ABD'yle Kuzey Kore arasında "kaçak asker" krizi

Kuzey Kore'ye girdikten sonra gözaltına alınan Travis King, bir süre Güney Kore'de hapis yatmıştı

Tarafsız Bölge, Kore Savaşı'nın ardından 19532te Kuzey Kore, Çin ve Birleşmiş Milletler arasındaki anlaşmayla oluşturuldu (Reuters)
Tarafsız Bölge, Kore Savaşı'nın ardından 19532te Kuzey Kore, Çin ve Birleşmiş Milletler arasındaki anlaşmayla oluşturuldu (Reuters)
TT

ABD'yle Kuzey Kore arasında "kaçak asker" krizi

Tarafsız Bölge, Kore Savaşı'nın ardından 19532te Kuzey Kore, Çin ve Birleşmiş Milletler arasındaki anlaşmayla oluşturuldu (Reuters)
Tarafsız Bölge, Kore Savaşı'nın ardından 19532te Kuzey Kore, Çin ve Birleşmiş Milletler arasındaki anlaşmayla oluşturuldu (Reuters)

Kuzey Kore sınırını geçtiği için gözaltına alınan ABD'li askerin, bir dönem Güney Kore'de hapis yattığı bildirildi.

ABD ordusunun Güney Kore Kuvvetleri'nin (USFK) sözcüsü Isaac Taylor, Travis King adlı askerin dün Kuzey Kore sınırını "kendi isteğiyle ve ordudan herhangi bir onay almadan" geçtiğini belirtti.

Seul yönetiminden kimliğini paylaşmayan bir kişi, Fransız haber ajansı AFP'ye askerin iki aydır Güney Kore'de saldırı suçundan hapis yattığını ve 10 Temmuz'da serbest bırakıldığını söyledi. Yetkili, hapis cezasının detaylarına ilişkin bilgi paylaşmadı.

ABD ordusundan kimliğini açıklamayan yetkililerse King'in Güney Kore'deki saldırı olayından ötürü disiplin cezası aldığını ve Teksas eyaletindeki Fort Bliss askeri üssüne dönmesi için pazartesi günü havalimanına sevk edildiğini belirtti. 

Yetkililer, askerin havalimanına ulaşmadan kaçtığını ve Güney Kore'yle Kuzey Kore'yi birbirinden ayıran Kore Tarafsız Bölgesi'ne düzenlenen bir tura katıldığını ifade etti. Turda sivillerin de yer aldığı belirtilirken, King'den en son salı günü haber alınabildiği bildirildi.  

Fort Bliss'teki 1. Tugay Muharebe Timi'ne bağlı 1. Zırhlı Tümen'de yer alan askerin, ne kadar süredir Güney Kore'de olduğuna dair bilgi paylaşılmadı. 

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin de King'in Kuzey Kore'de gözaltına alındığını ve durumu yakından takip ettiklerini söyledi. Pyongyang yönetimi ve devlet medyasıysa olayla ilgili herhangi bir açıklama yapmadı. 

Tarafsız Bölge'nin güvenliğinin sağlanmasından sorumlu Birleşmiş Milletler Komutanlığı da olayın çözülmesi için Kuzey Kore ordusuyla iletişim kurulduğunu bildirdi. 

2021'den beri orduda görev yapan askerin gözaltına alınmasının, ABD'nin Güney Kore'ye gönderdiği nükleer denizaltının ulaşmasının ardından yaşanması da dikkat çekti. Washington, "Kuzey Kore'yi caydırma amacıyla" 42 yıl sonra ilk kez Güney Kore'ye nükleer denizaltı göndermişti. 

Kuzey Kore'nin Londra Büyükelçiliği'nde görev yapmış eski diplomat Tae Yongho, Birleşik Krallık'ın önde gelen gazetelerinden Guardian'a açıklamasında, Kuzey Kore'yle Güney Kore'nin teknik anlamda savaşta olduğuna dikkat çekerek, Pyongyang yönetiminin askeri serbest bırakmayacağını düşündüğünü söyledi. 

Güney Kore'deki Kuzey Kore Çalışmaları Üniversitesi'nden Yang Moo-jin ise "Kuzey Kore muhtemelen askeri kısa vadede propaganda amacıyla, orta ve uzun vadede de bir pazarlık kozu olarak kullanacak" dedi.

Independent Türkçe, AFP, Guardian, CNN



İran-İsrail çatışması ne gösterdi?

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Dr. Musaid el-Ayban ve dönemin İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şemhani ile birlikte, Mart 2023, Pekin (SPA)
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Dr. Musaid el-Ayban ve dönemin İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şemhani ile birlikte, Mart 2023, Pekin (SPA)
TT

İran-İsrail çatışması ne gösterdi?

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Dr. Musaid el-Ayban ve dönemin İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şemhani ile birlikte, Mart 2023, Pekin (SPA)
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Dr. Musaid el-Ayban ve dönemin İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şemhani ile birlikte, Mart 2023, Pekin (SPA)

Siyaset ve güvenlik uzmanları, Tahran'ın açıklamalarına bağlı kalması ve bölgedeki silahlı örgütlere müdahale ve destekten uzak durması halinde Körfez-İran ilişkilerinin daha güçlü hale gelebileceğini, büyüyebileceğini ve gelişebileceğini belirtti.

