Sudan’ın en büyük kenti Omdurman’da çatışmalar sürüyor

Cumhurbaşkanlığı Sarayı yıkıldı, Hartum’daki çatışmalar büyüdü

Sudan’ın Omdurman şehrindeki bir pazarda 17 Mayıs 2023’te yükselen siyah dumanın havadan çekilmiş fotoğrafı (Reuters)
Sudan’ın Omdurman şehrindeki bir pazarda 17 Mayıs 2023’te yükselen siyah dumanın havadan çekilmiş fotoğrafı (Reuters)
TT

Sudan’ın en büyük kenti Omdurman’da çatışmalar sürüyor

Sudan’ın Omdurman şehrindeki bir pazarda 17 Mayıs 2023’te yükselen siyah dumanın havadan çekilmiş fotoğrafı (Reuters)
Sudan’ın Omdurman şehrindeki bir pazarda 17 Mayıs 2023’te yükselen siyah dumanın havadan çekilmiş fotoğrafı (Reuters)

Sudan ordusu, ülkenin en büyük şehri olan Omdurman’ın kuzeyindeki Karari askeri bölgesinden şehrin güney ve batısındaki Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (HDK) noktalarını hedef alan top atışları gerçekleştirdi.

HDK ise Hartum’un güneyindeki Zırhlı Birlikleri, Omdurman’ın güneyindeki Mühendisler Birliği’ni ve Hartum’un doğusundaki Genel Komutanlık karargahını kuşattı.

Şarku’l Avsat’ın Arap Dünyası Haber Ajansı’ndan (ANA) aktardığı habere göre görgü tanıkları üç başkent arasında Hızlı Destek Kuvvetleri’nin ana ikmal hattı olan ‘Şambat’ köprüsüyle Kuzey Hartum’a bağlanan Omdurman’ın merkez mahallelerinde çatışmaların yeniden başladığını söyledi. Omdurman’daki Vad Nubavi Direniş Komiteleri, eski Omdurman bölgesinde ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında şiddetli çatışmaların sürdüğünü ve yerleşim bölgelerine top mermilerinin düştüğünü bildirdi. Ayrıca bir bebekle birlikte aynı aileden 3 kişinin de yaralandığı belirtildi.

Komiteler, Omdurman’daki Aburof bölgesine iki gün boyunca aralıksız bombardıman gerçekleştirilmesinin evlerden birinin iki odasının çökmesine ve 15 yaşındaki erkek çocuk ile 6 yaşındaki kız çocuğunun yaralanmasına yol açtığını açıkladı. Hızlı Destek Kuvvetleri, Hartum şehrinin çoğunu kontrol ediyor. Ordu ise üç başkent olan Omdurman, Kuzey Hartum ve Hartum şehirlerini birbirine bağlayan köprülerdeki ikmal yollarını kesmeye çalışıyor. Görgü tanıkları, Mühendisler Birliği çevresinin batı kesiminde de iki taraf arasında çatışmaların yaşandığını bildirdi

xsa
Sudan’ın başkenti Hartum’daki çatışmalarda dumanlar yükseliyor (AP)

Pazarda yağma

Görgü tanıkları, pazarların ve küçük dükkanların çoğunun yağma korkusuyla kapılarını kapattığını söylerken, sebze getirdikleri küçük pazarın artık tamamen boş olduğuna işaret etti. Ayrıca Hızlı Destek Kuvvetleri’ne tüccarların ve vatandaşların hareket edip merkez pazara ve Kalakla Lafa pazarında gıda ürünleri satın almalarına ve fırınları işletmek için mahalle pazarlarına sebze ve un sağlanmasına izin verme çağrısında bulunurken, aksi taktirde insanların aç kalacağına dikkati çekti. Nisan ortalarında çatışmaların patlak vermesinden bu yana başkent, özellikle batıdaki Darfur bölgesinde etnik temelli başka bir çatışmanın patlak vermesiyle birlikte, uzun vadeli bir iç savaş uyarısı yapılacak şekilde günlük çatışmalara tanık oluyor. Uluslararası Göç Örgütü, çatışma nedeniyle yaklaşık 3 milyon kişinin Sudan içinde yerinden edildiğini tahmin ediyor. Örgüt, yaklaşık 930 bin kişinin komşu ülkelere kaçtığını söyledi. Birleşmiş Milletler (BM), Sudan’daki çatışmaların akut gıda güvensizliğinden mustarip vatandaşların sayısını 20 milyondan fazla kişiye yükselttiğini söyledi. Çatışmanın orta ve uzun vadede gıda güvensizliğini şiddetlendirmesinin muhtemel olduğunu da dile getirdi.

