud’un El-Ezher Camii ve koridorlarının tarihi hakkında yaptığı açıklamayı dinledi. Caminin birkaç revakını/koridorunu ve El-Ezher Camii'ndeki ana okulu ziyaret etti. Amerikalı First Lady ayrıca bir grup El-Ezher öğrencisiyle de bir araya geldi ve onlarla El-Ezher'deki eğitim deneyimleri hakkında fikir alışverişinde bulundu. Öğrenciler, ABD'nin First Lady'si ile tanışmaktan mutluluk duyduklarını ve El-Ezher'de okumaktan gurur duyduklarını ifade ettiler.

Jill Biden, Kahire'deki El Ezher Camii'ni ziyaret ettiği esnada (El Ezher Şeyhliği)
Jill Biden, Kahire'deki El Ezher Camii'ni ziyaret ettiği esnada (El Ezher Şeyhliği)

Ezheri’nin İlgisi

Jill Biden’ı El Ezher Camii'nde bir Ezher heyeti karşıladı. El-Ezher Üniversitesi Rektörü, “El-Ezher Camii Mısır'ın en önemli camilerinden ve İslam dünyasının en ünlü eski camilerinden biri. 1083 yılı aşkın bir süre önce, ılımlı, aydın İslam'ı yaymak ve öğretmek için en önemli kurum olmak üzere kuruldu. Dünyanın her yerinden buraya ilim talipleri geliyor.” İfadelerini kullandı.

El Ezher Şeyhliği tarafından cuma günü yapılan açıklamada şunları söyledi: “Ezher Şeyhi Dr. Ahmet el Tayyib döneminde kadınlar Ezher’den büyük ilgi gördü. El Ezher Şeyhi, El Ezher'de çalışan kadınları desteklemeye ve güçlendirmeye hevesliydi ve danışmanı olarak bir kadın atamaya karar verdi. (El-Ezher Uluslararası Elektronik Fetva Merkezi)'nde (Kadın Fetvaları) için bir bölüm tahsis edilmesi için çalıştı. Bunun yanında kadınları eğitmeye ve ilerletmeye yönelik birçok kurs düzenlemenin yanı sıra, en son gelişmeleri takip etmek ve toplumdaki rollerini aktif hale getirmek üzere çalışmalar yaptı.”

ABD’li first lady, Mısır'ı ve El Ezher Camii'ni ziyaretinden mutluluk duyduğunu belirterek, El Ezher Şeyhi ve El Ezher liderlerine teşekkür ederek sıcak karşılamalarından dolayı duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Ayrıca, "Gençlerin eğitimini desteklemenin ve kadınları güçlendirmenin önemini ve halklar arasındaki ilişkilerin yakınlaştırılıp güçlendirilmesi gerektiğini” vurguladı.

El-Ezher Camii'nde büyük bir misafirperverlik ve karşılama vardı. (El-Ezher Şeyhliği)
El-Ezher Camii'nde büyük bir misafirperverlik ve karşılama vardı. (El-Ezher Şeyhliği)

Firavun kolye

First Lady Giza'daki piramitler bölgesini ziyaret etti ve Büyük Keops Piramidi'ni ziyaret etti. Ziyarette kendisine Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanı Ahmed İsa, ABD'nin Kahire Büyükelçisi John Desrocher ve Mısır Eski Eserler Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Mustafa Veziri eşlik etti. Veziri, Keops Piramidi, Panorama alanını ve Büyük Gize Sfenks'ini ziyareti sırasında dışarıdan açıklamalar yaptı.

Mısır medeniyetine olan hayranlığını bakışları ve gülümsemesiyle dile getiren Jill, hatıra fotoğrafı çektirdi. Panorama alanında Amerikalı First Lady kızı Ashley ve kız kardeşi Bonnie ile hatıra fotoğrafı çektirdi. Jill, bu ziyaretten duyduğu mutluluğu ve Gize piramitleri ile Büyük Gize Sfenks'ine olan hayranlığını dile getirdi.

Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanı, Amerikan First Lady'sine "bir Firavun kolyesinin imitasyonu" olan bir hatıra hediye etti. ABD Başkanı'nın eşi, bu jest için derin teşekkürlerini dile getirdi.

Gize Piramitlerini ziyareti sırasında Jill (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)
Gize Piramitlerini ziyareti sırasında Jill (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)

Mısır’daki Şarku’l Avsat haber ajansının dün yaptığı açıklamaya göre Firavun kolyesi imitasyonu, Firavunlara has renklere sahip bir firavun scarabaeus’u (bok böceği).

