ABD’de komplo suçlamaları partizan kutuplaşmayı derinleştiriyor

Trump, benzeri görülmemiş derecedeki desteğe övgüde bulunurken destekçileri, yargının siyasallaştırılmasını kınadı.

Trump, geçtiğimiz nisan ayında New York’ta Trump Tower’ın dışında destekçileriyle buluştu. (AFP)
Trump, geçtiğimiz nisan ayında New York’ta Trump Tower’ın dışında destekçileriyle buluştu. (AFP)
TT

ABD’de komplo suçlamaları partizan kutuplaşmayı derinleştiriyor

Trump, geçtiğimiz nisan ayında New York’ta Trump Tower’ın dışında destekçileriyle buluştu. (AFP)
Trump, geçtiğimiz nisan ayında New York’ta Trump Tower’ın dışında destekçileriyle buluştu. (AFP)

Eski ABD Başkanı Donald Trump’a yönelik yeni iddianame, ABD’deki siyasi kutuplaşmayı derinleştirdi. Demokrat ve Cumhuriyetçi partiler arasındaki uçurum genişlerken, başkanlık seçimi yarışının gidişatı ve bu derin ayrışmanın Washington’ın dünyadaki imajına yansımaları konusunda endişeler arttı.

Trump’a yönelik iddianame açıklanır açıklanmaz, bunun seçim şansı üzerindeki etkisi ve destek tabanının onu destekleme taahhüdünün kapsamı hakkında sorular ortaya çıktı. Suçlamalar ayrıca, şu an hariç tutulmuş olsalar da önde gelen Cumhuriyetçi adayın hüküm giymesi halinde karşılaşabileceği cezaların niteliği hakkında tartışmalı soruları gündeme getirdi.

Geniş Cumhuriyetçi destek

ABD’de özel savcı Jack Smith’in iddianameyi açıklamasının hemen ardından, nadir istisnalar dışında Cumhuriyetçi kamp, ​​Joe Biden yönetimini ‘adaleti siyasallaştırmak ve potansiyel rakibinden siyasi intikam almak’ ile suçlayarak eski başkanı savunmakta gecikmedi. Öyle ki bazıları, yönetimi Adalet Bakanlığı’nı dikkatleri yasal sorunlardan ve Başkan Biden’ın oğlunun karşı karşıya olduğu olası siyasi skandallardan başka yöne çekmeye çalışmakla suçladı. Cumhuriyetçiler, iddianamenin partizan bir adalet sisteminin, Adalet Bakanlığı’nın devam eden siyasallaşmasının ve Başkan Trump’ı karalamak için yeni bir girişimin kanıtı olduğunu savundu.

Fotoğraf Altı: Hunter Biden, babasının konumunu kötüye kullanmakla suçlanıyor. (AP)
Hunter Biden, babasının konumunu kötüye kullanmakla suçlanıyor. (AP)

Meclis Başkanı Kevin McCarthy, sosyal medya uygulaması olan X (eski adı Twitter) üzerinden yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“İddianame, dikkatleri Başkan Joe Biden’ın oğlu Hunter’ın iş anlaşmalarına yönelik son soruşturmalardan başka yöne çekmeye yönelik siyasi bir girişimdir. Bu, Adalet Bakanlığı’nın dikkati başka yöne çekme ve Cumhuriyetçilerin en olası adayı olan Başkan Trump’a saldırma girişimidir.”

ABD Temsilciler Meclisi Yargı Komitesi Başkanı Jim Jordan da aynı uygulama üzerinden “Başkan Trump, yanlış bir şey yapmadı! Bu sadece seçim müdahalesidir ve bataklığı kuruttuğunuzda bataklık karşı koyar” açıklamasında bulundu.

Diğer yandan Cumhuriyetçi Senatör Tom Cotton, iddianameyi eleştirirken, Fox News’e yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Eminim ki Çin ve İran gibi düşmanlarımızın çoğu, bu tür benzeri görülmemiş bir eylemi görmekten mutludur. Düşmanlarımızla yüzleşmemiz gereken bir zamanda ülkedeki daha fazla bölünme dikkatimizi daha fazla dağıtacaktır. 2020 seçimlerinde dolandırıcılık iddialarına inanmak zorunda değilsiniz. Ancak iktidardaki yönetimin (Biden yönetimi), anayasanın birinci değişikliğine aykırı bu kadar dayanıksız yasal teorilerle ana siyasi rakibinin peşine düşmesinden rahatsız olması gerektiğini düşünüyorum.”

