Yemen hükümeti, petrol gelirlerinin kaybı nedeniyle ciddi bir mali krizle karşı karşıya

Sana’daki Yemenli kadınlar gıda güvensizliği nedeniyle BM yardımı alıyor (EPA)
Sana’daki Yemenli kadınlar gıda güvensizliği nedeniyle BM yardımı alıyor (EPA)
TT

Yemen hükümeti, petrol gelirlerinin kaybı nedeniyle ciddi bir mali krizle karşı karşıya

Sana’daki Yemenli kadınlar gıda güvensizliği nedeniyle BM yardımı alıyor (EPA)
Sana’daki Yemenli kadınlar gıda güvensizliği nedeniyle BM yardımı alıyor (EPA)

Yemen hükümeti, Husi milislerin 6 ay önce ihracat limanlarına saldırıları nedeniyle petrol gelirlerinin durması sonucunda eşi benzeri görülmemiş ciddi bir mali krizle karşı karşıya.

Birleşmiş Milletler (BM), Yemenli ailelerin yaklaşık yüzde 60’ının son üç ayda gelirlerinde düşüşle karşı karşıya kaldığını bildirirken, bu sorunun devam etmesi nedeniyle Yemen hükümeti kontrolü altındaki bölgelerdeki çalışanların maaşlarını ödemekte güçlük çekiyor.

Şarku’l Avsat’a özel açıklama yapan üç Yemenli yetkiliye göre, geçtiğimiz Ekim ayında Al-Dhaba petrol limanını hedef alan saldırıdan bu yana, Husi milislerin Hadramut ve Şabva vilayetlerindeki petrol ihracat limanlarını hedef alma tehdidinin devam etmesi sonucunda, hükümet benzeri görülmemiş bir mali krizle karşı karşıya kaldı.

Husiler, Yemen’in petrol ihraç etmek için en önemli limanı olan Al-Dhaba limanına saldırdı (Facebook)
Husiler, Yemen’in petrol ihraç etmek için en önemli limanı olan Al-Dhaba limanına saldırdı (Facebook)

Yemenli yetkililer, Aden’deki Merkez Bankası’nın döviz rezervlerinin önemli ölçüde azaldığını ve temel gıda maddeleri ve yakıt ithal eden tüccarlara dolar sağlayamayabileceğini bildirdi.

Yetkililere göre, Husi milislerin petrol ihracat limanlarını ve benzer şekilde nakliye şirketlerini tehdit etmeye devam etmesi sonucu petrol ihracatının yeniden başlamaması ve uluslararası toplumun bu tehditlere karşı ciddi bir tavır almaması nedeniyle, bu yılki genel bütçe açığı Mayıs ayı sonunda yüzde 80’e ulaştı.

Yemenli yetkililer, hükümetin bu krizin üstesinden gelmek için Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) sağladığı desteğin yanı sıra ABD ve İngiltere liderliğindeki uluslararası desteğe güvendiğini vurguladı.

Yetkililer, Husi milislerle yaşanan çatışmaların yarattığı bu zorluklara rağmen, hükümetin ülkenin tüm vilayetlerinde vatandaşlarına karşı sorumluluklarından vazgeçmeyeceğini ve bu koşulların üstesinden geleceğini söyledi.

Husi darbesi, sıvılaştırılmış gaz ihracatının durdurulmasına yol açtı (Hükümet Medyası)
Husi darbesi, sıvılaştırılmış gaz ihracatının durdurulmasına yol açtı (Hükümet Medyası)

Birleşmiş Milletler (BM) Yemen Ofisi tarafından verilere göre, devlet kontrolündeki bölgelerdeki her 10 haneden yaklaşık 4’ü (yüzde 39,2) gıda güvensizliği yaşıyor.

BM, ailelerin yüzde 31,4’ünün orta veya şiddetli açlık çektiğini ve yaklaşık yüzde 47’sinin yetersiz gıda tükettiğini belirtti.



Sana'da eğitim maliyeti dört katına çıktı

Yemenli öğretmenler Suudi Arabistan desteğiyle eğitim kursu veriyor. (UNICEF)
Yemenli öğretmenler Suudi Arabistan desteğiyle eğitim kursu veriyor. (UNICEF)
TT

Sana'da eğitim maliyeti dört katına çıktı

Yemenli öğretmenler Suudi Arabistan desteğiyle eğitim kursu veriyor. (UNICEF)
Yemenli öğretmenler Suudi Arabistan desteğiyle eğitim kursu veriyor. (UNICEF)

Yemenliler, Sana ve Husiler tarafından kontrol edilen diğer bölgelerde yeni eğitim yılını, okul ücretlerinin dört katına çıkması sonucu şokla karşıladı. Bu, aynı zamanda okullara vergi ve harçlar konulmasıyla aynı zamana denk geldi. Geçtiğimiz yıl dört milyondan fazla çocuk okula gidemezken bu sayının artmasından endişe ediliyor.

Husilerin kontrolündeki bölgelerde, dokuz yıldır maaşlarını alamayan 170 binden fazla öğretmen var. Eğitim sektörü çalışanları ve veliler, darbe hükümetinin Husilerin lideri Abdulmelik el-Husi'nin kardeşi Yahya el-Husi tarafından yönetilen Eğitim Bakanlığı’nın, geçtiğimiz yıl öğrenci başına 4 dolar olan okul ücretlerini, ‘toplumsal katkı’ adı altında öğrenci başına 16 dolara çıkardığını söyledi.