Amerikalı First Lady ayrıca Kahire'deki bir teknik okulu ziyaret etti ve burada Mısır Eğitim ve Teknik Eğitim Bakanı Rıza Hicazi ve birkaç Mısırlı yetkili eşliğinde birçok gençle tanıştı. Jill, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, "Amerika Birleşik Devletleri ve Mısır, sınıflara iş başında eğitim sağlamak için yerel şirketlerle birlikte çalışıyor" dedi.



Mısır Türkiye’den neden SİHA alıyor?

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mısırlı mevkidaşı Sisi, Kasım ayında Riyad’da düzenlenen Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi’nin oturum aralarında görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mısırlı mevkidaşı Sisi, Kasım ayında Riyad’da düzenlenen Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi’nin oturum aralarında görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır Türkiye’den neden SİHA alıyor?

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mısırlı mevkidaşı Sisi, Kasım ayında Riyad’da düzenlenen Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi’nin oturum aralarında görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mısırlı mevkidaşı Sisi, Kasım ayında Riyad’da düzenlenen Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi’nin oturum aralarında görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 14 Şubat’ta Kahire’ye yapması beklenen ziyaretten hemen önce, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, iki ülke arasındaki normalleşme süreci kapsamında, Mısır’ın Türkiye’den silahlı insansız hava aracı (SİHA) alacağını açıkladı.

Bu adım, Mısır’ı Türkiye’den SİHA almaya iten nedenlere ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Uzmanlar anlaşmayı, ilişkilerin yeniden canlanmasının ardından ‘iki ülke arasında artan yakınlaşmanın göstergesi’ olarak değerlendirdi.

Fidan Pazar günü yaptığı açıklamada şunları söyledi;

Normalleşme süreci büyük ölçüde tamamlandı. İki ülke arasındaki ilişkiler bölgenin güvenliği ve ticareti açısından önemlidir. Akdeniz’in güvenliği için Mısır’la ciddi ilişkiler kurmamız gerekir. Mısır’a SİHA verme konusunda onlarla anlaştık.

Erdoğan’ın Kahire ziyareti, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin on yıl süren bir kopuşun ardından geçen yıl büyükelçilik seviyesine yükseltilmesinden bu yana ilk ziyaret olacak.

Erdoğan, Kahire’ye son ziyaretini Kasım 2012’de gerçekleştirmiş ve ziyaret sırasında merhum Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi ile görüşmüştü.

Fidan açıklamasında, Erdoğan’ın Mısırlı mevkidaşı Abdulfettah Es-Sisi ile ticaret, enerji ve güvenlik dahil ikili ve bölgesel konuları görüşeceğini de bildirdi.

Mısır-Türkiye ilişkileri, Ankara’nın 30 Haziran 2013 devriminin ardından Mısır’da yasaklanan Müslüman Kardeşler (İhvan) grubuna verdiği destek nedeniyle, tam on yıl süren kesinti ve gerginlikten sonra, geçtiğimiz aylarda artan bir normalleşme eğilimine tanık oldu.

İki ülke, geçtiğimiz Temmuz ayında diplomatik ilişkileri büyükelçilik düzeyine çıkardıklarını açıkladı ve iki ülke cumhurbaşkanları geçtiğimiz yıl uluslararası etkinliklerin oturum aralarında iki kez bir araya geldi.

İki ülkenin bakanları ve önde gelen yetkilileri de birçok kez bir araya geldi.

Türkiye’nin SİHA anlaşması, iki ülke arasındaki ilişkilerin özellikle askeri alanda normalleşmesinin yeni bir işareti olarak görülüyor.

Mısırlı askeri uzman emekli Tümgeneral Samir Farag, özellikle son zamanlarda SİHA’ların önemine dikkat çekti.

Şarku’l Avsat’a görüş bildiren Farag, “Modern savaşlarda, önemi Rusya-Ukrayna savaşı sırasında ortaya çıkan insansız hava araçları da dahil olmak üzere yeni yöntemler ve silahlar var” dedi.

Farag, Türkiye’nin Bayraktar’ının yanı sıra İran, Çin, Rus ve ABD menşeili olmak üzere çeşitli askeri SİHA’lar olduğuna vurgu yaparak, “Her tipin kendine has potansiyeli, kabiliyeti ve diğerinden farklı yükü var” dedi.

Uluslararası Siyasi Çalışmalar Enstitüsü’nün (ISPI) 2021 tarihli raporunda, “Bundan önceki beş yıl içinde İsrail hariç Ortadoğu bölgesinde SİHA’lara yapılan harcamanın miktarı 1,5 milyar dolardı. Önümüzdeki on yılda SİHA pazarına yapılan yatırımların 100 milyar dolara ulaşması bekleniyor” denildi.

Türkiye’nin SİHA’ları büyük ün kazandı ve Suriye, Libya, Azerbaycan ve Ukrayna’daki savaşta görülen rollerinin ardından uluslararası talep arttı.

