İran’ın Ukrayna savaşı için Rusya’ya mühimmat sattığını gösteren kanıt var mı?

Rusya ve Belarus arasındaki ortak askeri tatbikatlar sırasında fırlatılan roketatarlar (AP)
Rusya ve Belarus arasındaki ortak askeri tatbikatlar sırasında fırlatılan roketatarlar (AP)
TT

İran’ın Ukrayna savaşı için Rusya’ya mühimmat sattığını gösteren kanıt var mı?

Rusya ve Belarus arasındaki ortak askeri tatbikatlar sırasında fırlatılan roketatarlar (AP)
Rusya ve Belarus arasındaki ortak askeri tatbikatlar sırasında fırlatılan roketatarlar (AP)

Batı kamuoyunda İran’ın Rusya’ya Ukrayna işgaline destek amacıyla silah sattığı iddia edildi.

Bir güvenlik kaynağı, bir silah sözleşmesi göstererek, İran’ın Ukrayna’daki savaş için Rusya’ya cephane sattığına dair ilk somut kanıtı sunduğunu iddia etti.

Şarku’l Avsat’ın Sky News’ten aktardığı habere göre, 14 Eylül 2022 tarihli olan 16 sayfalık belge, değeri 1 milyon doları biraz aşan, çeşitli boyutlardaki topçu ve tank mermileri ve roket örneklerini içeriyor.

İran’ın diğer ülkelerle yaptığı sözleşmelerde olduğu gibi İngilizce yazılan mühimmat teslimine ilişkin sözleşmenin, İran Silahlı Kuvvetleri Savunma ve Lojistik Bakanlığı ile Rusya’nın devlet askeri ihracat ve ithalat şirketi JSC Rosoboronexport arasında imzalandığı iddia ediliyor.

Güvenlik kaynağı, “Bizim değerlendirmemize göre, bunlar Rusya’ya gönderilen diğer sevkiyatlardan önceki silah numuneleriydi” dedi.

Sky News haberinde bu sözleşmeyi bağımsız olarak teyit edemedi. Ancak güvenlik kaynağı, “Yüzde 100 gerçek olduğuna inanıyoruz” ifadelerini kullandı.

Sözleşmenin gerçekliğini doğrulamak mümkün olmasa da Sky News, dosyayı bir dizi uzmana da başvurdu. Uzmanlar, belge içeriğinin ‘makul’ olduğunu ve 14 Eylül 2022 tarihinde gerçekleştiği iddia edilen bu tür bir işlemle ilgili ayrı bir raporla eşleştiğini söylediler.

FOTO: Rus askerleri önlerinde savaşta kullanılan silahlarla (EPA-Arşiv)
Rus askerleri önlerinde savaşta kullanılan silahlarla (EPA-Arşiv)

Ukrayna’daki savaşı yakından izleyen ve aynı zamanda İran konusunda uzman olan Royal United Services Institute’ta kıdemli araştırma görevlisi olan Jack Watling, Moskova ve Tahran’ın birlikte silah ve mühimmat sözleşmeleri imzalamasının ‘makul ve mantıklı’ olacağını vurguladı.

Sky News, söz konusu belgeleri Mayıs ayında İngiltere’yi ziyaret eden Ukrayna Başbakanı Denis Şmihal ve İngiltere Dışişleri Bakanı James Cleverly’ye gösterdi.

Kiev ve Londra, sözleşmenin geçerliliğini araştırmayı planladıklarını ve güvenilir olduğu kanıtlanırsa harekete geçeceklerini bildirdi.

Ukrayna’nın Londra Büyükelçisi Vadym Prystaiko, kısa bir süre önce Sky News’e yaptığı açıklamada, “Düzgün bir şekilde kontrol ettikten sonra, buna göre hareket edebileceğiz” dedi.

İngiltere Dışişleri Bakanı James Cleverly ise, “Bize bilgi sunulduğunda, onu değerlendirmeye ve doğrulamaya bakacağız. Tabii ki, buna göre kararlar alacağız” ifadelerini kullandı.

İngiltere’nin, İran rejiminin, Rusya’ya Ukrayna şehirlerini vurması için saldırı uçağı sağlamasının ardından Tahran’a yaptırım uyguladığını söyleyen Cleverly şu ifadelerle devam etti;

“İran’ın, Ukrayna’yı işgal girişiminde Rusya’ya askeri destek sağladığına dair kanıtımız olduğunda harekete geçtik ve elbette her zaman aynısını yapacağız.”

Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı her iki taraftaki cephane stoklarını tüketiyor.

Batılı müttefikler, Kiev’i silahlandırmaya devam ederken, Moskova savunma sanayisini savaşa hazır hale getirdi.

