The Moscow Times: Rus General Surovikin, Wagner isyanı bağlamında gözaltına alındıhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4407276-moscow-times-rus-general-surovikin-wagner-isyan%C4%B1-ba%C4%9Flam%C4%B1nda-g%C3%B6zalt%C4%B1na-al%C4%B1nd%C4%B1
The Moscow Times: Rus General Surovikin, Wagner isyanı bağlamında gözaltına alındı
Rus General Sergey Surovikin (Reuters)
Rusya Savunma Bakanlığı’na yakın iki kaynak, Ukrayna’daki Rus kuvvetlerinin eski komutanı General Sergey Surovikin’in gözaltına alındığını bildirdi.
Şarku’l Avsat’ın The Moscow Times gazetesinden aktardığı habere göre, kaynaklardan biri, “Yetkililerle durumu pek iyi gitmiyordu. Bundan daha fazlasını söyleyemem” dedi.
İkinci kaynak ise, Surovikin’in, Wagner Grubu lideri Yevgeniy Prigozhin’in isyanı bağlamında gözaltına alındığını söyleyerek, “Görünüşe göre, Surovikin ayaklanma sırasında Prigojin’in tarafını seçti ve onu yakaladılar” diye konuştu.
Generalin şu anda nerede olduğu sorulduğunda ise kaynak şu yanıtı verdi; “Bu bilgi hakkında dahili kanallarımız aracılığıyla bile yorum yapmıyoruz.”
Savunma Bakanlığı, Surovikin’in gözaltına alındığına dair haberlerle ilgili henüz yorum yapmadı.
Surovikin, Prigojin’in Rusya’nın askeri liderliğine karşı silahlı bir isyan başlattığı Cumartesi gününden bu yana kamuoyu önünde görünmüyordu.
Ne olmuştu?
Ukrayna’daki Rus askeri operasyonlarının komutan yardımcısı General Surovikin’in, paralı asker grubu Wagner’in lideri Yevgeny Prigojin’in, Rus askeri liderliğine karşı isyan etme planlarından önceden haberdar olduğu iddia edildi.
Şarku’l Avsat’ın New York Times gazetesinden aktardığı haberde, bu konuda ABD istihbarat bilgileri hakkında brifing alan ABD’li yetkililerden alıntı yapıldı.
Haberde, “Yetkililer, General Surovikin’in hafta sonu Prigojin’in isyan hareketini planlanmasına yardım edip etmediğini öğrenmeye çalışıyorlardı” denildi.
Yetkililerin konuyla ilgili ABD istihbaratına bilgi vermesi, Wagner liderinin üst seviyelerde ne gibi bir desteğe sahip olduğu konusunda sorulara yol açtı.
Prigojin, Wagner askerlerinin hafta sonu başlayan kısa süreli isyanını sona erdiren bir anlaşma kapsamında, Salı günü Belarus’a sürgüne gitti ve Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rus ordusunu iç savaşı önlediği için övdü.
ABD’li yetkililer, diğer Rus askeri liderlerinin de Prigojin’i desteklemiş olabileceğine dair işaretler olduğunu söyledi.
Söz konusu yetkililere göre, Prigojin iktidardaki diğer kişilerden yardım geleceğine inanmasaydı, ayaklanmayı başlatmazdı.
Ekim ayında Ukrayna’daki operasyonların tüm sorumluluğu Sorovikin’e verildi. Ancak Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ocak ayında Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov’u Ukrayna’daki askeri birlikler komutanı olarak atadığını duyurdu.
Sorovikin de, Gerasimov’un yardımcısı olarak görevlendirildi.
Trump gümrük vergileri konusundaki tutumunu değiştirmeyince dünya piyasaları panikledi
Japonya'da Nikkei Endeksi’nin kapanışını gösteren elektronik bir borsa panosu (DPA)
Asya-Pasifik bölgesindeki finans piyasaları, ABD Başkanı Donald Trump'ın dünyanın geri kalanına yönelik genel gümrük tarifelerinin dünya borsalarında yeni bir kara günü tetikleme tehdidi nedeniyle bugün panik modunda. Trump'ın gümrük vergilerinin cumartesi günü yürürlüğe girmesinin ardından bugün açılan ilk borsalar çakıldı. Öğle saatlerinde Hong Kong'da yüzde 12, Taipei'de yüzde 9,7, Pekin'de yüzde 8,7, Tokyo'da yüzde 6,4, Şanghay'da yüzde 6,3, Seul'de yüzde 4,9 ve Mumbai'de yüzde 3 düşüş ile 16 yılın en kötü seansı yaşandı.
Avrupa borsaları da bugünkü işlemlere keskin bir düşüşle başladı. Çöküş, cuma günü birçok Asya piyasasının hafta sonu için kapanmasının ardından telafi edici gümrük tarifeleri uygulayacağını açıklayan Çin'in tepkisiyle daha da şiddetlendi.
SPI Asset Management analisti Stephen Innes, “Bu artık sadece bir ticaret anlaşmazlığı değil; kuralları ‘ortadan kaldırılan’ küresel ekonomik sistemin tamamen yeniden işlenmesi” dedi. Bu arada pek çok ülke Trump'ı kendilerini gümrük vergilerinden muaf tutmaya ikna etmek için çaba sarf ediyor.
