Myanmar’da askeri cunta, olağanüstü hali uzattı

Olağanüstü halin uzatılması seçimlerin ertelenmesinin önünü açtı.

Başkentte milletvekillerinin kaldığı konukevinin girişindeki güvenlik güçleri. (EPA)
Başkentte milletvekillerinin kaldığı konukevinin girişindeki güvenlik güçleri. (EPA)
TT

Myanmar’da askeri cunta, olağanüstü hali uzattı

Başkentte milletvekillerinin kaldığı konukevinin girişindeki güvenlik güçleri. (EPA)
Başkentte milletvekillerinin kaldığı konukevinin girişindeki güvenlik güçleri. (EPA)

Myanmar’daki (Burma) askeri cunta dün, olağanüstü halin altı aylık bir süre için uzatıldığını duyurdu. Bu, fiilen ağustos ayında yapılması planlanan seçimlerin ertelenmesi anlamına geliyor.

Güneydoğu Asya ülkesi, 1 Şubat 2021'de Aung San Suu Çi hükümetini deviren darbeden bu yana binlerce kişinin ölümüne ve yaralanmasına, yüz binlerce kişinin de yerinden olmasına neden olan kanlı şiddet eylemlerine tanık oluyor.

Askeri konsey, ordu yönetime karşı çıkan isyancı gruplara karşı mücadelesini sürdürüyor.

Başkan Vekili Myint Swe, askeri konsey tarafından desteklenen Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi toplantısında, “Temmuz ayı sonunda sona ermesi beklenen olağanüstü hal, 1 Ağustos 2023 tarihinden itibaren altı ay daha uzatılacak” dedi.

Cuntanın halen yürürlükte olduğunu söylediği Myanmar ordusu tarafından hazırlanan 2008 anayasası, olağanüstü halin kaldırılmasından sonraki altı ay içinde yeni seçimlerin yapılmasını gerektiriyor.

Askeri konsey daha önce, Ağustos 2023’e kadar yeni seçimler yapma sözü vermişti.

Askeri Konsey lideri General Min Aung Hlaing, toplantıda olağanüstü halin uzatılması kararını Karen, Kaya ve Çene eyaletlerinin yanı sıra Sagaing, Magway, Bago ve Tanintharyi bölgelerinde çatışma ve saldırıların devam etmesiyle gerekçelendirdi.

Hlaing “Yaklaşan seçimleri aceleyle yapmamamız gerektiği için sistemli bir şekilde hazırlanmayı bir süre daha sürdürmek zorundayız” dedi.

Askeri konsey bu yıl, Milli Güvenlik ve Savunma Kurulu'nun durumun ‘henüz normale dönmediğini’ açıklamasının ertesi günü olağanüstü hâl süresini uzatmıştı.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Min Aung Hlaing, Myanmar'ın 330 bölgesinin üçte birinden fazlasının ordunun ‘tam kontrolü’ dışında olduğunu söyledi.

Analistler, darbeye karşı koymak için kurulan Halk Savunma Güçleri’nin etkinliğiyle askeri konseyi şaşırttığını ve orduyu kanlı bir bataklığa sürüklediğini düşünüyor.

Muhalifler ve insan hakları kuruluşları, askeri konseye bağlı grupların köyleri ateşe verdiğini ve yargısız infazlar gerçekleştirdiğini, ayrıca yönetime karşı çıkan grupları cezalandırmak için hava saldırıları ve top atışları gerçekleştirdiğini belirtiyor.

Min Aung Hlaing, temmuz ayında yaptığı bir açıklamada ordunun olağanüstü hali uzatabileceğini ve vaat edilen seçimleri erteleyebileceğini ima ederek, huzursuzluğu sona erdirmek için daha fazla çaba gösterilmesi gerektiğini vurgulamıştı.

78 yaşındaki Aung San Suu Çi, hükümeti devrildikten sonra insan hakları gruplarının ‘düzmece’ olarak nitelendirdiği bir dizi davada 33 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Tayland Dışişleri Bakanı da bu ay, Suu Çi ile görevden alınmasından bu yana yabancı bir elçiyle yaptığı ilk halka açık toplantısında görüştüğünü söyledi.

Birleşmiş Milletler (BM) ve Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) liderliğinde çatışmayı sona erdirmeye yönelik diplomatik çabalar, ordunun muhaliflerle iletişi reddetmesiyle sekteye uğradı.

Yerel bir insan hakları izleme grubuna göre ordunun muhalefete yönelik baskısı 3 bin 800'den fazla kişinin ölümüne ve 24 binden fazla kişinin de tutuklanmasına neden oldu.

Askeri konsey, iktidara gelmesinden bu yana dört binden fazla sivilin ‘teröristler’ tarafından öldürüldüğünü savunuyor.



Afwerki Burhan'a, ülkesinin Sudan'ın istikrar ve birliğinin yanında olduğunu söyledi

Eritre Devlet Başkanı Isaias Afwerki ve Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan dün bir araya geldi. (Sudan Egemenlik Konseyi’nin X hesabı)
Eritre Devlet Başkanı Isaias Afwerki ve Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan dün bir araya geldi. (Sudan Egemenlik Konseyi’nin X hesabı)
TT

Afwerki Burhan'a, ülkesinin Sudan'ın istikrar ve birliğinin yanında olduğunu söyledi

Eritre Devlet Başkanı Isaias Afwerki ve Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan dün bir araya geldi. (Sudan Egemenlik Konseyi’nin X hesabı)
Eritre Devlet Başkanı Isaias Afwerki ve Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan dün bir araya geldi. (Sudan Egemenlik Konseyi’nin X hesabı)

Eritre Devlet Başkanı Isaias Afwerki, resmi bir ziyaret için ülkeye gelen Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ile başkent Asmara'da gerçekleştirdiği görüşmelerin ardından, hükümetinin güvenlik ve istikrarı sağlamak için Sudan'ın yanında yer aldığını açıkladı.

