ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Sullivan: Soğuk Savaş sonrası nükleer yapıdaki çatlaklar önemli ve derin

Sullivan bir basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlıyor (Reuters)
Sullivan bir basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlıyor (Reuters)
TT

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Sullivan: Soğuk Savaş sonrası nükleer yapıdaki çatlaklar önemli ve derin

Sullivan bir basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlıyor (Reuters)
Sullivan bir basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlıyor (Reuters)

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Soğuk Savaş sonrası nükleer yapıdaki çatlakların ''önemli ve derin'' bir hal aldığını ve hedeflere ulaşmak için yeni strateji ve çözümler gerektiğini belirtti.

Sullivan, Silah Kontrolü Derneği'nin başkent Washington'da yapılan yıllık toplantısında yaptığı konuşmada, ''Soğuk Savaş sonrası nükleer yapıdaki çatlaklar önemli ve derin. Bugün, her zaman sahip olduğumuz hedeflere ulaşmak için yeni stratejiler ve çözümler talep eden yeni bir döneme giriyoruz.'' dedi.

Nükleer silahları kontrol altına alma çabalarının ABD'nin eski başkanlarından John F. Kennedy döneminden bu yana devam ettiğini belirten Sullivan, ''Ancak son bir kaç yıldır bu temel aşınmaya başladı ve başkanımız Joe Biden'ın nükleer istikrar ve güvenliğimizde bir dönüm noktası olarak adlandırdığı bir noktadayız.'' diye konuştu.

Sullivan, Rusya'nın geçen yıl Ukrayna'da faal durumdaki bir nükleer enerji santraline el koyduğunu ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in ''dünyayı defalarca yok edebilecek'' nükleer silahlara sınır getiren New START anlaşmasını yasa dışı bir şekilde askıya aldığını vurguladı.

Putin'in ayrıca bir kaç gün önce, Avrupa'daki konvansiyonel kuvvetlere ilişkin anlaşmadan resmen çekileceğini duyurduğunu hatırlatan Sullivan, Rus liderin bu hareketiyle bir zamanlar ''Avrupa güvenliğinin mihenk taşı olan bir anlaşmanın tabutuna son çiviyi çaktığını'' ifade etti.

Sullivan, nükleer güvenliği tehdit eden ülkelerle ilgili Çin, Kuzey Kore ve İran'ı da zikrederken, özellikle Çin'in 2035'e kadar 1500 nükleer savaş başlığına sahip olma yolunda ilerlediğini vurguladı.

ABD'nin aldığı önlemler

Ulusal Güvenlik Danışmanı Jack Sullivan, yaklaşan nükleer krizlere karşı önlem ve çözümler bağlamında ABD'nin nükleer programının revize edildiği, komuta kontrol ve iletişim yapılarında yeni nesil sistemlerin devreye sokulduğu bilgisini paylaştı.

''Bu modernizasyon çabaları, ABD'nin tarihinde ilk kez yakın nükleer güçleri caydırmak zorunda kalacağı 2030'lara doğru ilerlerken, caydırıcılık kapasitemizin güvenli ve güçlü kalmasını sağlayacaktır.'' diyen Sullivan, bu hedefleri gerçekleştirmede stratejik ittifaklarını derinleştirmenin önemine atıfta bulundu.

Sullivan, ABD Başkanı Joe Biden liderliğinde geliştirilen yeni yaklaşımlar çerçevesinde, Rusya ve Çin ile ''önkoşulsuz olarak'' ikili silah kontrolü görüşmelerine girme konusundaki istekliliğin ifade edildiğini hatırlattı.

ABD'nin, yeni nükleer çağın normlarını belirlemeye ve değerlerini desteklemeye yardımcı olmak için attığı adımlara da değinen Sullivan, ''Bu nedenle, özellikle uzay ve siber uzayda yeni korkuluklar oluşturmak için çalışıyoruz. Ve tabii ki, yapay zekanın ortaya çıkışıyla birlikte, tüm bu resim yalnızca daha karmaşık ve zorlu hale geliyor.'' sözlerini kaydetti.

Silah Kontrol Derneği, nükleer testleri sona erdirmek, nükleer silahların yayılmasını önlemek, nükleer malzemeleri güvence altına almak, silahlanma yarışını yavaşlatmak ve ölümcül nükleer cephanelikleri azaltmak için çabalarda bulunuyor.