Girişimlere rağmen savaş devam ediyor

İki savaş tarafı, Suudi Arabistan ve ABD’nin arabuluculuğunda çok sayıda ateşkes anlaşması imzaladı. Ancak Cidde’de gerçekleştirilen müzakereler, ordu ve Hızlı Destek arasında ateşkesi ihlal etmekle ilgili karşılıklı suçlamalarının ardından Haziran ayı başlarında askıya alındı. Sudan ordu heyeti, istişareler için geçen çarşamba günü Cidde’den Sudan’a döndü.

Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Malik Agar, birkaç Sudanlı kilise lideriyle yaptığı son görüşmede, çok sayıda girişimin savaşı sona erdirmeyi başaramadığını belirtti. Agar, savaşı Sudanlıların vicdanını birleştirmek, silah sesini sonsuza kadar durdurmak ve ileriye gidilebilecek ve Sudanlıların övünebileceği bir devlet kurmak için bir nedene dönüştürmeye çalışmak konusunda hemfikir olduklarını belirtti. Malik Agar, kilise liderleriyle yaptığı toplantıda, ‘insani yardım çekerek, uluslararası kuruluşlardan insani yardım sağlayarak ve bunu ayrım gözetmeksizin tüm Sudanlılara dağıtma mekanizmalarını tartışarak’ kilise topluluğunun oynayabileceği role değindiklerine dikkat çekti.

fr
Sudan Ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında yaşanan çatışmalar sonucunda Omdurman’ın üzerinden dumanlar yükseldi (AFP)

Cumhurbaşkanlığı Sarayı yıkıldı

Başkent Hartum’da Sudan ordusu ile HDK arasında ağır ve hafif silahlar, top ve hava saldırıları ile çatışma çemberi genişledi. Bu da Cumhurbaşkanlığı Sarayı, Uluslararası Afrika Üniversitesi ve bir dizi hayati tesis ve şehrin ana simge yapıları dahil olmak üzere stratejik tesislerin yok olmasına yol açtı.

Sudan medyası, savaşın başlamasının 114. gününde ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında bölge çevresinde ayrım gözetmeyen hava ve topçu bombardımanına ek olarak aralıksız devam eden çatışmalar sonucunda Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın görüntüsünü değiştiren kapsamlı yıkımın görüntülerini yayınladı.

Silahlı çatışmalar, başkent Hartum’un güneyinde, özellikle ‘zırhlı birlikler’ ve çevre mahallelere sıçradı. Nisan ortasında savaşın başlamasından bu yana Hızlı Kuvvetler, bölgedeki stratejik önemi nedeniyle Zırhlı Birlikleri kontrol etmeye çalışıyor.

Çatışan iki taraf arasında devam eden savaş, başkent Hartum’da altyapının, özellikle hükümet tesislerinin, bankaların, elektrik ve su istasyonlarının ve Arap pazarının büyük ölçüde tahrip olmasına neden oldu.

fer
Sudan Silahlı Kuvvetleri askerlerinin, Omdurman’da bir sokakta askeri araçlar kullanırken çekilen bir videodan bir kare (AFP)

Sivilleri ayrılmaya zorlama

Görgü tanıklarına göre başkent Hartum’un güneyindeki eş-Şacara, es-Sahafa, Cabra, er-Rumaylah Kalakla ve Gazze mahalleleri ve diğer mahalleler bölgede devam eden şiddet olaylarından doğrudan etkilendi.

