Rusya binlerce yetkilinin iPhone kullanmasını neden yasakladı?

Rusya Ticaret Bakanlığı iPhone’ların iş amaçlı kullanımını yasakladı (Reuters)
Rusya Ticaret Bakanlığı iPhone’ların iş amaçlı kullanımını yasakladı (Reuters)
TT

Rusya binlerce yetkilinin iPhone kullanmasını neden yasakladı?

Rusya Ticaret Bakanlığı iPhone’ların iş amaçlı kullanımını yasakladı (Reuters)
Rusya Ticaret Bakanlığı iPhone’ların iş amaçlı kullanımını yasakladı (Reuters)

Rus yetkililer, ABD merkezli teknoloji şirketine karşı artan casusluk endişeleri üzerine, binlerce yetkili ve devlet çalışanının iPhone ve diğer Apple ürünlerini kullanmasını yasakladı.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times gazetesinden aktardığı habere göre, Rusya Ticaret Bakanlığı, Pazartesi gününden itibaren iPhone’ların ‘iş amaçlı’ tüm kullanımının yasaklanacağını bildirdi.

Dijital Kalkınma Bakanlığı ve Rusya’nın Ukrayna’daki savaş araçlarını tedarik ettiği için Batı tarafından yaptırım uygulanan, Rus devletine ait şirket Rostec, Ticaret Bakanlığı ile aynı adımı atacaklarını açıkladı.

Önde gelen bakanlıklar ve kurumlarda iPhone’lar, iPad tabletler ve diğer Apple cihazlarının yasaklanması, Kremlin ve Rusya Federal Güvenlik Servisi’nin (FSB), ABD istihbarat teşkilatlarının Rus devlet kurumlarını hedef alan casusluk faaliyetlerine ilişkin artan endişelerini yansıtıyor.

Apple ürünlerini yasaklayan bir devlet kurumuna yakın bir kaynak, “Bakanlıklardaki güvenlik yetkilileri, ki bunlar bakan yardımcıları gibi sivil görevlerde bulunan FSB çalışanlarıdır, iPhone’ların artık güvenli kabul edilmediğini ve alternatiflerin aranması gerektiğini duyurdu” dedi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Şubat 2022’de Rusya-Ukrayna savaşının başlamasından bir ay sonra, sağlık, bilim ve finans sektörünü içeren devlet kurumlarının kritik altyapılarında 2025’ten itibaren yabancı yazılım kullanılmasını yasaklama kararı aldı.

Rusya güvenlik ve istihbarat servisleri uzmanı Andrey Soldatov konuya ilişkin şu açıklamayı yaptı;

“Rus yetkililer, ABD’nin ekipmanlarını gizlice telefon dinlemek için kullanabileceklerine gerçekten inanıyor. FSB, resmi temaslar için iPhone’ların kullanılması konusunda uzun süredir endişeliydi, ancak başkanlık yönetimi ve diğer yetkililer, sırf iPhone’ları sevdikleri için bu konudaki kısıtlamalara karşı çıktılar.”

Devlet kurumuna yakın bir kaynak, benzer yasakların Maliye ve Enerji Bakanlıkları ile diğer resmi kurumlarda halihazırda yürürlükte olduğunu veya uygulanmak üzere olduğunu söyledi.

Ticaret Bakanlığı’ndan yetkili Vasily Osmakov, bakanlığın uyguladığı yasağın, iş faaliyetleriyle ilgili e-mail yazışmalarını kapsadığını belirtti.

Yasağı uygulayan bakanlıklardan birine yakın bir kaynak, “Bilişim departmanı uzmanları, birisi iPhone’dan iş e-mailini açtığında rapor veriyor. Kontrol etmesi kolay” dedi.

Rostec şirketinden bir yetkili de Financial Times’a yaptığı açıklamada, yasağın tüm Apple ürünlerini kapsadığını ve kişisel kullanımı içermediğini söyledi.

Söz konusu bir bakanlıktan kaynak, “Herkes bunun uygun olmadığından ve yanlarında başka bir telefon veya tablet taşımak zorunda kaldıklarından şikayet ediyor” ifadelerini kullandı.

Rus siber güvenlik uzmanı Alexey Lukatsky, yetkililerin Rus yapımı Aurora işletim sistemini çalıştıran cihazlara kalıcı olarak geçiş yapıp yapmayacağından şüphe ettiğini dile getirdi.

Lukatsky, “Daha önce de, güvenlik hizmetleri tarafından onaylanmamış cihazlarda iş e-mailinin kullanımına ilişkin kısıtlamalar vardı. Ancak çoğu yetkili buna uymadı. Şimdi de, buna uyup uymayacakları belirsiz” dedi.

Moskova’nın Apple’a karşı savaşı, FSB’nin 1 Haziran’da ‘ABD istihbarat teşkilatlarının Apple cihazlarını kullanarak yaptığı bir casusluk operasyonunun’ ortaya çıkarıldığını açıklamasının ardından başladı.

Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov geçen ay yaptığı bir açıklamada şunları söyledi;

“Başkanlık yönetimindeki herkes iPhone’un açığa çıktığını ve resmi amaçlarla kullanılmasının kabul edilemez ve yasak olduğunun farkındadır.”

FSB’ye göre, hem Rus SIM kartlarına sahip, hem de NATO ülkelerinin yanı sıra İsrail, Suriye ve Çin’deki Moskova diplomatik misyonlarında kayıtlı olan birkaç bin iPhone’a, Apple ve ABD Ulusal Güvenlik Teşkilatı arasındaki ‘yakın koordinasyonu’ gösteren izleme yazılımı bulaştı.

FSB ayrıca, herhangi bir kanıt göstermeden, Apple’ın ABD istihbarat servislerine ‘Beyaz Saray’ın ilgi alanına giren kişiler üzerinde çok çeşitli kontrol araçları’ sağladığını iddia etti.

Apple ise yaptığı açıklamada, “Herhangi bir Apple ürününe ‘arka kapı inşa etmek’ için hiçbir hükümetle çalışmadık ve asla çalışmayacağız” ifadeleriyle, söz konusu iddiaları yalanladı.

Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitriy Medvedev, “Büyük bir teknoloji şirketi istihbarat teşkilatıyla işbirliği yapmadığını iddia ettiğinde ya utanmadan yalan söylüyordur, ya da iflas etmek üzeredir” şeklinde bir açıklama yaptı.



UCM kararı, İsrail'e ambargo uygulanmasını sağlayabilir mi?

STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
TT

UCM kararı, İsrail'e ambargo uygulanmasını sağlayabilir mi?

STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)

Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM), Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında çıkardığı tutuklama emrinin yankıları sürüyor. 

İsrail'in köklü gazetelerinden Haaretz'in savunma analisti Amos Harel'in kaleme aldığı yazıda, UCM kararının İsrail'e karşı silah ambargosu taleplerini artırabileceğine dikkat çekiliyor.  

Gazetenin görüştüğü Kudüs merkezli düşünce kuruluşu İsrail Demokrasi Enstütüsü'nden Eran Şamir-Borer, UCM'nin kararını eleştirirken, sürecin bu noktaya varmasında Tel Aviv yönetiminin yol açtığına işaret ediyor. 

Analist, İsrail'de Gazze savaşıyla ilgili bağımsız bir inceleme yürütülse UCM'nin böyle bir karar vermek durumunda kalmayacağını savunarak şunları söylüyor: 

Devlet hiçbir şey yapmadı, kafasını kuma gömdü.

Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki Aksa Tufanı operasyonuyla patlak veren Gazze savaşında muhalefet kanadı, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu liderliğindeki radikal sağcı koalisyonun kararlarının incelenmesi için defalarca komisyon kurulmasını talep etmişti. Ancak Netanyahu, araştırma komisyonu kurulmasına savaş bitene kadar karşı olduğunu söylemişti. 

İsrail'in ekonomi gazetelerinden Globes'taki analizde UCM kararının, İsrail'in Gazze işgalini eleştirenlerle Tel Aviv'e silah satışının yasaklanmasını isteyenlerin elini güçlendirdiği yorumu paylaşılıyor. 

Haberde, İsrail'in askeri teçhizatının yüzde 30'unun Almanya tarafından gönderildiği hatırlatılıyor. UCM kararının, Berlin hükümetinin İsrail'e silah tedariki konusundaki ısrarcılığının zayıflamasına yol açabileceği değerlendirmesi yapılıyor. 

UCM'nin merkezi Hollanda'nın Lahey şehrinde yer alıyor. Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, mahkemenin tutuklama emrini uygulayacaklarını duyurmuştu. 

Ancak sivil toplum kuruluşları (STK), Hollanda'nın İsrail'e silah gönderen ülkeler arasında yer aldığına dikkat çekerek ambargo talebiyle Lahey'de hükümete karşı dün dava açtı. Mahkeme, talebe ilişkin kararını 13 Aralık'ta açıklayacak.

Diğer yandan Times of Israel, UCM kararından önce de son dönemde İsrail'e silah tedarikinin durdurulması çağrılarının arttığına işaret ediyor. Haberde, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın İsrail'e ambargo talep ettiği mektubu 1 Kasım'da Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği'ne gönderdiği hatırlatılıyor. Ortak mektupta aralarında Rusya ve Çin'in de yer aldığı 52 ülkenin imzası var. 

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da geçen ayki açıklamasında Gazze savaşının sonlandırılması için İsrail'e silah ambargosu çağrısı yapmıştı. Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Macron'a destek verirken, Netanyahu açıklamaya tepki göstermişti. 

İsrail'in en büyük silah tedarikçisi olan ABD, UCM'yi kuran Roma Statüsü'ne taraf değil. ABD Başkanı Joe Biden, UCM kararını "rezalet" diye nitelerken, Netanyahu mahkemeyi "Yahudi düşmanlığıyla" suçlamıştı. İsrail de üye devletler arasında yer almıyor ve UCM'nin yargı yetkisini tanımıyor.

Independent Türkçe, Haaretz, Globes, Times of Israel, AP