Merakla beklenen görüşme... Trump, yarın Beyaz Saray'da Zohran Mamdani'yi kabul edecek

ABD Başkanı Donald Trump ve New York Belediye Başkanı seçilen Zohran Mamdani (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump ve New York Belediye Başkanı seçilen Zohran Mamdani (AFP)
TT

Merakla beklenen görüşme... Trump, yarın Beyaz Saray'da Zohran Mamdani'yi kabul edecek

ABD Başkanı Donald Trump ve New York Belediye Başkanı seçilen Zohran Mamdani (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump ve New York Belediye Başkanı seçilen Zohran Mamdani (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump dün akşam yaptığı açıklamada, New York Belediye Başkanı seçilen Zohran Mamdani ile uzun süredir beklenen görüşmenin, aylarca süren gergin ilişkilerin ardından yarın Washington’da gerçekleşeceğini duyurdu.

Trump, “Komünist New York Belediye Başkanı Zohran Mamdani bir görüşme talep etti. Görüşmenin Beyaz Saray’da, 21 Kasım Cuma günü yapılması konusunda anlaştık. Daha fazla detayı ilerleyen günlerde paylaşacağız” dedi.

Mamdani ise ABD kanalı MS NOW’a verdiği röportajda, ekibinin Beyaz Saray ile iletişime geçtiğini belirterek, “New York sakinlerine verdiğim söz gereği, bu şehirde yaşayan 8,5 milyon kişi için faydalı olduğu sürece herkesle görüşmeye hazırım. İnsanlar burada yaşam maliyetlerini karşılamak için mücadele ediyor… Başkan ile sadece dürüstçe konuşmak istiyorum; New York sakinlerini gerçekten savunmanın ne anlama geldiğini anlatmak istiyorum” ifadelerini kullandı.

New York Belediye Başkanı seçilen Zohran Mamdani’nin Sözcüsü, yeni belediye başkanının başkanla görüşmesinin ‘olağan’ olduğunu belirterek, Mamdani’nin görüşmede ‘kamu güvenliği, ekonomik güvenlik ve yaşam maliyetleri konularını’ ele almayı planladığını söyledi.

Trump aylardır Mamdani'yi eleştirerek onu ‘komünist’ olarak nitelendirdi ve seçilmesi halinde memleketinin mahvolacağını öngördü. Ayrıca, Uganda'da doğan ve 2018'de ABD vatandaşlığı alan Mamdani'yi sınır dışı etmekle ve şehirden federal fonları çekmekle tehdit etti.

Kasım seçimlerinde Cumhuriyetçilerin Georgia, New Jersey, Pensilvanya ve Virginia’da ağır yenilgi almasının ardından, Trump yaşam maliyetleri konusuna daha fazla vurgu yapmaya başladı. Bu konu, Demokratların kampanyalarının merkezi bir unsuru olmuş, Mamdani’nin kampanyasında da öne çıkmıştı. Trump, cuma günü sosyal medyada yayımladığı bir paylaşımda, Cumhuriyetçi Parti’yi ‘yaşam maliyetleri partisi’ olarak nitelendirdi.

Bu gelişmeler, Başkan Trump ve Cumhuriyetçi Partili müttefiklerinin ekonominin şu anda ‘hiç olmadığı kadar güçlü’ olduğunu savunduğu bir dönemde yaşanıyor.

Öte yandan New York’un seçilmiş belediye başkanı Zohran Mamdani, bu ayın başında yaptığı zafer konuşmasında, kısa bir süre önce Queens’i temsil eden nispeten az tanınan bir eyalet milletvekiliyken, ülkenin en büyük şehrinin seçilmiş belediye başkanı konumuna gelen 34 yaşındaki bir siyasetçi olarak, New York’un ‘ülkeye başkanı nasıl yenebileceğini göstermek istediğini’ söyledi.


Dünya Sağlık Örgütü'nün bütçesini karşılayabilmesi için 1 milyar dolara ihtiyacı var

Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus (Reuters)
Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus (Reuters)
TT

Dünya Sağlık Örgütü'nün bütçesini karşılayabilmesi için 1 milyar dolara ihtiyacı var

Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus (Reuters)
Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus (Reuters)

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), ABD'nin bu yılki çekilme kararını telafi etmekte zorlanıyor. Örgüt, 2026-2027 bütçesini karşılamak için 1 milyar dolara ihtiyaç duyduğunu duyurdu.