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Trump eylül ayı sonunda dört şehirde (Washington, New York, Florida ve Georgia) bulunan dört mahkemede dört farklı ceza davasına çıkacak. Bu genişletilmiş ve çok yönlü ‘hukuk savaşının’, birincil yarışın resmi olarak başlamasından aylar önce seçim faaliyetlerini etkilemesi muhtemel.

Sağlam bir popüler taban

Öyle görünüyor ki Trump, karşılaştığı benzeri görülmemiş yasal zorluklara rağmen Cumhuriyetçi kampta gördüğü desteğe güveniyor.

Fotoğraf Altı: Trump yandaşları, Ocak 2021’de Kongre’ye saldırmadan önce gösteri yaptı. (AFP)
Trump yandaşları, Ocak 2021’de Kongre’ye saldırmadan önce gösteri yaptı. (AFP)

Eski Başkan, Truth Social platformu aracılığıyla destekçilerine övgüde bulunurken, “Daha önce hiç bu kadar destek görmemiştim” dedi. Cumhuriyetçi Parti saflarında ve 2024 seçimlerinde açık ara en olası aday olan ve büyük başarıya imza atan eski bir başkana yönelik bu benzeri görülmemiş suçlama, ABD’de son üç yılda meydana gelen yolsuzluğu, skandalları ve başarısızlıkları dünyaya gösterdi.

Seçimleri kazandığı 2016 başkanlık kampanyasının sloganını hatırlatan Trump, “ABD, gerileyen bir ülke, ancak büyüklüğünü ona her zamankinden daha fazla geri kazandıracağız” dedi. Birkaç saat önce Trump’ın kampanyası, eski başkanın her zaman yasalara uyduğunu ortaya koydu. Ayrıca iddianameyi, Nazi Almanya’sını anımsatan siyasi ‘zulüm’ olarak nitelendirdi.

Demokratlardan saldırı

Diğer yandan Demokrat kamp, ​​eski başkanı eleştirerek, Trump’ı iktidara tutunmaya çalışmakla, destekçilerini kandırmakla ve onları 6 Ocak 2021’de Kongre Binası’na saldırmaya teşvik etmekle suçladı.

Senato Çoğunluk Lideri Chuck Schumer ve Temsilciler Meclisi’nde Demokrat lider Hakeem Jeffries, geçen salı gecesi yayınlanan ortak bildiride, “Donald Trump da dahil olmak üzere hiç kimse yasaların üzerinde değildir” dedi. Bildiride ayrıca şu ifadelere yer verildi:

“İddianame artık herhangi bir dış siyasi veya ideolojik müdahale olmaksızın yasal süreçten geçirilmelidir. Trump destekçilerini ve benzer şekilde eleştirenleri bu davanın ilerlemesine izin vermeye teşvik ediyoruz.”

Öte yandan eski Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, özel savcı Jack Smith tarafında yürütülen soruşturmaya övgüde bulundu. Pelosi, iddianamede iddia edilen suçlamaların ‘yasal süreç yoluyla, barışçıl ve herhangi bir dış müdahale olmaksızın’ ele alınmasının önemli olduğunu vurguladı.

Demokrat Joaquin Castro da X platformu üzerinden yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Donald Trump’ın 2020 başkanlık seçimlerinin sonucunu tersine çevirme girişimindeki rolü ve 6 Ocak 2021’deki başarısız darbeyi kışkırtmakla suçlandığını görmekten memnuniyet duyuyorum. O paçayı sıyırırsa başkaları da sıyırır.”



Hindistan ve Pakistan neden diğer ülkeler gibi savaşmıyor?

Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)
Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)
TT

Hindistan ve Pakistan neden diğer ülkeler gibi savaşmıyor?

Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)
Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)

AP, Hindistan ve Pakistan arasındaki gerilime dikkat çekerek, iki ülkenin 1947'de İngiltere'den bağımsızlıklarını kazanmalarından bu yana üç büyük çaplı savaşa sahne olduğunu belirtti. İki komşu ayrıca, dünyanın en soğuk ve en yüksek rakımlı savaş alanı olarak tanımlanan bir buzulun tepesindeki çatışma da dahil olmak üzere onlarca çatışmaya tanık oldular.

Son gerginlik, Hindistan'ın Pakistan'ı suçladığı, İslamabad'ın ise herhangi bir dahli olduğunu reddettiği, turistlere yönelik ölümcül bir silahlı saldırının ardından yaşandı.

Hindistan ve Pakistan diğer ülkeler gibi savaşmıyor. Buradaki başat faktör, büyük saldırıları caydırmanın ayırt edici bir aracı ve durum kötüleşse bile çatışmanın kontrolden çıkmayacağının garantisi olan nükleer cephanelikleri.

Ncjxj
 Keşmir'in Pakistan tarafından yönetilen kısmının başkenti Muzafferabad'da Hindistan saldırıları sonucu yıkılan bir caminin yakınında nöbet tutan askerler (AFP)

Hindistan ve Pakistan neden bu şekilde savaşıyor? Çünkü nükleer cephanelikleri birbirlerini yok edebilecek kapasitede.

Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardığına göre konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Pakistanlı güvenlik analisti Seyyid Muhammed Ali şu ifadeleri kullandı: “Pakistan ve Hindistan diğer tarafı defalarca yok etmeye yetecek kadar nükleer silaha sahip. Nükleer silahları, Karşılıklı Garantili İmha (MAD) senaryosu yaratıyor. Her iki ülke de stoklarının boyutunu ve kapsamını diğerine MAD garantisini hatırlatacak şekilde bilinçli olarak geliştirdi.”

Her iki ülke de nükleer kapasitelerini açıklamıyor, ancak her birinin 170 ila 180 arasında kısa, uzun ve orta menzilli savaş başlığına sahip olduğuna inanılıyor. Her iki ülke de bu silahları hedeflerine ulaştırmak için farklı sistemlere sahip.

Ali, cephaneliklerin daha fazla çatışmayı önlemek ve caydırmak için savunma amaçlı bir hamle olduğunu, çünkü ‘iki tarafın da böyle bir savaşı başlatmayı göze alamayacağını ya da bundan bir şey elde etmeyi umamayacağını’ söylüyor.

İlk bakışta öyle gelmeyebilir ama nükleer silahlar karşı tarafa aşırı tepki veremeyeceğini hatırlatır. Ancak cephaneliklerini çevreleyen gizlilik, Pakistan ya da Hindistan'ın nükleer bir ilk saldırıda hayatta kalıp kalamayacağının ve ‘ikinci saldırı kabiliyeti’ olarak adlandırılan misilleme yapıp yapamayacağının belirsiz olduğu anlamına geliyor.

Jfjfj
Pakistan'ın Lahor kenti yakınlarında Hindistan saldırısında hasar gören hükümet sağlık ve eğitim kompleksinin yönetim binası önünde duran arama kurtarma görevlileri (Reuters)

Bu kabiliyet, nükleer gerilime yol açabilecek saldırganlığı önleyerek bir düşmanın ilk saldırı yoluyla nükleer bir savaşı kazanmaya çalışmasını engeller. Bu kabiliyet olmadan, teoride, bir tarafın diğerine savaş başlığı fırlatmasını engelleyecek hiçbir şey yoktur.

Keşmir anlaşmazlığın merkezinde

Hindistan ve Pakistan, her birinin bağımsızlığını kazandığı 1947'den bu yana Keşmir üzerinde hak iddia ediyor ve sınır çatışmaları on yıllardır bölgeyi istikrarsızlaştırıyor.

Keşmir, Hindistan yönetimine karşı direnen silahlı isyancıların bulunduğu, iki ülke arasında bölünmüş tartışmalı bir Himalaya bölgesidir.

Her iki ülke de Keşmir'in bir bölümünü kontrol ediyor. Bölge yoğun bir şekilde askerileştirilmiş bir sınırla bölünmüş durumda.

