Myanmar’da askeri cunta, olağanüstü hali uzattı

Olağanüstü halin uzatılması seçimlerin ertelenmesinin önünü açtı.

Başkentte milletvekillerinin kaldığı konukevinin girişindeki güvenlik güçleri. (EPA)
Başkentte milletvekillerinin kaldığı konukevinin girişindeki güvenlik güçleri. (EPA)
TT

Myanmar’da askeri cunta, olağanüstü hali uzattı

Başkentte milletvekillerinin kaldığı konukevinin girişindeki güvenlik güçleri. (EPA)
Başkentte milletvekillerinin kaldığı konukevinin girişindeki güvenlik güçleri. (EPA)

Myanmar’daki (Burma) askeri cunta dün, olağanüstü halin altı aylık bir süre için uzatıldığını duyurdu. Bu, fiilen ağustos ayında yapılması planlanan seçimlerin ertelenmesi anlamına geliyor.

Güneydoğu Asya ülkesi, 1 Şubat 2021'de Aung San Suu Çi hükümetini deviren darbeden bu yana binlerce kişinin ölümüne ve yaralanmasına, yüz binlerce kişinin de yerinden olmasına neden olan kanlı şiddet eylemlerine tanık oluyor.

Askeri konsey, ordu yönetime karşı çıkan isyancı gruplara karşı mücadelesini sürdürüyor.

Başkan Vekili Myint Swe, askeri konsey tarafından desteklenen Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi toplantısında, “Temmuz ayı sonunda sona ermesi beklenen olağanüstü hal, 1 Ağustos 2023 tarihinden itibaren altı ay daha uzatılacak” dedi.

Cuntanın halen yürürlükte olduğunu söylediği Myanmar ordusu tarafından hazırlanan 2008 anayasası, olağanüstü halin kaldırılmasından sonraki altı ay içinde yeni seçimlerin yapılmasını gerektiriyor.

Askeri konsey daha önce, Ağustos 2023’e kadar yeni seçimler yapma sözü vermişti.

Askeri Konsey lideri General Min Aung Hlaing, toplantıda olağanüstü halin uzatılması kararını Karen, Kaya ve Çene eyaletlerinin yanı sıra Sagaing, Magway, Bago ve Tanintharyi bölgelerinde çatışma ve saldırıların devam etmesiyle gerekçelendirdi.

Hlaing “Yaklaşan seçimleri aceleyle yapmamamız gerektiği için sistemli bir şekilde hazırlanmayı bir süre daha sürdürmek zorundayız” dedi.

Askeri konsey bu yıl, Milli Güvenlik ve Savunma Kurulu'nun durumun ‘henüz normale dönmediğini’ açıklamasının ertesi günü olağanüstü hâl süresini uzatmıştı.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Min Aung Hlaing, Myanmar'ın 330 bölgesinin üçte birinden fazlasının ordunun ‘tam kontrolü’ dışında olduğunu söyledi.

Analistler, darbeye karşı koymak için kurulan Halk Savunma Güçleri’nin etkinliğiyle askeri konseyi şaşırttığını ve orduyu kanlı bir bataklığa sürüklediğini düşünüyor.

Muhalifler ve insan hakları kuruluşları, askeri konseye bağlı grupların köyleri ateşe verdiğini ve yargısız infazlar gerçekleştirdiğini, ayrıca yönetime karşı çıkan grupları cezalandırmak için hava saldırıları ve top atışları gerçekleştirdiğini belirtiyor.

Min Aung Hlaing, temmuz ayında yaptığı bir açıklamada ordunun olağanüstü hali uzatabileceğini ve vaat edilen seçimleri erteleyebileceğini ima ederek, huzursuzluğu sona erdirmek için daha fazla çaba gösterilmesi gerektiğini vurgulamıştı.

