ABD'de oy makinalarıyla ilgili Trump'ın ekibi aleyhinde kanıt olduğu iddiası

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

ABD'de oy makinalarıyla ilgili Trump'ın ekibi aleyhinde kanıt olduğu iddiası

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

ABD'nin Georgia eyaletinde, 2020 Başkanlık Seçimi sonuçlarını değiştirme girişimi iddiasını soruşturan Atlanta bölgesi savcılarının elinde, eski ABD Başkanı Donald Trump'ın hukuk ekibinin, "oy makinalarıyla ilgili yaşanan bir ihlalle" doğrudan bağlantılı olduğunu gösteren mesaj ve e-postalar bulunduğu iddia edildi.

CNN'e konuşan konuya aşina kaynaklar, savcıların, 2020 Başkanlık Seçimi sonuçlarına müdahale girişimi iddiasıyla ilgili yürüttükleri soruşturma kapsamında Trump'ın hukuk ekibinden bazı kişilerin, Ocak 2021'de Coffee bölgesindeki bir seçim ofisinde oy makinalarıyla ilgili yaşanan bir ihlalle doğrudan bağlantılı olduğunu gösteren mesaj ve e-postalara sahip olduğunu ileri sürdü.

Kaynaklar, savcılığın, Trump'ın ekibinin, oylama yazılımına erişmek için bazı kişilere baskı yaptığını gösteren kanıtlara sahip olduğunu kaydetti.

Bu kapsamda Fulton Bölge Savcısı Fani Willis'in, gelecek hafta Trump aleyhinde sunması beklenen iddianamede, oy makinaları ihlaliyle ilgili birkaç kişiye de suçlama yöneltmesi bekleniyor.

CNN, dün, en az 2 kişinin Georgia eyaletinde salı günü mahkemeye ifade vermeye çağrıldığını yazmıştı.

Tüm bu gelişmeler, Trump aleyhindeki 4'üncü iddianamenin yakında sunulacağı yönündeki beklentileri artırdı.

- Ne olmuştu?

Georgia'da, Cumhuriyetçi yerel bir seçim yetkilisinin, 2020 seçimlerinden sonra Trump için çalışan iki kişiyi oy makinası verilerini göstermek için bölge seçim ofisine aldığı görüntüler ortaya çıkmıştı.

Görüntülerde, Cumhuriyetçi ilçe seçim yetkilisi Cathy Latham'ın, Trump'ın avukatı Sidney Powell için çalışan Scott Hall ve Paul Maggio adlı iki kişiyi Coffee bölge seçim ofisine soktuğu görülüyordu.

"SullivanStricker" adlı veri bilimi şirketi çalışanı Hall ile Maggio'nun, Powell'in talebi üzerine seçim ofisine gittiği iddia edilmişti.

Maggio'nun, videonun çekildiği 7 Ocak 2021'de Powell'a, "seçimde kullanılan oy makinalarından toplayabildiklerini toplamak" için seçim ofisine gittiklerini ve seçim yönetim sistemi sunucusunun fotoğrafları da dahil veri toplamayla ilgili "her şeyin yolunda olduğunu" yazdığı kaydedilmişti.

Videonun çekildiği aynı gün Coffee bölge seçim ofisinde, oy makinaları ihlali yaşandığının tespit edildiği ve Fulton Bölge Savcılığınca soruşturma açıldığı belirtilmişti.

Yine Ocak 2021'de, Cyber Ninjas güvenlik şirketinden Doug Logan ve Jeffrey Lenberg adlı iki şahsın, aynı seçim ofisine iki kez birlikte gittiği, Lenberg'in daha sonra kendi başına 5 kez daha ofisi ziyaret ettiğini gösteren videolar olduğu gündeme gelmişti.

Logan ve Lenberg'in, Michigan eyaletinde oylama makinelerine müdahale ettiği iddiasıyla başka bir soruşturmanın konusu olduğu bilgisi paylaşılmıştı.

Siyasi gözlemciler, ortaya çıkan söz konusu videonun Trump ve ekibinin, kendilerine sempati duyan yerel seçim görevlilerini kullanarak, sahtekarlık yapıldığını savundukları 2020 Başkanlık Seçimi sonucunu değiştirmek için kanıtları ortaya çıkarma çabalarını gösterdiği değerlendirmesini yapmıştı.

Georgia, 2020 Başkanlık Seçimi sırasında en çekişmeli eyaletlerden biri olarak öne çıkmış, Trump ile ekibinin seçimlerin sonucunu etkilemek için eyaletteki görevlilerle yaptığı görüşmeler ülkede sert tartışmalara neden olmuştu.

- İddianamede yer verilmesi beklenen görüşme

Washington Post gazetesi, 2021'de Trump'ın Georgia Eyalet Sekreteri Brad Raffensperger ile yaptığı telefon görüşmesini yayımlamıştı.

