El Fetih ve Hamas, Çin'deki uzlaşma görüşmelerinin ertelenmesi konusunda birbirlerini suçluyor

Filistin bayrağı (EPA)
Filistin bayrağı (EPA)
TT

El Fetih ve Hamas, Çin'deki uzlaşma görüşmelerinin ertelenmesi konusunda birbirlerini suçluyor

Filistin bayrağı (EPA)
Filistin bayrağı (EPA)

Hamas ve El Fetih yetkilileri dün (pazartesi) Reuters'a yaptıkları açıklamada, iki Filistin hareketi arasında bu ay Çin'de yapılması planlanan uzlaşma görüşmelerinin yeni bir tarih belirlenmeksizin ertelendiğini duyurdu.

Bu durum, İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik devam eden askeri saldırısına rağmen uzlaşmaya varma şansının azaldığını gösteriyor.

Nisan ayında iki hareketin bir toplantısına ev sahipliği yapan Çin, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas liderliğindeki El Fetih ve Hamas'ın uzlaşmayı sürdürme arzularını dile getirdiklerini söyledi.

El Fetih ve Hamas yetkilileri daha önce toplantının Haziran ortasında yapılacağını duyurmuşlardı.

İki hareket arasındaki derin bölünme göz önüne alındığında, analistler görüşmelerin İsrail işgali altındaki Batı Şeria ve Hamas'ın 2007'den beri kontrol ettiği Gazze Şeridi için birleşik bir Filistin yönetiminin kurulmasına yol açabilecek bir uzlaşma anlaşmasına yönelik bir atılımla sonuçlanacağına dair çok az umut olduğunu söyledi.

El Fetih ve Hamas, görüşmelerin ertelenmesinden birbirlerini sorumlu tutuyor. Bir önceki toplantıya katılan Hamas lideri Basim Naim, Reuters'a yaptığı açıklamada, toplantının El Fetih'in talebi üzerine yeni bir tarih belirlenmeden ertelendiğini bildirdi.

Öte yandan El Fetih, ‘Çin'de ulusal diyalog masasına oturmaya kararlı olduğunu ve Çin arabuluculuğunun başarısı için uygun ortamı sağlamak amacıyla tüm hazırlıkları tamamlamak için çalıştığını’ belirtti.

El Fetih Sözcüsü Abdulfettah Duvla, “Hareket toplantı davetini reddetmedi. Çin'deki dostlarımızla, Filistin Büyükelçisi aracılığıyla, saldırganlığın artması, olayların karmaşıklığı, savaşın kuzeye doğru genişlemesiyle ilgili gelişmeler ve toplantı için önceden hazırlık yapılması ışığında önerilen tarih hakkında görüştük. Kısa süre içinde alternatif bir tarih önerildi. Hamas ise toplantıya katılmayı reddederek yanıt verdi” ifadelerini kullandı.

Bir Hamas yetkilisi Duvla’nın iddiasını yalanlayarak, hareketin başka bir toplantı yapmayı reddetmediğini söyledi. Çin Dışişleri Bakanlığı ise yorum talebine henüz yanıt vermedi.

İsrail, Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail'in güneyine saldırı başlatmasından bu yana Gazze Şeridi'nde savaşıyor ve Gazze Şeridi'nin büyük bölümünü harap eden askeri operasyonlarla hareketi yok etmeyi amaçlıyor.

Reuters bu ay Hamas'ın daha geniş bir siyasi anlaşmanın parçası olarak Batı Şeria ve Gazze Şeridi için yeni bir teknokrat yönetim konusunda El Fetih ile bir anlaşma arayışında olduğunu bildirerek, hareketin savaş sona erdiğinde etkisini sürdürme hedefini vurguladı.

Hamas'ı uzun süredir ‘terör örgütü’ olarak nitelendiren Avrupa Birliği (AB) ve ABD, hareketin savaş sonrasında Gazze Şeridi'nin yönetiminde herhangi bir rol üstlenmesine karşı çıkıyor.

Batılı ülkeler, Abbas liderliğinde Batı Şeria'nın bazı bölgelerinde sınırlı özerkliğe sahip olan Filistin Yönetimi'nin savaştan sonra Gazze Şeridi'ni yönetmesi fikrini destekliyor.