78 yaşındaki Aung San Suu Çi, hükümeti devrildikten sonra insan hakları gruplarının ‘düzmece’ olarak nitelendirdiği bir dizi davada 33 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Tayland Dışişleri Bakanı da bu ay, Suu Çi ile görevden alınmasından bu yana yabancı bir elçiyle yaptığı ilk halka açık toplantısında görüştüğünü söyledi.

Birleşmiş Milletler (BM) ve Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) liderliğinde çatışmayı sona erdirmeye yönelik diplomatik çabalar, ordunun muhaliflerle iletişi reddetmesiyle sekteye uğradı.

Yerel bir insan hakları izleme grubuna göre ordunun muhalefete yönelik baskısı 3 bin 800'den fazla kişinin ölümüne ve 24 binden fazla kişinin de tutuklanmasına neden oldu.

Askeri konsey, iktidara gelmesinden bu yana dört binden fazla sivilin ‘teröristler’ tarafından öldürüldüğünü savunuyor.



Papa Francis'in unutulmaz sözleri

Papa Francis (AFP)
Papa Francis (AFP)
TT

Papa Francis'in unutulmaz sözleri

Papa Francis (AFP)
Papa Francis (AFP)

Vatikan'ın Papası Papa Francis, 12 yıl papalık yaptıktan sonra bugün 88 yaşında vefat etti.

Papa Francis’in Şarku’l Avsat’ın derlediği Papalık dönemindeki en önemli ifadeleri şunlardır:

Çevre:

Haziran 2015: “Evimiz olan Dünya, giderek daha çok büyük bir çöplük yığınına benziyor... Tüketim, atık ve çevresel değişimin hızı gezegenin enerjisini öylesine tüketti ki, sürdürülemez olsa da modern yaşam tarzımız yalnızca felaketi hızlandırabilir.”

Eylül 2015: Birleşmiş Milletler'e yaptığı açıklamada, "Güç ve maddi refaha yönelik bencil ve sınırsız susuzluk, mevcut doğal kaynakların kötüye kullanılmasına ve zayıf ve dezavantajlı olanların dışlanmasına yol açıyor."

Ekim 2023: Bir belgede "İçinde yaşadığımız dünya çöküyor ve çöküş noktasına yaklaşıyor olabilir" dedi. Bu sorunu inkar etme, gizleme, görmezden gelme veya görelileştirme yönündeki tüm girişimlere rağmen, iklim değişikliğinin işaretleri açık ve kesindir.

Savaş:

Mart 2021: Irak'ın Ur şehrine yaptığı ziyarette, "Düşmanlık, aşırılık ve şiddet dindar bir yürekten gelmiyor, aksine dine ihanettir."

Mart 2022: Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline atıfta bulunarak, "Ukrayna'da kan ve gözyaşı nehirleri akıyor. Bu sadece bir askeri operasyon değil, ölüm, yıkım ve sefalet eken bir savaş."

8 Ekim 2023: Hamas'ın güney İsrail'e saldırısının ertesi günü şunları söyledi: "Lütfen saldırıları ve silahları durdurun, çünkü terörizmin ve savaşın çözüm getirmediği, sadece birçok masum hayatın ölümüne ve acı çekmesine yol açtığı anlaşılmalıdır. Savaş yenilgidir, her savaş yenilgidir.

22 Kasım 2023: Papa, İsrail'in Gazze'ye yönelik misilleme saldırılarını sürdürmesiyle hem İsraillilerin hem de Filistinlilerin acısını hissettiğini belirterek, "Bu savaş değil... Bu terörizmdir." dedi.

Göçmenlik:

Eylül 2015: ABD Kongresi'ne "Onların sayılarına şaşırmamalıyız, bunun yerine onları insan olarak görmeli, yüzlerini görmeli ve hikayelerini dinlemeliyiz."

Eylül 2015: Arnavutluk'taki bir kilise cemaatine yazdığı mektupta, "Barış arayanların önünü kesmek için duvarlar ve bariyerler inşa etmek gerçek anlamda şiddettir."

