Washington, Wagner’i Hamideti’ye karadan havaya füzeler sağlamakla suçluyor

Bir haftalık ateşkeste nispeten iyileşme görülürken, Sudan Savunma Bakanlığı ordudaki emeklileri silahlanmaya çağırdı

Rus Wagner grubu, Hızlı Destek Kuvvetleri’ne uçaksavar füzeler sağlamakla suçlanıyor (AFP)
Rus Wagner grubu, Hızlı Destek Kuvvetleri’ne uçaksavar füzeler sağlamakla suçlanıyor (AFP)
TT

Washington, Wagner’i Hamideti’ye karadan havaya füzeler sağlamakla suçluyor

Rus Wagner grubu, Hızlı Destek Kuvvetleri’ne uçaksavar füzeler sağlamakla suçlanıyor (AFP)
Rus Wagner grubu, Hızlı Destek Kuvvetleri’ne uçaksavar füzeler sağlamakla suçlanıyor (AFP)

ABD, Rus askeri Wagner grubunun Mali’deki yöneticisini, Mali ve diğer ülkeler üzerinden Ukrayna’da kullanılmak üzere askeri teçhizat elde etme ve Sudan’daki Hızlı Destek Kuvvetleri’ne (HDK) karadan havaya füzeler sağlama çabalarını gizlemekle suçladı.

ABD Hazine Bakanlığı, perşembe akşamı yaptığı açıklamada, Wagner’in Mali’deki yöneticisi Ivan Aleksandrovich Maslov’a yaptırım uygulama kararı aldığını duyurdu. Bu kararının gerekçesi olarak, grup çalışanlarının Mali hükümet yetkilileriyle yakın bir koordinasyon kurarak Ukrayna’da kullanılmak üzere Mali üzerinden mayınlar, insansız hava araçları (İHA), radarlar ve top sistemleri gibi teçhizatlar elde etmeye çalışıyor olabileceklerine işaret etti.

ABD Hazine Bakanlığı aynı zamanda Wagner’i, Sudan’daki HDK’ye karadan havaya füzeler sağlamakla da suçladı. Bu, Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) liderliğindeki paramiliter güçlere, kendilerini genel olarak hava saldırıları ile hedef alan Sudan ordusuna karşı savaşlarında bir üstünlük kazandırabilir. HDK Komutanı Rusya ile iyi ilişkiler kurmuş durumda. Hartum’daki Batılı diplomatlar 2022’de Wagner’in Sudan’da yasadışı altın madenciliğine karıştığını ve yanıltıcı bilgiler yaydığını iddia etmişlerdi.

Suudi Arabistan ve ABD’den ortak açıklama

Suudi Arabistan Krallığı ve ABD dün yaptıkları ortak açıklamada, Sudan’da yakın zamanda imzalanan ateşkes anlaşmasına bağlılıkta iyileşme gözlemlediklerini açıkladılar.

ABD’nin Hartum Büyükelçiliği tarafından Twitter’da yayınlanan açıklamada, Sudanlı taraflara bir haftalık ateşkes anlaşmasının geri kalanında, kaydedilen bu ‘olumlu ilerlemeyi’ artırmaları çağrısında bulunuldu.

Sudan Savunma Bakanı’ndan emekli subay ve askerlere silahlanma çağrısı

Diğer yandan Sudan Savunma Bakanı Yasin İbrahim, dün emekli subay ve askerlere ‘silahlanmaları’ için en yakın askeri komutanlığa gitmeleri çağrısında bulundu. Sudan televizyonununda yer alan habere göre bakan “Subay, astsubay ve erler de dahil olmak üzere silahlı kuvvetlerin tüm emeklilerini ve eli silah tutan herkesi kendilerini, saygınlıklarını, komşularını ve şereflerini korumak için silahlanmak üzere en yakın askeri komutanlığa gitmeye çağırıyoruz” ifadelerini kullandı.



Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
TT

Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)

Kritik öneme sahip Maya kenti Caracol'un ilk hükümdarı olduğu düşünülen birine ait mezar keşfedildi. Mezarda bulunan eserler dönemin büyük kentleri arasındaki ilişkiye ışık tutuyor.