Addis Ababa’nın Nil Nehri’nin ana kolu üzerine inşa ettiği, Kahire’nin sudan payını etkileyeceğinden korktuğu Nahda Barajı (Rönesans Barajı) nedeniyle Mısır’la ilişkileri gerginleşen Etiyopya da dahil olmak üzere birçok Afrika ülkesi bu SİHA’lardan satın aldı.

Farag açıklamasında, “Mısır’ın silah kaynaklarını çeşitlendirme konusundaki istekliliğinin bir parçası olarak, Türkiye’nin kendisine SİHA sağlama teklifini kabul etti” ifadelerini kullandı.

Ayrıca, Mısır’ın SİHA ürettiğini ancak, Türk menşeili SİHA’nın bunlardan farklı olduğunu ve ülkenin çeşitli yeteneklere sahip modern silahlara sahip olmasının önemli olduğunu belirtti.

Henüz ayrıntıları Ankara tarafından açıklanmayan anlaşmaya ilişkin, Mısır’dan resmi bir yanıt gelmedi.

Mısır ordusu, Aralık ayında Kahire’de düzenlenen EDEX Savunma Sanayii Fuarı’nda, keşif drone’ları da dahil İHA filosunu sergiledi.

Fuarda ayrıca, İHA ve SİHA’ları tespit etmek ve taktik seviyeye kadar karşı koymak için sistemlerin tasarımını ve üretimini içeren bir sistem de tanıtıldı.

Mısır Temsilciler Meclisi Savunma ve Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanı Tümgeneral Ahmed el-Avadi konuya ilişkin Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada şunları söyledi;

Sisi’nin cumhurbaşkanı olmasından bu yana silah kaynaklarını çeşitlendirme konusunda istekli olan Mısır, İsrail’le yapılan barış anlaşması çerçevesinde ABD yardımlarından elde ettikleriyle sınırlı kalmadı, Fransa, Rusya ve birçok ülkeden silah almaya başladı. Bu politika, Mısır ordusunu güçlendirmeyi ve devletin kararlarına siyasi kısıtlamalar getirmeden ulusal güvenliği korumayı amaçlıyor.

Avadi, Mısır ordusunun modern silahlarla desteklenmesi için Türk SİHA’ları almanın önemine de dikkat çekti.

Son yıllarda, Almanya, Rusya ve ABD ile yapılan diğer anlaşmaların yanı sıra, 2021’de 30 Fransız Rafale savaş uçağının satın alınması da dahil olmak üzere, Mısır ordusunun gerçekleştirdiği birçok silah anlaşmasına tanık olundu.

Türkiye konusunda uzman olan Mısırlı araştırmacı Kerem Said, “Mısır-Türkiye ilişkileri askeri ve ekonomik alanda, iki ülke arasındaki uzaklaşma döneminde bile durmadı” dedi.

Şarku’l Avsat’a konuşan Said şu ifadeleri kullandı;

On yıldan uzun süredir devam eden siyasi anlaşmazlığa rağmen, her iki ülke de ilişkilerin tamamen kopma noktasına gelmemesinden yanaydı. Türkiye’nin SİHA anlaşması, Sisi ile Erdoğan’ın Katar’da düzenlenen Dünya Kupası’nın oturum aralarında yaptığı görüşme ve daha sonraki toplantılarda buzdağının kırılmasıyla iki ülke arasındaki ilişkilerde dikkate değer bir yakınlaşmanın göstergesidir.

Kahire ile Ankara arasında eşi benzeri görülmemiş düzeyde ekonomik ilişkilere dikkat çeken Said, “Askeri ve güvenlik işbirliğini geliştirmek ve zorlukların üstesinden gelmek için verimli, destekleyici bir ortam var” dedi.

Said, Mısır’ın herhangi bir yabancı varlığı reddettiği Libya konusunda işlerin daha büyük bir anlaşmaya doğru gittiğini söyleyerek, değerlendirmesine şöyle devam etti;

İki ülke arasında deniz sınırları konusunda da herhangi bir hukuki ihtilaf bulunmuyor ve Akdeniz’deki gizli zenginliklerden yararlanma konusunda anlaşma var. Bu konudaki anlaşmazlık Yunanistan ve Kıbrıs’ladır (Güney Kıbrıs Rum Yönetimi) ve Kahire bu sorunu yatıştırmada arabulucu rolü oynayabilir.

Said ayrıca, “Erdoğan’ın yaklaşan ziyaretini duyurmak ve SİHA anlaşmasından bahsetmek, daha fazla yakınlaşmaya ve zorlukların üstesinden gelmeye yönelik eğilimi doğruluyor” diye ekledi.