Ekim 2016: Vatikan'daki bir toplantıda, "Kendinize Hristiyan deyip sonra bir mülteciyi veya yardım isteyen birini, aç veya susuz birini geri çevirmek ve yardımınıza ihtiyacı olan birini sınır dışı etmek ikiyüzlülüktür."

Ekonomi ve kapitalizm:

Aralık 2013: Uluslararası Barış Günü münasebetiyle yayınladığı mesajda, “Günümüzdeki ciddi mali ve ekonomik krizler, insanları sağlam ekonomi prensiplerinin ötesinde, tüketim ve gelirde tatmin, mutluluk ve güvenlik aramaya itmiştir.”

Ekim 2013: La Repubblica'ya verdiği demeçte, "Sınırsız (ekonomik) liberalizm yalnızca güçlüleri güçlendirir, zayıfları zayıflatır ve en dışlanmış olanları dışlar."

Haziran 2014: Vatikan'da etik yatırım üzerine düzenlenen bir seminerde konuşurken, "Finans piyasalarının insanların ihtiyaçlarını karşılamak yerine kaderlerini şekillendirmesi veya birkaç kişinin finansal spekülasyondan büyük servetler elde ederken birçoğunun bunun sonuçlarıyla yükümlü olması giderek kabul edilemez hale geliyor."

Kadınlar:

Haziran 2018: Roma Katolik Kilisesi'nin merkezi yönetimine atıfta bulunarak şunları söyledi: "Daha fazla kadın olsaydı, Vatikan Mahkemesi'nde daha az çekişme yaşanırdı diye düşünüyorum. Bazıları bunun daha fazla dedikoduya yol açacağını söyledi ama ben öyle düşünmüyorum."

Kasım 2022: Papa, kadınların rahip olmasını reddetti ve muhabirlere şunları söyledi: "Papa II. John Paul açıktı ve kapıyı kapattı ve ben bundan geri adım atmayacağım," diyerek ekledi: "Kadın hakları mücadelesi devam eden bir mücadeledir. Kadınlar bir armağan olduğundan bunun için mücadele etmeye devam etmeliyiz. Tanrı, insanı ona oynayacak bir köpek vermek için yaratmadı. "Erkekler ve kadınlar eşit yaratılmıştır...Kadınların daha büyük roller oynamasına izin veremeyen bir toplum ilerlemez," dedi ve ekledi. "Vatikan'da bir kadına sorumluluk pozisyonu verildiğinde her şeyin daha iyiye gittiğini fark ettim.”

 Kürtaj ve doğum kontrolü:

Temmuz 2022: Reuters'a şunları söyledi: "Bir sorunu çözmek için insan hayatını almak meşru mudur, doğru mudur? Bu hayattır... Ahlaki soru şudur: Bir sorunu çözmek için bir hayatı almak doğru mudur? "Aslında, bir sorunu çözmek için profesyonel bir katil tutmak doğru mudur?"

Ocak 2015: Filipinler'den dönerken uçakta şunları söyledi: "Bazı insanlar, bu kelimeyi kullandığım için özür dilerim, iyi Katolikler olmak için tavşanlar gibi olmamız gerektiğini düşünüyorlar ama hayır... Kilise sorumlu ebeveynliği teşvik ediyor."

Din adamlarının çocuklara yönelik istismarı:

Nisan 2014: Papa, Uluslararası Katolik Çocuk Bürosu'na yaptığı açıklamada, "Birkaç rahibin işlediği tüm kötülüklerin sorumluluğunu üstlenmek ve çocuklara cinsel tacizde bulunarak verdikleri zarar için af dilemek zorunda hissediyorum."

Mayıs 2014: “Cinsel taciz çok iğrenç bir suçtur... çünkü bunu yapan bir rahip Tanrı'ya ihanet etmiş olur.”