Kuzey Hartum’daki görgü tanıklarına göre şehir, ağır ve hafif silahlarla şiddetli çatışmalara tanık oldu. Görgü tanıkları, Hızlı Destek Kuvvetleri’nin Şark en-Nil mevkiindeki çevre yolunda askeri güçler ve savaş araçları konuşlandırdığını bildirdi.

Güney Darfur Eyaleti’nin başkenti Nyala şehri de Sudan ordusu ile HDK arasında şehrin mahallelerindeki vatandaşların evlerinin yıkılmasına yol açan sürekli çatışmalara tanık oluyor. Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan liderliğindeki Sudan ordusu ile Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) liderliğindeki HDK, çatışmayı başlatmaktan ve ihlaller yapmaktan sorumlu olmakla suçlanıyor.



Hamas, takas anlaşmasının ikinci aşaması kapsamında serbest bırakılacak 4 esirin isimlerini açıklayacak

Gazze Şeridi'nde Hamas tarafından tutulan İsrailli esirlerin fotoğraflarının önünden geçen bir kadın, Tel Aviv, 21 Ocak 2025. (EPA)
Gazze Şeridi'nde Hamas tarafından tutulan İsrailli esirlerin fotoğraflarının önünden geçen bir kadın, Tel Aviv, 21 Ocak 2025. (EPA)
TT

Hamas, takas anlaşmasının ikinci aşaması kapsamında serbest bırakılacak 4 esirin isimlerini açıklayacak

Gazze Şeridi'nde Hamas tarafından tutulan İsrailli esirlerin fotoğraflarının önünden geçen bir kadın, Tel Aviv, 21 Ocak 2025. (EPA)
Gazze Şeridi'nde Hamas tarafından tutulan İsrailli esirlerin fotoğraflarının önünden geçen bir kadın, Tel Aviv, 21 Ocak 2025. (EPA)

Filistin hareketinden üst düzey bir yetkili AFP'ye yaptığı açıklamada, Hamas'ın Gazze Şeridi'ndeki ateşkes anlaşması çerçevesinde İsrail’le varılan takas anlaşmasının ikinci aşaması kapsamında yarın serbest bırakılacak dört İsrailli esirin isimlerini bugün teslim edeceğini söyledi.

Doha'da bulunan Hamas Siyasi Büro Üyesi Basim Naim, “Hamas bugün takas anlaşmasının ikinci aşaması kapsamında serbest bırakılacak dört esirin isimlerini açıklayacak” diyerek, İsrailli esirlerin İsrail hapishanelerindeki Filistinli tutuklularla takas edileceğini belirtti.

Geçtiğimiz hafta İsrail hükümeti ve Hamas, Filistinli tutukluların serbest bırakılması karşılığında Gazze Şeridi'nde tutulan esirlerin serbest bırakılmasını öngören bir ateşkes anlaşmasına varmıştı.

fvrgbtyh
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları savaşçıları, 24 Ocak 2025. (AFP)

Ateşkes anlaşmasının ilk aşamasında İsrail hapishanelerindeki Filistinli tutukluların serbest bırakılması karşılığında aralarında çocuk, kadın, 50 yaş üstü erkek, yaralı ve hastaların da bulunduğu 33 İsrailli esirin serbest bırakılması kararlaştırıldı.

İlk aşama planlandığı gibi giderse, ateşkesin ikinci aşamasına ilişkin müzakereler anlaşmanın yürürlüğe girmesinden sonraki 16’ncı günde başlayacak.

İkinci aşamada, askerler ve askerlik çağındaki erkekler de dahil olmak üzere kalan canlı esirler serbest bırakılacak ve ölen esirlerin cesetleri iade edilecek.