Filistin Yönetimi, 2007 yılına kadar Gazze Şeridi'ni yönetti. Hamas, Filistinlilerin son kez oy kullandığı parlamento seçimlerini kazandıktan bir yıl sonra El Fetih'i Gazze Şeridi'nden kovdu.

Hamas, Abbas'ın Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nde başkenti Doğu Kudüs olan bir Filistin devletini müzakere etme yaklaşımını uzun zamandır başarısızlık olarak görüyor ve İsrail'e karşı ‘cihat’ ya da silahlı direniş çağrısı yapıyor.

Hamas'ın 1988 tarihli kuruluş tüzüğü, İsrail'in ortadan kaldırılması çağrısında bulunuyor. 2017'de 1967 savaşı öncesi sınırlar içinde geçici bir Filistin devletinin kurulmasını kabul ettiğini açıklayan Hamas, İsrail'in var olma hakkının tanınmasına halen karşı çıkıyor.



‘Kahramanlar böyle ölür’… Gazzeliler Sinvar'ın hayatının son anlarıyla gurur duyuyor

Hamas'ın askeri kanadının kurucusu Yahya Sinvar, 2011 yılında Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta düzenlenen bir mitingde konuşuyor. (AP)
Hamas'ın askeri kanadının kurucusu Yahya Sinvar, 2011 yılında Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta düzenlenen bir mitingde konuşuyor. (AP)
TT

‘Kahramanlar böyle ölür’… Gazzeliler Sinvar'ın hayatının son anlarıyla gurur duyuyor

Hamas'ın askeri kanadının kurucusu Yahya Sinvar, 2011 yılında Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta düzenlenen bir mitingde konuşuyor. (AP)
Hamas'ın askeri kanadının kurucusu Yahya Sinvar, 2011 yılında Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta düzenlenen bir mitingde konuşuyor. (AP)

‘Kahramanlar böyle ölür’... Gazze Şeridi'nde yaşayan 60 yaşındaki bir adam, Hamas lideri Yahya Sinvar'ın savaş meydanındaki son anlarını, elindeki sopayla bir insansız hava aracını (İHA) düşürmeye çalışmasını bu ifadeyle anlattı.

Bazıları Sinvar'ın İsrail'le yürüttüğü savaş sonucu kayıplarının yasını tutarken, diğerleri için Sinvar gelecek nesillere bir rol model oldu.

Sinvar, bir yıl süren insan avının ardından çarşamba günü İsrail güçleriyle girdiği silahlı çatışmada öldürüldü ve resmî olarak perşembe günü öldüğü açıklandı.

Sinvar, 7 Ekim 2023'te Hamas'ın İsrail yerleşimlerine düzenlediği ve Gazze Şeridi'ndeki savaşın fitilini ateşleyen Aksa Tufanı Operasyonu’nun planlayıcısıydı.

Sinvar video görüntülerinde, bombalanmış bir apartman dairesinde maskeli ve ağır yaralı olarak, kendisini çeken bir İHA’ya sopa fırlatmaya çalışırken görüldü. Hayatının son anlarına ait bu görüntüler Filistinliler arasında büyük bir gurur duygusu uyandırdı.

Hamas tarafından yapılan açıklamada, “Sinvar, kahraman bir şehit olarak Rabbine kavuştu. Silahını aldı ve işgal ordusuyla en ön saflarda çatıştı. Gazze topraklarında sabırla mücadele etti. Filistin topraklarını ve kutsal mekanlarını savundu. Kararlılık, sabır, itidal ve direniş ruhuna ilham verdi” ifadeleri yer aldı.

Hamas'ın açıklamasında Sinvar'ın ölümünün ‘Hamas'ı ve direnişi daha güçlü ve sağlam kılacağı’ ifade edilirken, İsrail'le ateşkes anlaşmasına varılması için şartlardan taviz verilmeyeceği vurgulandı.

Gazze'de yaşayan 60 yaşındaki iki çocuk babası Adil Receb şunları söyledi: “Sinvar hücum yeleği giyerek, bombalar ve tüfekle savaşarak öldü. Yaralandığında ölmek üzereyken bir sopayla savaştı. İşte kahramanlar böyle ölür”

Gazze'de taksi şoförlüğü yapan 30 yaşındaki Ali ise “Dünden beri videoyu 30 kez izledim… Ölmek için bundan daha izzetli bir yol olamaz. Bu videoyu çocuklarıma ve inşallah ileride torunlarıma izletmeyi günlük bir görev haline getireceğim” ifadelerini kullandı.

