Netanyahu'nun İsrail'deki Dürzileri yatıştırma planı 'yeterli ilgiyi görmedi'

Netanyahu, dün sabah kabine toplantısında konuştu (AFP)
Netanyahu, dün sabah kabine toplantısında konuştu (AFP)
TT

Netanyahu'nun İsrail'deki Dürzileri yatıştırma planı 'yeterli ilgiyi görmedi'

Netanyahu, dün sabah kabine toplantısında konuştu (AFP)
Netanyahu, dün sabah kabine toplantısında konuştu (AFP)

İsrail'deki Dürzi Cemaati Ruhani Lideri Şeyh Muvaffak Tarif, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya Dürzilerin içinde bulundukları şartları iyileştirmek için hükümetin tartışmaya başladığı planın barınma, planlama ve geliştirme boşluklarının doldurulması için yeterli olmadığı ve rüzgar türbini projesinin durdurulması başta olmak üzere birçok eksikliği olduğuna dair bir mesaj gönderdi.

Tarif, kendi arazileri üzerine ev yapan ve bu evlere ruhsat alan Dürzilere uygulanan mali cezaların ve yasal işlemlerin iptalini talep etti. Ayrıca, ‘Beni Maaruf’ adıyla bilinen Dürzi cemaatin statüsünü tesis etmek için yasaların çıkarılması talebinde bulundu.

İsrail'de Dürziler, işgal altındaki Golan Tepeleri’ndeki topraklarına rüzgâr türbini projesi nedeniyle Kurban Bayramı öncesi hükümetle karşı karşıya gelmiş ve gerginlik yaşanmıştı. Dürziler, rüzgar türbini projesinin durdurulmasına ilişkin taleplerine yanıt vermemesi durumunda hükümete karşı eşi benzeri görülmemiş adımlar atmaya ve gerekirse savaşmaya hazır olduklarını söylediler.

İsrail hükümeti, Golan Tepeleri’ndeki Dürzi köylerinde dev rüzgar türbini kurulmasını öngören projeyi yıllar önce onaylamıştı. Ancak Golan Tepeleri sakinleri, 2020 yılında projenin ilk girişimini engellemiş ve projeyi bir ‘savaş ilanı’ olarak değerlendirmişlerdi.

Dürzi eylemciler, rüzgâr türbini inşa etmenin toprağı, ekinleri ve çevreyi yok edeceğini iddia ederken, İsrail hükümeti, projenin yaklaşık 50 bin aileye elektrik sağlamayı hedeflediğini vurguladı.

Hükümet, projeyi kısa bir süreliğine dondurdu, ancak Kurban Bayramı'nın ardından yeniden başlaması beklentilerine rağmen pazar sabahı inşaat çalışmalarına devam edilmedi. Polis, çalışmaların salı günü başlayacağını açıkladı.

İşgal altındaki Golan Tepeleri’nin sakinleri, geçtiğimiz haziran ayında kendi bölgelerinde dev rüzgar türbinleri inşa edilmesine karşı protesto gösterileri düzenlediler (AP)
İşgal altındaki Golan Tepeleri’nin sakinleri, geçtiğimiz haziran ayında kendi bölgelerinde dev rüzgar türbinleri inşa edilmesine karşı protesto gösterileri düzenlediler (AP)

Türbin projesiyle ilgili gerilim, Dürzilerin ‘ikinci sınıf vatandaş’ konumuna düşecekleri gerekçesiyle İsrail hükümetini ‘Siyonizm Yasası’nın çıkarılması konusunda uyardıkları bir başka gerginliğin ortasında patlak verdi.

Dürzileri rüzgar türbini projesinde başlıca düşmanları olarak gören aşırı sağcı Itamar Ben-Gvir liderliğindeki Yahudi Gücü Partisi'nin sunduğu ve hükümetin onaylamaya çalıştığı yasa tasarısında Siyonizmin işaret ettiği ‘değerlere’ demokrasi ve eşitlik hakkı gibi diğer tüm temel yasalardan daha büyük bir yer veriliyor.

Tasarı onaylanırsa, hükümetin tüm bakanlıklara, Necef ve Celile'nin Yahudileştirilmesi planını ilerletmek de dahil başta orduda, güvenlik güçlerinde, muharip askerlikte ve yerleşim bölgelerinde görev yapanlara tanınan ayrıcalıklar olmak üzere her alanda ‘Siyonizmin değerlerini’ desteklenmesi talimatı vermesi garanti altına alınacak.

Ancak yasa tasarısına itiraz eden Tarif, tasarının Dürzi cemaati mensuplarını kendi ülkelerinde yabancı tebaa haline getirmeyi hedeflediğini ve bunun olmayacağını söyledi.