BM'ye en büyük bağışçı olan ABD Başkanı Donald Trump, Ocak 2025'te Beyaz Saray'a döndükten sonra fonlamayı durdurma kararı aldı. Sonuç olarak, WHO daha önce onaylanan bütçesini 5,3 milyar dolardan 4,2 milyar dolara düşürmek zorunda kaldı.

WHO Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus dün üye ülkelere yaptığı açıklamada, "Bu, Dünya Sağlık Örgütü tarihindeki en zorlu yıllardan biriydi. Kaynakları önceliklendirme ve yeniden yönlendirme gibi zorlu ama gerekli bir süreçten geçtik. Bu da iş gücümüzde önemli bir azalmaya yol açtı" dedi.

Ghebreyesus ayrıca, "Bu sürecin sonuna yaklaşıyoruz" diye ekledi.

Kuruluşun 2026-2027 bütçesinin yüzde 75'ini sağladığını, ancak hâlâ 1 milyar dolarlık bir açıkla karşı karşıya olduğunu ve "kaynak seferberliği açısından eskisinden çok daha kötü bir durumda" olduğunu belirtti.

Üye devletler, mayıs ayında zorunlu katkıları yüzde 20 artırma konusunda anlaştılar. Ancak kuruluş, hâlâ üye devletlerin ve diğer bağışçıların gönüllü katkılarına büyük ölçüde bağımlı.

Uluslararası yardımların azalmasıyla karşı karşıya kalan binlerce sağlık tesisi, insani desteğe en çok ihtiyaç duyan bölgelerde hizmetlerini azaltmak veya faaliyetlerini zorunlu olarak askıya aldı. Sonuç olarak, kuruluş en çok ihtiyaç duyanlara öncelik vermek zorunda kaldı.

Tedros, maliyet azaltma önlemlerinin benimsenmesinin, kuruluşun ortadan kaldırmak zorunda kaldığı iş sayısını beklenen 2 bin 900'den bin 282'ye düşürmesine neden olduğunu belirtti. Bin 89 çalışanın emeklilik, erken emeklilik veya geçici sözleşmelerinin sona ermesi nedeniyle kendi isteğiyle ayrıldığını da ifade etti.


İsrail, Lübnan’ın güneyine en ağır saldırılarından birini gerçekleştirdi

İsrail'in Lübnan'ın güneyindeki Sayda kentinde bulunan Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na düzenlediği saldırıdan sonra olay yerine intikal eden sağlık görevlileri (Reuters)
İsrail'in Lübnan'ın güneyindeki Sayda kentinde bulunan Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na düzenlediği saldırıdan sonra olay yerine intikal eden sağlık görevlileri (Reuters)
TT

İsrail, Lübnan’ın güneyine en ağır saldırılarından birini gerçekleştirdi

İsrail'in Lübnan'ın güneyindeki Sayda kentinde bulunan Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na düzenlediği saldırıdan sonra olay yerine intikal eden sağlık görevlileri (Reuters)
İsrail'in Lübnan'ın güneyindeki Sayda kentinde bulunan Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na düzenlediği saldırıdan sonra olay yerine intikal eden sağlık görevlileri (Reuters)

İsrail ordusu salı gecesi ve çarşamba sabahı Lübnan'ın güneyindeki Sayda kentinde bulunan Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na hava saldırıları düzenledi. Saldırılarda en az 13 kişi öldü, onlarca kişi yaralandı.

İsrail ordusunun bu saldırısı, İsrail ile Lübnan arasında geçtiğimiz yıl kasım ayında ateşkes anlaşmasının yürürlüğe girmesinden bu yana gerçekleştirilen en şiddetli ve ölümcül saldırılardan biri oldu.

Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na düzenlenen hava saldırısından birkaç saat sonra, yine Lübnan’ın güneyde bulunan el-Tiri beldesinde öğrencileri taşıyan bir otobüse düzenlenen başka bir saldırıda bir kişi öldü, 13 kişi yaralandı. Bu olay, geleneksel savaş alanlarının ve Hizbullah üyelerinin peşine düşülmesinin ötesinde yeni bir gerilime işaret etti.

Son saldırılar, aylardır görülen en ağır saldırılar olurken Lübnan’ın güneyindeki iki vilayetteki dört ilçeyi etkiledi. Dün öğleden sonra dört köyde yeniden tahliye bildirimleri dağıtıldı. Bildirimler, bir göç dalgasına yol açtı.