İsrail verilerine göre Sinvar tarafından bir yıl önce İsrail yerleşimlerine planlanan saldırı, çoğu sivil olmak üzere yaklaşık bin 200 kişinin ölümüne ve 253 kişinin esir alınmasına neden oldu.

Gazze Şeridi'ndeki sağlık yetkililerine göre, İsrail'in askerî harekâtı Gazze Şeridi'nin yıkımına yol açarak 42 binden fazla Filistinlinin ölümüne sebep oldu. 10 bin kişinin ise hâlâ enkaz altında olduğuna inanılıyor.

Filistinliler internette Sinvar'ın daha önce yaptığı bir konuşmada kalp krizi ya da trafik kazasında ölmektense İsrail'in elinde ölmeyi tercih edeceğini söylediği sözlerini paylaştı.

Bu konuşmada Sinvar şöyle demişti: “Düşmanın bana verebileceği en büyük hediye beni öldürmektir. Ben Allah'ın huzuruna şehit olarak gitmek istiyorum.”

Yeni üyeleri çekmek için potansiyel bir araç

İstediği şekilde ölme dileğinin yerine getirilmesinin ardından bazı Filistinliler, İsrail'in Sinvar’ın dileğinin yerine getirildiği andaki görüntülerini yayınladığı için pişman olup olmadığını sorguluyor. Ayrıca bu görüntülerin, ölmeye yemin etmiş bir gruba yeni üyeler kazandırmak için potansiyel bir araç haline gelmesinden korkuyorlar.

İsrail güçleri tarafından yayınlanan videodan alınan bu fotoğrafta Yahya Sinvar öldürülmeden birkaç dakika önce ağır yaralı bir şekilde koltukta otururken görülüyor. (AP)İsrail güçleri tarafından yayınlanan videodan alınan bu fotoğrafta Yahya Sinvar öldürülmeden birkaç dakika önce ağır yaralı bir şekilde koltukta otururken görülüyor. (AP)

Yerinden edilmiş dört çocuk annesi 42 yaşındaki Raşa şunları söyledi: “Bir tünelde saklandığını ve hayatını kurtarmak için İsrailli esirlerle birlikte olduğunu söylemişlerdi ama Refah'ta İsrail askerlerini nasıl avladığını gördük. Orası mayıs ayından bu yana işgalin devam ettiği bir yer. İşte liderler böyle ölür, ellerinde tüfekle… Sinvar'ı bir lider olarak destekliyordum ve bugün bir şehit olarak onunla gurur duyuyorum.”

Eylül ayında yapılan bir anket, Gazzelilerin çoğunluğunun saldırının yanlış bir karar olduğunu düşündüğünü ve giderek artan sayıda Filistinlinin Sinvar'ın kendilerine bu kadar çok acı çektiren bir savaşı sürdürme isteğini sorguladığını gösterdi.

Sinvar'ın ölüm şeklini kahramanca bulan Receb, 7 Ekim saldırılarını desteklemediğini, çünkü Filistinlilerin İsrail ile topyekûn bir savaşa hazır olmadığını düşündüğünü söyledi. Ancak ölüm şeklinin ‘bir Filistinli olarak kendisini gururlandırdığını’ belirtti.

Gazze Şeridi ve Batı Şeria'da insanlar Sinvar'ın ölümünün savaşın sonunu hızlandırıp hızlandırmayacağını merak ediyor. Batı Şeria'da İsrail güçleri ile Filistinliler arasındaki çatışmalar geçtiğimiz yıl içinde arttı.

Batı Şeria'da tansiyonun yüksek olduğu El Halil'de yaşayan Ala el-Haşlamun, Sinvar'ın ölümünün daha az kararlı bir lider getirmeyeceğini savundu.

El-Haşlamun, “Dikkatimi çeken şey, biri gittiğinde ondan daha kararlı bir başkasının gelmesi. Sinvar inatçı bir adamdı... Elbette bunu olumlu anlamda söylüyorum. Sinvar’ın yerine onun gibi bir liderin geleceğini umuyorum. Daha iyisi gelmeden biri gitmez” diye konuştu.

Ramallah'ta yaşayan 54 yaşındaki Murad Ömer ise sahadaki durumun pek değişmeyeceğini belirterek, “Savaş devam ediyor ve görünürde bir sonu yok” değerlendirmesinde bulundu.