Ezeli rakipler üç savaşlarından ikisini de Keşmir için yapmışlardır.

Birçok Keşmirli Müslüman, isyancıların bölgeyi Pakistan yönetimi altında ya da bağımsız bir devlet olarak birleştirme hedefini destekliyor.

Hindistan kontrolündeki Keşmir'de yaşanan sınır çatışmaları ve militan saldırıları Yeni Delhi'nin İslamabad'a karşı giderek daha sert bir tutum takınmasına ve onu ‘terörizmle’ suçlamasına neden oldu.

Son çatışmada Hindistan, geçen ay gerçekleşen silahlı katliamla bağlantılı olarak Pakistan destekli militanlar tarafından kullanılan yerleri vurarak Pakistan'ı cezalandırdı.

Geleneksel askeri dengesizlik

Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nün (IISS) Askeri Denge Raporu'na göre Hindistan 2025 yılında 74,4 milyar dolar harcamayla dünyanın en büyük savunma harcaması yapan ülkesi ve dünyanın en büyük silah ithalatçılarından biri.

Pakistan ise geçen yıl 10 milyar dolar harcadı. Pakistan, komşusuna kıyasla iki kat daha fazla aktif silahlı kuvvete sahip olan zengin Hindistan'la asla boy ölçüşemez.

Hindistan'ın silahlı kuvvetleri geleneksel olarak Pakistan'a odaklanmış olsa da, mücadele etmesi gereken bir başka nükleer komşusu da Çin. Hindistan, Hint Okyanusu'ndaki deniz güvenliği konusunda giderek daha fazla endişe duyuyor.

Bunlar Pakistan'ın güvenlik modelinde dikkate almak zorunda olmadığı iki faktör.

Pakistan'ın uzun ve dar yapısı, ordunun dış politikadaki büyük rolü ile birleşince silahlı kuvvetlerin hareketli olmasını ve savunmaya öncelik vermesini kolaylaştırıyor.

Tırmanma ve gerilimi azaltma modeli

Ne Pakistan ne de Hindistan diğerine karşı askeri hamlelerini duyurmak için acele etmiyor. Mevcut düşmanlıkların alevlenmesinden de anlaşılacağı üzere, saldırıların ve misillemelerin teyit edilmesi biraz zaman alabilir.

Ancak her ikisi de diğerinin kontrolündeki topraklarda ve hava sahasında operasyonlar yürütüyor.

Bu operasyonlar bazen kontrol noktalarına, tesislere ya da militanlar tarafından kullanıldığı iddia edilen yerlere zarar vermeyi amaçlıyor. Aynı zamanda liderleri kamuoyunun baskısına boyun eğmeye ve yanlış hesaplama potansiyeline sahip bir şekilde karşılık vermeye zorlamak, onları utandırmak veya kışkırtmak da amaçlanıyor.

Bu faaliyetlerin çoğu Keşmir'i Hindistan ve Pakistan arasında bölen Kontrol Hattı boyunca gerçekleşiyor.

Jfjdj
Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)

Bu hattın medya ve kamuoyundan büyük ölçüde izole edilmiş olması, saldırı veya misilleme iddialarının bağımsız olarak doğrulanmasını zorlaştırıyor.

Bu tür olaylar, iki ülkenin nükleer kapasiteleri göz önüne alındığında uluslararası endişeleri arttırmakta, dikkatleri Hindistan ve Pakistan'a ve nihayetinde Keşmir üzerindeki rekabet eden iddialarına geri çekmektedir.

Her iki ülkenin de kaynaklar için rekabet etmesini gerektirecek bir durum söz konusu değil

Pakistan'ın muazzam bir maden zenginliği var, ancak Hindistan'ın bundan faydalanmak gibi bir arzusu yok. Hinduların çoğunlukta olduğu Hindistan ile Müslümanların çoğunlukta olduğu Pakistan arasında temel ideolojik farklılıklar olsa da birbirlerine hükmetmek ya da birbirlerini etkilemek gibi bir amaçları yok.

Keşmir dışında birbirlerinin topraklarında hak iddia etmek ya da hegemonya kurmak gibi bir niyetleri de yok.