Maya dünyasının en büyük ve en önemli şehirlerinden Caracol'un nüfusunun zirve döneminde 100 bine ulaştığı tahmin ediliyor. Ancak diğer pek çok Maya şehrinde olduğu gibi, bilinmeyen nedenlerle MS 900 civarında çöküşe geçti.

Kalıntıları Belize'de yer alan antik kentin harabelerindeki kazılar en az 40 yıldır sürüyor. Fakat bugüne kadar yapılan çalışmalarda hiçbir kraliyet üyesine ait mezara rastlanmamıştı. 

Kazılara liderlik eden Houston Üniversitesi arkeologları Diane ve Arlen Chase, etkileyici bir keşifle bu durumu değiştirdi. 

İlk kez Caracol'da bir kraliyet mezarı ortaya çıkaran ekip, bunun kentin bilinen ilk hükümdarına ait olduğunu düşünüyor.

Houston Üniversitesi'nden yapılan açıklamaya göre Te K'ab Chaak adlı kralın mezarı yaklaşık MS 350'ye tarihlendi. Araştırmacılar tahta 331'de çıkan Te K'ab Chaak'ın hanedanının en az 460 yıl varlığını sürdürdüğünü söylüyor.

Field Museum'dan arkeolog Gary Feinman, yer almadığı çalışmanın bulguları hakkında "Çok erken bir döneme ait hükümdar buldular, ki bu çok önemli ve bir hanedanın kurucusu olduğu iddia ediliyor" diyerek ekliyor: 

Bu büyük bir bulgu.

Araştırmacılar mezarda bulunan kalıntılara dayanarak Te K'ab Chaak'ın 1,7 metre boyunda ve öldüğünde dişi olmayan yaşlı bir adam olduğunu tespit etti.

Chase çifti kalıntılarla birlikte gömülen seramik kapların tarzından mezarın son derece eski olduğu sonucuna vardı. Kırmızı zincifre mineraliyse, çok yüksek statüye sahip birine ait olduğunu anlamına geliyordu.

Arlen Chase "Eşyalar zincifreyle kaplanmışsa kraliyet ailesinin en üst seviyedeki kişileri sözkonusu demektir" diye açıklıyor.

Ekip mezarda yeşim taşından yapılmış üç set kulak süsü de buldu. Maya elitlerinin kullandığı bu değerli eşyalara pek sık rastlanmıyor. 

ghyjudcfv
Çömlek kaplar üzerinde daha önce görülmeyen tasvirler bulundu (Houston Üniversitesi)

Ayrıca mozaik bir ölüm maskesi de keşfeden araştırmacılar bunun çok daha nadir olduğunu belirtiyor. Chase çifti daha önce sadece bir adet ölüm maskesi bulmuştu.

Arkeologlar mezarda gördükleri çömleklerin de etkileyici olduğunu ifade ediyor. Bu kaplarda Mayaların ticaret tanrısı, bir sinek kuşu ve mızrak tutan bir hükümdarla ona adak adayan kişiler resmedilmişti. Bazılarında maymun, baykuş ve nasua gibi hayvanlar tasvir edilmişti. 

Arlen Chase bazı tasarımlar için "Bunları daha önce hiç görmemiştik" diyor.

Araştırmacılar mezardaki bazı eserlerin, yine MS 350'lere tarihlenen diğer iki Caracol mezarındakilere çok benzediğini söylüyor. Bunlar arasında Meksika'nın orta kesiminden gelen yeşil obsidyen bıçaklar ve mızrak fırlatmak için kullanılan bir alet de vardı. 

Ekip bu aletlerin genellikle Caracol'un 1200 kilometre uzağındaki Teotihuacán kentiyle ilişkilendirildiğini belirtiyor. 

Chase çiftine göre bu durum iki kent arasındaki büyük mesafelere rağmen erken Maya halkının, Orta Meksika topluluklarıyla sanılandan onlarca yıl önce ilişki kurduğuna işaret ediyor. Te K'ab Chak zamanında Teotihuacán'dan Caracol'a yürümek muhtemelen en az 150 gün sürüyordu.

İkili, ellerindeki bulgulara dayanarak kentler arasında ticari ve diplomatik ilişkiler kurulduğunu düşünüyor. Öte yandan bazı uzmanlar net çıkarımlar yapmadan önce daha net kanıtlara ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.

Independent Türkçe, Live Science, New York Times, Smithsonian Magazine, Houston Üniversitesi