İsrail tarafından 1967'de ilhak edilen Golan Tepeleri'ndeki Mecdel Şems köyünde yaralı bir eylemciye yardım eden diğer eylemciler (AFP)
İsrail tarafından 1967'de ilhak edilen Golan Tepeleri'ndeki Mecdel Şems köyünde yaralı bir eylemciye yardım eden diğer eylemciler (AFP)

Çok sayıda Dürzi, İsrail ordusunda görev yapıyor. Dürzi cemaatinden askere alınanların yüzdesi azınlıklar arasında en yüksekler arasında yer alırken sayıları Yahudilerden daha fazla. Dürzilerin görev yaptıkları birliklere muharebe birlikleri de dahil.

Netanyahu hükümeti, Dürzilerin öfkesini yatıştırmak amacıyla dün, terhis edilen askerler için yeni mahalleler kurulmasını da içeren yeni bir plan hayata geçirdi. Başbakan Netanyahu, dünkü kabine toplantısının başında yaptığı açıklamada, Dürzilerin önde gelenlerinin bu konudaki çağrılarının hükümete ulaştığını ve hükümetin bunu çözmek için çalıştığını söyledi.



Merakla beklenen görüşme... Trump, yarın Beyaz Saray'da Zohran Mamdani'yi kabul edecek

ABD Başkanı Donald Trump ve New York Belediye Başkanı seçilen Zohran Mamdani (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump ve New York Belediye Başkanı seçilen Zohran Mamdani (AFP)
TT

Merakla beklenen görüşme... Trump, yarın Beyaz Saray'da Zohran Mamdani'yi kabul edecek

ABD Başkanı Donald Trump ve New York Belediye Başkanı seçilen Zohran Mamdani (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump ve New York Belediye Başkanı seçilen Zohran Mamdani (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump dün akşam yaptığı açıklamada, New York Belediye Başkanı seçilen Zohran Mamdani ile uzun süredir beklenen görüşmenin, aylarca süren gergin ilişkilerin ardından yarın Washington’da gerçekleşeceğini duyurdu.

Trump, “Komünist New York Belediye Başkanı Zohran Mamdani bir görüşme talep etti. Görüşmenin Beyaz Saray’da, 21 Kasım Cuma günü yapılması konusunda anlaştık. Daha fazla detayı ilerleyen günlerde paylaşacağız” dedi.

Mamdani ise ABD kanalı MS NOW’a verdiği röportajda, ekibinin Beyaz Saray ile iletişime geçtiğini belirterek, “New York sakinlerine verdiğim söz gereği, bu şehirde yaşayan 8,5 milyon kişi için faydalı olduğu sürece herkesle görüşmeye hazırım. İnsanlar burada yaşam maliyetlerini karşılamak için mücadele ediyor… Başkan ile sadece dürüstçe konuşmak istiyorum; New York sakinlerini gerçekten savunmanın ne anlama geldiğini anlatmak istiyorum” ifadelerini kullandı.

New York Belediye Başkanı seçilen Zohran Mamdani’nin Sözcüsü, yeni belediye başkanının başkanla görüşmesinin ‘olağan’ olduğunu belirterek, Mamdani’nin görüşmede ‘kamu güvenliği, ekonomik güvenlik ve yaşam maliyetleri konularını’ ele almayı planladığını söyledi.

Trump aylardır Mamdani'yi eleştirerek onu ‘komünist’ olarak nitelendirdi ve seçilmesi halinde memleketinin mahvolacağını öngördü. Ayrıca, Uganda'da doğan ve 2018'de ABD vatandaşlığı alan Mamdani'yi sınır dışı etmekle ve şehirden federal fonları çekmekle tehdit etti.

Kasım seçimlerinde Cumhuriyetçilerin Georgia, New Jersey, Pensilvanya ve Virginia’da ağır yenilgi almasının ardından, Trump yaşam maliyetleri konusuna daha fazla vurgu yapmaya başladı. Bu konu, Demokratların kampanyalarının merkezi bir unsuru olmuş, Mamdani’nin kampanyasında da öne çıkmıştı. Trump, cuma günü sosyal medyada yayımladığı bir paylaşımda, Cumhuriyetçi Parti’yi ‘yaşam maliyetleri partisi’ olarak nitelendirdi.

Bu gelişmeler, Başkan Trump ve Cumhuriyetçi Partili müttefiklerinin ekonominin şu anda ‘hiç olmadığı kadar güçlü’ olduğunu savunduğu bir dönemde yaşanıyor.

Öte yandan New York’un seçilmiş belediye başkanı Zohran Mamdani, bu ayın başında yaptığı zafer konuşmasında, kısa bir süre önce Queens’i temsil eden nispeten az tanınan bir eyalet milletvekiliyken, ülkenin en büyük şehrinin seçilmiş belediye başkanı konumuna gelen 34 yaşındaki bir siyasetçi olarak, New York’un ‘ülkeye başkanı nasıl yenebileceğini göstermek istediğini’ söyledi.