Kayıtta, seçimlerde hile yapıldığını ve kritik eyaletlerden Georgia'daki seçimleri kendisinin kazandığını savunan Trump'ın, "Tek istediğim şey bu; elde ettiğimizden bir fazlası olan 11 bin 780 oyu bulmak istiyorum çünkü eyaleti biz kazandık." sözleri dikkati çekmişti.

Resmi seçim sonuçlarına göre, Demokrat rakibi Joe Biden'ın 11 bin 779 oy farkıyla kazandığı Georgia eyaletinde hile yapıldığını ileri süren Trump, bazı bölgelerde oy sayım makinelerinin illegal şekilde ortadan kaldırıldığını ve seçim sonuçlarının kendi lehinde tescil edilmesi gerektiğini ifade etmişti.

- Trump'a açılan davalar

Eski ABD Başkanı Trump, 3 Ağustos'ta 2020 Başkanlık Seçimi sonuçlarını kendi lehine değiştirme girişimi iddiasıyla ilgili kendisine yöneltilen suçlamalara yönelik Washington DC'de mahkemeye çıkmıştı.

"ABD'yi yanıltmak için komplo kurma", "resmi bir süreci engellemek için komplo kurma", "resmi bir süreci engelleme ve engellemeye teşebbüs", "seçmenlerin anayasal haklarını kullanmalarını engellemek için komplo kurma" suçlamalarını reddeden Trump, suçlanmasının "seçimlere müdahale" ve "cadı avı" olduğunu söylüyor.

Trump, 13 Haziran'da Miami'de mahkemeye çıkmış, başkanlık görevinden ayrıldıktan sonra gizli belgeleri yanında götürmek ve bununla ilgili federal incelemeleri engellemeye yönelik 37 suçlamayı reddetmişti. Trump'a, 27 Temmuz'da yardımcısı ve çalışanlarına Mar-a-Lago'daki malikanesinden çıkan gizli belgelerle ilgili güvenlik kamerası görüntülerini silmeleri talimatını verdiği iddiası dahil ilave üç suçlama yöneltilmişti.

Daha önce de 2016 Başkanlık Seçimi sırasında bir kadına "sus payı" ödediğine ilişkin suçlamalar nedeniyle de Trump, 4 Nisan'da New York'ta hakim karşısına çıkmıştı.



21'inci yüzyılda sınırlı savaş ve kapsamlı savaş

İHA’lar savaşta coğrafi derinliği geçersiz hale getirdi (Reuters)
İHA’lar savaşta coğrafi derinliği geçersiz hale getirdi (Reuters)
TT

21'inci yüzyılda sınırlı savaş ve kapsamlı savaş

İHA’lar savaşta coğrafi derinliği geçersiz hale getirdi (Reuters)
İHA’lar savaşta coğrafi derinliği geçersiz hale getirdi (Reuters)

Bazı uzmanlar ister sınırlı ister kapsamlı (topyekun) olsun, savaşların biçim ve türlerinin uluslararası sistemin şekli, yapısı (çok taraflı, iki taraflı veya hatta tek taraflı) ve güç dengesiyle doğrudan ilişkili olduğuna inanırken bunun yanında savaşta, askeri stratejilerin oluşturulmasında teknolojinin rolü göz ardı edilemez.

Telgraf ve demiryolu ağları 20’nci yüzyılda savaşların yapılış şeklini değiştirmedi mi? Evet, elbette değiştirdi. Demiryolları, Birinci Dünya Savaşı'nda milyonlarca askerin cepheye taşınmasına yardımcı olsa da aynı zamanda savaşın 10 milyon asker ve 7 milyon sivilin hayatına mal olan dört buçuk yıllık bir insanlık eziyetine dönüşmesine de doğrudan katkıda bulundu.

21’nci yüzyıl, bir güç çarpanı haline gelen teknolojinin yatay ve dikey olarak yayılmasıyla öne çıkıyor. Birinci Dünya Savaşı sırasında makineli tüfekler, kurbanların yüzde 20 ila 40'ının ölümüne katkıda bulundu. Peki yapay zekanın savaşlardaki rolü, özellikle de etkisi nükleer düzeye ulaşırsa ne olacak hiç düşündünüz mü? İçinde bulunduğumuz yüzyılda belki de en tehlikeli olan durum, savaşmanın maliyetinin herhangi bir devlet dışı aktörün (non state actor) savaşabileceği bir seviyeye düşmüş olmasıdır.

