Tunus makamları, devlete ait bir fosfat şirketinin yetkililerini ‘yolsuzluk’ şüphesiyle gözaltına aldı

Mozaik FM Genel Yayın Yönetmeni kefaletle serbest bırakıldı.

İki gün önce basın özgürlüğünün kısıtlanmasına karşı protesto yapan gazeteciler (AFP)
İki gün önce basın özgürlüğünün kısıtlanmasına karşı protesto yapan gazeteciler (AFP)
TT

Tunus makamları, devlete ait bir fosfat şirketinin yetkililerini ‘yolsuzluk’ şüphesiyle gözaltına aldı

İki gün önce basın özgürlüğünün kısıtlanmasına karşı protesto yapan gazeteciler (AFP)
İki gün önce basın özgürlüğünün kısıtlanmasına karşı protesto yapan gazeteciler (AFP)

Tunus makamları, dün devlete ait Gafsa Fosfat Şirketi’nde adları bir yolsuzluk davasına karışan dokuz kişiyi ülkenin güneybatısındaki Gafsa Asliye Mahkemesi’nin sorgu yargıcına sevk etti. Bu kişiler arasında şirketin eski bir şube müdürü ve yabancı uyruklu bir ticari temsilci de bulunuyor. Bununla eş zamanlı olarak Tarım Bakanlığı, yolsuzluğa karşı yürüttüğü kampanya kapsamında bazı dosyaların yargıya intikal ettiğini duyurdu. Ancak dosyaların içeriği veya suçlananların sayısı hakkında bilgi vermedi. Önümüzdeki dönemde Tunus sahasında bu konuda gelişmeler yaşanması bekleniyor.

Ulusal Muhafızlar Sözcüsü Hüsameddin el-Cebabili, Tunus ekonomisi ve döviz akışı için hayati bir sektör olan fosfat sektöründe yolsuzluk şüphesiyle gözaltına alınanların dava dosyasının, 2019 yılında Gafsa Fosfat Şirketi için 14 milyon Tunus dinarı (yaklaşık 4,6 milyon dolar) değerinde ağır ekipmanların satın alınmasına ilişkin bir kamu ihalesiyle ilgili olduğunu açıkladı.

Araştırma ve soruşturmaların seyrine ilişkin bilgi veren Cebabili, soruşturma sonuçlarının, şirketin eski veya halen çalışan yedi yetkilisi ve bir şube müdürü ile ağır makine üretimi yapımı ve satışı yapan yabancı bir kompleksin ticari temsilcisinin olaya dahil olduğunu gösterdiğini belirtti. Sözcü bu kişilerin ‘dolandırıcılık eylemleri yapmak, şirketi ihtiyacı olmayan ekipmanları almaya zorlamak ve bir tür yolsuzluk olarak, kamu ihale prosedürlerini kasten manipüle etmekle’ suçlandıklarını açıkladı.

Sözcü, soruşturmaların bu davranışların ‘şirketi ağır maddi zarara uğratacağını’ gösterdiğini belirterek, şirketin anlaşmanın faaliyete geçmemesi için gerekli önlemleri aldığını vurguladı.

Tunus’un en büyük devlet şirketlerinden biri olan Gafsa Fosfat Şirketi, devrimden sonra ekonomik ve sosyal sorunlarla karşı karşıya kaldı ve bu, verimli sonuçlar elde etmesini engelledi. Şirket, önceki yıllarda ürettiğinin yarısından daha azını üretmeye başladı. Aynı zamanda üretimin azalmasına rağmen çalışan sayısı ikiye katlandı. Buna ek olarak, fosfatın ülkenin güneydoğusundaki Gabes Kimyasal Kompleksi’ne taşınması için daha verimli olan demiryolu taşımacılığı yerine uzun bir süre ağır kamyonların kullanılması gibi kötü yönetim sorunlarıyla karşılaştı. Bu, üretim maliyetini artırarak gelirlerini etkiledi. Ayrıca, siyasi ve toplumsal gerilim dönemlerinde sürekli grevler yapıldı ve fosfat taşımacılığını engelleyen yol kapatma eylemleri gerçekleştirildi.