Uzmanlar, İran-İsrail çatışmasının, Körfez ülkelerinin bölgesel güvenlik üzerine düşünmeleri, bölgesel güvenlik vizyonlarını istikrar ve güvenliği koruyacak net mekanizmalara dönüştürmeleri ve İran ile Irak başta olmak üzere komşu ülkelerle ortak bir çerçeveye ulaşmaları gerektiğini gösterdiğini söyledi.

Körfez Araştırmaları Merkezi Başkanı Dr. Abdulaziz bin Sakr, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın Tahran'ın komşu ülkelerle iyi ilişkiler kurmak istediğine dair son açıklamalarına işaret ederek şöyle dedi: “Bugün İran'dan tek istediğimiz, Körfez'de müdahale ve saldırganlık istemediğine dair söylediklerine uymasıdır. Eğer davranışlarını değiştirir ve müdahaleci olmazlarsa, bu, bölgede daha fazla güvenlik ve istikrara, İran ve komşu ülkelerde büyüme ve refaha yol açacaktır.”

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Tahran'ın Körfez bölgesindeki komşu ülkelerle ilişkilerde yeni bir sayfa açmaya hazır olduğunu ifade etti.

Şarku’l Avsat’ın İran Cumhurbaşkanlığı internet sitesinden aktardığına göre Pezeşkiyan kabine üyelerine hitaben yaptığı konuşmada, “İslam ülkeleri arasındaki dayanışma ihtiyacı ve kapsamlı iş birliğinin genişletilmesi hedefi göz önüne alındığında, komşuluk politikası ve bölge ülkeleriyle ilişkilerin geliştirilmesi, hükümetin temel stratejileri arasındadır” dedi.

Dr. Abdulaziz bin Sakr, Körfez Araştırmaları Merkezi tarafından düzenlenen ‘Gerilim ve Diplomasi: İsrail-İran Savaşı Üzerine Körfez Perspektifleri’ başlıklı seminerde şu ifadeleri kullandı: “İran'ı son yıllarda desteklediği Hizbullah gibi gruplardan uzak görmek ve bölgede saldırganlık içermeyen bir güvenlik standardı oluşturmak istiyoruz. İran'dan iyi sinyaller geldiği sürece Körfez'den de iyi sinyaller gelecek. İran'daki rejimi değiştirmeye yönelik her türlü saldırıya karşıyız, bu tamamen İran'ın meselesi.”

3 yol

Körfez Araştırmaları Merkezi Kıdemli Danışmanı Dr. Salih el-Haslan ise İran ile İsrail arasındaki son savaştan sonra Körfez ülkelerinin izlemesi gereken 3 yol belirledi:

Birincisi: İran ile daha fazla temas kurmak ve sivil amaçlı barışçıl bir programa sahip olma hakkına sahip olmakla birlikte herhangi bir askeri nükleer programı kabul etmediklerini açıkça belirtmek.

İkincisi: Körfez ülkeleri İran'a, davranışlarını değiştirmesi koşuluyla bölgesel ve uluslararası izolasyondan kurtulmasına yardımcı olacaklarına dair olumlu bir mesaj göndermeli.

Üçüncüsü: İran'daki ılımlı seslerin güçlendirilmesi.

El-Haslan, “Son savaş Körfez ülkelerinin bölgesel güvenlik üzerine düşünmeleri gerektiğini gösterdi. Bir yıl önce Körfez ülkeleri bölgesel güvenlik vizyonlarını ortaya koydular. Artık Körfez ülkelerinde istikrar ve güvenliği korumak ve komşuları İran ve Irak ile sürdürülebilir barış dediğimiz bir güvenlik çerçevesine ulaşmak için bu vizyonu gerçekleştirecek bir mekanizma hakkında konuşmanın zamanı geldi” ifadelerini kullandı.

dfvgyju

Körfez Araştırmaları Merkezi Güvenlik ve Savunma Programı Direktörü Mustafa el-Ani'ye göre ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine yönelik saldırıları programın yaklaşık yüzde 90'ını yok etmiş olabilir.

ABD bu ayın başlarında sığınak delici bombalarla donatılmış bombardıman uçaklarıyla İran'ın kilit nükleer tesislerini hedef alan bir saldırı gerçekleştirmiş, İran da ertesi gün Katar'da ABD güçleri tarafından kullanılan el-Udeyd Üssü’ne füze saldırısıyla karşılık vererek Körfez ülkelerinin kınamalarına yol açmıştı.

El-Ani, İsrail ve ABD'nin harekâtının anlık bir olay olmadığını, en az 10 yıllık bir istihbarat toplama çalışmasının sonucu olduğunu belirtti. El-Ani, “İyi planlanmış bir operasyondan bahsediyoruz… Bu basit bir planlama değildi ve nükleer programın şu ana kadar yaklaşık yüzde 90 oranında yok edildiğinden hiç şüphem yok” şeklinde konuştu.

İran'ın maruz kaldığı saldırıdan sonra toparlanmasının pek mümkün olmadığını ifade eden el-Ani, İranlıların nükleer programa devam etmek istemeleri halinde, bugün konuşulanların ‘çatışmanın sonunun başlangıcı’ olduğunu belirtti. El-Ani, “Şimdi soru şu: İran toparlanabilir mi? Amerikalılar ve İsrailliler her an saldırabilecekleri bir bombanın yapımını engellemek için tekrar geri geleceklerinden ötürü toparlanamayacağından hiç şüphem yok” dedi.