Ancak Rus ekonomisinin yaptırımlardan etkilenmesiyle, Kremlin de dostlarından yardım istedi.

Sky News daha önce, İran’ın Ocak ayında Hazar Denizi’nde kargo gemileri aracılığıyla Rusya’ya büyük miktarlarda drone, mermi ve mühimmat sağladığı yönündeki iddiaları bildirmişti.



Katz: İsrail, fırsat bulsaydı Hamaney'i öldürürdü

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, Güney Lübnan'daki ordu birliklerini ziyareti sırasında, 2 Şubat 2025 (DPA)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, Güney Lübnan'daki ordu birliklerini ziyareti sırasında, 2 Şubat 2025 (DPA)
TT

Katz: İsrail, fırsat bulsaydı Hamaney'i öldürürdü

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, Güney Lübnan'daki ordu birliklerini ziyareti sırasında, 2 Şubat 2025 (DPA)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, Güney Lübnan'daki ordu birliklerini ziyareti sırasında, 2 Şubat 2025 (DPA)

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz yerel basına yaptığı açıklamada, iki ülke arasındaki savaş sırasında İsrail'in fırsat bulması halinde, İran Dini Lideri Ali Hamaney'i öldürmeyi hedeflediğini bildirdi.

Katz dün akşam İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN'a verdiği demeçte, “Eğer görüş alanımızda olsaydı, onu öldürürdük” dedi.

Ordunun onu ‘çok aradığını’ belirten Katz, “Hamaney bunu anladı, bu yüzden yeraltına indi ve komutanlarla iletişimi kesti... Dolayısıyla bu mümkün değildi” ifadelerini kullandı.

Katz Kanal 13'e yaptığı açıklamada, İsrail'in Hamaney’e yönelik suikast girişimlerini durduracağını, çünkü ‘ateşkes öncesi ve sonrası arasında fark olduğunu’ söyledi.

İsrail Savunma Bakanı, ABD'nin İsrail'in Hamaney’e suikast planını reddettiğine dair haberlerden günler sonra açıklama yaptı.

Jfjfj
 İran Dini Lideri Ali Hamaney dün resmi internet sitesinde yayınlanan bir videoda konuşma yapıyor. (AP)

Katz, Hamaney'e sığınakta kalmasını tavsiye etti.

Eylül 2024'te Beyrut'a düzenlenen büyük saldırıda İsrail tarafından öldürülen Hizbullah eski Genel Sekreteri’nden söz eden Katz, “Uzun süre müstahkem bir odada kalan Nasrallah'tan ders almalı” dedi.

İktidara geldiğinden beri İran'dan ayrılmayan liderin hareketleri en üst düzeyde güvenlik ve gizliliğe tabi.

Katz dün yaptığı açıklamada, İsrail'in İran üzerindeki hava üstünlüğünü koruduğunu ve yeni saldırılar gerçekleştirmeye hazır olduğunu bildirdi.

Katz, “İran'ın nükleer silah geliştirmesine ve İsrail'i uzun menzilli füzelerle tehdit etmesine izin vermeyeceğiz” şeklinde konuştu.

Şarku’l Avsat’ın Kanal 12 televizyonundan aktardığına göre Katz verdiği röportajda, İsrail'in İran'ın zenginleştirilmiş uranyum depolama alanlarının yerlerini bilmediğini, ancak hava saldırılarının İran'ın uranyum zenginleştirme kapasitesini yok ettiğini iddia etti.

Katz, zenginleştirilmiş uranyumu kastederek, “Amaç malzemenin kendisini etkisiz hale getirmek değildi” dedi.

İsrail ve ABD saldırılarının İran'ın nükleer programı üzerindeki etkisi tartışma konusu.

Djjfjf
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu aralık ayında Savunma Bakanı Yisrael Katz ile birlikte Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nı ziyaret etti. (DPA)

Sızdırılan ABD istihbarat tahminleri bu saldırının İran'ın nükleer programını birkaç ay geciktirdiğini öne sürerken, Katz ve diğer İsrailli ve ABD'li yetkililer, saldırıların İran'ın kilit nükleer tesislerini yok ettiğini ve bunların yeniden inşasının yıllar alabileceğini söyledi.

Hem İsrail hem de İran 24 Haziran'da ateşkesle sonuçlanan savaşın zaferini kutladı.

İran Sağlık Bakanlığı’na göre İsrail'in 13 Haziran'da başlayan saldırılarında en az 627 sivil hayatını kaybetti. İran'ın İsrail'e yönelik saldırılarında ise resmi rakamlara göre 28 kişi öldü.