Kaynaklara göre bu karar, eğitime erişemeyen ve okula gidemeyen çocukların sayısını artıracak. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre aileler bu koşullar altında söz konusu ücretleri, ders kitaplarını ve günlük masrafları karşılayamaz durumda.

Anayasa ihlali

Yemen anayasası, tüm eğitim aşamalarında ücretsiz eğitimi öngörüyor. Ancak, darbeci Husiler, 8 yıldır 170 binden fazla öğretmenin maaşını gasp etmesine rağmen, her öğrenci için öğrenim ücreti talep etmeye başladı. Ücretler öğretmenleri desteklemek bahanesiyle iki dolardan dört dolara ve ardından 16 dolara çıkarıldı.

XSCdwfvg
Yemen’de öğrenciler büyk zorluklarla mücadele ediyor. (UNICEF)

Eğitim sektöründe çalışan kaynaklara göre bu paranın okullardaki Husi temsilcileri ve maaşlarına el konulmasını protesto etmek için çalışmaktan kaçınan öğretmenlerin yerine atanan kişilere harcanıyor.

Kaynaklar, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, Husilerin öğrencilerin okul kitaplarını piyasalardan satın almasını zorunlu kıldığını aktardı. Husiler, okul kitaplarını basmak için kullanılan matbaaları, mezhepsel posterlerini, liderlerinin ve şehitlerinin resimlerini ve Eğitim Bakanlığı'nın liderliği için kâr amaçlı faaliyetler için tahsis etti. Ayrıca yaz aylarında düzenlenen mezhepsel kampları finanse ediyor.

Kaynaklara göre bu adım, her çocuğun ihtiyaç duyduğu miktarı ikiye katlayarak yaklaşık 32 dolara çıkarıyor. Bu da on binlerce çocuğun okula gitmeyen dört milyona katılacağı anlamına geliyor.

Vergiler ikiye katlandı

Husi liderliğinin tüm özel okullara mezhep müfettişleri atama ve onlara bu okulların gelirlerinden aylık maaş verme emriyle aynı zamana denk geldi. Sana'daki bu okullardan bazılarındaki personel, Şarku'l-Avsat'a milislerin bu okullardan topladıkları harçları her yıl iki katına çıkardıklarını söylediler. Bu, okul yönetimlerini milislerin ve delegelerinin artan taleplerini karşılamak için okul ücretlerini geçen yıla göre yüzde 36'ya kadar artırmaya sevk etti.

csdfveg
Husiler okullar aracılığıyla mezhep değişikliği için yoğun çaba harcıyor. (Twitter)

Eğitim kaynaklarına göre bu artış, mezhep seferberliğinden kurtulmak için çocuklarını özel okullara nakletmek zorunda kalan ailelerin sırtına ağır bir yük bindirecek.

Diğer yandan darbe hükümetinin Eğitim Bakanı, yardımcılarıyla bir araya geldi ve yeni eğitim yılının başlaması için hazırlıkları görüştü. Ancak tüm toplantı boyunca öğretmenlere ödenmeyen maaşları hakkında herhangi bir açıklama yapmadı. Ayrıca, Husiler tarafından üç yıl önce kurulan ve öğretmenlere her ay 50 dolarlık destek sağlamak için kurulan Eğitim Destek Fonunun finansmanının açıklanmasını da reddetti.

Eğitim sektöründe çalışan kaynaklar, Husilerin, tüm yerel ve ithal mallardan toplanan büyük miktarda parayı, darbe hükümetinin bakanlığın liderleri ve Husilerin mezhepsel eğitim ofisi olarak bilinen örgütün faaliyetlerini ve savaş cephelerine katılmak için gençleri ve çocukları askere alma sürecini finanse etmek için fon olarak ayırdığını doğruluyor.

xhyej6u
Eğitim Destek Fonu'nun fonları Husi grubunun üyelerine harcanıyor. (Husi Medyası)

Yemen'de eğitim ve öğretim sektöründe çalışan iki kaynak, Şarku'l Avsat’a verdiği röportajda, bu fona toplanan paranın, Husilerin mezhepsel eğitim ofisini yöneten Ahmed Hamad tarafından kontrol edildiğini aktardı. Hamad, parayı öğrencilerin ve öğretmenlerin performansını izlemek ve okullarda mezhepsel faaliyetler yürütmek için kullanıyor. Husiler, genç yaştaki çocuklara mezhepsel fikirleri aşılayarak, kontrol ettikleri bölgelerde mezhepsel bir değişim yaratmaya çalışıyor.

Kaynaklar, bu fonun bir kısmının çocukların askere alınması, kamplarını ve mezhepsel içerikli kursları finanse etmek için kullanıldığını bildirdi. Söz konusu kurslar, Husilerin kontrolündeki bölgelerdeki tüm çalışanlar, öğretmenler ve üniversite profesörleri için zorunlu. Çalışanların işlerini sürdürmeleri için bu kurslara katılmaları gerekiyor ve bu kurslar, Husilere olan sadakatlerini değerlendirmek için bir standart olarak kullanılıyor.