Moritanya’da 13 Mayıs Cumartesi günü yapılacak bölgesel ve yerel seçimlerin yaklaşmasıyla siyasi partiler arasındaki rekabet de arttı. Rekabet, özellikle bazı bakanların iktidardaki el-İnsaf Partisi’ni desteklemek üzere sahaya çıkmasıyla medyada bir ‘ağız dalaşı’ şeklinde kendini gösterdi.
Ülkedeki bazı şehirleri ziyaret eden ve festivallere katılarak seçmenlerden iktidar partisinin adaylarına oy vermelerini isteyen Başbakan Muhammed Ould Bilal de dahil olmak üzere bir dizi hükümet yetkilisi, iktidar partisi adına kampanya yürütmeye odaklanmak için izin aldı.
Moritanya’da bakanların siyasi partilerinin propagandasını yapması yaygın bir durum olarak biliniyor. Diğer yandan Başbakan, yayınladığı bir bildiride, iktidar partisinin adaylarıyla rekabet edenlerin cezalandırılacağını ima etti. Bu tehdidin bağlamını anlamak için geçtiğimiz aylara geri dönüp bakmamız gerekiyor. Zira geçtiğimiz aylarda, iktidar partisi ile yüzlerce siyasi ve askeri şahsiyet, iş adamı ve aşiret reisi arasında seçimlere aday olabilmek için kıyasıya bir rekabet patlak verdi. Bu şahsiyetlerden bazıları istediklerini alamayınca tartışma çıkardı ve içlerinden bazıları amaçlarının iktidar partisini yenmek olduğunu açıkladı. Bu nedenle Başbakan, iktidar partisinin, bazı partilerin güçlü rekabetiyle karşı karşıya kaldığı önemli seçim bölgelerine atıfta bulunarak, sadık partilerden bazı seçim bölgelerinde ‘adaylıklarını dondurmalarını’ istedi.
Başbakan başka bir açıklamada, hükümet üyelerinin bir hafta sonra, seçmenin sandığa gitmesi ile zor bir durumla karşı karşıya olan el-İnsaf Partisi’ne yardım etmek için sahaya inme kararı aldığını söyledi. Başbakan ve hükümetin geri kalanı bu açıklamaları kişisel ve siyasi sıfatlarıyla yapsalar da açıklamaları birçok tartışmaya yol açtı. Şarku’l Avsat’a konuşan ancak ismini vermek istemeyen bir yetkili, bunları ‘tek parti sistemine geri dönme girişimi’ olarak nitelendirdi.
Refah Partisi Genel Başkan Yardımcısı Lalla Bint Hassan, bakanların açıklamalarının ‘uygunsuz’ olduğunu söyledi. Seçimlerden sonra yandaş partilerden aday olup iktidar partisiyle rekabet edenler için bir ‘hesaplaşma’ yaşanacağı uyarısında bulundu. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Moritanya Cumhurbaşkanı Muhammed Veled eş-Şeyh el-Gazvani’nin ‘kendisini destekleyen tüm partilere aynı mesafede durduğu’ vurgulandı. Başkent Nuakşot’ta iktidar partisi ile yarışan Bint Hassan Başbakan ve diğer bakanların açıklamalarının ‘siyasi konumunu değiştirmeyeceğini’ vurguladı. Son olarak, “İnsaf Partisi’nden öfkeli çıkışa Refah Partisi neden olmadı. Bununla birlikte Moritanya halkını kızdıran, İnsan Partisi’nin kendisi oldu” ifadelerine yer verdi.
Bakanların açıklamaları sadık partilere yönelik değildi ve muhalefeti de kızdırdı. Ulusal Reform ve Kalkınma Partisi (Tavasul) tarafından ifade edilen ve bunu ‘yasanın ihlali’ ve seçim yarışı sırasında hükümetin ‘tarafsızlığını korumama’ olarak nitelendirdi. Son iki milletvekili seçiminde (2013-2018) muhalefet partilerinde ilk sırada yer alan parti, bakanların tehditlerinin ‘kabul edilemez, demokratik değerlere ve rekabet kurallarına aykırı bir davranış’ olduğunu belirten bir açıklama yaptı. “Bakanlar yüzsüzce halka yönelmekte ısrar ediyor ve devletin ve imkanlarının halkın geçim kaynakları üzerindeki etkisini tehdit ediyor” ifadelerini de sözlerine ekledi.
Bu sırada, Nasırcı milliyetçi eğilimleri olan İlerici Halk İttifakı Partisi, bakanların açıklamalarını kınadı. Bunların ‘devletin prestijini ve seçimlere hile karıştırma araçlarını kullanmayı amaçlayan bir gözdağı ve ayartma politikasına’ ait olduğunu söyledi. Ayrıca bunun ‘demokratik rekabetin en temel kurallarından korkunç bir sapmayı’ temsil ettiğini de açıkladı.
Başkent Novakşot’ta, bölgedeki konumunu korumak isteyen iktidar partisinin adayı Fatima bint Abdulmalik ile güçlü rakibi İslamcı Tavasul Partisi’nin adayı Hasan Ould Muhammed arasındaki rekabet kızışıyor. Bu bağlamda yazar ve gazeteci Sidi Muhammed Ould Belamiş, “Göreliliğin uygulanmadığı birçok çevrede ikinci yarıya başvurulması iktidar partisinin bu çevrelerden bazılarını kaybetmesine neden olabilir. Cumhurbaşkanı için ezici bir parlamento çoğunluğu olacak, ancak bu iktidar partisine özel değil” ifadelerini kullandı.
Belamiş seçim kampanyasının ilk haftası hakkında “Muhalefet içindeki köklü ve radikal değişiklikleri gösterdi. Muhalefet sahnesinde liderliği ele geçiren genç siyasi figürlerin kayda değer yükselişi karşısında, Demokratik Güçler Bloğu ve İlerici Güçler Birliği gibi geleneksel muhalefet partileri geriledi” ifadelerini kullandı. Ayrıca “Muhalefet, Parlamentodaki sandalyelerin en iyi ihtimalle üçte birini elde edebilir” ifadelerini de vurguladı.
Bu seçimlerde 25 siyasi parti yarışıyor ve hem yandaş hem de muhalif tüm siyasi partiler arasındaki siyasi anlaşmaya göre örgütleniyorlar. Moritanya’daki siyasi sahnenin özelliklerini yeniden çizecek bu seçim, Cumhurbaşkanı Muhammed Veled eş-Şeyh el-Gazvani’nin 2019’da iktidara gelmesinden bu yana yapılan ilk seçim olacak.