Mozaik FM Genel Yayın Yönetmeni kefaletle serbest bırakıldı

Öte yandan dün (Çarşamba) Tunus’un özel radyo istasyonu Mozaik FM, üç aydır tutuklu bulunan Genel Yayın Yönetmeni Nureddin Butar’ın kefaletle serbest bırakıldığını duyurdu. 13 Şubat tarihinde tutuklanan Butar’ı kara para aklama ve yasadışı yollardan zenginleşme şüpheleriyle soruşturuluyordu. Bu suçlamalar savunma makamı tarafından reddediliyor. Radyo yayınında, Mali Yargı Birimi Temyiz Dairesi’nin, Genel Yayın Yönetmeni’ni 1 milyon Tunus dinarı (324 bin dolar) kefaletle serbest bırakmaya ve seyahat etmesini yasaklamaya karar verdiği bildirildi. Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, 2021’de ülkede aldığı olağanüstü kararları ilan etmesinin ve ardından anayasa da dahil olmak üzere birçok anayasal organı feshetmesinin ertesi günü, ifade ve basın özgürlüğünü koruma sözü vermişti. Ancak insan hakları örgütleri, fikir ve yayın hayatı ile ilgili açılan davaların artması sebebiyle özgürlüklerin gerilemesinden korkuyor. Polis, birkaç gün önce sosyal medyada ülkedeki güvenlik durumunu eleştiren mizahi bir şarkı paylaşan iki genci gözaltına aldı ve ardından serbest bıraktı. Ayrıca bir mahkeme, Mozaik FM’den bir gazeteciyi devam eden bir terör operasyonuyla ilgili bazı bilgileri ifşa etme suçundan beş yıl hapis cezasına çarptırdı.



Tunus’tan Libya çölüne sınır dışı edilen yüzlerce göçmen yaşadıkları zorlu süreci anlattı

Trablus yetkilileri tarafından, başkalarıyla birlikte kurtarılan ve kucağında bebeğini tutan düzensiz bir göçmen (Ulusal Birlik Hükümeti İçişleri Bakanlığı)
Trablus yetkilileri tarafından, başkalarıyla birlikte kurtarılan ve kucağında bebeğini tutan düzensiz bir göçmen (Ulusal Birlik Hükümeti İçişleri Bakanlığı)
TT

Tunus’tan Libya çölüne sınır dışı edilen yüzlerce göçmen yaşadıkları zorlu süreci anlattı

Trablus yetkilileri tarafından, başkalarıyla birlikte kurtarılan ve kucağında bebeğini tutan düzensiz bir göçmen (Ulusal Birlik Hükümeti İçişleri Bakanlığı)
Trablus yetkilileri tarafından, başkalarıyla birlikte kurtarılan ve kucağında bebeğini tutan düzensiz bir göçmen (Ulusal Birlik Hükümeti İçişleri Bakanlığı)

Geniş çaplı uluslararası eleştirilerin ardından bir grup düzensiz göçmen, yüzlerce göçmenin Libya çölüne sınır dışı edilmesi sürecinin ayrıntılarını anlattı. Göçmenler, Libyalı güvenlik güçleri kendilerini kurtarmaya çalışmadan önce Tunuslu yetkililerden ‘sert muamele’ gördüklerini belirtti.

Libya Ulusal Birlik Hükümeti İçişleri Bakanlığı, Pazartesi sabahı erken saatlerde, Sınır Muhafızlarına bağlı güvenlik devriyelerinin ‘Tunuslu yetkililer tarafından Libya sınır bölgelerine doğru sınır dışı edilen onlarca düzensiz göçmeni kurtardığını’ bildirdi. Bu kişilerin ‘haklarında gerekli tedbirler alınıncaya kadar geçici olarak barındırılacakları’ da açıklandı.

Birkaç Afrika ülkesinden bir grup göçmen, geçici Ulusal Birlik Hükümeti’nin İçişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan bir videoda tanıdıklarının durumlarını anlattı. Göçmenler ayrıca, Libya sınırındaki çöle zorla sınır dışı edilmeden önce Tunuslu güvenlik görevlileri tarafından darp edildiklerini de bildirdi.

Libya’daki Uluslararası Göç Örgütü dün (Pazartesi), ‘Tunus sınırında kurtarılan göçmenlere acil insani yardım sağlandığını’ bildirdi. Ayrıca 191 göçmene hijyen kiti, giysi, şilte sağlanırken, tıbbi, koruma ve psikososyal yardım sağlandığı da aktarıldı.

strh
Bir Uluslararası Göç Örgütü personeli, başkalarıyla birlikte Trablus’ta sınır muhafızları tarafından çöl bölgesine sınır dışı edilen bir göçmenle konuşuyor (Uluslararası Göç Örgütü)

Göçmenlerden biri, Tunus güvenlik güçlerinin kendisini eşiyle birlikte Libya sınırına yakın bir bölgeye sınır dışı ettiğini, Libya güvenlik makamlarının kendilerine ulaştıktan sonra yiyecek, giyecek ve ayakkabı verdiğini anlattı.