Şanghay'ın Lujiazui finans bölgesinde bir elektronik panoda hisse senedi endeksleri gösteriliyor. (Reuters)
ABD Hazine Bakanı Scott Besant NBC'ye verdiği demeçte, “50'den fazla ülke tarife bariyerlerini ve vergilerini düşürmek ve döviz kuru manipülasyonlarını durdurmak için hükümete ulaştı” dedi. Trump, ABD'nin ekonomik ortaklarını ülkesini ‘yağmalamakla’ suçlayarak, tüm ABD ithalatına yüzde 10'luk genel gümrük vergisi uygulama kararı aldı.
Küresel ticaret üzerindeki etki çarşamba günü, başta Çin'e yüzde 34 ve Avrupa Birliği'ne (AB) yüzde 20 olmak üzere, ABD'ye ithal ettiklerinden daha fazla ihracat yapan ülkelerin uzun bir listesine uygulanan ek gümrük vergileriyle yoğunlaşacak. Trump dün Truth Social platformunda “Çin, AB ve diğer pek çok ülkeyle büyük bir ticaret açığımız var. Bunu çözmenin tek yolu ABD'ye on milyarlarca dolar kazandıracak gümrük vergileridir. Bu harika bir şey” diye yazdı. Besant ise ticaret ortakları konusunda, “Sundukları teklifin inandırıcı olup olmadığını göreceğiz. Çünkü 20, 30, 40 ya da 50 yıllık kötü davranışlardan sonra her şeye sıfırdan başlayamayız” ifadelerini kullandı.
Pekin'de Çin borsasının hareketlerini gösteren ekranın önünden geçen bir adam (AFP)
Çin, ABD'den ithal edilen mallara yüzde 34 ek gümrük vergisi uygulayacağını açıklayarak karşılık verirken, Ticaret Bakanı Yardımcısı Ling Ji dün ABD'li şirketlerin temsilcilerine yaptığı açıklamada, “Çin'in karşı önlemlerinin sadece Çin'deki işletmelerin meşru hak ve çıkarlarını korumayı değil, aynı zamanda ABD'yi çok taraflı ticaret sisteminin doğru yoluna geri döndürmeyi amaçladığını” söyledi ve ülkesinin yabancı yatırımlar için ‘güvenli ve umut verici bir ülke’ olmaya devam edeceği sözünü verdi.
Avrupalılar ise bugün Lüksemburg'da AB dış ticaret bakanlarının ‘Avrupa'nın ABD'ye vereceği yanıtı’ belirlemek üzere yapacakları toplantı öncesinde hafta sonu temaslarını hızlandırdı. Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer dün yaptığı açıklamada, küresel ticaret sistemindeki kargaşayı yorumlayarak, “Bildiğimiz dünya sona erdi” dedi.
‘İyileşme için tedavi’
Trump dün Air Force One'da borsadaki ağır düşüşle ilgili bir soruya yanıt olarak, “Bazen iyileşmek için tedavi görmeniz gerekir” cevabını verdi. Vadeli işlem sözleşmeleri, perşembe ve cuma günleri yaşanan çöküşün ardından pazar gecesi-pazartesi günü Wall Street'te yeni bir düşüş yaşanacağına işaret etti.
Trump'ın ticaret danışmanı Peter Navarro Fox News'e verdiği demeçte, “Satmazsak para kaybedemeyiz. Şu anda akıllı strateji paniğe kapılmamaktır” ifadelerini kullandı.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu bugün Beyaz Saray'da Trump ile bir araya gelecek. Görüşmede Cumhuriyetçi Başkan'ın İsrail'e uyguladığı yüzde 17'lik gümrük vergisinin yanı sıra Gazze Şeridi'ndeki savaş ve İran meselesinin de ele alınması bekleniyor.
Diğer yandan Vietnam lideri To Lam, iki ülkenin ‘mümkün olan en kısa sürede bir anlaşmaya varabilmesi’ için ülkesinin ABD'ye ihracatına yönelik yüzde 46'lık gümrük vergisinin yürürlüğe girmesinden önce ‘en az 45 gün’ süre istedi.
Besant, “Bu birkaç gün ya da birkaç hafta içinde müzakere edebileceğiniz bir şey değil” uyarısında bulunarak, artırılan tarifelerin en az birkaç ay yürürlükte kalabileceğini ima etti.
Beyaz Saray Ulusal Ekonomi Konseyi Direktörü Kevin Hassett, güncellemeleri başlatmayı teklif eden ülkelerin ‘bu tarifelerin yüksek bir yüzdesine tabi olacaklarını fark ettikleri için bunu yaptıklarını’ söyledi. Yeni gümrük vergilerinin ABD ekonomisi üzerinde olumsuz bir etki yaratacağı yönündeki uyarılara karşı çıkan Hassett, ‘fiyat artışları olacağını’ kabul etti. Hassett, “ABD'li tüketiciler üzerinde büyük bir etki göreceğimizi sanmıyorum” dedi.
Ancak çoğu ekonomist, ABD'ye ithal edilen ürünlere yönelik yeni gümrük vergilerinin enflasyonu hızlandırmasını ve tüketimi azaltmasını bekliyor.