İran’ın Ukrayna savaşı için Rusya’ya mühimmat sattığını gösteren kanıt var mı?

Rusya ve Belarus arasındaki ortak askeri tatbikatlar sırasında fırlatılan roketatarlar (AP)
Rusya ve Belarus arasındaki ortak askeri tatbikatlar sırasında fırlatılan roketatarlar (AP)
TT

İran’ın Ukrayna savaşı için Rusya’ya mühimmat sattığını gösteren kanıt var mı?

Rusya ve Belarus arasındaki ortak askeri tatbikatlar sırasında fırlatılan roketatarlar (AP)
Rusya ve Belarus arasındaki ortak askeri tatbikatlar sırasında fırlatılan roketatarlar (AP)

Batı kamuoyunda İran’ın Rusya’ya Ukrayna işgaline destek amacıyla silah sattığı iddia edildi.

Bir güvenlik kaynağı, bir silah sözleşmesi göstererek, İran’ın Ukrayna’daki savaş için Rusya’ya cephane sattığına dair ilk somut kanıtı sunduğunu iddia etti.

Şarku’l Avsat’ın Sky News’ten aktardığı habere göre, 14 Eylül 2022 tarihli olan 16 sayfalık belge, değeri 1 milyon doları biraz aşan, çeşitli boyutlardaki topçu ve tank mermileri ve roket örneklerini içeriyor.

İran’ın diğer ülkelerle yaptığı sözleşmelerde olduğu gibi İngilizce yazılan mühimmat teslimine ilişkin sözleşmenin, İran Silahlı Kuvvetleri Savunma ve Lojistik Bakanlığı ile Rusya’nın devlet askeri ihracat ve ithalat şirketi JSC Rosoboronexport arasında imzalandığı iddia ediliyor.

Güvenlik kaynağı, “Bizim değerlendirmemize göre, bunlar Rusya’ya gönderilen diğer sevkiyatlardan önceki silah numuneleriydi” dedi.

Sky News haberinde bu sözleşmeyi bağımsız olarak teyit edemedi. Ancak güvenlik kaynağı, “Yüzde 100 gerçek olduğuna inanıyoruz” ifadelerini kullandı.

Sözleşmenin gerçekliğini doğrulamak mümkün olmasa da Sky News, dosyayı bir dizi uzmana da başvurdu. Uzmanlar, belge içeriğinin ‘makul’ olduğunu ve 14 Eylül 2022 tarihinde gerçekleştiği iddia edilen bu tür bir işlemle ilgili ayrı bir raporla eşleştiğini söylediler.

FOTO: Rus askerleri önlerinde savaşta kullanılan silahlarla (EPA-Arşiv)
Rus askerleri önlerinde savaşta kullanılan silahlarla (EPA-Arşiv)

Ukrayna’daki savaşı yakından izleyen ve aynı zamanda İran konusunda uzman olan Royal United Services Institute’ta kıdemli araştırma görevlisi olan Jack Watling, Moskova ve Tahran’ın birlikte silah ve mühimmat sözleşmeleri imzalamasının ‘makul ve mantıklı’ olacağını vurguladı.

Sky News, söz konusu belgeleri Mayıs ayında İngiltere’yi ziyaret eden Ukrayna Başbakanı Denis Şmihal ve İngiltere Dışişleri Bakanı James Cleverly’ye gösterdi.

Kiev ve Londra, sözleşmenin geçerliliğini araştırmayı planladıklarını ve güvenilir olduğu kanıtlanırsa harekete geçeceklerini bildirdi.

Ukrayna’nın Londra Büyükelçisi Vadym Prystaiko, kısa bir süre önce Sky News’e yaptığı açıklamada, “Düzgün bir şekilde kontrol ettikten sonra, buna göre hareket edebileceğiz” dedi.

İngiltere Dışişleri Bakanı James Cleverly ise, “Bize bilgi sunulduğunda, onu değerlendirmeye ve doğrulamaya bakacağız. Tabii ki, buna göre kararlar alacağız” ifadelerini kullandı.

İngiltere’nin, İran rejiminin, Rusya’ya Ukrayna şehirlerini vurması için saldırı uçağı sağlamasının ardından Tahran’a yaptırım uyguladığını söyleyen Cleverly şu ifadelerle devam etti;

“İran’ın, Ukrayna’yı işgal girişiminde Rusya’ya askeri destek sağladığına dair kanıtımız olduğunda harekete geçtik ve elbette her zaman aynısını yapacağız.”

Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı her iki taraftaki cephane stoklarını tüketiyor.

Batılı müttefikler, Kiev’i silahlandırmaya devam ederken, Moskova savunma sanayisini savaşa hazır hale getirdi.

Ancak Rus ekonomisinin yaptırımlardan etkilenmesiyle, Kremlin de dostlarından yardım istedi.

Sky News daha önce, İran’ın Ocak ayında Hazar Denizi’nde kargo gemileri aracılığıyla Rusya’ya büyük miktarlarda drone, mermi ve mühimmat sağladığı yönündeki iddiaları bildirmişti.



Trump, Ukrayna’ya silah göndermeye hazırlanıyor

Ukrayna-Rusya arasındaki dolaylı barış görüşmeleri yavaşlarken çatışmalar devam ediyor (Reuters)
Ukrayna-Rusya arasındaki dolaylı barış görüşmeleri yavaşlarken çatışmalar devam ediyor (Reuters)
TT

Trump, Ukrayna’ya silah göndermeye hazırlanıyor

Ukrayna-Rusya arasındaki dolaylı barış görüşmeleri yavaşlarken çatışmalar devam ediyor (Reuters)
Ukrayna-Rusya arasındaki dolaylı barış görüşmeleri yavaşlarken çatışmalar devam ediyor (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna'ya ilk askeri teçhizat satışını yapmaya hazırlanıyor.

Guardian'ın haberinde, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Ukrayna'ya en az 50 milyon dolarlık savunma donanımı gönderilmesini onayladığı aktarılıyor.

Böylelikle ABD Başkanı, göreve geldikten kısa süre sonra Ukrayna'ya tüm askeri yardımları durdurmasının ardından Kiev'e ekipman gönderilmesi için ilk kez izin vermiş oldu.

Ancak satışın gerçekleşebilmesi için Kongre'nin onayından da geçmesi gerekiyor. Askeri teçhizat paketinde ne tür silahlar olduğuna dair bilgi paylaşılmadı.

Guardian'ın haberinde, askeri ekipman gönderme hamlesinin iki ülke arasında yapılan maden anlaşmasının ardından geldiğine dikkat çekiliyor. Bu anlaşma sayesinde Washington'ın tekrar Kiev'e silah göndermeye başlayabileceği belirtiliyor.

ABD ve Ukrayna, uzun müzakerelerin ardından dün nadir toprak elementlerinin kullanımını da kapsayan "ekonomik ortaklık" anlaşmasının imzalandığını duyurmuştu. Anlaşma uyarınca ABD, bugüne kadarki askeri ve finansal desteği karşılığında Ukrayna'nın doğal kaynaklarına erişebilecek. Ayrıca "ABD-Ukrayna Yeniden Yapılandırma Yatırım Fonu" da kurulacak.

Seçim kampanyası boyunca Ukrayna savaşını bir günde bitireceği vaadiyle gündem olan Trump, dünkü açıklamasında Kiev'le yapılan anlaşmanın "güvenlik garantisi" sağlayacağını ve Rusya'yı "engelleyebileceğini" ifade etti.

Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Danışmanı Mihail Podolyak, bu anlaşmanın "hava savunma sistemleri de dahil yeni Amerikan silahlarının tedarikini garanti ettiğini" söylemişti. Podolyak, bunların maliyetinin ortak fona yatırılacağını ve en az 2034'e kadar tüm yatırım gelirlerinin Ukrayna için kullanılacağını belirtmişti.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, geçen ay yaptığı açıklamada, Amerikan üretimi Patriot füzelerinden satın almak için 30 ila 50 milyar dolarlık bir yatırım planladıklarını bildirmişti.

Diğer yandan ABD-Ukrayna hattında maden anlaşması için diplomasi trafiği yürütülürken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, nadir toprak elementi alanında ABD'yle ortak çalışmaya hazır olduklarını söylemişti. Göreve geldiğinden beri Kremlin'e yakın bir çizgi çizen Trump'ın, Ukrayna'yla ekonomik ortaklık anlaşması ve Kiev'e silah satışı kararının bu politikayı nasıl etkileyeceği henüz belli değil.

Independent Türkçe, Guardian, Kyiv Post