Temmuz 2014: Vatikan'da altı taciz mağduruna verdiği vaazda şöyle dedi: "Tanrı ve halkı önünde, size karşı işlenen din adamlarının cinsel tacizi ve ağır günahları için üzüntümü dile getiriyorum. Ve af diliyorum.

Temmuz 2022: Reuters'a yaptığı açıklamalarda: "Her vakayla ayrı ayrı mücadele etmeliyiz... Bir rahip olarak insanların büyümesine ve onları kurtarmasına yardım etmeliyim... Sıfır tolerans."

Din Adamları ve Kilise Hakkında:

Mart 2013: “Yoksullar için, yoksul bir kilise diliyorum.”

Kasım 2013: Bir belgede şöyle diyordu: "Sokaklarda olduğu için yaralı, incinmiş ve kirli bir kilisem olmasını, kapalı olduğu ve güvenliğine yapıştığı için hasta bir kilisem olmasından tercih ederim."

Ağustos 2014: Güney Kore'de, "Zenginler gibi yaşarken yoksulluk yemini eden bu kutsanmış erkek ve kadınların ikiyüzlülüğü, inananların ruhlarını yaralıyor ve Kilise'ye zarar veriyor."

Aralık 2017: “Roma’yı onarmak, Mısır’daki Sfenks’i diş fırçasıyla temizlemek gibi.”

Mafya:

Haziran 2014: Papa Francis, İtalya'nın en büyük organize suç örgütü olan 'Ndrangheta'yı "kötülüğe tapan ve ortak iyiliği hor gören" bir örgüt olarak tanımladı.

Aynı vesileyle şunları söyledi: "Hayatlarında bu kötü yolu izleyenler, mafya üyeleri gibi, Tanrı ile uyum içinde değildirler. Onlar aforoz edilirler.

Çin:

Haziran 2018: “Çinliler sabırlarından dolayı Nobel Ödülü'nü hak ediyor çünkü onlar iyi insanlar, beklemeyi biliyorlar, zaman onların ve yüzyıllardır kültürleri var. “Onlar bilge insanlar, çok bilge… Çin'e çok saygı duyuyorum.”

Temmuz 2022: Vatikan'ın Çin ile yaptığı gizli ve tartışmalı 2018 anlaşması hakkında konuşurken: "Diplomasi, mümkün olanın sanatıdır ve mümkün olanı gerçekleştirmek için bir şeyler yapma sanatıdır."

Uyuşturucu:

Haziran 2014: Roma'da düzenlenen bir uyuşturucuyla mücadele konferansında, "Uyuşturucu bağımlılığı kötüdür ve kötülüğün uzlaşması veya tavizi yoktur."

Ünlüler:

Ağustos 2014: Güney Kore'den dönerken uçakta bulunan Francis, küresel şöhretiyle başa çıkmayı, "günahları ve hataları" ile ölümlülüğü üzerine düşünerek öğrendiğini söyledi.

Mart 2014: Bir İtalyan gazetesine verdiği röportajda şunları söyledi: "Papa'yı bir tür Süperman veya bir tür yıldız olarak tasvir etmek bana saldırgan geliyor. Papa gülen, ağlayan, huzur içinde uyuyan ve herkes gibi arkadaşları olan, sıradan bir insan."

Bilim:

Ekim 2014: Papalık Bilimler Akademisi'ne şunları söyledi: "Bugün dünyanın kökeni olarak kabul edilen Büyük Patlama, Tanrı'nın yaratıcı müdahalesiyle çelişmez. Aksine, doğadaki evrim, ilahi yaratılış kavramıyla çelişmez, çünkü evrim, evrimleşen varlıkların yaratılmasını gerektirir. Yaratılış hikayesini okuduğumuzda, Tanrı'nın her şeyi yapabilecek sihirli değneğe sahip bir sihirbaz olduğunu hayal etme tehlikesiyle karşı karşıyayız. Ama öyle değil.