Soğuk Savaş sırasında, nükleer silahlar büyük güçler arasında dünya sahnesinde önemli bir caydırıcı unsur oluşturuyordu. Her zaman karşılıklı yıkım korkusu (MAD) vardı. Bundan dolayı söz konusu güçler vekalet savaşlarına (by proxy) başvurdular. Bu nedenle Soğuk Savaş döneminde sadece sınırlı (limited) savaşlar yaşandı. Sınırlı savaştan bahsederken, bu savaşın hedefleri, kullanılan araçlar ve dolaylı olarak bu savaşın süresi kastediliyor. 1950 yılındaki Kore Savaşı, İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra, küresel düzeyde gerçek anlamda kapsamlı bir savaş olan ilk sınırlı savaştı.

fghyu
Geçtiğimiz haziran ayında 12 gün süren İran-İsrail savaşı sırasında ABD tarafından bombalanan Fordo Nükleer Tesisi’nin çevresinin uydu görüntüsü (Reuters)

Yazar Andrew Davidson, Soğuk Savaş sırasında süper güçlerin olası savaşlar için çeşitli senaryolar hazırladığını söylüyor. Ancak insanlığın şansına, bu savaşlar gerçekleşmedi. Zira bu senaryoların güç ölçütü, hassasiyet değil, büyüklüğe dayanıyordu. Başka bir deyişle, ölçünün temelinde büyük güçlerin sahip olduğu uçak, tank, denizaltı ve diğer askeri araçların sayısı yer alıyordu. Nükleer silahlar, geleneksel silahların en büyük koruyucusu konumundaydı.

Sınırlı savaş ile kapsamlı savaş

İsrail'in İran'a karşı başlattığı Yükselen Aslan Operasyonu, süresi (sadece 12 gün sürdü), kullanılan araçlar ve hatta hedefler açısından sınırlı bir savaş olarak nitelendirilebilir. İsrail, bu savaşta elindeki en iyi silahları kullandı, ancak sahip olduğu tüm silahları (örneğin nükleer silahlar) kullanmadı. İran ise sahip olduğu en iyi füzeler ve insansız hava araçlarıyla (İHA) karşılık verdi. Öte yandan İsrail, Gazze Şeridi'nde Arap-İsrail çatışmasının tarihindeki en uzun savaşı sürdürüyor. Savaş 21 aydır devam ediyor. İsrail bu savaşta ise sahip olduğu en iyi silahları her boyutta kullandı. Peki bu savaş kapsamlı mı yoksa sınırlı mı olarak sınıflandırılabilir? Eğer savaşlar havadan sonuçlanmıyorsa, İsrail ordusunun bu savaşı sonuçlandıramamasını nasıl açıklayabiliriz? Oysa İsrail ordusu şimdiye kadar kara, hava ve deniz kuvvetlerini kullandı. Ayrıca siber savaş yönetimini ve dolayısıyla yapay zekayı da kullandı.

Birçok uzmana göre bu sorunun cevabı şu şekilde olabilir:

21’inci yüzyılda savaşın özellikleri değişti ve bu durum, birçok ülkenin, özellikle de büyük ve güçlü ülkelerin askeri doktrinlerinde bir dönüşüme (doctrinal shift) yol açacak.

Öte yandan asimetrik savaş, 21’inci yüzyılda büyük güçler için en büyük ve en tehlikeli zorluk olarak öne çıkıyor.

Teknoloji, özellikle İHA’lar, coğrafi derinliği değersizleştirirken siber savaş ve elektronik savaş lehine büyüklük ve kitle değerini de ortadan kaldırdı.

tyu7ı8
Tayvan’ın başkenti Taipei'deki bir Patriot bataryası... Tayvan, ABD ile Çin arasında bir çatışmaya neden olabilir (EPA)

ABD’li komutan Douglas MacArthur, “Asya'da asla kara savaşı yapılmamalı” diye meşhur bir sözü vardır. Peki, özellikle Washington'ın Pekin'in önümüzdeki yıllarda Tayvan'ı kontrol altına almaya çalışacağından endişe duyduğu bir ortamda, ABD-Çin çatışması nasıl olacak? Bu çatışma nasıl gerçekleşecek, askeri mi olacak? Nerede yapılacak? Kapsamlı mı, sınırlı mı, yoksa vekiller aracılığıyla mı olacak?

Bugün bu sorular, uzmanların Çin ve ABD arasında bir savaşın kaçınılmaz olduğunu teyit etmesiyle birlikte güçlü bir şekilde gündemde yer tutuyorlar. ABD’li düşünür Graham Allison, görüşünü ‘Tukidides tuzağı’ olarak bilinen teoriye dayandırarak, dünya düzenine hakim olan güç (ABD) ile bu hegemonyayı tehdit eden yükselen güç (Çin) arasında çatışmanın kaçınılmaz olduğunu savunuyor.

Bu analizŞarku'l Avsat için bir askeri analist tarafından yapıldı