Burhan'ın Eritre ziyareti, Afwerki'nin Hızlı Destek Kuvvetleri’ne (HDK) karşı savaşında Sudan ordusuna doğrudan destek verdiğini açıklamasından kısa bir süre sonra gerçekleşti. Afwerki, devam eden savaşı ülkesinin güvenliğini tehdit eden bölgesel bir savaş olarak nitelendirdi ve savaşın ülkesinin ulusal güvenliğinin bir uzantısı olduğu için ‘Kızıldeniz, Kassala, el-Gadarif ve Mavi Nil’ eyaletlerine yaklaşması halinde, ordusu ve kabiliyetleriyle Sudan ordusunu desteklemek için müdahale etme tehdidinde bulundu.

Burhan, Afwerki ile iki ülke arasındaki ilişkiler, Sudan'daki durumun gelişimi ve güvenlik ve istikrarı tesis etme çabaları üzerine bir dizi görüşme gerçekleştirdi. Sudan Egemenlik Konseyi'nin medya metnine göre ev sahibi, Burhan'ın Sudan'daki son gelişmeler, ‘isyancı terörist milislerin vatandaşlara karşı işlediği ihlaller, Sudan devleti ve kurumlarının sistematik olarak tahrip edilmesi’ ve milisleri ortadan kaldırma ve yenilgiye uğratma konusundaki kararlılığı üzerine verdiği brifingi dinledi.

(foto altı) Eritre Devlet Başkanı Isaias dün Asmara Havaalanı’nda Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan'ı karşıladı. (Sudan Egemenlik Konseyi’nin X hesabı)

Şarku’l Avsat’ın Sovereign Media'dan aktardığına göre Afwerki, ülkesinin güvenlik ve istikrarı sağlamak için Sudan'ın yanında yer aldığını ve bunun iki ülke halkları arasında uzun süredir devam eden ilişkilerin bir uzantısı olduğunu söyledi. Afwerki, “İki ülkenin ve halkların çıkarlarına hizmet etmek üzere ortak iş birliğinin ufkunu genişletmek için çalışacağız” dedi.

Eritre tarafsız kalmayacak

Afwerki birkaç gün önce, savaşın dört sınır eyaletine (Kızıldeniz, Kassala, el-Gadarif ve Mavi Nil) yaklaşması halinde ülkesinin Sudan ordusu lehine müdahale edeceği tehdidinde bulunmuştu. Sudan gazetesi et-Tayyar tarafından alıntılanan açıklamalarında Afwerki, “Savaş bu eyaletlere ulaşırsa, Eritre boş durmayacak ve tüm yetenekleriyle savaşa taraf olacak. Çünkü böyle bir durumda ulusal güvenliği tehlikede olacak” ifadelerini kullandı.

Geçtiğimiz ay Sudanlı bir basın heyeti ile birlikte Asmara'yı ziyaret eden Sudan gazetesi et-Tayyar'ın Genel Yayın Yönetmeni Osman Mirgani'ye göre Eritre Devlet Başkanı onlara, ülkesinin ‘devam eden savaşı Sudan'ı hedef alan bölgesel bir savaş olarak gördüğünü’ söyledi ve bununla yeterince ciddi bir şekilde ilgilenilmesi çağrısında bulundu. Afwerki ayrıca, “Savaşın ilk etapta gerçekleşmesine ve bir buçuk yıldan fazla sürmesine izin verilmemeliydi. HDK'ye karşı önleyici bir saldırı yapılmalıydı” dedi.

Mirgani, Facebook hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, Afwerki'nin Sudan devletinin ‘öncelik’ olarak tanımladığı ‘güvenliğe’ ulaşmasının önemi konusunda kendilerini bilgilendirdiğini söyledi. Afwerki ayrıca şunu söyledi: “Sudan devleti hayatta kalma ya da yok olma sorunuyla karşı karşıya ve onu bu kaderden kurtarmak için Sudan halkının orduyla birleşmesi gerekiyor.”

Putin Port Sudan'ı ziyaret etmeye davet edildi

Öte yandan, idari başkent Port Sudan'da yüzlerce Sudanlı, Rusya'nın Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'ndeki vetosuna ve İngiltere ile Sierra Leone'nin savaşı durdurmak ve insani yardım ulaştırmak için sunduğu karar tasarısının reddedilmesine destek ve teşekkür için Rusya Büyükelçiliği'ne yürüdü. Kalabalık, ‘Teşekkürler Rusya, Rusya Sudan'da barış ve istikrarı destekliyor’ yazılı pankartlar taşıdı.

(foto altı) Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Burhan, Ekim 2019'da Karadeniz kıyısındaki Soçi'de gerçekleştirdikleri görüşmede (AP)

Rusya'nın Port Sudan Büyükelçisi Andrei Chernovol, hükümetinin Sudan halkının dostu olduğunu ve öyle kalacağını söyledi. Chernovol, “Sudan'daki iç durumu ve halkın, ordunun ve meşru hükümetin yanında olduğunu herkes biliyor. Bu tüm dünyada bilinen bir gerçek. Biz, Sudan halkının seçimine saygı duyuyoruz. Bu nedenle BM Güvenlik Konseyi'nde Sudan topraklarındaki yabancı varlığına karşı sesimizi yükselttik” şeklinde konuştu.

Yürüyüşü düzenleyen Sudan Halkı İnisiyatifi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i halk tarafından onurlandırılmak üzere Sudan'ı ziyaret etmeye çağırdı ve ülkesinin Port Sudan'daki büyükelçisini onurlandırdı.