Dünya Sağlık Örgütü'nün bütçesini karşılayabilmesi için 1 milyar dolara ihtiyacı var

Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus (Reuters)
Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus (Reuters)
TT

Dünya Sağlık Örgütü'nün bütçesini karşılayabilmesi için 1 milyar dolara ihtiyacı var

Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus (Reuters)
Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus (Reuters)

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), ABD'nin bu yılki çekilme kararını telafi etmekte zorlanıyor. Örgüt, 2026-2027 bütçesini karşılamak için 1 milyar dolara ihtiyaç duyduğunu duyurdu.

BM'ye en büyük bağışçı olan ABD Başkanı Donald Trump, Ocak 2025'te Beyaz Saray'a döndükten sonra fonlamayı durdurma kararı aldı. Sonuç olarak, WHO daha önce onaylanan bütçesini 5,3 milyar dolardan 4,2 milyar dolara düşürmek zorunda kaldı.

WHO Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus dün üye ülkelere yaptığı açıklamada, "Bu, Dünya Sağlık Örgütü tarihindeki en zorlu yıllardan biriydi. Kaynakları önceliklendirme ve yeniden yönlendirme gibi zorlu ama gerekli bir süreçten geçtik. Bu da iş gücümüzde önemli bir azalmaya yol açtı" dedi.

Ghebreyesus ayrıca, "Bu sürecin sonuna yaklaşıyoruz" diye ekledi.

Kuruluşun 2026-2027 bütçesinin yüzde 75'ini sağladığını, ancak hâlâ 1 milyar dolarlık bir açıkla karşı karşıya olduğunu ve "kaynak seferberliği açısından eskisinden çok daha kötü bir durumda" olduğunu belirtti.

Üye devletler, mayıs ayında zorunlu katkıları yüzde 20 artırma konusunda anlaştılar. Ancak kuruluş, hâlâ üye devletlerin ve diğer bağışçıların gönüllü katkılarına büyük ölçüde bağımlı.

Uluslararası yardımların azalmasıyla karşı karşıya kalan binlerce sağlık tesisi, insani desteğe en çok ihtiyaç duyan bölgelerde hizmetlerini azaltmak veya faaliyetlerini zorunlu olarak askıya aldı. Sonuç olarak, kuruluş en çok ihtiyaç duyanlara öncelik vermek zorunda kaldı.

Tedros, maliyet azaltma önlemlerinin benimsenmesinin, kuruluşun ortadan kaldırmak zorunda kaldığı iş sayısını beklenen 2 bin 900'den bin 282'ye düşürmesine neden olduğunu belirtti. Bin 89 çalışanın emeklilik, erken emeklilik veya geçici sözleşmelerinin sona ermesi nedeniyle kendi isteğiyle ayrıldığını da ifade etti.


İsrail, Lübnan’ın güneyine en ağır saldırılarından birini gerçekleştirdi

İsrail'in Lübnan'ın güneyindeki Sayda kentinde bulunan Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na düzenlediği saldırıdan sonra olay yerine intikal eden sağlık görevlileri (Reuters)
İsrail'in Lübnan'ın güneyindeki Sayda kentinde bulunan Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na düzenlediği saldırıdan sonra olay yerine intikal eden sağlık görevlileri (Reuters)
TT

İsrail, Lübnan’ın güneyine en ağır saldırılarından birini gerçekleştirdi

İsrail'in Lübnan'ın güneyindeki Sayda kentinde bulunan Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na düzenlediği saldırıdan sonra olay yerine intikal eden sağlık görevlileri (Reuters)
İsrail'in Lübnan'ın güneyindeki Sayda kentinde bulunan Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na düzenlediği saldırıdan sonra olay yerine intikal eden sağlık görevlileri (Reuters)

İsrail ordusu salı gecesi ve çarşamba sabahı Lübnan'ın güneyindeki Sayda kentinde bulunan Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na hava saldırıları düzenledi. Saldırılarda en az 13 kişi öldü, onlarca kişi yaralandı.

İsrail ordusunun bu saldırısı, İsrail ile Lübnan arasında geçtiğimiz yıl kasım ayında ateşkes anlaşmasının yürürlüğe girmesinden bu yana gerçekleştirilen en şiddetli ve ölümcül saldırılardan biri oldu.

Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na düzenlenen hava saldırısından birkaç saat sonra, yine Lübnan’ın güneyde bulunan el-Tiri beldesinde öğrencileri taşıyan bir otobüse düzenlenen başka bir saldırıda bir kişi öldü, 13 kişi yaralandı. Bu olay, geleneksel savaş alanlarının ve Hizbullah üyelerinin peşine düşülmesinin ötesinde yeni bir gerilime işaret etti.

Son saldırılar, aylardır görülen en ağır saldırılar olurken Lübnan’ın güneyindeki iki vilayetteki dört ilçeyi etkiledi. Dün öğleden sonra dört köyde yeniden tahliye bildirimleri dağıtıldı. Bildirimler, bir göç dalgasına yol açtı.