Tunus İnsan Hakları Gözlemevi’ne göre en az 450 göçmen, Ras Ejder bölgesi yakınlarındaki Tunus ile Libya arasındaki askeri tampon bölgede toplandı.

Libya’daki Arap İnsan Hakları Örgütü, ‘geçtiğimiz dönemde Tunus sınırları içinde zorlu insani koşullardan mustarip olan çöl (Al-Assa) bölgesindeki göçmenleri kurtarma’ operasyonunu memnuniyetle karşıladı. Libya Sınır Muhafızları güçlerine bağlı kaynaklar, göçmen sayısının kadın ve çocuklar da dahil olmak üzere 360’a ulaştığını ve ‘hepsinin özel bakıma ihtiyacı olduğunu’ aktardı.

Örgüt, onlara acilen insani ve tıbbi yardım sağlanması çağrısında bulunurken, yetkili kuruluşlara, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği ve Uluslararası Göç Örgütü’nün onları ziyaret etmesi ayrıca göçmen veya sığınmacı olarak sınıflandırma süreçlerinden sonra yasal ve insani yardım da dahil olmak üzere yardım sağlamasına izin verilmesi çağrısında bulundu.

Libya Sınır Muhafızları daha önce, personelinin son birkaç gün içinde güneşte ve 40 santigrat dereceyi aşan sıcaklıklarda, kaderine terk edilen en az 50 göçmeni kurtardığını açıkladı.

Başka bir göçmen, ‘Tunuslu yetkililer onları Tunus’un Zarzis şehrine ve ardından çöle sınır dışı ettiğinden bu yana çektikleri acıdan’ bahsetti. Tunus makamlarının ‘35 göçmenin pasaportunu Libya sınırına sürmeden önce yaktığına’ işaret edildi.

Yasal kınama

Libya’daki Ulusal İnsan Hakları Komitesi yaptığı açıklamada, Afrika Birliği Örgütü’nün 1969 yılında imzalanan Afrika’daki Mülteci Krizlerine İlişkin Sözleşme’nin “Hiç kimse, üye bir devlet tarafından sınırlardan girişin reddedilmesi, geri gönderme veya sınır dışı etme gibi, onu hayatının, fiziksel sağlığının veya özgürlüğünün tehdit altında olacağı bir bölgeye dönmesini veya orada kalmasını zorunlu kılamaz” ifadelerini içerdiğini belirtti.

Komite, İçişleri Bakanlığı’nın ve Sınır Muhafızları liderliğinin göçmenlerin nakline ilişkin anlatıları hakkında şüphelerini dile getirdi ve onları ‘bu göçmenleri ve sığınmacıları Libya’ya sınır dışı etmede Tunus güvenlik makamlarıyla gizli anlaşma yapmakla’ itham etti.

Heyet, ulaştığı ön bilgilerin, ‘Al-Assa’ bölgesine sürülen göçmen sayısının kadın, çocuk ve ailelerin de içinde bulunduğu 360 göçmene ulaştığını da teyit ettiğini belirtti. Söz konusu bölge başkent Trablus’un 150 km güneybatısında ve Libya-Tunus sınırına 15 km uzaklıkta yer alıyor.

xsadwefr
Bingazi makamları, düzensiz göçmenleri Avrupa’ya taşıması amaçlanan bir tekneye el koydu (Bingazi Emniyet Müdürlüğü)

Bingazi Emniyet Müdürlüğü dün yaptığı açıklamada, Sidi Khalifa polis karakolunun ‘kişi başına 18 bin Libya dinarı (Bir dolar 5 Libya dinarı) ödedikten sonra Libya kıyıları üzerinden İtalya’ya kaçmayı planlayan Bangladeşli düzensiz göçmenleri yakalamayı başardığını’ duyurdu.

Bingazi’deki güvenlik yetkilileri, sayısını vermedikleri göçmenleri soruşturmaya tabi tuttuklarını ve kendilerinin deniz yoluyla İtalya’ya götürmeleri karşılığında kaçakçılara para ödediklerini itiraf ettiklerini açıkladı.